19.01.2015 Views

190115

190115

190115

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

PunjabiDailyOnLine<br />

PunjabiDaily<br />

Website;<br />

www.PunjabiDaily.com<br />

Email;<br />

Newsroom@PunjabiDaily.com<br />

Monday, January 19, 2015, 5 mfG, nfnksLfhI sMmq 547 Vol. 7, No. 2393, Tel: 416-661-7272, Fax: 416-661-7272<br />

kYmrUn ivc boko hrfm df hmlf<br />

kYmrUn/pI zI ibAUro/jnvrI 18-2015- amrIkI dyÈ kYmrUn<br />

ivc nfeIjIrIaf dy ieslfmI sMgTn boko hrfm dy kwtVpMQIaF<br />

ny hmlf krky 50 lokF ƒ agvf kr ilaf hY. surwiKaf<br />

aiDkfrIaF muqfbk kwtVpMQIaF ny sImf pfr dy ipMz qy hmlf<br />

kIqf, ies hmly ivc keI lok mfry gey hn. kwtVpMQIaF ny<br />

ijhnF ƒ agvf kIqf, AuhnF ivc iËafdfqr aOrqF aqy bwcy hn.<br />

iek puils aiDkfrI ny dwisaf ik ÈwkI kwtVpMQIaF ny<br />

qoXUrfE ielfky ivc do ipMzF qy hmlf kIqf hY. AuhnF ny GrF ƒ<br />

awg lgf idwqI aqy swT qoN iËafdf lokF ƒ pkV lY gey.<br />

aiDkfrIaF muqfbk agvf kIqy lokF dI igxqI 80 qoN vwD ho<br />

skdI hY, iehnF ivc 30 qoN 50 sfl dy purÈ aqy aOrqF hn.<br />

boko hrfm ny 2009 ivc ieslfimk rfj dy gTn dy<br />

leI sYink muihMm afrMB kIqI sI. ies qoN bad ipiCly sfl Ausny<br />

Auqr pUrbI keI ksibaF aqy ipMzF qy kbjf kr ilaf sI. ies<br />

KUnI sMGrÈ ivc hux qwk 15 lwK lok AujV cuwky hn aqy isrP<br />

ipCly sfl do hËfr qoN iËafdf lok mfry gey sn.<br />

trFto/pI zI ibAUro/jnvrI 18-2015-<br />

AuntfrIE mYnUPYkcirMg ivc kYnyzf df hux<br />

vI pihly nMbr df sUbf<br />

hY. ies sUby dy AudXog<br />

aqy vpfr dy kfrn<br />

kYnyzf srkfr ƒ sB qoN<br />

iËafdf mflIaf imldf<br />

sI. ipCly smyN ivc<br />

albrtf ivc qyl dy<br />

KUhF dI afmdn ny<br />

AuntfrIE ƒ ipwCy Dwk<br />

idwqf sI pr qyl dIaF<br />

izwgdIaF kImqF<br />

albrtf dy leI<br />

muÈikl bx geIaF<br />

hn. ies krky iek<br />

vfr iPr kYnyzf srkfr<br />

AuntfrIE vwl dyK rhI<br />

hY, ijhVf mulk dy<br />

arQcfry df Bfr cuwkx dI smrwQf awj vI<br />

rwKdf hY. kYnyzf ivc mYnUPYkcirMg ivc<br />

mMdvfVf af igaf. cIn aqy kuJ hor mulkF<br />

dI cuxOqI dy kfrn AuntfrIE dy vpfr<br />

kfrobfr ƒ kfPI Tys lwgI hY.<br />

qyl dIaF izwgdIaF kImqF ny<br />

aYn zI pI ny PYzrl ivwq mMqrI<br />

ƒ idwqI afpxI bjtI ilst<br />

aOtvf/pI zI ibAUro/jnvrI<br />

18-2015- bjt ivc<br />

ivroDI iDr vwloN idwqy gey su-<br />

JfvF dI ilst aYn zI pI ny<br />

PYzrl ivwq mMqrI dy hvfly<br />

kr idwqI hY. ies ilst ivc<br />

ivroDI pfrtI ny ienkm<br />

spilitMg plfn ivc soD dI<br />

mMg kIqI hY aqy ies ivc<br />

pirvfr aqy bwicaF ƒ lY ky<br />

Elz eyj sikAUrtI leI Aumr dI Xogqf<br />

GtfAux dI mMg kIqI hY. aYn zI pI dy ivwq ikRtk<br />

nfQn kUlYn ny ivwq mMqrI ƒ suJfa idwqf ik<br />

AuhnF dI pfrtI agly bjt ivc jo cfhuMdI hY,<br />

qyl dIaF GtdIaF kImqF kfrn AuntfrIE<br />

iPr bx skdf hY kYnyzf dI afriQk ieMjx<br />

Aus qy ivcfr kIqf jfvy.<br />

PYzrl bjt jo ik afm qOr<br />

qy PrvrI jFmfrc ivc pyÈ<br />

kIqf jFdf sI, ies vfr<br />

apRYl ivc pyÈ kIqf<br />

jfvygf. ies pwqr ivc<br />

kulYn ny sRI ElIvr ƒ<br />

bynqI kIqI ik bjt ivc<br />

dyrI nf kIqI jfvy aqy<br />

afs pRgt kIqI ik qyl<br />

dIaF kImqF iPr dubfrf vwD jfxgIaF.<br />

sRI kulyn ny ikhf ik AuhnF ny ElIvr<br />

mUhry icMqf pRgtfeI ik qyl dIaF kImqF dy kfrn<br />

ivBfgI phuMc ƒ Aultfieaf nf jfvy.<br />

sfrf isstm AulJf ky rwK idwqf hY. hux<br />

amrIkf vI qyl ƒ lY ky kYnyzf vwl dyKx<br />

leI mjbUr nhIN irhf. kYnyzf ny qyl dI<br />

splfeI leI nvIaF mfrkItF dI Bfl kIqI<br />

hY aqy ies idÈf ivc kfPI sPlqf vI<br />

imlI hY pr qyl dIaF kImqF ieMnIaF izwg<br />

geIaF ik ies df Auqpfdn hI hux mihMgf<br />

pYx lwg ipaf hY.<br />

aijhy ivc kYnyzf ƒ iPr afpxy<br />

rvfieqI AudXogF vwl dyKxf pvygf. hfl<br />

hI ivc pYrIË plfsitk<br />

PYbrIkyÈn vrgIaF<br />

kMpnIaF ny vwzy invyÈ df<br />

aYlfn kIqf hY. mfihrF<br />

dI rfey hY ik aijhIaF<br />

kMpnIaF kYnyzf dy<br />

arQcfry ƒ kfPI hulfrf<br />

dy skdIaF hn. pr<br />

cuxOqIaF bhuq iËafdf<br />

hn. AuntfrIE ivc ijMny<br />

vwzy AudXog sn, ipCly<br />

mMdvfVy dy kfrn hux<br />

qwk sihk-sihk ky cwl<br />

rhy hn. nvyN invyÈ qoN<br />

iPlhfl afnfkfnI kIqI<br />

jf rhI hY. srkfrF Ëor<br />

lgf rhIaF hn pr<br />

mfrkIt dy ruJfn kMpnIaF ƒ hOslf nhIN dy<br />

rhy hn. ies dy bfvjUd vI AuntfrIE<br />

Auqpfdn pwKoN kYnyzf dI hwb bixaf hoieaf<br />

hY aqy albrtf qoN bfad iPr PYzrl<br />

srkfr AuntfrIE vwl dyKx leI<br />

mjbUr hovygI.<br />

trFto dI rihx vflI bfsktbfl<br />

iKzfrn dI pYnslvynIaf ivc lfÈ imlI<br />

kYlIPornIaf/pI zI<br />

ibAUro/jnvrI 18-<br />

2015- vYstrn<br />

pYnsylvynIaf XUnIvristI<br />

ivc pVHdI<br />

trFto vfsI Putbfl<br />

iKzfrn dI lfÈ ies<br />

vIkaYNz qy AuhnF dy<br />

hostl ivcoN brfmd<br />

kIqI geI hY.<br />

vfiÈMgtn puils<br />

muqfbk 21 sflF df<br />

ÈFins klfrk dI lfÈ df krIb svyry3 vjy<br />

pqf lwigaf. XUnIvristI dy aiDkfrIaF<br />

muqfbk ieh bhuq duwK<br />

vflI gwl hY. 6 Puwt lMmI<br />

ieh iKzfrn suBfa dI<br />

bhuq cMgI sI aqy do<br />

drjn qoN iËafdf mukfb<br />

ilaF ivc Bfg lY cuwky hn.<br />

aYQlYitk zfierYktr<br />

kryn hYrpb ny dwisaf<br />

ieh iek cMgI ividafrQI<br />

aqy vDIaf iKzfrn sI.<br />

kYlIPornIaf puils hux<br />

mOq dy kfrnF dI ivafiKaf<br />

leI mYzIkl irport AuzIk rhI hY ik ieh mOq<br />

hfdsy vws hoeI jF koeI hor kfrn hY.


January 19, 2015 (2)<br />

26 jnvrI Ebfmf jI dI Bfrq PyrI smyN Xfd-pwqr<br />

amrIkf dy siqkfrXog rfÈtrpqI sRI brfk<br />

Ebfmf jIE:- goiraF dI DrqI amrIkf qoN,<br />

gMDmI rMg dy vsnIkF dI DrqI Bfrq `qy, mhfn<br />

kfly rfÈtrpqI df kdm rwKxf, gurU nfnk dy<br />

``nf ko ihMdU nf muslmfn`` dy ivcfrF df pRqIk<br />

vI hY aqy ajoky ivigafnk Xuwg ivc gurU goibMd<br />

isMG jI dy kQn ``mfns kI jfq sBY eyko<br />

pihcfnbo`` df amlI rUp ivc rfjnIiqk<br />

pRgtfvf vI hY. afp jI afpxy 50 pRFqF ivc<br />

anyk rMgF, nslF, iPrikaF, bolIaF aqy ivcfrF<br />

vfly vsnIkF vwloN, lokqMqrI pRxflI rfhIN cuxy<br />

hoey ies DrqI dy sB qoN ÈkqIÈflI ivakqI ho.<br />

125 kroV dI hËfrF vrgF ivc vMzI hoeI BfrqI<br />

vsoN quhfzIaF Auprokq ipCokVF sdkf sfzf<br />

iDafn, pUrI gMBIrqf nfl iKwcdI hY. afp jI dy<br />

iek iek vrqfry vwl sfzf iDafn rhygf,<br />

ikAuNØik afp jI qoN sfzIaF afsF aqy afp jI<br />

pRqI sfzy ÈMky bhuq zUMGy hn.<br />

rfÈtrpqI jIE:- asIN afpxI gwl<br />

AuGy ilKfrI sRI vI[ aYs[ nfeypfldI pusqk<br />

`ieMzIaf: ey imlIan imAUtnIs nfE` ivc AuhnF<br />

dy drj hyT ilKy hvfly nfl afrMBdy hF.<br />

The Hindu idea is that government<br />

must have every right to do as it<br />

pleases. This is how the violations of<br />

the constitution are tolerated by<br />

everybody. The Hindu idea whatever<br />

the government does is the law. It is<br />

more susceptible (easily influenced) to<br />

dictatorship.<br />

The Sikh idea is that God is<br />

the only true sovereign and that the<br />

governments have a mandate to govern<br />

on the condition that they do justice."<br />

From- "India Mutinies Now"<br />

authored by V. S. Naipaual."<br />

AulQf:<br />

``ihMdU ivcfr hY ik srkfr jo cfhy Ausƒ Auh<br />

krn df hwk hY. iesy kfrn hr ivakqI hr idn<br />

ivDfn dI AulMGxf shfrI jFdf hY. iesy sdkf<br />

izktytriÈp df rfh pwDrf huMdf hY.<br />

iswK ivcfr ieh hY ik pRmfqmf hI aslI<br />

ÈihnÈfh hY aqy srkfr ƒ iensfP dyx dI Èrq<br />

qy rfj krn df hwk hY.<br />

(ivcoN pusqk `ieMzIaf: ey imlIan<br />

imAUtnIs nfE`<br />

Ebfmf jIE! iswK rihbr nfnk jI ny<br />

DrqI `qy lwgBwg 550 sfl pihlF ieh<br />

ivigafnk ivcfr idwqf sI, ik bRihmMz dI<br />

isrjxf qoN pihlF hnyr-Guwp vylyvI koeI ÈkqI<br />

sI, ijsny bRihmMz isrijaf<br />

Bfv isrjxhfr. aqy iPr<br />

bRihmMz dy ivÈfl iKlfry<br />

aqy AusdI isKr `qy mnuwK<br />

dI isrjxf kIqI. ajoky vrqfry qfeIN kyvl Ausy<br />

hI ÈkqI dI kfrvfeI hY.Auh ÈkqI hI sBnF df<br />

rwb, gurU aqy pIr hY. ajoky ivigafnI, bhuq<br />

pwCV ky, awj ieh gwl kihMdy hn ik kudrq iek<br />

ivkfsmeI vrqfrf hY. ijsƒ iswD krn aqy<br />

smJx leI nfnk jI sBnF ƒ igafn dI pRfpqI<br />

`qy jor idwqf sI. nfeypfl jI dI Auprokq itwpxI<br />

ƒ iswD krn leI gurU nfnk jI vwloN Bfrq Aupr<br />

hfvI bRfhmxvfdI DwkV soc dI ivafiKaf ivc<br />

ieh kihxf bxdf hY ik mnUwKI soc kflpink hY<br />

aqy kudrqI vrqfrf ivigafnk, aslI aqy<br />

inrol swc.<br />

`nIcf aMdir nIc jfiq nIcI hU aiq nIcu..<br />

nfnku iqn kY sMig sfiQ vizaf isAu ikaf rIs..<br />

ijQY nIc smflIain iqQY ndir qyrI<br />

bKsIs..4..1..<br />

aqy hor<br />

nfnk nfm cVHdI klf qyry Bfxy srbwq df Blf`<br />

Ebfmf jIE. iehnF scfeIaF dy<br />

smrQkF ƒ ipCly 500 sfl dy ieiqhfs ivc jo<br />

kihr Jwlxy pey, iewQy asIN Auh ivsQfr ivc<br />

ibafn nhIN kr skdy, pr ieiqhfs qF gvfh hY<br />

hI nf. isKrlI ieko Ganf jo 1984 ivc<br />

lVIvfr vfprI aqy nfnk-goibMd smrQkF ny<br />

hMZfeI, Auh sI `iswKF aqy iswKI dI kulnfs` jo<br />

BfrqI rfjnIiqkF aqy srkfrF vwloN isrijaf<br />

igaf `GwlUGfrf` sI, ijsdI iksy vI srkfr ny<br />

ivDfnk prK krvf ky iensfP dyx df Auprflf<br />

nhIN kIqf. iehI duwK Ebfmf jI, iswK quhfzy pfs<br />

krdy hoey shfieqf dI mMg krdy hn. ipCly 60<br />

sflF ivc sfzy hfkmF ny mohn lfl krm cMd<br />

gFDI, nF dy iek lIzr ƒ JUT dy afDfr `qy<br />

cirwqrhIx ƒ `mhfqmf` drsf ky sfzf `bfpU`<br />

bxf, sfry dyÈ ivc lokF ƒ AusdIaF mUrqIaF ƒ<br />

awj qwk pUjx `qy lfieaf hoieaf hY. iesdf<br />

ivsQfr afp jI `inAUXfrk tfeImË` dy azItr<br />

vwloN ilKI hoeI pusqk ivc vyK skdy ho. ieh<br />

jfx ky sfƒ bVI Èrm afeI<br />

hY. QoVHy idn pihlF gujrfq<br />

ivc sfzy pRDfn mMqrI sRI<br />

nirMdr modI jI vwloN ivkfs<br />

dy nF qy swdy gey iek iekwT ivc XU[ aYn[ E[ dy<br />

siqkfrXog sYktrI jnrl, bFkI mUn jI ny jd<br />

`gFDI` dy icwqr awgy isr Jukfieaf qF sfƒ<br />

jfipaf ik, kI hux XU[ aYn dI hsqI vI ieMnI<br />

inGr geI hY iewQy kuJ hor GtnfvF afp jI dy<br />

iDafn ivc ilafAuxIaF ËrUrI hn. awj ieh<br />

spÈt hY ik Bfrq dI ho cuwkI pRDfn mMqrI aqy<br />

kFgrsI pRDfn mMqrI ieMdrf gFDI `sfkf nIlf<br />

qfrf` dI doÈI sI aqy Ausdf bytf pRDfn mMqrI<br />

rfjIv gFDI iswKF dy vwzy kqlyafm df doÈI sI.<br />

pr dohF ƒ BfrqI hfkmF ny `Bfrq rqn` dy<br />

snmfn dy ky invfijaf sI. awq dI Èrmsfr<br />

Gtnf AudoN hoeI jdoN kOmFqrI mnuwKI aiDkfr<br />

sMgTn dI muKI, lyzI roibnsn ny ieMdrf gFDI<br />

pfsoN `ÈFqI purskfr` pRfpq kIqf. ieMglYNz dI<br />

pRDfn mMqrI mfrgryt QYcr vwloN 1984 ivc iswKF<br />

df Dfrimk asQfn `sRI akfl qKq` aqy iswK<br />

lfiebRyrI lutvfAux aqy sVvfAux ivc afpxI<br />

hvfeI sYnf dI vDIaf tukVI Byj ky jo byÈrmI<br />

kfrvfeI kIqI, Ausdf awj qwk iswK BfeIcfry ƒ<br />

koeI ihsfb nhIN idwqf igaf. asIN afp vI<br />

Èrmsfr hF ik iehnF axmnuwKI vrqfiraF dI<br />

kfrvfeI krn vflI POj ƒ sfzy pRFq pMjfb dy<br />

muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl afp swdf dy ky afey<br />

sn aqy swc dy pRqIk khy jFdy sfzy Dfrimk<br />

asQfn sRI akfl qKq sfihb dy jQydfr AuhnF<br />

ƒ `pMQ rqn` df isropf idwqf sI.<br />

Ebfmf jI! quhfzf Bfrq afAuxf sfzy<br />

leI lfhyvMdf<br />

vI ho skdf hY<br />

qy `ivnfÈkfrI`<br />

vI. iKmf krnf<br />

asIN awKr<br />

sKq vriqaf<br />

dlbIr isMG pwqrkfr<br />

99145-71713<br />

hY. Audfhrx<br />

kyvl ieMnI dyxI<br />

locdy hF ik QoVy<br />

idn pihlF sfzy<br />

vwzy kfrobfrI<br />

Èihr muMbeI<br />

ivKy do vwzy<br />

iekwT hoey. iek<br />

sI `ieiqhfs<br />

s b M D I<br />

kfnPrMs` aqy<br />

dUjI sI `Bfrq<br />

dy isKr dy<br />

amIr aMbfnIaF<br />

dI sMsQf<br />

irlfieMs vwloN<br />

iek vwzy<br />

hspqfl df<br />

A u d G f t n ` ,<br />

ijsdI prcI<br />

kwtx qy hI<br />

kyvl 1100<br />

rupey lwgdy<br />

hn. iehnF dovyN<br />

sMmylnF df<br />

AudGftn sfzy<br />

pRDfn mMqrI jI<br />

ny kIqI sI. AuQy<br />

AuhnF jo<br />

q k r I r F<br />

kIqIaF, AuhdI<br />

crcf kyvl<br />

Bfrq ivc hI nhIN hoeI sgoN sfrI DrqI dy<br />

mIzIaf ivc vI hoeI hY. kihxf AuhnF df ieh sI<br />

ik lwKF kroVF sfl pihlF Bfrq aMdr Auzx<br />

XMqr, mnuwKI Aupj dy XMg qrIky qy sfDn aqy<br />

rog mukq pRxflIaF, dvfeIaF aqy vwZy gey aMg<br />

joVn dIaF krfmfqI ÈkqIaF pRfpq sn.<br />

ieiqhfs dIaF pusqkF dI ivafiKaf vI AuhnF<br />

dI srkfr vwloN kuJ iesy qrHF kIqI jf rhI hY.<br />

kyNdrI mMqrI siqkfrXog bIbI ismrqI ierfnI<br />

jI, jo afp bhuqIaF izgrIaF pRfpq krn ivc<br />

ivÈvfs nhIN rwKdI, ies dyÈ dIaF isKrlIaF<br />

ividak sMsQfvF ƒ jo moVy dyx jf rhI hY, Auh<br />

mËfk dy muwdy bxdy jf rhy hn. kI afp jI BfrqI<br />

igafn ivigafn dI syD bxI rihx ivc koeI<br />

Xogdfn nhIN pf skdy BfrqI hfkmF dIaF Gwt<br />

igxqI vsoN vfly lokF pRqI keI sfijÈF qF<br />

pRcwilq hn, pr iesdI iek imsfl asIN quhfzy<br />

iDafn ivc ilafAux cfhuMdy hF. 1984 ivc<br />

aMimRqsr dy iswK Dfrimk asQfn hirmMdr<br />

sfihb ivKy jo vwzf kqlyafm iswKF df hoieaf,<br />

AusdI ivAuNqbMdI krn vfly sn, kiQq `qIjI<br />

eyjMsI` qy Ausdy muKI afr[ aYn[ kfE. mgroN<br />

1988 ivc BfrqI afeI[ bI[ dy muKI ajIq zovl<br />

jo awjklH modI srkfr dy sikAUrtI aYzvfeIËr<br />

hn, ny pfiksqfn ivcoN BfrqI sPfrqKfny ivcoN<br />

aMimRqsr af ky, do iswK KfVkUaF, inrvYr isMG<br />

qy jgIr isMG, nfl BfeIcfrf aqy sMprk bxf,<br />

sikAUrtI gfrzF dI shfieqf nfl kiQq `blYk<br />

QMzr` kfrvfeI ƒ isry lfieaf. ijs leI AuhnF<br />

ƒ vwzf purskfr imilaf. ieh sI hirmMdr<br />

sfihb ivruwD dUjI sfijÈ.<br />

amrIkI rfÈtrpqI jIE. mnuwKI<br />

aiDkfrF df awj sfrI DrqI `qy Gfx ho irhf hY.<br />

qusIN afpxf ahudf sFBx vyly `guaFtnfmf-by` dI<br />

bdnfm jylH ƒ bMd krn df vcn idwqf sI aqy<br />

ieh vI ikhf sI ik amrIkf vwloN bMdIaF ƒ idwqy<br />

jFdy qsIhy bMd kIqy jfxgy. pr ieh dovyN msly<br />

awj vI mUMh awzI KVHy hn. Aultf quhfzIaF<br />

KuPIaf eyjMsIaF vwloN axmnuwKI qsIhy dyx dIaF<br />

kfrvfeIaF sfrI DrqI `qy nPrq df ivÈf<br />

bxIaF hoeIaF hn. afp jI dy dyÈ dy lok vwzI<br />

pwDr `qy mnuwKI aiDkfrF dy rKvfly hn. afp jI<br />

ƒ vI pd sFBx smyN `ÈFqI nobl ienfm` ies<br />

leI idwqf igaf sI ik DrqI dy anyk iKwiqaF<br />

ivc afp jI qoN pihlF pRDfn jfrj buÈ vwloN kIqy<br />

jf rhy pfp qy vDIkIaF bMd hoxgIaF. pr pUrn<br />

rUp ivc aijhf nhIN hoieaf. quhfzy icMn pwdF qy<br />

hI Bfrq dy hfkm awj cwlx leI kfhly ny.<br />

mIzIaf ies gwl df rOlf qF pfeI jFdf hY ik<br />

AuhnF bolx qy pRcfr dI KuwlHI CuwtI hoxI cfhIdI<br />

hY pr jy Auh nyk purKF dI pwq lfhux leI qur<br />

pey qF afm mnuwKF df kI hÈr hovygf PrFs ivc<br />

afp jI ny pwqrkfrF dIaF hwiqafvF huMdIaF<br />

prKIaF hoxgIaF. sfzy dyÈ aMdr iehnF bdnfm<br />

kfrvfeIaF leI sfDF dy vwzy toly vrqy jf rhy<br />

hn. ivsQfr dyx dI loV ies leI nhIN, ik ieh<br />

sB kuJ nvIn sfDnF rfhIN quhfƒ AuplbD hY.<br />

aMq ivc afp jI df iDafn asIN<br />

amrIkf aqy hor dyÈF ivc vsdy iswK BfeIcfry<br />

dI Aus aOkV vwl idvfAuxf locdy hF ik pgVI<br />

bMnHx vfly iswK `pfpI` huMdy ny. nhIN jI. sgoN ieh<br />

Boly Bfly mnuwK ÈuwD ihrdy vfly lok hn. hF iehnF<br />

aMdr srkrI eyjMsIaF ny aYsy ÈYqfn lok Byjy<br />

hoey hn, jo muwK rUp vjoN qF iswK lwgdy hn pr<br />

krqUq vjoN kwtV `Twg`. pMjfb aMdr isKrly<br />

pulsI-kfql ky[ pI[ aYs[ igwl ny sfkf nIlf<br />

qfrf ipwCoN hrnfm isMG DuMmf aqy Drm isMG nF<br />

dy do purfxy `dmdmI tksfl` dy kirMdy amrIkf<br />

Byj ky AuQy kYlIPornIaf ivc AuhnF df gurduafrf<br />

bxvf idwqf hY. tksfl Èbd dI ivafiKaf gurU<br />

nfnk dyv jI ny afpxI mÈhUr bfxI `jpu jI<br />

sfihb` dI ivafiKaf afKrI quk ivc kIqI hY.<br />

gurU goibMd isMG jI ipwCoN ÈhId bfbf dIp isMG<br />

jI ny `dmdmI tksfl` sMsQf df afrMB qlvMzI<br />

sfboN qoN kIqI sI. ijs qy sMq krqfr isMG jI ny<br />

pihrf idwqf aqy isKr qy 20vIN sdI dy mhfn<br />

iswK sMq jrnYl isMG iBMzrFvfly ny ÈhIdI pRfpq<br />

krky BfrqI POj dy dMd Kwty kIqy sn. DuMmf nF df<br />

(bfkI agly sPy qy)


January 19, 2015 (3)<br />

mnuwKI aiDkfr jQybMdIaF BfeI qfrf nUM qsLwdd qoN bcfAux leI awgy afAux –brqfnvI iswK jQybMdIaF<br />

lMzn- QfeIlYNz qoN igRPqfr krn AuprMq Bfrq<br />

ilaFdy KfVkU BfeI jgqfr isMG qfrf qy pMjfb<br />

puils vloN axmnuwKI qsLwdd arMB kIqf jf cuwkf<br />

hY. byloVI aqy byqwkI puwCigwC dy bhfny qIjy drjy<br />

dy qsIhy idwqy jf rhy hn. ies vfsqy vwK vwK<br />

qrIky aml ivwc ilaFdy jf rhy hn . brqfnvI<br />

iswK jQybMdIaF vloN pMjfb puils dy ies GtIey<br />

aqy nIvyN pwDr dI puwCigwC dI afV hyT BfeI qfrf<br />

qy cwl rhy jLulmIN kuhfVy dI inKyDI kIqI geI hY<br />

.aKMz kIrqnI jQf XU,ky dy isafsI ivMg dy<br />

jnrl skwqr BfeI jogf isMG , XUnfeIitz<br />

Kflsf dl XU, ky dy jnrl skwqr BfeI<br />

lvisMdr isMG zwlyvfl vloN mnuwKI aiDkfrF<br />

dIaF alMbrdfr jQybMdIaF nUM sinmr apIl<br />

aMimRqsr- qKq sRI dmdmf sfihb dy<br />

jwQydfr igafnI blvMq isMG nMdgVH nUM<br />

htfAux dy mfmly `c krnYl isMG pMjolI ny<br />

afiKaf ik nfnkÈfhI kYlMzr iswK kOm dI<br />

awzrI hoˆd df pRqIk hY aqy ies hoˆd nUM Éqm<br />

krn leI keI qfkqfˆ vwloˆ sfiËÈfˆ rcIafˆ<br />

jf rhIafˆ hn. iesy qihq jQydfr nMdgVH<br />

nUM htfieaf igaf hY jo ik mMdBfgf<br />

vrqfrf hY.<br />

nfnkÈfhI kYlMzr smrQk<br />

jQydfr igafnI blvMq isMG nMdgVH nUM<br />

ÈRomxI kmytI dI aMqirMg kmytI vwloˆ ahudy<br />

qoˆ htfAux nfl ijwQy mUl nfnkÈfhI kYlMzr<br />

nUM lfgU krn dy Xqnfˆ nUM Zfh lwgI hY, AuwQy<br />

kIqI geI hY ik<br />

Auh BfeI<br />

jgqfr isMG nUM<br />

puils dy aMnHy<br />

qswLdd qoN bcfAux<br />

leI avfjL<br />

bulMd krn aqy<br />

mnuwKI aiDkfrF<br />

dI rKvflI<br />

krn df PrjL<br />

adf krn. gOr<br />

qlb hY ik<br />

pMjfb puils df<br />

ieh afm<br />

iswK kOm dy inafrypn dy pRqIk nfnkÈfhI kYlMzr dI hoˆd nUM Kqm krn leI sfiËÈfˆ rcIafˆ jf rhIafˆ hn: pMjOlI<br />

ies mfmly ivwc aMqirMg kmytI mYˆbrfˆ ivwc<br />

mqByd vI sfhmxy afey hn. iesy leI awj<br />

aMqirMg kmytI dy do mYˆbr mIitMg ivwc Èfml<br />

nhIˆ hoey. vwK-vwK iswK jQybMdIafˆ ny ÈRomxI<br />

kmytI dy ies ÌYsly df ivroD kIqf hY.<br />

aMqirMg kmytI dI ÌqihgVH<br />

sfihb ivwc hoeI mIitMg ivwc mYˆbr krnYl<br />

isMG pMjolI aqy jnrl skwqr suKdyv isMG<br />

BOr Èfml nhIˆ hoey. dwsxXog hY ik jnvrI<br />

2010 ivwc jdoˆ soDy hoey nfnkÈfhI kYlMzr<br />

nUM lfgU kIqf igaf sI qfˆ Audoˆ vI ienHfˆ mYˆbrfˆ<br />

ny ivroD kIqf sI aqy ilKqI ieqrfË drj<br />

krfieaf sI. ies dOrfn vwK-vwK iswK<br />

jQybMdIafˆ ny aMqirMg kmytI dy ies ÌYsly<br />

df ivroD kIqf hY. idwlI kmytI dy sfbkf<br />

pRDfn qy idwlI akflI dl dy pRDfn prmjIq<br />

isMG srnf ny ies ÌYsly df ivroD kridafˆ<br />

ikhf ik Auh ies mfmly nUM lY ky suprIm<br />

kort ivwc jfxgy. AunHfˆ doÈ lfieaf ik<br />

ÈRomxI akflI dl ny afr[ aYs[ aYs[ nUM ÉuÈ<br />

kr ky idwlI ivwc Bfjpf koloˆ vwD sItfˆ lYx<br />

leI ieh ÌYslf ilaf hY. pMQk qflmyl dl<br />

dy muKI qy sfbkf jQydfr igafnI kyvl isMG<br />

ny ies ÌYsly dI inKyDI kridafˆ ies nUM<br />

isafsI ihwqfˆ qoˆ pRyirq ÌYslf krfr idwqf hY.<br />

dl Éflsf vwloˆ ies ÌYsly df ivroD kridafˆ<br />

jQybMdI dy bulfry kMvrpfl isMG ny afiKaf<br />

ik ieh ÌYslf anYiqk qy ÊYr sMivDfnk hY.<br />

vrqfr irhf hY<br />

ik ieh<br />

hwQkVIaF aqy<br />

byVIaF ivwc<br />

jkVy hoey isMGF<br />

nUM vI Prfr hox<br />

dy zrfmy aksr<br />

hI krdI rhI<br />

hY. sRI akfl<br />

qKq sfihb dy<br />

jQydfr isMG<br />

sfihb BfeI<br />

gurdyv isMG<br />

kfAuNky, BfeI<br />

mnbIr isMG chyVU, BfeI sqnfm isMG bfvf, BfeI<br />

suKdyv isMG suwKf smyq anykF Audfhrxf hn jdoN<br />

puils vloN kIqy gey byqhfsLf qsLwdd nfl srIrk<br />

qOr qy aDmoey ho cuwky isMGF nUM hiQafrF dI<br />

brfmdI krn iljfNdy vkq piuls ihrfsq ivwcoN<br />

Prfr hox dIaF zrfmeI khfxIaF pysL kIqIaF<br />

geIaF aqy aslIaq ivwc puils ihrfsq ivwc<br />

iehnF isMGF nUM sLhId kIqf igaf sI. ijs qrF<br />

QfeIlYNx srkfr vloN iewk iewk isMG igRPqfr<br />

krky Bfrq hvfly kIqy gey hn Aus qoN iswK kOm<br />

nUM smJ lYxf cfhIdf hY ik kOm nUM ajfd<br />

krvfAux leI afpxI lVfeI Kud lVnI pYxI hY<br />

ik ivdysLI srkfrF ny sfQ nhIN dyxf iehnF nUM qF<br />

afpxy vpfrk ihwq hI ipafry hn.<br />

sPf 2 dI bfkI<br />

26 jnvrI Ebfmf jI dI Bfrq PyrI smyN Xfd-pwqr<br />

ieh ivakqI awjklH sfry pMjfb qy dyÈ aMdr bRfhmxvfdI iswK<br />

sfDF dy toly iekwTy krky pMjfb aMdr iswKF dI nmoÈI df muwdf<br />

bixaf hoieaf hY. ikAuNik iesdI mfiek ÈkqI amrIkf dy<br />

Auprokq cricq gurduafry qoN imldI hY. ies leI asIN afp jI<br />

ƒ bynqI krdy hF ik AuQy iehnF df ieh awzf bMd krvfieaf<br />

jfvy. siqkfrXog Ebfmf jIE1 aMq ivc iek CotI ijhI bynqI<br />

quhfzy iDafn ivc ilafAuxI ËrUrI smJdf hF. sfzy dyÈ dI<br />

afËfdI ipwqoN lMmy smyN qwk asIN afm lokF ny Bfrq ƒ iek jUeyKfny<br />

dy rUp ivc hMZfieaf hY, ijwQy ikrqI luMitaf igaf bdmfÈF hwQoN.<br />

hux 2014 ivc nvIN qbdIlI ieh afeI hY ik ies dyÈ ƒ iek<br />

pfglKfnf bxfAux dIaF Ëbrdsq cflF vwzI pwDr qy cwlIaF<br />

jf rhIaF hn. afp jI ikrpf krky sfnuM hfkmF dIaF AuhnF<br />

cflU qoN bcfE ijhnF aDIn Auh ies dyÈ nuM iek<br />

pfglKfny/jUeyKfny df rUp dyxf cfhuMdy hn. DMnvfdI hovFgy.


January 19, 2015 (4)<br />

Prfˆs dy 42 PIsdI lok muhMmd df kfrtUn Cfpx ivruwD<br />

pYirs/inafmy- Prfˆs ivwc krvfey srvyKx<br />

anusfr dyÈ dy 42 PIsdI lok muhMmd df kfrtUn<br />

Cfpy jfx ivruwD hn jdoˆik ivÈv ivwc ieh bihs<br />

Ëor PVdI jf rhI hY ik Dfrimk mfmilafˆ ivwc<br />

iksy dy ivÈvfs nUM ivaMg rfhIˆ Tys<br />

phuMcxfAuxf mnuwKI afËfdI df ihwsf hoxf cfhIdf<br />

hY jfˆ nhIˆ. `afeIPOp` nfˆ hyT krvfey srvyKx<br />

ivwc Auprokq lokfˆ df kihxf hY ik Drmfˆ Aupr<br />

Tys phuMcfAux vflf ivaMg TIk nhIˆ aqy nf hI<br />

aijhf krn nUM bolx jfˆ ilKx dI afËfdI mMinaf<br />

jf skdf hY.<br />

ieh aprfD hY. krIb 57 PIsdI lokfˆ<br />

df kihxf hY ik musilm BfeIcfry dy ivroD kfrn<br />

aijhy kfrtUn Cpx qoˆ roky nhIˆ jfxy cfhIdy.<br />

ienHfˆ df ieh vI kihxf hY ik Prfˆs nUM ilbIaf,<br />

sIrIaf, Xmn vrgy dyÈfˆ dy ivvfd ivwc POjI<br />

dKl nhIˆ dyxf cfhIdf. ienHfˆ 57 PIsdI lokfˆ ny<br />

ieh vI ikhf ik ijhVy dyÈ vfsI ieslfimk styt<br />

vfsqy jhfd `c jfx leI Prfˆs Cwzxf cfhuMdy<br />

hn, AunHfˆ dy aijhf krn Aupr pfbMdI lwgxI<br />

cMzIgVH- pMjfb rfj mnuwKI aiDkfr<br />

kimÈn ny kyˆdrI jylH jlMDr `c kYdI<br />

divMdr isMG AurÌ romI dI ÊYr kudrqI<br />

mOq leI srkfr nUM do lwK rupey df<br />

hrjfnf Brn leI ikhf hY. kimÈn ny<br />

hrjfny dI rkm imRqk dy vfrsfˆ nUM<br />

muafvËy vjoˆ dyx dI isÌfrÈ kIqI hY. jylH<br />

dy suprzYˆt ny kimÈn nUM Byjy jvfbnfmy `c<br />

doÈfˆ nUM rwd kridafˆ ikhf sI ik ihrfsqI<br />

mOq leI jylH aiDkfrIafˆ nUM doÈI nhIˆ<br />

Tihrfieaf jf skdf hY. isrÌ ies krky<br />

aiDkfrIafˆ isr iËMmyvfrI mVHnf ik kYdI<br />

dy srIr `coˆ kIVy mfr dvfeI dy qwq imly<br />

hn, ÊYr vfjb hY. Aus ny ikhf sI ik jylH<br />

`c bMd kYdIafˆ nUM jbrI Ëihr dyxf<br />

nf-mumikn hY. dUjy pfsy kimÈn ny izAUtI<br />

mYijstryt dI irport nUM afDfr bxf ky<br />

hrjfnf kIqf hY. inafîeq jfĉ `c divMdr<br />

isMG dI mOq nUM ÊYr kudrqI dwisaf<br />

igaf sI.<br />

pRfpq jfxkfrI anusfr kyˆdrI<br />

jylH jlMDr `c kYdI divMdr isMG dI cfr<br />

jUn 2010 nUM mOq ho geI sI. Aus nUM zyZ<br />

mhInf pihlfˆ hI ihrfsq `c Byijaf igaf<br />

nvIˆ idwlI- kyˆdr vwloˆ pMjfb smyq Gwto-Gwt Cy rfjfˆ `c nvyˆ rfjpfl<br />

agly 15 qoˆ 20 idnfˆ `c inXukq kIqy jf skdy hn. kyˆdrI gRih mMqrI<br />

rfjnfQ isMG ny pItIafeI nUM dwisaf ik srkfr nvyˆ gvrnrfˆ dI<br />

qfienfqI bfry ivcfr kr rhI hY. pMjfb dy rfjpfl 21 jnvrI nUM<br />

syvfmukq hox jf rhy hn jdik ihmfcl pRdyÈ dI rfjpfl Aurimlf<br />

isMG dI pMj sflfˆ dI imafd 24 jnvrI nUM muwkxI hY. ibhfr, asfm,<br />

mnIpur, myGfilaf aqy iqRpurf `c vI rfjpflfˆ dy ahudy KflI pey hn.<br />

nirMdr modI srkfr dy swqf sMBflx dy kuJ hÌiqafˆ bfad hI ivvfd<br />

pYdf ho igaf sI jdoˆ kyˆdrI gRih skwqr ainl gosvfmI ny keI<br />

rfjpflfˆ nUM sunyhy idwqy ik nvIˆ srkfr AunHfˆ dy asqIÌy cfhuMdI hY.<br />

aYnzIey srkfr dI swqf `c afAux qoˆ bfad XUpIey vwloˆ inXukq kIqy<br />

gey rfjpflfˆ ÈIlf dIkÈq (kyrlf), aYm[ky[ nrfiexnn (pwCmI<br />

bMgfl), aÈvnI kumfr (nfgflYˆz), bI[aYl[joÈI (XUpI), bI[vI[ vfˆcU<br />

(goaf), ÈyKr dwq (CwqIsgVH) aqy vI[ky[duwgl (mnIpur) ny asqIÌy<br />

dy idwqy sn. imËorm dy rfjpfl vI pursoqmn nUM nfgflYˆz Byjy jfx<br />

`qy AunHfˆ asqIÌf dy idwqf sI. iesy qrHfˆ, mhfrfÈtr dy rfjpfl ky[<br />

ÈMkr nrfiexnn ny vI asqIÌf dy idwqf sI jdik gujrfq dI rfjpfl<br />

kmlf bynIvfl nUM ahudy qoˆ htf idwqf igaf sI.<br />

nvIˆ idwlI- kfĝrs ny awj aYlfn kIqf<br />

hY ik idwlI pRdyÈ kfˆgrs kmytI dy<br />

muKI arivMdr isMG lvlI ivDfn sBf<br />

coxfˆ nhIˆ lVngy. Auh pfrtI dI idwlI<br />

cfhIdI hY.<br />

rUs ivwc vI keI<br />

QfeI pRdrÈn `ÈfrlI<br />

aYbdo` dÌqr `qy hmly<br />

bfad pihlf aMk Cpx<br />

mgroˆ qIjy idn vI keI<br />

dyÈfˆ ivwc ros pRgtfvy qy<br />

ihMsk pRdrÈn jfrI rhy.<br />

Prfˆs dI bsqI rih cuwky<br />

nfeIjr ivwc ihMsk<br />

pRdrÈn Gt nhIˆ rhy.<br />

ihMsk BIV ny iewQy<br />

Èinwcrvfr swq crc sfV<br />

idwqy. ihMsk JVpfˆ ivwc 5<br />

ivakqI mfry gey.<br />

iewQoˆ dI rfjDfnI inafmy<br />

ivwc keI QfeIˆ ihMsk pRdrÈnkfrIafˆ ny<br />

iesfeIafˆ dy Gr luwt ley. Èuwkrvfr nUM ihMsf ivwc<br />

iek pulIs aiDkfrI qy iqMn afm lok mfry gey<br />

sn. mulfixafˆ ny muslmfnfˆ nUM amn kfiem rwKx<br />

sI. kOmI mnuwKI aiDkfr kimÈn ny pMjfb<br />

kimÈn nUM ihrfsqI mOq dI sUcnf dy idwqI<br />

sI. kimÈn ny ies nUM gMBIrqf nfl lYîdafˆ<br />

rfj gRih ivBfg qy zfierYktr jnrl<br />

pulIs jylHfˆ nUM irport dyx leI ikhf sI<br />

aqy juzIÈl qy postmfrtm irport mMg<br />

leI sI. juzIÈl mYijstryt ny afpxI jfĉ<br />

irport `c ikhf sI ik kYdI divMdr isMG<br />

dI mOq ÈwkI hlfq `c hoeI hY. Aus ny<br />

irport iqafr krn qoˆ pihlfˆ imRqk dy<br />

ipqf gurcrn isMG aqy mfmy kuldIp isMG<br />

dy ibafn ley sn. dohfˆ ny divMdr isMG dI<br />

mOq nUM ÊYr kudrqI dwisaf sI. juzIÈl<br />

mYijstryt ny jylH dy zfktrfˆ aqy vfrz<br />

`c izAUtI dyx vfly do mulfËmfˆ Auˆkfr isMG<br />

aqy Em pRkfÈ koloˆ vI jfxkfrI leI sI.<br />

izAUtI mYijstryt ny kimÈn nUM ByjI<br />

irport `c ikhf sI ik kYdI divMdr sMG<br />

dI mOq kudrqI nhIˆ aqy Aus ÈwkI hflq<br />

`c miraf hY.<br />

kimÈn ny inafˆiek irport `qy<br />

iewkqrÌf ÌYslf lYx qoˆ pihlfˆ jylH dy<br />

suprzYˆt nUM afpxf pwK rwKx df mOkf idwqf<br />

sI. jylH suprzYˆt ny afpxI irport `c<br />

iekfeI dy kMmkfj nUM hI vyKxgy. AunHfˆ<br />

nUM gfˆDI ngr hlky qoˆ htx leI ikhf<br />

igaf hY. ieh jfxkfrI sInIar pfrtI<br />

afgU pI[sI[ cfko ny idwqI.<br />

aMimRqsr- `sRI dmdmf sfihb dy jQydfr<br />

igafnI blvMq isMG nMdgVH nUM ahudy qoˆ<br />

htfAux dy PYsly iÉlfP 19 jnvrI nUM<br />

suprIm kort df drvfËf KVkfieaf<br />

jfvygf. ies rfhIˆ ies PYsly `qy rok lfAux<br />

dI mMg kIqI jfvygI.`<br />

ies Kulfsf ÈRomxI kmytI dy<br />

sfbkf skwqr qy iswK ivdvfn mnjIq isMG<br />

klkwqf ny kIqf. ies dOrfn ies PYsly df<br />

iswK jQybMdIaf vwloˆ ivroD jfrI hY qy iswK<br />

sMgqfˆ vI jQydfr nMdgV HnUM Kud iml ky ros<br />

df pRgtfvf kr rhIafˆ hn. sRI klkwqf ny<br />

dwisaf ik iswK sMgq ny ies PYsly df sKq<br />

ivroD kIqf hY.<br />

ies sbMD ivwc pihlfˆ hI iswK<br />

BfeIcfry vwlo iek arËI suprIm kort ivwc<br />

dfier kIqI geI sI ik ÈRomxI kmytI vwloˆ<br />

jQydfr nMdgVH nUM ahudy qo Pfrg kIqy jfx<br />

df KdÈf hY pr Aus vyly adflq ny ieh<br />

kYdI dI mOq nUM kudrqI dwsidafˆ ikhf sI<br />

ik Auh cfr jUn 2010 nUM acfnk ibmfr<br />

ho igaf sI ijs `qy Aus nUM isvl hspqfl<br />

rYÌr kIqf igaf sI ijwQy Aus ny afÉrI<br />

sfh ilaf sI. Aus ny ikhf sI ik kYdI dI<br />

postmfrtm irport `c ijhVI kIVymfr<br />

dvfeI dy qwq imlx dI ÈMkf dwsI geI hY<br />

Aus df kfrn sprya vflIafˆ dvfeIafˆ dI<br />

vrqoˆ hY. Aus ny dUjIafˆ jylHfˆ `c vI iesy<br />

kfrn ho rhIafˆ mOqfˆ df hvflf vI<br />

idwqf sI.<br />

jylH suprzYˆt aqy juzIÈl<br />

mYijstryt dIafˆ irportfˆ df aiDaYn<br />

krn mgroˆ kimÈn ies nqIjy `qy puwijaf<br />

hY ik divMdr isMG dI mOq ÊYr kudrqI hY<br />

aqy ieh mnuwKI aiDkfrfˆ dI AulMGxf hY.<br />

kimÈn ny divMdr dy kys `c suxfey ÌYsly<br />

`c ikhf hY ik 32 sflfˆ dy nOjuafn dI mOq<br />

nfl vwzf Gftf ipaf hY. Aus ny jylH ivwcoˆ<br />

irhfa hox mgroˆ pirvfr nUM roËI- rotI<br />

kmf ky dyxI sI. ies krky pulIs nUM sbk<br />

isKfAux leI hrjfnf lfieaf jfˆdf hY aqy<br />

ieh rkm Aus dy vfrsfˆ nUM muafvËy dy rUp<br />

`c idwqI jfvy.<br />

sRI cfko ny dwisaf ik pfrtI<br />

dy jQybMd Zfˆcy nUM kfiem rwKxf bhuq<br />

ËrUrI hY qy AunHfˆ dI syvfvfˆ ies kfrj<br />

vfsqy leIafˆ jfxgIafˆ.<br />

dIafˆ apIlfˆ kIqIafˆ hn. pfiksqfn dy Èihr<br />

krfcI ivwc Èuwkrvfr nUM PrfˆsIsI kOˆslyt dy<br />

sfhmxy vI ihMsk pRdrÈn hoieaf.<br />

rUs dy musilm bhu-igxqI vfly Kyqr<br />

mnuwKI aiDkfr kimÈn vwloˆ pMjfb srkfr nUM do lwK rupey hrjfnf<br />

Cy rfjfˆ `c nvyˆ rfjpfl agly 15 qoˆ<br />

20 idnfˆ `c inXukq hoxgy: rfjnfQ<br />

nvIˆ idwlI ivwc lvlI nhIˆ lVngy cox<br />

nfrQ kOkfsus ivwc vI pRdrÈn jfrI hn. rUs dy<br />

mIzIaf Auwpr nËr rwKx vflI sMsQf ny aÉbfrfˆ<br />

nUM cyqfvnI idwqI ik Auh hËrq muhMmd dy kfrtUn<br />

nf Cfpx, ikAuîk ieh kfnUMn qy nYiqkqf dy ivruwD<br />

hY. cycnIaf ivwc vI vwzy pRdrÈn hoey hn. aijhy<br />

pRdrÈn gfËf pwtI qy hor musilm dyÈfˆ ivwc vI<br />

jfrI hn.<br />

pRdrÈnkfrI sfzf pwK smJx df Xqn<br />

krn: aOlfˆd<br />

Prfˆs dy rfÈtrpqI Prfˆsvf aOlfˆd ny<br />

dyÈ dy pwCmI Èihr tUwly dI PyrI dOrfn ikhf,<br />

``sfzf dyÈ muslmfnfˆ dy iÉlfÌ nhIˆ hY. jdoˆ vI<br />

muslmfnfˆ nUM AunHfˆ dy dyÈ ivwc kwtVpMQIafˆ ny<br />

Ëulm dy iÈkfr bxfieaf, Prfˆs AuwQy aiqvfd dy<br />

iÉlfÌ zwt ky KiVHaf qy musilm BfeIcfry dy hwk<br />

ivwc zitaf hY, pRMqU pRdrÈnkfrI ieh nhIˆ smJ<br />

rhy ik PrfˆsIsIafˆ nUM bolx qy ilKx dI afËfdI<br />

nfl ikMnf lgfv hY. sfzI pRdrÈnfˆ Auwpr pUrI<br />

nËr hY. asIˆ sfry Dfrimk ivÈvfsfˆ df snmfn<br />

krdy hfˆ.``<br />

jhfË agvf kfˆz dy pIVqfˆ<br />

nUM modI-Ebfmf imlxI qoˆ afsfˆ<br />

vfiÈMgtn- pYn aYm Auzfx 73 dy pIVqfˆ dy irÈqydfrfˆ nUM AumId<br />

hY ik amrIkI rfÈtrpqI brfk Ebfmf aqy Bfrq dy pRDfn mMqrI<br />

nirMdr modI ivckfr hox vflI imlxI nfl AunHfˆ nUM iensfP<br />

imlygf. Bfrq aqy amrIkf `c dr-dr dIafˆ Tokrfˆ Kfx dy<br />

bfvjUd AunHfˆ dy muafvËy df mfmlf nhIˆ suliJaf hY.<br />

amrIkI jhfË pYn aYm 73 nUM 5 sqMbr, 1986 nUM<br />

krfcI hvfeI awzy `qy cfr PlsqInI dihÈqgrdfˆ ny agvf kIqf<br />

sI aqy ies Gtnf `c 13 BfrqIafˆ aqy do amrIkIafˆ smyq kuwl<br />

20 musfPr mfry gey sn jdik 120 qoˆ vwD ËKmI hoey sn.<br />

ienHfˆ pIVqfˆ dy nËdIkIafˆ ny rfÈtrpqI brfk Ebfmf<br />

dy Bfrq dOry smyˆ AunHfˆ nfl mulfkfq df smfˆ mMigaf hY. BfrqI aqy<br />

BfrqI amrIkn pIVqfˆ df doÈ hY ik amrIkf muafvËy dy msly<br />

`qy AunHfˆ nfl ivqkrf kr irhf hY. amrIkf ny dlIl idwqI hY ik<br />

hmly dy smyˆ amrIkI nfgirk nf hox krky Auh pIVqfˆ nUM muafvËf<br />

nhIˆ dy skdy. Auˆj hux nvyˆ kdm qihq amrIkf dy dwKxI aqy mwD<br />

eyÈIaf mfmilafˆ bfry shfiek ivdyÈ mMqrI inÈf dysfeI ibsvfl<br />

ny pI[tI[afeI[nUM dwisaf ik Auh muafvËy dy msly `qy Bfrq<br />

srkfr nfl inwT ky kMm krn nUM iqafr hn.<br />

jhfË agvf kfˆz `c mfrI geI nIrjf Bnot dy Brf<br />

anIÈ Bnot ny ies sbMDI nvIˆ idwlI `c amrIkI sPfrqKfny nUM<br />

eImyl vI ByjI hY qfˆ jo sRI Ebfmf nfl iml ky AunHfˆ dy muafvËy df<br />

mslf hwl ho sky.<br />

jQydfr nMdgVH nUM htfAux iÉlfÌ suprIm kort df drvfËf KVkfvfˆgy: klkwqf<br />

kih ky arËI vfps kr idwqI sI ik jdo<br />

ies sMbDI koeI PYslf hovygf qfˆ dubfrf<br />

arËI dfier kIqI jfvy. ies dy afDfr `qy<br />

hux Blky muV arËI dfier krky ies<br />

PYsly nUM cuxoqI idwqI jfvygI.<br />

AunHfˆ ies PYsly dI sKq inKydI<br />

kridafˆ afiKaf ik ieh PYslf gYr<br />

sivMDfnk hY ikAuˆik ÈomxI kmytI dy mOjUdf<br />

hfAUs dI mfnqf df PYslf ies vyly adflq<br />

dy ivcfr aDIn hY qy pRbMDkI kMm vfsqy<br />

bxfeI geI aYzhfk kmytI nUM ies qrHfˆ df<br />

PYslf krn df koeI hwk nhIˆ hY.<br />

AunHfˆ ny afiKaf ik Auh lMmf smfˆ<br />

ies sMsQf dy skwqr rhy hn pr pihlfˆ<br />

kdy vI ies qrHfˆ jQydfr nUM apmfinq<br />

krky Pfrg krn df PYslf nhIˆ kIqf<br />

igaf, pr hux hfkm iDr ny jQydfrfˆ nUM<br />

kwZx dI rvfieq ÈurU kr idwqI hY. AunHfˆ<br />

cyqfvnI idwqI hY ik ies qrHfˆ dIafˆ rvfieqfˆ<br />

BivK ivwc vwzy lok roh df<br />

kfrn hoxgIafˆ.<br />

ies dOrfn ieQy iek pwqrkfr<br />

sMmyln ivwc akflI dl 1920 dy pRDfn<br />

rvIieMdr isMG ny afiKaf ik ieh PYslf<br />

aMiqRMg kmytI kol krn df koeI aiDkfr<br />

nhIˆ hY. ieh PYslf isrP jnrl hfAus vwlo<br />

hI kIqf jf skdf hY. AunHfˆ ny ies PYsly nUM<br />

qÉq dy vwkfr nUM Zfh lfAux vflf PYslf<br />

krfr idwqf. AunHfˆ dwisaf ik jQybMdI vwlo<br />

iswK mfmilaf bfry ivcfr krn leI<br />

PrvrI `c pMQk kMnvYnÈn krn df PYslf<br />

kIqf igaf hY.<br />

ies dOrfn awj jQydfr nMdgVH<br />

nUM imln vfilafˆ ny vI ies PYsly dI<br />

muKflPq kIqI hY. AunHfˆ dy sihXogIafˆ ny<br />

dwisaf ik vwzI igxqI ivwc iswK sMgq ny<br />

awj jQydfr nfl mulfkfq kIqI hY qy ies<br />

PYsly df ivroD kIqf hY.


January 19, 2015 (5)<br />

isWK jIvn qy ÈhIdI<br />

isWK jIvn jFc iek anoKI qy axmuwlI jIvn<br />

dfq hY jo gurU nfnk sfihb jI ny mnuwKqf ƒ<br />

bKÈI. ies ƒ jfx ky ies qrHF df anuBv huMdf<br />

hY ik sMsfr aMD ivÈvfsF aqy inrfrQk<br />

ivÈvfÈF aqy krm kFzF ivc Pisaf afpxf<br />

jIvn aJfeI hI gvf rhy sn. gurU nfnk sfihb<br />

dI bfxI qy igafn pRsfr ny jIvn dIaF kImqF<br />

hI bdl idwqIaF. jIvn dy mnorQ df pqf lwgf,<br />

ieh inrHf pfT pUjf df Drm hI nhIN sgoN jIvn<br />

dy sfry hI KyqrF-Dfrimk, smfijk, afriQk<br />

aqy rfjnIqk jIvn ƒ TIk syD dyxf sI. gurU<br />

sfihb ƒ smyN dy pRcilq DrmF aqy rfjsI<br />

afgUaF df ivroD vI sihn krnf ipaf. gurU<br />

nfnk sfihb ny AuhnF dy glq ivsvfsF aqy<br />

glq kMmF df bVI dlyrI aqy inzrqf nfl KMzn<br />

kIqf aqy swc df mfrg dwisaf.<br />

gurU sfihb ny sMsfr ƒ kyvl iek nvIN<br />

ivcfrDfrf hI nhIN idwqI sgoN ies rwbI qy ielfhI<br />

jIvn jFc dy pRcfr,pRsfr df pRbMD vI kIqf.<br />

AuhnF ny afp jIvn Br Bfrq aqy nfl lgdy<br />

dysF ivc ivcr ky lokF ƒ jfgirq kIqf. Aus<br />

smyN dy vwzy Drm asQfnF qy phuMc ky swc dy mgr<br />

lfieaf. ieQy hI bs nhINN sgoN do sO qIh sfl dy<br />

smyN qk srIrk rUp bdl ky mnuwK ƒ pRBU lV<br />

lfieaf. afrMB qoN hI purfqn vfdI aqy lok<br />

duÈmx qfkqF 'swc` ƒ dbfAux leI XqnÈIl<br />

sn. rfj-swqf aqy Dfrimk kwtVvfd jdoN iekwTy<br />

ho jfx qF jnqf qy kihr guËrdf hY. Aus kihr<br />

nMU TwlHx leI gurU arjn dyv sfihb jI aqy gurU<br />

qyg bhfdr sfihb jI ƒ kurbfnI dyxI peI.<br />

iehnF mhfn ÈhIdIaF ny isK pMQ dI mfnvI<br />

ivcfrDfrf ƒ hor bl bKiÈaf. Kflsf pMQ dI<br />

sfjxf hoeI aqy Éflsy ƒ gurU gRMQ sfihb aDIn<br />

smrwQ ÈkqI pRdfn kr idwqI.<br />

sMn 1469 qoN 1608 qwk df sÌr<br />

mnuwKI nfm ƒ syD dyx svfrx qy ismrn mgroN<br />

ies qrHF df swjx isK iqafr ho igaf, ijs qrHF<br />

df gurU arjn dyv sfihb ny icVfieaf sI, jF<br />

bxn nMU ikhf sI, Auh "joiq srUp” ho igaf. gurU<br />

goibMd isMG sfihb jI Aus Éflsy ƒ vyK prK,<br />

gd gd ho gey sn aqy afpxy muKfribMd qoN bcn<br />

kIqy sn ik "Kflsf myro rUp hY Kfs«Éflsy mY<br />

hUM krUM invfs”« ieQy hI bs nhINN sgoN gurU<br />

hukmF bfxI anusfr jIvq jIvn ƒ qF pRmfqmf<br />

df rUp hI Purmfieaf.<br />

ieho hI mukqI hY, aByd hoxf hY, pRBU<br />

ƒ pf lYxf hY, ies qoN vwKrf qy kuJ vI nhINN. ivÈyÈ<br />

gwl ieh hY ik ihMdU jF hor pUrbI DrmF dy<br />

anusfr ieh mOq qoN bfad dI avsQf nhINN sgoN<br />

jIv dy sMsfr sfgr ivc ivcrdy mnuwK dI hI hY.<br />

afpxf kfr ivhfr krdy, igRsq Bogdy mnuwK dI<br />

hY. ieh hI ijMdgI df mksd hY, ies avsQf qy<br />

phuMcx dI dOV ivc isK, sMgq krdf hY, syvf<br />

ismrn krdf hY aqy gurbfxI dy lV lwgf<br />

rihMdf hY.<br />

ÈhIdI- mOq ÈhIdF dy jIvn df iek<br />

pVf hY. ÈhId mOq qoN mgroN vI jIvq huMdf hY.<br />

afm afdmI jdoN gujr jFdf hY qF asIN kih idMdy<br />

hF "ies df aMq af igaf”. ÈhIdF bfry asIN ies<br />

qrHF nhINN kihMdy aqy nf hI kih skdy hF. mrnf<br />

qy afKr sB ny hI hY. gurbfxI Purmfx:-<br />

mrxu muxsF sUiraf hku hY jo hoie mrin<br />

prvfxo«pMnf 579<br />

mrn df hwk kyvl AunHF sUrimaF ƒ hI<br />

huMdf hY jo pRvfn ho ky mrdy hn. pRvfn hox vflf<br />

afpxy inÈfny qy isDFq nfl ieMnf ipafr krdf<br />

hY ik mOq Aus ƒ zrfAuxI nhINN lgdI, Auh BY iBMn<br />

nhINN huMdf, Aus ƒ "afrf ipafrf lgq hY” qd<br />

hI Bgq kbIr jI PrmONdy hn:-<br />

kbIr muih mrny kf cfAu hY mrAu q hir kY<br />

duafr«pMnf 1367<br />

ieh 'hrI df duafr` iksy mMdr, msijd jF<br />

gurduafry df dr nhINN, sgoN hrI qF hr iksy<br />

ivc, hr jgHf qy afpxf nUr ivKf irhf hY. Bgq<br />

kbIr jI dI bfxI:-<br />

hir my qin hY qin my hir hY srb inrMqr<br />

soie ry«<br />

jnqf qy ho rhy Ëulm aqy ainafey ƒ rokxf,<br />

axK aqy svY-mfx nfl ijAUx df rfh hI`hrI<br />

ky duafr` ƒ jFdf hY.<br />

gurU sfihb mrn ƒ ssqI ijhI Gtnf<br />

nhINN bnfAuxf cfhuMdy sn. ieh TIk hY ik mrnf<br />

bhuq aOKf lgdf hY pr ieiqhfs ivc lok vfh<br />

vfh dI Kfqr jF lok lfj dI Kfqr, jF hT jF<br />

ijd ivc af ky rx ivwc lVdy sUrmgqI krky<br />

mr jFdy hn. srDfvfn vihm jF Dfrimk<br />

kwtVvfd kFsI dy klvqr nfl afpxy toty-toty<br />

krvf lYNdy hn. ieh sfry ÈhId qF nhINN ho skdy.<br />

gurU arjn dyv sfihb jI ÌrmfAuNdy hn:-<br />

inmK inmK kir srIru ktfvY, qAu BI hAUmY mYlu<br />

n jfvY«<br />

ies qrHF ieh "hoie mrin prvfxo” dI pDr qoN<br />

bhuq Qwly rih jFdy hn. ÈhId df drjf bhuq<br />

Auwcf hY. gurbfxI Purmfx:-<br />

mrnO mrnu khY sBu koeI«shjy mrY amru hoie<br />

soeI« pMnf 327<br />

mrnf qy sB ny hI hY, arQ Auh huMdf<br />

hY mrnf Aus df pRvfn hY jo shj ivwc mrdf hY.<br />

shj ƒ pRfpq krnf pihlI Èrq hY ÈhIdI dI<br />

dsqfr pihnx leI« ieh iek aYsI qrHF df<br />

mrnf hY ik iPr kdI mrnf hI nhIN pYNdf. kmËor,<br />

zrfkl, bygYrq iek idn ivwc keI keI vyrF<br />

mrdy vyKy gey hn. ijvyN Aupr iliKaf hY gurU<br />

mhfrfj mrn df hwk kyvl sUrmy ƒ idMdy hn.<br />

aQvf jo shj ivwc mrdf hY, Aus dy jIvn ivwc<br />

sihj af igaf hY. Aus dI ÈKsIaq aYsI AuwcI<br />

qy suwcI ho geI hY ik Aus ivc swc, pRym, inmrqf,<br />

iKmf, sMqoK, DIrj, Brosf afid dYvI pRbl rUp<br />

ivc pRvyÈ kr<br />

gey hox. BfeI<br />

gurdfs jI dy<br />

bcn hn:-<br />

sfbr isdik<br />

shIdu Brm BAu<br />

Kvoxf«<br />

ies qoN<br />

do gwlF AuBrdIaF<br />

hn, do<br />

ÈrqF sfhmxy<br />

af KloNdIaF<br />

hn. pihlI ieh<br />

ik ÈhId df<br />

afpxf jIvn<br />

sMpUrn swcf qy<br />

Auwcf hovy. dUsrI<br />

ieh ik Auh<br />

Drm (ivsfl<br />

arQF nfl) dy<br />

iksy vwzy kfrj<br />

leI jfn qy Kyz<br />

jfvy. ajoky smyN<br />

ivc pMQ iek<br />

sMkt meI hflq<br />

ivwc gujr irhf<br />

hY, sMn 1984 dy<br />

sRI drbfr<br />

sfihb qy hmly<br />

qy Aus mgroN<br />

pRDfn mMqrI<br />

ieMdrf gFDI df<br />

kql, isK kOm<br />

dy hËfrF hI<br />

nOjvfnF df<br />

kql, iksy vI<br />

jfieË mMg df<br />

nf mMinaF jfxf,<br />

iek aYsf mhOl<br />

isrj igaf hY,<br />

jo bVf duKdfeI<br />

qy pIVdfiek hY.<br />

aYsI hflq ivwc<br />

inklx leI iswKF<br />

dI Dfrimk<br />

agvfeI inslH<br />

hoeI peI hY. Coty<br />

Coty kfrjF ivwc<br />

rwuJI qy jfqI<br />

Pfiedy leI BwjI<br />

iPr rhI hY.<br />

r f j n I q k<br />

BfeI suKivMdr isMG nfgoky<br />

agvfeI vfly<br />

lIzr afpxI gwdI aqy votF AugrfAux leI hwQ<br />

pYr mfrdy iPrdy hn. ieMJ lgdf hY iswKI df ,<br />

pMQ df koeI vflI vfrs hI nhIN hY. eyho hI<br />

khfvq df rfj hY AuwcV jf bytf sUlI rwb Blf<br />

krUgf” anykF nOjvfn vIr iBMnF kfrn jylHF ivc<br />

rul rhy hn, kys vI nhINN cl rhy Cwz vI nhIN<br />

rhy hn ijhVy idwqI hoeI kYd vI pUrI kr gey<br />

hn AunHF ƒ vI Cwizaf nhIN jf irhf, jfx buJ ky<br />

isK jvfnI ƒ roilaf jf irhf hY. ijnHF qy kys<br />

hn AunHF ƒ aYsIaF ÉbrF pVfeIaF jf rhIaF hn<br />

ik Auh afps ivc hI iek dUsry dy ivruD ibafn<br />

dy ky Put pf rhy hn, duÈmxI pYdf kr rhy hn.<br />

drasl kOm dy shI doKIaF dI<br />

pihcfx hI nhIN hox idwqI jf rhI. iesy hI sbMD<br />

ivc sfbkf mwuK mMqrI byaMq isMG dy kql kys<br />

ivc jyl bYTy nOjvfn vIrF dI gwl hY. byaMq isMG<br />

kFgrs pfrtI dI vÌfdfrI ivwc ieqnf awgy cly<br />

gey ik, ky[pI[aYs igwl qy puils aPsrF rfhI<br />

jo Ëulm nOjvfnF qy hoieaf Auh ieiqhfs df ihsf<br />

bx igaf hY. Aus jflm hwQ ƒ rokx leI nOjvfn<br />

afpxI hoxI ƒ smJ ky "Auh hwQ rokx” qury sn.<br />

iek isMG BfeI idlfvr isMG bwbr mOky qy hI<br />

ÈhId ho igaf, bfkI bfad ivc PVy gey. ijMnF<br />

ƒ mgroN PfsI dI sjf idwqI geI ieh Èfied<br />

kuimitz jUzIsrI df PYslf sI, jo mgroN ijnHF kys<br />

liVaf AunHF dI mOq dI sjf twut geI BfeI blvMq<br />

isMG rfjoafxf ny apIl krnoN ienkfr kr idwqf<br />

ies mmUlI Prk ivc hI eyjMsIaF ny pftk pf ky<br />

iek dUsry iÉlfÌ ibafn dfgxy isrU kIqy jo aqI<br />

aPsosnfk sn. sfƒ ieiqhfs qoN jrUr kuJ<br />

vfcxf cfhIdf hY aqy syD lYxI cfhIdI hY.<br />

ÈhId dI ivafiKaf sMKyp ivc Aupr<br />

idwqI geI hY. Coty sfihbËfidaF ƒ pwuiCaf igaf<br />

sI ik jy quhfƒ Cwz idwqf jfvy qF kI krogy, afpF<br />

sfry ieiqhfs qoN jfxU hF ik sfihbËfidaF df<br />

juafb sI ik asIN isK iekwTy krFgy hiQafr<br />

lvFgy qy Ëulm iÉlfÌ lVdy rhFgy. ÈhId Bgq<br />

isMG jI ny vI ikhf sI mYN iPr jnm lvFgf aqy<br />

dys dI aËfdI leI qd qk lVdf rhFgf jd qk<br />

dys afËfd nhINN ho jFdf. ivsQfr ivc nf<br />

jfieaf, ieh jfx lYxf cfhIdf hY ik ijMdgI bVI<br />

kImqI hY ies ƒ jy lyKy lAuxf hY qF hr hIlf<br />

vrq ky dys aqy kOm dy kMm afAuxf cfhIdf hY.<br />

iek hI kMm qy gwl bs Kqm afpxy BrfvF df<br />

mfVf jF burf nhIN icqvxf cfhIdf . gurU goibMd<br />

isMG jI ny aOrMgËyb dy aOgxF ivcoN pRmwuK aOgx<br />

Aus dy ipAu qy BrfvF nfl kIqy Pryb qy byvÌfeI<br />

dwisaf sI.<br />

qU Kfik ipdr rf ib ikrdfry ijsq«<br />

bKUny ibgdr ibdrI sirsuq« (Pqih nfmf)<br />

qUM afpxy ipAu dI imwtI Krfb krky afpxy<br />

ieKlfk df sbUq idwqf aqy Brf dy KUn ivc Aus<br />

ƒ gMuinHaF.<br />

pMjfb aqy iswKF dIaF aOiKafeIaF qy<br />

ho rhIaF byiensfÌIaF nhINN sgoN vD hI rhIaF<br />

hn. isK Drm dunIaf df sB qoN afDuink<br />

ÈFqmeI aqy sFJI vflqf df Drm hY. ijs ivc<br />

iksy qrHF df iksy nfl vI koeI ivqkrf jF mqByd<br />

nhIN rwKdf. ies dy bfvjUd vI iswKF dIaF<br />

smwiÈafvf vD rhIaF hn. mhfn ivdvfn aYc[<br />

aYl[ brfzÈfh df mn hY. iswKI iek srb<br />

ivafpk sMpUrn Drm hY aqy mnwuK mfqr ƒ<br />

smfn idMdf hY. gurU nfnk sfihb vwloN pRcfiraf<br />

Drm hI nvyN Xug df Drm hY. Èfied ies leI<br />

hI eIrKf vs ies dy mMnx vfilaF ƒ<br />

byiensfÌIaF aqy pryÈfnIaF df sfhmxf krnf<br />

pYNdf hY.


January 19, 2015 (6)<br />

golzn stfr mlkIq dI DI nUM sËf hox `qy ipMz husYnpur Audfs<br />

jlMDr - 'guV nfloˆ ieÈk imwTf`<br />

aqy `qUqk qUqk qUqIafˆ` vrgy<br />

gIqfˆ nfl dunIafˆ Br `c afpxI<br />

vwKrI pCfx bxfAux vfly golzn<br />

stfr mlkIq isMG dy jwdI ipMz<br />

husYnpur nUM jfˆdy sfry rfh Audfs ny.<br />

pihly pMjfbI pOp gfiek vjoˆ jfxy<br />

jfˆdy mlkIq isMG dI 28 sflf DI<br />

amndIp bopfrfey nUM ieMglYˆz dI<br />

iewk adflq ny do sfl dI sËf<br />

suxfeI hY. Aus `qy doÈ sI ik Aus ny iewk<br />

nfbflg muMzy nfl Aus dI iewCf qoˆ ibnfˆ<br />

srIrk sbMD bxfey sn. husYnpur ipMz df<br />

nfˆa dunIafˆ `c isrP mlkIq isMG krky<br />

hI jfixaf jfˆdf sI. hux ies ipMz dy lok<br />

vfprI ies Gtnf nfl ijwQy ÈrimMdgI<br />

mihsUs kr rhy hn AuQy ipMz `c hr pfsy<br />

AudfsI Cfa geI hY.<br />

amrdIp jo ik iewk tIcr hY ny<br />

afpxy hI iewk 16 sflf ividafrQI nfl<br />

srIrk sbMD bxf ley sn. ieh<br />

mfmlf Audoˆ sfhmxy afieaf sI<br />

jdoˆ dsMbr 2013 ivwc amndIp<br />

nUM Aus dy Groˆ igRÌqfr kIqf igaf<br />

sI. bIqy Èukrvfr nUM hI<br />

brimMGm dI krfAun kort ny<br />

amndIp bopfrfey nUM do sfl dI<br />

sËf suxfeI hY.<br />

amndIp jo iewk afrt tIcr hY<br />

qy Auh 2012 qoˆ brimMGm dy iewk<br />

spYÈl skUl ivwc bwicafˆ nUM klf<br />

dI iswiKaf idMdI sI. QoVHy smyˆ<br />

bfad hI Aus dI nyVqf iewk 16<br />

sflf dy lVky nfl ho geI.<br />

amndIp Aus lVky nUM idwloˆ<br />

ipafr krdI sI aqy Aus nfl<br />

srIrk sbMD vI bxf ley sn.<br />

Auh lVky nUM afpxy koloˆ mihMgy<br />

qohÌy vI lY ky idMdI sI qy Aus nUM<br />

GmfAux iPrfAux Auwqy vI Krc<br />

krdI sI pr lVky ny jdoˆ iewk<br />

hor kuVI nUM afpxI dosq bxf<br />

ilaf qfˆ sfrI gwl ivgV geI.<br />

nvIˆ idwlI- iewQoˆ dI ivDfn sBf<br />

dIafˆ coxfˆ leI srgrmIafˆ<br />

qyËI PVn vwl vD rhIafˆ hn.<br />

isafsI pfrtIafˆ vwloˆ aYlfny<br />

AumIdvfr aqy Bfjpf vwloˆ<br />

AumIdvfrfˆ dI cox BlHky kIqy<br />

jfx dy afsfr kfrn agly do<br />

ku idnfˆ qwk pRcfr hor qyË hox<br />

dy afsfr hn. nfmËdgIafˆ<br />

dfÉl ÈurU hox df idn vI nyVy<br />

af igaf hY. sfbkf pulIs<br />

aiDkfrI ikrn bydI vwloˆ Bfjpf<br />

ivwc Èfml hox aqy mIzIaf<br />

sfhmxy afpxy afp nUM pfrtI dy<br />

muwK mMqrI vjoˆ AumIdvfr<br />

hux krnYl isMG vI hoxgy eIzI qoˆ lfˆBy<br />

nvIˆ idwlI- pMjfb dy mfl mMqrI ibkrm mjITIaf nUM aYnPorsmYˆt<br />

zfierYktoryt (eIzI) vwloˆ puwCigwC qoˆ bfad shfiek inrdyÈk<br />

inrMjx isMG dy qbfdly nfl AuwiTaf qUÌfn ajy QMimHaf vI nhIˆ<br />

sI ik hux eIzI vwloˆ ivÈyÈ inrdyÈk krnYl isMG nUM lfˆBy kIqf<br />

jf irhf hY.<br />

eIzI ny Cy hËfr kroV dy nÈf qskrI mfmly `c<br />

inrMjx isMG dy qbfdly df kfrn dwsidafˆ ikhf hY ik AunHfˆ nUM<br />

kolkfqf `c aihm kMm leI Aucycy qOr `qy cuixaf igaf hY, ijwQy<br />

Èfrdf vrgy<br />

hor keI vwzy<br />

Gutfilafˆ dI<br />

jfˆc cwl rhI<br />

hY. eIzI dy<br />

i z p t I<br />

zfierYktr<br />

rfjyÈvr isMG<br />

vwloˆ jfrI<br />

ibafn `c<br />

ikhf igaf hY<br />

ik inrMjx isMG dI kfblIaq aqy muÈkl kysfˆ nUM hwl krn df<br />

irkfrz cMgf hox `qy kolkfqf Byijaf igaf hY.<br />

jfˆc eyjMsI ny Auˆj ienHfˆ irportfˆ qoˆ vI ienkfr kIqf<br />

hY ik ivÈyÈ inrdyÈk (AuwqrI) krnYl isMG nUM bdilaf jf irhf<br />

hY. pr nfl hI ikhf ik AunHfˆ kol ieh vfDU cfrj sI aqy Auh<br />

CyqI hI ahudy `qy inXukq nvyˆ aiDkfrI nUM ieh cfrj sOˆp dyxgy.<br />

ibafn `c ikhf igaf hY ik krnYl isMG dI Qfˆ `qy sIvIsI dI<br />

agvfeI hyTlI kmytI vwloˆ cuxy aqy srkfr vwloˆ inXukq sMjy<br />

sRInyq (afeIafraYs) nUM ivÈyÈ inrdyÈk (AuwqrI Kyqr) cMzIgVH<br />

bxfieaf igaf hY aqy Auh agly hÌqy ahudf sMBfl skdy hn.<br />

eIzI aiDkfrI ny ienHfˆ irportfˆ nUM vI Éfrj kIqf ik iksy<br />

sInIar eIzI aiDkfrI dI kuJ isafsfqdfnfˆ nfl Ìon `qy<br />

gwlbfq hoeI hY aqy iesy afDfr `qy qbfdlf kIqf igaf hY.<br />

idwlI leI muwK mMqrI AumIdvfr df ÌYslf<br />

Bfjpf sMsdI borz krygf: rfjnfQ<br />

aiswDy ZMg nfl AuBfry jfx<br />

bfad awj sInIar afgU<br />

rfjnfQ isMG ny spÈt kr<br />

idwqf ik ieh PYslf Bfjpf<br />

sMsdI borz hI krygf. AunHfˆ<br />

ikhf ik ajy qwk ies sbMDI<br />

koeI inrxf nhIˆ hoieaf. ikrn<br />

bydI ny ijs ZMg nfl afpxI<br />

pRDfn mMqrI nirMdr modI nfl<br />

pfrtI ivwc Èfml hox qoˆ pihlfˆ<br />

dI imlxI nUM AuBfiraf aqy<br />

idwlI ivwc afpxIafˆ BivwKI<br />

Xojnfvfˆ df pRcfr ÈurU hoieaf<br />

hY, pfrtI dI idwlI iekfeI dy<br />

sInIar afgU KuÈ nhIˆ hn.<br />

ikrn bydI ny awj iewQy dupihr<br />

smyˆ roz Èoa krnf sI, jo<br />

afÉrI plfˆ dOrfn rwd kr idwqf<br />

igaf. sMBv hY ik BlHky Bfjpf<br />

sMsdI borz dI mIitMg ivwc muwK<br />

mMqrI AumIdvfr qy afp dy<br />

pRmuwK arivMd kyjrIvfl iÉlfÌ<br />

pfrtI AumIdvfr dI siQqI<br />

spÈt ho jfvy. ies dOrfn afm<br />

afdmI pfrtI ivwcoˆ bfÊI ivnod<br />

ibMnI awj Bfjpf ivwc Èfml ho<br />

gey. ies dOrfn idwlI kfˆgrs<br />

dy sInIar afgU ajY mfkn ny<br />

awj afeIeyaYnaYs Ébr eyjMsI<br />

nUM ieMtrivAU dOrfn sfbkf muwK<br />

mMqrI ÈIlf dIkiÈq dI<br />

aflocnf kIqI hY.<br />

AunHfˆ ikhf ik ÈIlf<br />

dIkiÈq dy muwK mMqrI vjoˆ iqMny<br />

kfrjkflfˆ ivwc jo vI PYsly ley<br />

gey AunHfˆ `coˆ bhuiqafˆ nfl Auh<br />

sihmq nhIˆ sn. AunHfˆ ikhf ik<br />

pRfeIvyt ibjlI vMz kMpnIafˆ<br />

Aupr sÉq ingrfnI rwKI jfxI<br />

cfhIdI sI, jo nhIˆ hoieaf. AunHfˆ<br />

ikhf ik ÈIlf dIkiÈq dy rfj<br />

smyˆ ibjlI corI 54 PIsdI qoˆ<br />

Gwt ky 13 PIsdI rih geI sI<br />

aqy sflfnf afmdn vI cfr<br />

hËfr qoˆ pMj hËfr kroV<br />

drimafn izskfm nUM vfDU hoeI<br />

pRMqU ieh lfB AupBogqfvfˆ qwk<br />

nhIˆ phuMicaf.<br />

AunHfˆ ÊYr-kfnUMnI<br />

klonIafˆ dy vsnIkfˆ nUM rYgUlr<br />

hox dy srtIiPkyt dyx ivwc<br />

dyrI leI vI ÈIlf dIkiÈq nUM<br />

ksUrvfr Tihrfieaf.<br />

AunHfˆ hor vI kfPI doÈ<br />

lfey hn. iËkrXog hY ik ÈIlf<br />

dIkiÈq ny ipCly idnIˆ ikhf sI<br />

ik ajY mfkn pfrtI dy nOjvfn<br />

afgU hn qy AunHfˆ nUM idwlI ivwc<br />

pRcfr dI agvfeI krnI<br />

cfhIdI hY. dovfˆ ivwc nf bxdI<br />

hox dI gwl iksy koloˆ iCpI hoeI<br />

nhIˆ hY.


January 19, 2015 (7)<br />

aOrq dlyr qy mwddgfr vI huMdI hY<br />

buwDIjIvIafˆ `qy mMzrfAuˆdf 'awqvfdI Kqrf`<br />

pYirs `c PRYˆc ivaMg rsfly `cfrlI hYbdo`<br />

(ÈfrlI aYbdo) dy dPqr `c jyhfdI ansrfˆ ny<br />

Prfˆs dy hI nhIˆ sgoˆ dunIaf Br dy pRiqBfÈflI<br />

iek drjn pwqrkfrfˆ qy kfrtUinstfˆ df jo<br />

kqlyafm kIqf hY, Aus dy leI PRYˆc puls dI<br />

lfprvfhI pUrI qrHfˆ iËMmyvfr hY. AunHfˆ dI ies<br />

nflfiekI nUM Kud PRYˆc srkfr ny vI kbUilaf<br />

hY—pwqrkfrfˆ dy kfiql dovyˆ PRYˆc musilm sky<br />

Brf sn.<br />

ienHfˆ dI nmkhrfmI dyKo, dovyˆ Prfˆs<br />

`c hI pYdf hoey, AuQy hI ply-vDy, mdrwisafˆ `c<br />

iswiKaf hfsl kIqI aqy AuQoˆ dI hI Drm<br />

inrpwK, zYmkRyitk afbohvf<br />

`c shUlqfˆ, irafieqfˆ<br />

aqy ivwqI vËIPy lY ky AunHfˆ<br />

ny Prfˆs dI afËfd swiBaqf nUM Drm dy nfˆ `qy<br />

Tukrf ky arb dy pRfcIn sOVypx df sB qoˆ<br />

iGnOxf pihlU apxfieaf aqy zRYmokRysI qy afËfd<br />

pRgtfvy dy kfiqlfˆ vjoˆ AuwBr ky dunIaf sfhmxy<br />

afey. PRYˆc puls ienHfˆ awqvfdI Brfvfˆ bfry bhuq<br />

kuJ jfxdI sI. PRYˆc puls qy ieMtYlIjYˆs eyjMsI<br />

ieh vI jfxdI sI ik ikMnI vfr alkfiedf dy<br />

gVH Xmn `c jf ky ienHfˆ ny kwtV Dfrimkqf dI<br />

iGnOxI mfniskqf gRihx kIqI. ieh vI pqf sI<br />

ik dohfˆ `coˆ iek Brf pihlfˆ vI kuJ awqvfdI<br />

vfrdfqfˆ kr cuwkf hY.<br />

iek vfr qfˆ juMmy vfly idn nmfËIafˆ<br />

nfl BrI msijd `c Aus ny AunHfˆ nUM ieh dwsxf<br />

cfihaf sI ik vot pfAuxf gYr-ieslfmI hY. ieh<br />

qfˆ Blf ohovy msijd dy iemfm df, ijs ny<br />

surwiKaf mulfËmfˆ dI shfieqf nfl Aus nUM ieh<br />

kihMidafˆ bfhr kwiZaf ik Auh afpxy vfhXfq<br />

pRfpygMzy nfl ieslfm nUM dUiÈq nf kry.<br />

ies bfry PRYˆc puls ny amrIkf nfl<br />

gwl kIqI huMdI qfˆ ieh vI pqf lwg jfˆdf ik AuQy<br />

ienHfˆ Brfvfˆ `qy hvfeI sPr dI pfbMdI lwgI hoeI<br />

sI. puls iPr vI pUrI qrHfˆ cOkMnI nhIˆ hoeI qy<br />

ieh dovyˆ awqvfdI Brf `cfrlI hYbdo` dy<br />

pwqrkfrfˆ dI hwiqaf krn dy hukm Xmn `c bYTy<br />

alkfiedf dy afikafˆ qoˆ AuQy jf-jf ky lYˆdy rhy.<br />

PRYˆc nyqf hux ÈrimMdf hn aqy kihMdy hn (AuhI<br />

purfxf bhfnf!) ik puls kuJ iËafdf gMBIr<br />

mfmilafˆ `c ruwJI hoeI sI.<br />

aihm svfl hY ik jd dunIaf Br dy<br />

jyhfdI ansrfˆ ny ienHfˆ PRfˆsIsI kfrtUinstfˆ qy<br />

inzr jrnilstfˆ nUM nysqonfbUd krn df bIVf<br />

cuwikaf hoieaf sI qfˆ AunHfˆ dI bdly dI awg kdoˆ<br />

qy ikwQy BVk AuwTygI, ies df ihsfb rwKxf vI<br />

puls df muwZlf PrË sI. ikhf jfˆdf hY ik cfrlI<br />

hYbdo dy dPqr dI puls surwiKaf vI isrP nfˆ<br />

dI sI. ies `c Èfied kuJ kuqfhI mIzIaf<br />

mulfËmfˆ dI vI sI. AunHfˆ ny srkfr `qy iËafdf<br />

dbfa ies krky nhIˆ pfieaf ik huxy-huxy<br />

kwtVvfdIafˆ vloˆ AunHfˆ `qy kIqy gey kys `c<br />

adflq ny PYslf AunHfˆ dy hwk `c idwqf sI.<br />

sB qoˆ vwzI gwl ieh vI sI ik ienHfˆ<br />

byksUrfˆ nUM afpxy dyÈ dIafˆ mhfn lokqMqirk<br />

rvfieqfˆ Kfs krky afËfdI dy pRgtfvy dI rfKI<br />

krn dI smrwQf `c pUrf Brosf sI, bs iesy<br />

KuÈPihmI `c Auh do KUMKfr awqvfdI Brfvfˆ vloˆ<br />

eIÈvr zfvrf<br />

dunIaf dI pwqrkfrI dy ieiqhfs `c kIqy gey<br />

KUnIkfˆz dI Byt cVH gey.<br />

ivcfrfˆ dy pRgtfvy dI afËfdI lfËmI<br />

Èrq hY pr ikMnI afËfdI hlkf gflI-gloc,<br />

nPrq df pRdrÈn, mirafdfpUrn ivaMgmeI<br />

CyVKfnI qfˆ TIk hY pr kwtV Drmfˆ dIafˆ<br />

asihxÈIl rvfieqfˆ nUM itwc jfx ky vfr-vfr<br />

AunHfˆ dy Drm qy pYgMbrfˆ df apmfn—ieh iksy<br />

lokqMqr leI koeI ËrUrI qwq nhIˆ qy awj jdoˆ<br />

musilm jgq df cMgf-Kfsf ihwsf awqvfd df<br />

rfh PV irhf hY qfˆ ienHfˆ dIafˆ Xojnfvfˆ qoˆ<br />

pwqrkfr Brf Kud nUM bcf ky hI rwKx. AuˆJ vI<br />

iksy Drm ivruwD nPrq jfˆ<br />

mKOl df pRdrÈn ishqmMd<br />

jrnilËm nhIˆ hY.<br />

PRYˆc puls dI nfkfmI df iËkr Èfied<br />

sfzy puls mulfËmfˆ nUM afpxIafˆ nfkfmIafˆ `c<br />

kuJ hOslf dyvy. ho skdf hY ik hryk nfkfmI<br />

ipwCy Zyr sfry isKlfeI itps vI hox. asIˆ AunHfˆ<br />

`qy ivÈlyÈxfqmk nËr mfrnI nf BuwlIey.<br />

awqvfd iek ivÈv pwDrI `plyg` hY, ijs dI<br />

rokQfm leI lgfqfr Koj krky ies nUM imtfAux<br />

dy nvyˆ-nvyˆ Aupfa lwBxy bhuq ËrUrI hn. asIˆ<br />

pMjfb `c afËfdI dy pRgtfvy dI blI `qy keI<br />

jrnilst pRiqBfvfˆ nUM guaf cuwky hfˆ. ivcfrfˆ dy<br />

pRgtfvy dI pUrI afËfdI sfzy bhu-DrmI dyÈ<br />

leI bhuq tyZI KIr hY— ijQy nf awqvfdI<br />

dKlaMdfËI df zr hovy qy nf hI kfnUMnI sËf df,<br />

AuQy Coty-moty isafsI qy Dfrimk smUh Kud hI<br />

`duKI Bfvnf` dy nfˆ hyT aKbfrfˆ dy dPqrfˆ, tI[<br />

vI[ styÈnfˆ qy isnymfGrfˆ `c BMn-qoV krky Kud<br />

nUM `sbk` isKf skdy hn, sMivDfn jo mrËI khy.<br />

ieh vI KUb rhI. iek hwtf-kwtf trwk zrfeIvr<br />

iksy ÈrfbKfny `c bYTf kfPI dyr qoˆ iek dublypqly<br />

nOjvfn dIafˆ ajIb hrkqfˆ not kr irhf<br />

sI. gwl ieh sI ik inrfÈ nËr afAux vflf Auh<br />

nOjvfn tybl `qy rwKy Èrfb nfl Bry iglfs nUM<br />

GUrI jf irhf sI. zrfeIvr Kud nUM rok nhIˆ<br />

sikaf qy iswDf Aus dy tybl qk igaf qy nfl<br />

dI kursI `qy bYT ky Auh iglfs cuwikaf qy Jwt<br />

KflI krky tybl `qy rwK idwqf.<br />

nOjvfn Aus vwl hYrfnI nfl dyKx<br />

lwgf. zrfeIvr ny hws ky Aus vwl iek nËr<br />

mfrI qy vytr qoˆ Èrfb df iek hor iglfs mMgvf<br />

ky Aus dy sfhmxy rwK idwqf qy boilaf, ``dosq<br />

mYˆ qfˆ mËfk kr irhf sI, hux ieh dws ik qyry<br />

ichry `qy AudfsI ikAuˆ hY`` sihmIafˆ nËrfˆ nfl<br />

Auh zrfeIvr nUM dyK ky boilaf, ``vwzy Brf mYˆ<br />

qfˆ bhuq iksmq df mfiraf hfˆ. ikwQoˆ ÈurU krfˆ<br />

qy quhfzy kol vI ieMnf smfˆ ikwQy myry leI qfˆ<br />

awj df idn hI mnhUs sI. pihlfˆ kMm `qy lyt<br />

phuMicaf qfˆ guwsy `c mflk ny nOkrI qoˆ kwZ idwqf.<br />

dPqr qoˆ Gr jfx leI bfhr inkilaf qfˆ<br />

dyiKaf ik myrf sfeIkl corI ho igaf sI. 6 mIl<br />

pYdl cwl ky Gr phuMicaf qfˆ pqf lwgf ik myrI<br />

pqnI myry hI `bYst PRYˆz` nfl Bwj cuwkI sI.<br />

iËMdgI qoˆ qMg af ky mYˆ ieQy phuMicaf. mYˆ KudkuÈI<br />

dI Xojnf bxf hI irhf sI ik qUM acfnk af ky<br />

gVbV kr idwqI qy iglfs cuwk ky Èrfb pI leI,<br />

ijs `c mYˆ Ëihr pfieaf hoieaf sI.<br />

1959 ivwc mYN purfxI bI[ ey[ dy qIjy sfl ivc sI.<br />

qIjy sfl ivc bhuqf pVHn dI loV nhIN sI pYNdI huMdI.<br />

ikAuNik pypr kflj ivc hI cYk huMdy sn qy qkrIbn<br />

sfry hI pfs ho jFdy sn. akqUbr df mhInf sI.<br />

idwlI ivc iek bhuq vwzI numfieÈ lwgI hoeI sI.<br />

asIN 3-4 sfQIaF ny numfieÈ dyKx df pRogrfm bxf<br />

ilaf. ieh pRogrfm myry nËdIkI dosq goibMdr isMG<br />

jo bfad ivc srpMc bxy. ny bxfieaf sI qy Auh<br />

kflj dy cOQy sfl ivc aQvf aKIrI<br />

sfl ivc sI. myry vwzy Brf dy smfn<br />

sR[ bKÈIÈ isMG cUMgI ieMspYktr sfzy<br />

ivc sB qoN vwzf aqy isafxf sI. AunHF<br />

df iewk sFZU joigMdr isMG idwlI puils<br />

ivc hYz kFstybl sI qy idwlI puils<br />

Aus ƒ tfeIgr kih ky bulfAuNdI sI.<br />

bKÈIÈ isMG ny Aus ƒ icwTI pf ky<br />

sfrf pRogrfm dws idwqf. Auh<br />

vflIbfl df kYptn sI.<br />

asIN cfry jfxy<br />

tryn rfhIN idwlI puwj gey.<br />

qkrIbn hm Aumr hox krky<br />

sÌr hfisaF qy KuÈIaF BrpUr<br />

hI irhf. joigMdr isMG ny srivs dy nfl afpxy iek<br />

irÈqydfr nfl rl ky vYst ptyl ngr ivc mwJF<br />

rwKIaF hoeIaF sn qy zfierI df kMm vI krdy sn.<br />

asIN Aus kol iek kmry ivc zyry lf ley. cfry<br />

jfixaF ny brfbr dy pYsy goibMdr isMG ƒ sONp idwqy<br />

sn. sfzy rxbIr kflj. sMgrUr ivc Aus smyN pYsy<br />

iekwTy krky Kfx pIx ƒ amrIkn isstm ikhf<br />

jFdf sI. ies dy nfl iksy iewk ‘qy boJ nhIN sI pYNdf<br />

aqy dUjy ieh vI nhIN sI kihMdy. ik awj Plfxf<br />

rgiVaf igaf. tfiegr ny iewk gwzI PV ky sfƒ<br />

numfieÈ cMgI qrHF idKfeI aqy Aus smyN dy idwlI dy<br />

rsiqaF dI vfkPIaq vI krfAuNdf irhf. mYN dyiKaf.<br />

ik Aus dI Kyz krky gjitz aÌsr vI Aus ƒ bhuq<br />

afdr qy mfx idMdy sn. Auhdf afdr Auhdy rYNk qoN<br />

vwD huMdf sI. mYN smJ nhIN sikaf ik joigMdr isMG<br />

afdr mfx vflI nOkrI Cwz ky bfad ivc<br />

pI[afr[tI[sI[ ivc cYkr ikAuN lwg igaf.<br />

Ausny sfƒ idwlI dy lfl ikly qoN kuwqb<br />

imnfr qwk sB QfvF idKfeIaF qy idwlI dy<br />

gurduafiraF dy drÈn vI krvfey. sfzy cfr-pMj<br />

idn bhuq vDIaf Gy aqy Auh afpxy ivwq qoN<br />

vwD syvf krdf irhf. myry sfQIaF ƒ hr roj pIx<br />

leI Èrfb vI iml jFdI sI. iek idn Aus ny sfƒ<br />

ikMgjvy kYNp dI puils lfeIn ivc cMgf Kfxf<br />

KvfAuxf sI. Aus idn Auh ivskI lY afieaf. mYN<br />

Èrfb nhIN sI pINdf. pr Aus idn sfiraF dy jor dyx<br />

qy mYN vI pI igaf. pr AunHF qoN bhuq QoVI sI. BfvyN<br />

Kfxf puils lfeIn dI mYs ivwcoN afieaf. pr vDIaf<br />

sI qy sfzI bYrk grfAUNz Plor qoN Auwpr pihlI<br />

mMjl qy sI. mMjy QoVHy sn aqy asIN iek mMjy ‘qy<br />

do-do pey. nÈy krky qurMq sO gey.<br />

qkrIbn awDI rfq qoN bfad mYƒ ipÈfb<br />

dI hfjq hoeI qF mYN dwsy hoey ipÈfb Gr vwl cilaf<br />

‘jQydfr` nMdgVH dI brÉfsqgI nUM smJx df Xqn<br />

ieh Ëfhr hY ik akflI dl, jo ik 1996 dI mogf<br />

kOnÌrMs qoˆ bfad akflI dl nhIˆ blik iewk<br />

pMjfbI pfrtI hY, dy pRDfn dIafˆ ihdfieqfˆ Auwqy<br />

ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI<br />

(suprIm kort dy hukm sdkf ijs<br />

df jnrl hfAUs hI ajy qfeIˆ<br />

giTq nhIˆ) dy 150 `mYˆbrfˆ` ny axgiTq ÈRomxI<br />

gurduafrf pRbMDk kmytI dy axcuxy pRDfn nUM<br />

`jQydfr` nUM iewk aijhy ahudy qoˆ brÉfsq krn<br />

leI Xfd-pwqr idwqf hY ijs df ÈRomxI gurduafrf<br />

pRbMDk kmytI dy kfnUMn jfˆ iswK rihq mirXfdf<br />

qihq koeI vjUd nhIˆ hY. Es nUM aYsy qÉq qoˆ<br />

brÉfsq kIqf jf irhf hY ijhVf 60 sfl pihlfˆ<br />

koeI qÉq nhIˆ sI.<br />

`jQydfr` Auwqy JUTf ielËfm hY ik Es<br />

ny sRI gurU gRMQ sfihb aqy pMj ipafirafˆ df<br />

siqkfr nhIˆ kIqf. ieh ielËfm bfdl dl ny<br />

lfieaf hY ijs nUM pMjfb ivwc afr[aYs[aYs[(RSS)<br />

aqy Bfjpf (BJP) df hwQ-Tokf jfixaf jfˆdf hY.<br />

ieh dovyˆ gurU gRMQ sfihb nUM suqMqr Drm-gRMQ<br />

hrdyv isMG DflIvfl,<br />

irt: aYs[ aYs[ pI[ pIrF vflf gyt,<br />

sunfm (mob[ nM: 98150-37279 )<br />

- sR[ gurqyj isMG<br />

igaf. AuWQo muiVaf qF mYN afpxI bYrk dy drvfjy<br />

nfl swjy hwQ pihly mMjy qy pYx hI lwigaf sI. qF<br />

mYƒ mihsUs hoieaf ik Aus mMjy qy goibMdr isMG<br />

srpMc dI QF iek nOjvfn kuVI suwqI peI hY. mYN hwkf<br />

bwkf rih igaf qy bihMdf-bihMdf qurq ruk igaf.<br />

mYN hYrfn sI ik ies mMjy qy kuVI ikvyN af geI nf hI<br />

mYƒ smJ afAuNdI sI ik kI ho igaf. BYa-BIq ijhf<br />

mYN bYrk dy bfhr gyt dy sfhmxy brFzy ivc KVHf ho<br />

igaf. mYƒ ieh pqf nf lwigaf. ik mYN<br />

afpxI bYrk ivwc nhIN iksy hor bYrk<br />

ivc af igaf hF. mYN KVHf vI socI jf<br />

irhf sI. ik goibMdr ikwDr cilaf<br />

igaf. kuwJ icr bfad AuhI lVkI AuWT<br />

ky bfhr af geI. aqy mYƒ dyK ky hws<br />

peI. ikhf ik qUM qF joigMdr tfiegr<br />

df gYst nhIN. mYN hF ivwc juafb idwqf.<br />

qF Auh hor hws peI qy kihx<br />

lwgI mYN qYƒ Èfm ƒ tfiegr<br />

nfl dyiKaf sI. ieh qF<br />

lVkIaF dI bYrk hY. qUM glq<br />

af igaf hYN. jdoN qUM mMjy ‘qy<br />

bYTx lwigaf sI. mYN qF AudoN<br />

hI smJ geI sI ik bYrk Buwl igaf hY. bdmfÈI<br />

nfl myry mMjy ‘qy nhIN afieaf. AuhdI dlyrI hYrfn<br />

krn vflI sI. Auh mYƒ sfzI bYrk qwk lY afeI. mYN<br />

Auhdf DMnvfd qF kI krnf sI. afpxf afp sMBfl<br />

vI nf sikaf. Auh pUrI bI ¨MJI sohxI kwdfvr<br />

muitafr sI.<br />

svyry asIN iqafr ho ky bfhr af gey<br />

AudoN AuWQy grfAUNz ivc iek afrjI ijhI dukfn bxI<br />

hoeIy sI. jo koeI mnjUr Èudf nhIN sI jfpdI.<br />

mulfjmF ny koeI ibTfieaf jfpdf sI. asIN Aus qoN<br />

prfAuNTy Kfx af gey. mYN rfq dI Gtnf krky cuwp<br />

hI sI qy iksy nfl koeI gwl nhIN sI kr irhf. awgy<br />

iek bYNc qy cfr lyzIË kFstybl bYTIaF sn.<br />

tfiegr ny dwisaf. ik ieh bhuqIaF pMjfb jF<br />

pMjfbI lokF ivcoN hn qy Auh kuVI mYƒ vyK ky<br />

muskVIaF hws rhI sI. mYN Aus qoN awKF curf irhf<br />

sI. pr Auh Pyr vI nf htI qy cfh df glfs cuwkI<br />

sfzy kol af geI qy bVy hONsly nfl kihx lwgI.<br />

‘‘tfiegr. qyrf gYst rfqI rsqf Buwl igaf sI. ieh<br />

qF myry mMjy qy bYTx hI lwigaf sI. pr pqf nhIN<br />

iks qrHF ruk igaf.’’ Aus ny ieh sfrI gwl hfsI<br />

ivc hI kIqI. myry sfry sfQI vI hws pey qy mYƒ<br />

kihx lwgy ik qUM sfƒ ikAuN nhIN dwisaf. Aus ny sfrI<br />

khfxI nhIN sI dwsI. pr bfad ivc mYN myry sfQIaF<br />

ƒ sfrI khfxI dws idwqI. mYN Auhdy hONsly df hor vI<br />

kfiel ho igaf. qF Aus ny iek icwt mYƒ PVf idwqI.<br />

Aus qy Aus df azrYs sI. mYƒ smJ nhIN sI afAuNdI<br />

ik dyvI hY jF aOrq. myry ivc sfrI Aumr ieh afdq<br />

rhI hY. ik mYN kdy iksy aOrq ƒ pihlF nhIN<br />

bulfieaf. jykr Auh myrI mfqhq jF irÈqydfr nf<br />

hovy. awj kwl vI mYƒ ieh gwl Xfd krky JunJUnI<br />

ijhI iCV jFdI hY qy mYN idloN Aus aOrq ƒ nmskfr<br />

krdf hF.<br />

nhIˆ mMndy aqy ies dy dyhDfrI aqy inrijMd<br />

ÈrIk AuBfr ky ies dI gurUqf nUM Korf lfAux ivwc<br />

msrUÌ hn. drasl, blvMq isMG nMdgVH nUM pUry<br />

sMsfr dy iswKfˆ vwloˆ pRvfn kIqy jf<br />

cuwky nfnkÈfhI kYlMzr dy hwk `c<br />

ztx kfrx ahudy (ijs leI Auh<br />

svY-iewCf nfl koeI qnKfh nhI lY irhf) qoˆ<br />

lfihaf jf irhf hY. sMsfr dy smUh iswKfˆ nUM ies<br />

kmInI kfrvfeI leI bxdIafˆ lfhnqfˆ pfAuxIafˆ<br />

cfhIdIafˆ hn. bdly ivwc Auhnfˆ nUM bfkI aKOqI<br />

jQydfrfˆ nUM qslIm krnoˆ ienkfr kr dyxf<br />

cfhIdf hY ikAuˆik mUl qrk anusfr iehnfˆ nUM<br />

afr[aYs[aYs[(RSS) aqy Bfjpf (BJP) dy ihq<br />

vfcx leI inXukq kIqf igaf hY aqy ieh iswK<br />

msilafˆ ivwc Auhnfˆ dy hukmfˆ nUM bVI inpuMnqf<br />

nfl lfgU kr rhy hn. eysy gux sdkf ieh afpxy<br />

ahuidafˆ Auwqy ibrfjmfn hn. iswKfˆ nUM hr hfl<br />

srbwq Éflsf swd ky afpxy aihlkfr inXukq<br />

krny cfhIdy hn. kyvl Auh hI afpxy Drm dy<br />

ihq pflxgy.


January 19, 2015 (8)<br />

BfrqI mUl dy ivakqI qy nslI aqy kfqlfnf<br />

hmlf krky gMBIr rUp ivwc jKLmI kIqf<br />

jKLmI hflq ivwc BfrqI ivakqI nUM hspqfl iljFdy hoey aYMbUlYNs aiDkfrI aqy hmlfvr jLYk zyivs (qsvIrF: mnpRIq isMG bwDnI klF)<br />

lMzn (mnpRIq isMG bwDnI klF) dwKxI<br />

vyljL dy ielfky molz ivwc tYsko suprstor<br />

ivwc sLryafm 25 sflf jLYk zyivs nfm dy<br />

iewk ivakqI ny BfrqI mUl dy 24 sflf<br />

sLrndyv brfhmbrf nfm dy ivakqI qy<br />

qyjDfr hiQafrF nfl hmlf krky gMBIr<br />

rUp ivwc jKLmI kr idwqf.<br />

lMzn (mnpRIq isMG bwDnI klF) 6 lwK 80<br />

hjLfr pONz dI GrF dI mOrgyjL sbMDI<br />

DoKfDVI krn dy dosL ivwc kYd kwt rhy<br />

pMjfbI jspfl isMG jutlf nUM pIVq<br />

ivaqkI nUM 20 hjLfr pONz vfips krn jF<br />

12 mhIny hor kYd kwtx dy hukm suxfey<br />

hn. afeIjLlvrQ krfAUn kort ivwc hoeI<br />

suxvfeI dOrfn dwisaf igaf ik jutlf nUM<br />

jnvrI 2006 qoN dsMbr 2013 qwk 26 vwK<br />

vwK DoKfDVI dy mfmilaf ivwc 5 sfl kYd<br />

dI sjf suxfeI geI sI. hux adflq ny<br />

jutlf nUM 12 mhIinaf ivwc iewk pIVq nUM<br />

20 hjLfr pONz vfips krn jF 12 mhIny<br />

ies hmly dOrfn sLrndyv dy<br />

hwQ, bFh, ipwT aqy isr ivwc zUMGy kwt lwgy<br />

hn. tYsko suprmfrkIt ivwc KrIddfrI<br />

krn vfly sLrndyv qy ieh hmlf nslvfdI<br />

aqy kfqlfnf sI. puils ny ies sbMDI jLYk<br />

zyivs nUM igRPqfr krky jylH Byj idwqf hY.<br />

mOky dy gvfhF anusfr hmlfvr ies mOky<br />

hor kwtx dy hukm<br />

suxfey hn. adflq ny<br />

ieh vI ikhf ik<br />

650,000 pONz ajy<br />

pIVq lokF df bkfieaf<br />

rihMdf hY. jspfl isMG<br />

jutlf lokF nuM Gr<br />

KrIdx leI AuqsLfihq<br />

krdf sI, AuhnF nuM<br />

mfrgyjL lYx leI mdd<br />

krn df ZkvMj krdf<br />

sI, jutlf dy gfhk<br />

BfrqI mUl dy Auh lok<br />

AuwcI AuwcI “vfeIt pfvr (icwtI sLkqI)”<br />

pukfr irhf sI. zyivs nUM awj rYkshYm<br />

adflq ivwc pysL kIqf igaf, Aus qy<br />

kfqlfnf hmlf krn dy dosL lgf ky puils<br />

irmFz qy jylH Byj idwqf. agly mhIny molz<br />

vfsI zyivs nUM muV adflq ivwc pysL kIqf<br />

jfvygf.<br />

DoKf DVI ivwc jylH kwt rhy pMjfbI nUM 20 hjLfr pONz vfips krn jF hor kYd kwtx dy hukm<br />

huMdy sn ijhnF nuM aMgryjLI bhuqI<br />

nhIN afAuNdI sI. ajyhy pIVqF qoN<br />

jdoN jutlf kol pYsy af jFdy sn<br />

qF Auh AuhnF nfl sMprk qoV<br />

idMdf sI. lokF dy pYisaF nfl Auh<br />

Kud sLfhI ijMdgI bqIq krdf aqy<br />

mihMgIaF kfrF ivwc GuMmdf<br />

sI.puils aiDkfrI zI sI anIqf<br />

sLrmF ny ikhf hY ik jutlf vwloN<br />

gYr kfnUMnI ZMg nfl kmfieaf<br />

pYsf hI nhIN gvfieaf blik<br />

afpxy BfeIcfry ivwc afpxI<br />

iejLq mfx vI gvfieaf hY.<br />

lMzn ivwc iswK vkIl ny<br />

Dfrimk BydBfv df kys ijwiqaf<br />

lMzn (mnpRIq isMG bwDnI klF) lMzn dy iewk iswK vkIl ny<br />

Dfrimk BydBfv dy mfmly ‘c inaF mMqrfly ivruwD afpxf kys<br />

ijwiqaf hY. amrIk isMG ivlKU nfm df ieh iswK vkIl nUM dwKx<br />

pUrbI lMzn<br />

dI iewk jylH<br />

ivwc dfiKl<br />

hox qoN Aus<br />

vyly rok ilaf<br />

sI jdoN Auh<br />

afpxy muvwkl<br />

nUM imlx jylH<br />

ivwc jf rhy<br />

sn, ikAuNik<br />

Aus dI<br />

dsqfr ivwc<br />

ipMn lgfey<br />

hoey sn.<br />

iblKU ny<br />

dwisaf ik<br />

Aus nUM pihlF<br />

kdy vI jylH<br />

ivwc jfxo<br />

roikaf nhIN igaf sI, jy Auh dsqfr dy lV ivwcoN ipMn kwZdf sI<br />

qF Aus dI dsqfr KuwlH skdI sI. akqUbr 2013 nUM vfprI ies<br />

Gtnf bfry inaF mMqrfly ivruwD sLkfieq ieQoN dI adflq ivwc<br />

drj krvfeI sI. lykn hux ies mfmly nUM adflq dy bfhr hI<br />

inaF mMqrfly ny iblKU nUM muafvjLF dy ky rfjLInfmf kr ilaf hY.<br />

ieh mfmlf meI 2014 qoN adflq ivwc ivcfr aDIn ipaf sI.<br />

amrjIq isMG iblKU dy sfQI znkYn burtvYl ny ikhf ik ies<br />

mfmly nUM hor qrIky nfl nijwiTaf jf skdf sI, pr jylH<br />

aiDkfrIaF vwloN kIqI kfrvfeI inMdxXog hY. Aus ny ieh vI ikhf<br />

ik iblKU ies GtnF qoN bhuq duKI hoieaf sI. inaF mMqrfly dy<br />

bulfry ny ikhf ik “asIN hr iewk df snmfn krdy hF aqy hr<br />

iewk nUM Drimk pihrfvf pihnx df hwk hY, lykn mMqrfly vwloN<br />

iksy injI kys bfry koeI ivcfr nhIN idwqy jFdy.”


January 19, 2015 (9)<br />

imlygf PRI ieMtrnYt nhIˆ dyxy pYxgy pYsy<br />

nvIˆ idwlI- kI qusIˆ kdy soicaf hY ik qusIˆ cfh<br />

dI iek dukfn `qy cfh pI rhy ho aqy AuQy quhfnUM<br />

PRI ieMtrnYt df mËf iml sky.<br />

`muPq ieMtrnYt` nfm dy iek gYr<br />

srkfrI sMgTn ny 2016 qk<br />

Bfrq `c vfeI-PfeI dy ËrIey PRI<br />

ieMtrnYt dyx dI gwl khI hY. 15<br />

jnvrI nUM `muPq ieMtrnYt`<br />

aYn[jI[E[ ny iek pRYs irlIË<br />

jfrI krky ikhf asIˆ iek ies<br />

qrHfˆ dI tYknflojI ivkisq kIqI<br />

hY, ijs nfl Bfrq `c 2016 qk<br />

cfh stfls `qy vfeI-PfeI dy<br />

ËrIey PRI ieMtrnYt dI vrqoˆ<br />

kIqI jf sky. aYn[jI[E[ dy<br />

anusfr Bfrq `c lwgBg 500<br />

rupey dy ky iek mhIny qk 50 lok ieMtrnYt dI<br />

vrqoˆ kr pfAuxgy. ies ihsfb nfl iek ivakqI<br />

nUM pUry mhIny dy ieMtrnYt vrqoˆ dy leI isrP 10<br />

rupey cukfAuxy hoxgy. `muPq ieMtrnYt` dI Xojnf<br />

cfh dy stfls, kYPy, skUlfˆ, hspqflfˆ, klIink,<br />

rylvy styÈn aqy dUjIafˆ jnqk Qfvfˆ `qy afpxy<br />

ieMtrnYt aYksYs puafieMt sQfipq krn dI hY.<br />

`muPq ieMtrnYt` dy sih sMXojk<br />

ivpul ptyl ny ikhf hY ik<br />

ieMtrnYt dI vrqoˆ krn leI iksI<br />

qrHfˆ df koeI sbsikRpÈn Èulk jfˆ<br />

zftf Èulk nhIˆ lwgygf. qusIˆ pUrI<br />

qrHfˆ nfl PRI ieMtrnYt dI vrqoˆ<br />

kr pfEgy. quhfnUM isrP iek<br />

vfeI-PfeI akfAUˆt ikReyt krnf<br />

hovygf aqy iePr qusIˆ ijQy cfho<br />

AuQy ieMtrnYt dI vrqoˆ kr pfEgy.<br />

Bfrq `c ajy vI 85 PIsdI lok<br />

ajy vI ieMtrnYt dI vrqoˆ nhIˆ<br />

krdy hn. 1[3 arb lokfˆ `coˆ 1<br />

arb lokfˆ ny awj qk kdy<br />

ieMtrnYt dI vrqoˆ nhIˆ kIqI hY. ies aYn[jI[E[<br />

df mMnxf hY ik PRI ieMtrnYt mnuKI aiDkfr hoxf<br />

cfhIdf aqy `muPq ieMtrnYt` aYn[jI[E[ ies<br />

izjItl asmfnqf nUM Kqm krn leI kMm kr<br />

irhf hY.<br />

ienklfbI iDrfˆ vloˆ Ebfmf dI PyrI df ivroD krn df aYlfn<br />

jlMDr— iqMn ienklfbI iDrfˆ<br />

vloˆ 26 jnvrI nUM amrIkI<br />

rfÈtrpqI brfk Ebfmf dI<br />

PyrI df Ëordfr ivroD kIqf<br />

jfvygf. ies idn pUry pMjfb dy<br />

iËlf kyˆdrfˆ `qy kfly JMizafˆ nfl<br />

ros pRdrÈn kIqf jfvygf. ieh<br />

PYslf sI[ pI[ afeI[ (aYwmaYwl)<br />

inAU zYmokrysI, lok sMgrfm<br />

mMc aqy ienklfbI kyˆdr<br />

pMjfb vloˆ sfˆJy qOr `qy kIqf<br />

igaf. sI[ pI[ afeI[ (aYwmaYwl)<br />

inAU zYmokrysI dy sUbfeI<br />

afgU kfmryz ajmyr isMG, lok<br />

sMgrfm mMc dy blvMq mwKU aqy<br />

ienklfbI kyˆdr pMjfb dy kMvljIq KMnf ny ieQoˆ<br />

jfrI iek ibafn rfhIˆ ikhf ik dlfl BfrqI<br />

cMzIgVH-pMjfb srkfr ny ÈfˆqI BMg hox dI<br />

sMBfvnf kfrn zyrf sOdf dy muKI gurmIq rfm<br />

rhIm isMG<br />

nfl juVI<br />

ivvfidq iPlm<br />

`mYsyˆjr afP<br />

gOz` nUM<br />

idKfAux `qy<br />

bIqy ÈnIvfr<br />

nUM rok lgfAux<br />

df PYslf<br />

ilaf. muwK<br />

mMqrI dy<br />

s l f h k f r<br />

hrcrn bYˆs ny<br />

ikhf, ``pMjfb<br />

srkfr ny sUby<br />

`c `mYsyˆjr<br />

afP gOz`<br />

iPlm nUM<br />

idKfAux `qy<br />

rok lgfAux df<br />

PYslf kIqf<br />

hY.``<br />

AunHfˆ ny ikhf,<br />

``iPlm dy<br />

tRYlr jnqk<br />

hfkm aMnHyvfh sfmrfjI nIqIafˆ<br />

lfgU krky afm BfrqI lokfˆ df<br />

kcUMmr kwZ rhy hn. ivwqI Gfty<br />

nUM pUrf krn dy nfˆ `qy sbiszIafˆ<br />

`qy kwt lfey jf rhy hn.<br />

dUsry pfsy sfmrfjI<br />

lutyirafˆ qy dysI dlflfˆ nUM gwPy<br />

idwqy jf rhy hn. AunHfˆ ikhf ik<br />

bImf, kolf qy ËmIn pRfpqI sMb-<br />

MDI afrzInYˆs jfrI krky ijwQy<br />

modI srkfr ny pfrlImfnI<br />

pRMprfvfˆ dIafˆ DwjIafˆ AuzfeIafˆ<br />

hn, AuwQy hI kfrporyt sYktr<br />

pRqI afpxI vÌfdfrI df sbUq<br />

idwqf hY. hux pRmfxU Kqirafˆ<br />

sMbMDI kMpnIafˆ dI jvfbdyhI dI mMg nUM Kqm<br />

krn df mfhOl bxf rhI hY.<br />

ies leI pMjfb `c bYn hoeI 'mYsyˆjr afP gOz`<br />

hox `qy pYdf hoey qxfa vfly hflfq dIafˆ Kbrfˆ<br />

qoˆ bfad ieh kdm cuwikaf igaf hY. AunHfˆ ny<br />

ikhf, ``KuPIaf sUcnf imlI sI ik jykr ieh<br />

iPlm sUby<br />

`c idKfeI<br />

geI qfˆ ÈfˆqI<br />

BMg ho skdI<br />

hY. ies<br />

sUcnf dy<br />

bfad ies<br />

kfrvfeI dI<br />

loV peI.``<br />

aYqvfr nUM<br />

ies iPlm nUM<br />

p R s q f i v q<br />

irlIË dy<br />

i K l f P<br />

h i r a f x f<br />

aqy idwlI `c pRdrÈn hox qoˆ bfad pMjfb aqy<br />

hirafxf `c hfeI alrt aYlfn kr idwqf igaf<br />

hY. ÈRomxI akflI dl, ieMzIan nYÈnl lok dl<br />

aqy iswK sMgTn hirafxf, pMjfb aqy idwlI `c<br />

ies iPlm dy iKlfP sVkfˆ `qy Auqry sn.<br />

hirafxf dy isrsf `c vI pRdrÈn<br />

hoieaf sI, ijwQy zyrf muKI df muwK dPqr hY. zyrf<br />

muKI df iswKfˆ dI muwK sMsQf ÈRI akfl qKq nfl<br />

tkrfa hY.<br />

irÈvqKorI nUM lY ky kyjrIvfl<br />

ieMJ vrHy Bfjpf `qy<br />

nvIˆ idwlI- `afp` nyqf arivMd kyjrIvfl ny Bfjpf pfrtI nUM lMby<br />

hwQI ilaf. AunHfˆ ny Bfjpf pfrtI `qy vfr krdy hoey ikhf ik jykr<br />

asIˆ 49 idnfˆ ivc irÈvqKorI bMd kr skdy hfˆ, qfˆ kI Bfjpf 7<br />

mhIinafˆ ivc nhIˆ kr skdI ies dy nfl hI AunHfˆ ikhf ik jykr<br />

ienHfˆ nUM nhIˆ afAuˆdf qfˆ asIˆ isKf idMdy hfˆ.<br />

AunHfˆ ny ikhf ik coxfˆ df smfˆ hY. Bfjpf, kfˆgrs jykr<br />

quhfnUM pYsy dyx afAux qfˆ ienkfr nf krnf lY lYxf. nfl hI ikhf<br />

ik jykr koeI pfrtI pYsy nf dyx afey qfˆ AunHfˆ dy dPqr ivc jf<br />

ky lY lYxf. AunHfˆ ikhf ik Bfjpf, kfˆgrs dohfˆ pfrtIafˆ qoˆ pYsy lY<br />

lYxf pr vot `afp` nUM hI dyxf.<br />

kyjrIvfl bs iewQy hI nhIˆ ruwky. AunHfˆ ny ikhf ik Bfjpf<br />

`qy iqwKf vfr krdy hoey ikhf ik bydI nUM ieh soc ky Auqfiraf ik<br />

Bfjpf jdoˆ hfr jfvygI qfˆ khygI ik ikrn bydI ny hrf idwqf.<br />

iËkrXog hY ik sfbkf afeI[ pI[ aYs mihlf aiDkfrI ikrn bydI<br />

ny Bfjpf df pwlf PV ilaf hY.


January 19, 2015 (10)<br />

hux nfeIt iÈPt qoˆ bfad rhogy iekdm PrYwÈ!<br />

mfˆtIrIal- iks qrHfˆ rhygf, jdoˆ<br />

ieh dvfeI Kf ky qusIˆ nfeIt<br />

iÈPt qoˆ hox nfl kYˆsr smyq<br />

Kqrnfk bImfrIafˆ qoˆ dUr rih<br />

skogy. hfˆ, ieh sMBv hY.<br />

afstRylIaf dy KojkfrIafˆ dy iek<br />

dl ny ikhf hY ik gUkokotrI<br />

kvfeIz dy tYblyt dI shfieaf<br />

nfl aijhf sMBv ho skdf hY.<br />

ieh hfrmon df iek pRkfr hY,<br />

ijs dI vrqoˆ vwK-vwK rogfˆ dy<br />

ielfË `c ÈkqIÈflI sUjn roDI<br />

dvfeI dy qOr `qy kIqI jfˆdI hY.<br />

indyÈk zI[aYn[ bI boeIivn ny<br />

ikhf hY ik ies nvIˆ ivigafnk Koj<br />

nfl nvIn `qy asr pfvygf, ijs<br />

nfl sony dy pRogrfm nUM afpxy ihsfb<br />

nfl smfXoijq krn `c mdd<br />

imlygI. ÈoD dy leI dl ny KUn<br />

kixkf `c siQq kloˆs ijMs `qy<br />

glUkokoitklfeIzs dy asr df<br />

aiDaYn kIqf. iswty `c pihlI vfr<br />

ieh sfhmxy afieaf ik KUn kixkf<br />

pirDI jYivk GVIafˆ nUM glUko<br />

kitkvfeIz nfl smkfilk kIqf<br />

jf skdf hY. ieh aiDaYn pwqirkf<br />

`aYP[ ey[ aYs[ eI[ bI` `c pRkfiÈq<br />

hoieaf hY.<br />

jdoˆ ipwËf buafey nUM imlI svf lwK dI itp<br />

imÈIgn- aksr asIˆ hotl afid `c<br />

Kfxf Kfx jfˆ Gr `c iksy PUz zilvrI<br />

df afrzr idMdy hfˆ qfˆ itp dy qOr `qy dyx<br />

leI KuwlHy pYisafˆ leI jybfˆ Proldy hfˆ pr<br />

jykr quhfnUM ieh pqf lwgy ik iksy ipwËf<br />

zilvr buafey nUM itp dy qOr `qy lwgBg<br />

svf lwK rupey dI itp imlI qfˆ quhfzy<br />

hoÈ Auwzxy lfËmI hn.<br />

kuJ aijhf hI hoieaf rOb<br />

nfmI ipwËf zilvr buafey nfl. amrIkf<br />

dy imÈIgn `c lok Aus vyly hYrfn rih<br />

gey, jdoˆ rIal aYstyt eyjMts dy iek<br />

smUh ny ipwËf zilvr buafey rOb nUM 2084<br />

zflr (1, 28,418 rupey) dI itp idwqI.<br />

bqOr itp ieMnI vwzI rkm imlx `qy rOb<br />

vI hYrfn rih igaf ikAuˆik ieh rkm ipwËf<br />

dI kImq nfloˆ keI guxf iËafdf sI. Aus ny<br />

ikhf, ``mYˆ AunHfˆ nUM isrP iek ipwËf zilvr<br />

kIqf sI.``<br />

iËkrXog hY ik bIqy vIrvfr nUM<br />

kylr ivlIam rIaYiltI dy eyjMt<br />

kMpnI dI rIËnl kfnPrMs atYˆz<br />

krn phuMcy sn.<br />

stysI mYkvy ny ikhf ik Auh<br />

srivs ieMzstrI `coˆ iksy pRqI<br />

aYprIiseyÈn idKfAuxf cfhuMdy sn.<br />

dws dyeIey ik itwp `c rOb nUM kYÈ qoˆ<br />

ielfvf vIËf, igPt kfrz, lftrI<br />

itkt aqy aYnkryjmYˆt lYtr<br />

imilaf hY. aYn eyrbr ipwËf hfAUs<br />

dy zilvrI mYnyjr bRfien lIPyvr ny ikhf,<br />

``rOb KuÈiksmq hY. Aus nUM isrP ipwËf dyx<br />

dy bdly ieMnI vwzI itwp imlI.``<br />

bRfËIl aqy hflYˆz ny afpxf rfjdUq vfps bulfieaf<br />

jkfrqf : bRfËIl aqy hflYˆz ny nÈIlIafˆ<br />

dvfeIafˆ dy doÈ `c PVy gey 6 kYdIafˆ nUM<br />

mfP krn dI afpxI apIl dy nfmnËUr hox<br />

`qy AunHfˆ nUM awj PfˆsI dy dyx dI Gtnf dy<br />

ivroD `c dwKx-pUrbI eyÈIaf dy ies dyÈ<br />

`coˆ afpxy rfjdUqfˆ nUM vfps bulf ilaf hY.<br />

joko ivdydo dy rfÈtrpqI bxn qoˆ bfad<br />

ieMzonyÈIaf `c PfˆsI dI ieh pihlI Gtnf<br />

hY. pMj ivdyÈIafˆ aqy ieMzonyÈIafeI<br />

nfgirk nUM awDI rfq qoˆ kuJ hI smyˆ bfad<br />

PfieirMg skvYz ny golIafˆ nfl Auzf idwqf.<br />

ieh jfxkfrI atfrnI jnrl dy dPqr ny<br />

idwqI. ivdyÈI nfgirk nfeIjIrIaf, mlfvI,<br />

vIaqnfm, hflYˆz aqy bRfËIl dy sn.<br />

bRfËIl ny jkfrqf `coˆ afpxy rfjdUq nUM<br />

slfh leI bulfieaf hY pr ikhf hY ik ies<br />

Gtnf nfl dohfˆ dyÈfˆ dy dopwKI irÈqy ivgV<br />

skdy hn.<br />

PVy jfx dy zr qoˆ krfcI phuMicaf dfAUd<br />

ieslfmfbfd— aMzrvrlz dy zOn dfAUd nUM Èfied hux PVy jfx<br />

df zr sqfAux lwgf hY, ijs kfrn Auh dubfrf pfiksqfn dI<br />

Èrn ivc af igaf hY. sUqrfˆ dy muqfbk dfAUd vfps pfiksqfn<br />

phuMc cuwikaf hY. kuJ mhIny<br />

pihlfˆ muMbeI bMb Dmfikafˆ df<br />

ieh gunfhgfr aPgfinsqfn<br />

pfiksqfn srhwd dy nyVy iksy<br />

gupq itkfxy `qy rih irhf sI<br />

pr hux Auh vfps krfcI af<br />

irhf hY. irport dy muqfbk<br />

asl ivc pfiksqfn dIafˆ<br />

bdnfm KuPIaf eyjMsI afeI[<br />

aYws[ afeI[ nUM lwg irhf sI ik<br />

dfAUd dy leI srhwdI ielfkf surwiKaq nhIˆ hY.<br />

irport ivc dwisaf igaf ik srhwd dy kol<br />

pfiksqfnI POj dI qfilbfn nfl lVfeI cwl rhI hY. ies kfrn<br />

AunHfˆ nUM lwgf ik dfAUd iewQy surwiKaq nhIˆ hY.<br />

Kbr qfˆ ieh vI hY ik dfAUd afpxy pirvfr dy nfl<br />

sfAUdI arb jfxf cfhuMdf hY. ies leI Aus ny bkfiedf<br />

pfiksqfn dI srkfr qoˆ cfrtz jhfË dI mMg kIqI hY pr afeI[<br />

aYws[ afeI[ nUM lwgdf hY ik Bfrq aqy sfAUdI arb dy irÈqy<br />

kfPI gUVy ho rhy hn. ikqy aijhf nf hovy ik dohfˆ dyÈfˆ dI dosqI<br />

ivc dfAUd PiVaf jfvy.<br />

afeI[ aYs[ ny 200 XjIdIafˆ nUM kIqf irhfa<br />

bgdfd- ieslfimk styt awqvfdI sMgTn ny AuwqrI ierfk `c<br />

Gwt igxqI BfeIcfry XfijdI dy bMDk bxfey gey 200 bËurgfˆ nUM<br />

irhfa kr idwqf. sUqrfˆ ny dwisaf ik AunHfˆ nUM ikrkuk dy ishq<br />

kyˆdr ivc rwiKaf igaf sI aqy keI zfktr aqy smfjsyvI AunHfˆ<br />

nUM mYzIkl syvf muhweIaf krvfAux leI afAuˆdy sn. ipCly sfl<br />

agsq mhIny ivc ieslfimk styt ny isMjfr Èihr `qy kbËf kr<br />

ilaf sI aqy keI XfijdIafˆ nUM agvf kr ilaf sI. ajy qwk ieh<br />

sfP nhIˆ hoieaf hY ik awqvfdIafˆ ny ienHfˆ nUM irhfa ikAuˆ kIqf hY.<br />

irhfa kIqy gey lokfˆ `c iËafdfqr bËurg aqy bImfr Èfml hn.<br />

pihlfˆ aMdfËf lgfieaf igaf sI ik irhfa kIqy gey XjIdIafˆ dI<br />

igxqI 350 hY, pr bfad `c mIzIaf irportfˆ `c dwisaf igaf<br />

ik afeI[ aYs[ ny 200 lokfˆ nUM irhfa kIqf hY.<br />

irhfa kIqy gey lokfˆ `c kuJ lok bImfr vI hn. kurd<br />

pyÈmrgf Pors dy lok irhfa kIqy gey sfry bMdIafˆ nUM iswDf ielfj<br />

leI ishq kyˆdr `c ilafˆdf igaf.<br />

DUrI qoˆ ivDfiek arivMd<br />

KMnf ny iPr idwqf asqIPf<br />

sMgrUr : DUrI qoˆ kfˆgrs dy<br />

ivDfiek arivMd KMnf ny iek<br />

vfr iPr afpxy ahudy qoˆ<br />

asqIPf dy idwqf hY. kfˆgrs dy<br />

ivDfiek arivMd KMnf ny ies<br />

qoˆ iek vfr pihlfˆ vI lMGy meI<br />

mhIny ivDfn sBf cox nqIijafˆ<br />

qoˆ pihlfˆ afpxy ahudy qoˆ<br />

asqIPf idwqf sI.


January 19, 2015 (11)<br />

AudfsInqf dI jkV `c PsI lokfeI<br />

svyry hI tYlIivËn `qy 'eymË `c zfktrI dI<br />

pVHfeI krdy ividafrQI dI KudkuÈI` dI Ébr<br />

suxdy hI mUz Krfb ho igaf. afiKr nOjvfn vrg<br />

aijhf ikAuN kr irhf hY. kuJ mhIny pihlF vI<br />

afeI[afeI[tI[ `c pVHdy iewk ividafrQI ny<br />

'afeI hyt afeI[ afeI[ tI[' ilK ky afpxf jIvn<br />

smfpq kr ilaf sI. kuJ vrHy pihlF myrf iewk<br />

nOjvfn ieMjInIar irÈqydfr vI iesy rfh qur<br />

igaf sI. lihrfgfgf hlkf qF pMjfb aMdr<br />

iksfnF aqy mËdUrF dIaF KudkuÈIaF krky<br />

pihlF hI kOmI aqy kOmFqrI pwDr `qy mIzIaf<br />

dIaF surKIaF `c irhf hY. ies ielfky dIaF<br />

KudkuÈIaF dy msly ƒ Aujfgr krn vfly<br />

ieMdrjIq isMG jyjI dy nfl jf ky mYN vI bhuq<br />

sfry aijhy pirvfrF dy duwKVy suxy hn. KudkuÈI<br />

krn leI kI izprYÈn jF mfnisk rog iËMmyvfr<br />

hY jF lokF `c hflfq df mukfblf krn dI sihx<br />

ÈkqI Kqm ho rhI hY. ipMzF aMdr KudkuÈI krn<br />

vfly bhuqy kysF bfry ÈmÈfnGft `c rwKy cOkIdfrF<br />

vwloN rijstr `c ijwQy sfDfrn mOq ilK ky mrn<br />

df kfrn dwisaf jFdf hY, AuQy afm qOr `qy ryl<br />

gwzI hyT af ky afqm hwiqaf krn vfly lgBg<br />

sfry hI kysF `c 'mfnisk qOr `qy pRyÈfn` ilK ky<br />

174 Dfrf aDIn kfrvfeI krky mslf Kqm kIqf<br />

jFdf hY. qwQF anusfr KudkuÈI krn vfly 10 qoN<br />

15 pRqIÈq lok izprYÈn df<br />

iÈkfr ËrUr huMdy hn. svyry<br />

svyry skUl jFdy bwicaF dy<br />

moiZaF `qy BfrI JoilaF dy<br />

boJ Qwly dwby inrfÈ ichry,<br />

mMzI `c idhfVI nf imlx<br />

krky zUMGIaF socF `c zuwby<br />

mËdUrF dy ichry `qy AudfsI,<br />

gfhk dI AuzIk `c bYTy Coty<br />

dukfndfr dy mwQy `qy icMqF<br />

dIaF lkIrF, jvfn ho rhI<br />

lVkI dy ivafh ƒ lY ky<br />

icMqq bfp aqy afpxI<br />

aOlfd dI bdOlq imldI<br />

mfnisk vydnf ƒ dyK ky aYN<br />

lwgdY ijvyN hr pfsy hI AudfsI df aflm hY jF<br />

mnuwK Kud ies AudfsI leI hI bixaf hoieaf<br />

hY.afKr izprYÈn/AudfsInqf kI hY zfktrI<br />

BfÈf ivwc ies ƒ idmfg `c kYmIklF df asMquln<br />

aqy vfqfvrn/aflf duaflf afDfirq ivkfs Bfv<br />

izprYÈn hY. mYzIkl mfhrf anusfr hryk mnuwK<br />

dy srIr ivwc huMdy inAUrotrFsmItr hYpI<br />

kYmIkl Bfv, sIrotoinn dI Gft krky hI mnuwK<br />

izprYÈn df iÈkfr huMdf hY. ivÈv ishq sMsQf<br />

dy anusfr sMn 2020 qwk dunIaF Br aMdr<br />

izprYÈn aqy idl dy rog dUjI vwzI ibmfrI vjoN<br />

AuBr skdy hn.<br />

ies vyly dunIaF<br />

dy hr iKwqy `c<br />

izprYÈn dy kys<br />

imldy hn. srvy<br />

eyjMsI aYn[bI[tI[<br />

anusfr ies vyly<br />

dunIaF `c 34<br />

kroV qoN vwD lok<br />

ies df iÈkfr<br />

hn. aMkiVaF<br />

anusfr 10 mrdF<br />

aqy 5 aOrqF ipwCy<br />

iewk ies df<br />

jfxy-axjfxy rUp `c iÈkfr hn. skUl jFdy 2<br />

pRqIÈq bwcy aqy pMj pRqIÈq nOjvfn bwcy vI ies<br />

qoN pIVq hn. ies `coN bfhr inklx leI Èrfb,<br />

zrwgË aqy hor niÈaF dI vrqoN krn vfly lokF<br />

dI igxqI lgfqfr vwD rhI hY jo smfj aqy<br />

mnuwKI srIrF ƒ lgfqfr aMdroN KoKlf kr rhy<br />

hn. eymË aqy afeI[afeI[tI[ dy ividafrQI dI<br />

KudkuÈI ies pRqI gMBIr sMkyq krdI hY. KudkuÈI<br />

krn vfilaF `coN 10 qoN 35 pRqIÈq lok izprYÈn<br />

pIVq hn. 15 qoN 24 sfl qwk dy mrdF vwloN kIqI<br />

KudkuÈI dy kfrnF dI jFc smyN izprYÈn ƒ qIjf<br />

vwzf kfrn mMinaf igaf hY. surwiKaf PorsF `c<br />

vI sfl 2006 `c 61 jvfn kMm dy boJ krky<br />

afey izprYÈn krky afqm hwiqaf kr gey sn.<br />

ienHF `coN vDyry igxqI jMmU-kÈmIr aqy AuWqrpUrb<br />

rfjF `c qfienfq jvfn vDyry sn. pr<br />

ipCly hPqy afeI irport anusfr sfl 2011<br />

ivwc aiqvfdI afpryÈnF `c ÈhId hoey 65 jvfnF<br />

dy mukfbly KudkuÈI krn vfly jvfnF dI igxqI<br />

99 hY ijnHF `coN 76 qF ÈFqI vfly KyqrF `c<br />

qfienfq sn. sfl 2009 ivwc surwiKaf dlF `c<br />

110 aqy sfl 2010 `c 115 jvfn vI ies rsqy<br />

dunIaF qoN qur gey sn. ies smwisaf ƒ dyKdy<br />

hoey POj `c mnoicikqsf aqy Xogf kyNdr vI<br />

sQfpq kIqy gey hn.<br />

inrfÈqf/izprYÈn/AudfsI dy kfrnF<br />

leI afriQk, smfijk aqy rfjnIqk,<br />

byruËgfrI, vfqfvrn, asPl ipafr aqy nFhpwKI<br />

soc df vDxf vI kfrn ho skdy hn pr sB<br />

qoN vwzf kfrn smfijk irÈiqaF `c af rhy<br />

inGfr, inwjvfd aqy pdfrQvfd Xuwg df BfrU<br />

hoxf hY. mnuwK Kud ƒ iekwlf mihsUs kr irhf hY.<br />

pYsy dy psfr aqy qrwkI dI rPqfr qyË hox dy<br />

bfvjUd sFJy pirvfr aqy irÈqy tuwt rhy hn.<br />

lokF kol nf duwK sFJf krn df smF hY aqy nf hI<br />

koeI dUjy dI gwl smwisaf ƒ smJx leI iqafr<br />

hY. ipCly mhIny hoeIaF ivDfn sBf coxF `c<br />

(bfkI agly sPy qy)


January 19, 2015 (12)<br />

cIP Kflsf dIvfn duafrf nvyN mYnyjmYNt dPqr df AudGftn<br />

idwlI- awj cIP Kflsf dIvfn duafrf idwlI ivc<br />

gurduafrf rkfb gMj ivKy iek Dfrimk dIvfn<br />

qoN bfad nvyN cIP Kflsf dIvfn duafrf mYnyjmYNt<br />

dPqr df AudGftn kIqf igaf .ieh XfdgfrI<br />

AudGftn idwlI gurduafrf pRbMDk kmytI dy pRDfn<br />

s[ mnjIq isMG jI[ky[ dy kr kmlF nfl aqy<br />

hor AuGIaF sKsIaqF dI hfjrI ivc hoieaF.<br />

cIP Kflsf dIvfn dy pRDfn s[ crnjIq isMG<br />

cwZF ny KuÈI df pRgtfvf kridaF ikhf ik cIP<br />

Kflsf dIvfn<br />

hmyÈf qoN hI<br />

ies syvf ƒ qndyhI nfl inBfvygf. s[ mnjIq<br />

isMG jI[ ky[ ny nvy dPqr dI vDfeI idMidaF cIP<br />

Kflsf dIvfn vwlo idwlI ivKy iek vrlz klfs<br />

skUl KOlx leI hr sMBv suihXog dyx df Brosf<br />

idvfieaf aqy idwlI gurduafrf pRbMDk kmytI dy<br />

iswKI dy pRcfr<br />

aqy pRsfr nuM<br />

pRcMz krn leI<br />

AudmÈIl irhf<br />

hY. ividak<br />

aqy Dfrimk<br />

Kyqr ivc<br />

mohrI rihx<br />

vflf cIP<br />

Kflsf dIvfn<br />

idwlI ivKy vI<br />

pRbMD aDIn idwlI ivc cl rhy skUlF ivcoN iek<br />

skUl cIP Kflsf dIvfn ƒ sOpx df vfadf<br />

kIqf. afnryrI skwqr s, nirMdr isMG Kurfnf ny<br />

ikhf ik mfzrn suivDfvf nfm lYs ieh nvF<br />

dPqr Èihr dy sYNtr ivc sQfpq hY ijQON cIP<br />

Kflsf dIvfn dy idWlI ivKy ivkfs aqy Dfrimk<br />

kfrj sMcfilq hoxgy. ies mOky s[ surjIq isMG,<br />

s[ amrjIq isMG, s[hrimMdr isMG, s[<br />

mnmohn isMG sfhnI, s[ bI aYs sfhnI , s[<br />

hrjIq isMG cwZf,s[ ieMdrpRIq isMG cwZf, zf:<br />

DrmvIr isMG aqy hor sKsIaqF hfjr sn.<br />

6 hËfr kroV dy isMQYitk zrwg rYkyt<br />

bfry pihlI vfr boly muwK mMqrI<br />

luiDafxf- 6 hËfr kroV dy<br />

isMQYitk zrwg mfmly `c pihlI<br />

vfr muwK mMqrI pRkfÈ isMG<br />

bfdl ny afpxI pRqIikiraf<br />

idMdy hoey ikhf ik kyˆdr ies dI<br />

jfˆc iksy vI eyjMsI aqy ikiqEˆ<br />

vI krvf lvy, AunHfˆ nUM koeI<br />

ieqrfË nhIˆ hY. AunHfˆ ny<br />

eI[ zI[ dy do aiDkfrIafˆ dy<br />

qbfdly bfry ikhf ik ieh<br />

ivBfg kyˆdr srkfr dy ivwq<br />

mMqrfly nfl juiVaf hoieaf<br />

hY. ienHfˆ aiDkfrIafˆ dIafˆ<br />

bdlIafˆ df PYslf kyˆdr<br />

srkfr df sI. pMjfb<br />

srkfr nUM ivÈvfs ivc<br />

nhIˆ ilaf igaf. AunHfˆ ny<br />

sfP ikhf ik jo aiDkfrIafˆ<br />

dy qbfdilafˆ nUM BfjpfakflI<br />

dl ivckfr zIl dwsdy<br />

hn, srfsr JUT hY.<br />

AudfsInqf dI jkV `c PsI lokfeI<br />

kfmyzIan BgvMq mfn jdoN vI mYƒ imldf qF kuJ mhIny pihlF<br />

myry bfeIpfs krvfey idl `qy hwQ mfr ky hr vfr ËrUr afKdf<br />

'jy idl KolH lYNdf afpxy XfrF nfl, qF awj KolHxf nf pYNdf aOËfrF<br />

nfl` gwl Aus dI TIk vI sI pr awj iksy kol dUjy leI smF hI<br />

nhIN hY. sfry irÈqy nfqy dosq-imwqr isrP rsmI bx ky rih gey<br />

hn. mYƒ awj vI Xfd hY ik purfxy smyN `c pirvfr dy sfry mYNbr<br />

glI jF ivhVy sbfq `c iekwTy mMjy zfh ky sONdy sI aqy ibjlI<br />

jfx jF hvf nf cwlx `qy 'pur` jF 'gVH` ipMzF dy nF igxdy awDI<br />

rfq lMGf idMdy sI. pirvfrF aqy XfrF dosqF `c apxwq dIaF gwlF<br />

huMdIaF sn Auh vI idl dI zUMGfeI qwk pr hux svyr dI sYr krn<br />

jFdy drjnF lok isrP plft/ËmIn/koTIaF dy rytF jF ikMny vDy<br />

Gty munfPy dI gwl ÈurU krdy hn aqy idn cVHdy hI keI vfr<br />

inrfÈqf ÈurU ho jFdI hY. ieh atwl swcfeI hY ik awj iksy qoN<br />

AumId rwKxf inrfÈqf ƒ swdf dyxf hY. pYsf pRDfn Xug ny ies<br />

pRivrqI `c hor vfDf kIqf hY. pYsy dI dOV `c mnuwK Aus nfloN qyË<br />

dOVn leI GoVy Bjf irhf hY aqy mMËl `qy nf phuMcx krky<br />

izprYÈn jF KudkuÈI ƒ hI afpxI mMËl bxf lYNdf hY.<br />

iehI kfrn hY ik ieh ibmfrI lgfqfr pYr psfr rhI<br />

hY. zfktrF anusfr 80 pRqIÈq mrIËF df ielfj sMBv hY. ies<br />

leI mrIË dy pirvfrk mYNbr, dosq, imwqr Aus ƒ smJf ky hr<br />

qrHF dI kiTnfeI df mukfblf krn dy smrwQ bxfAux aqy iËMdgI<br />

ƒ jIx leI iËMdgI df mhwqv smJf ky mfnisk qOr `qy mËbUq<br />

kr skdy hn. aYskort ieMstIicAUt dI iewk mnoicikqsk df<br />

kihxf hY ik hryk ivakqI ƒ izprYÈn dy mrIË dI mdd krnI<br />

cfhIdI hY. Aus dy idmfg ƒ AusfrU kMmF vwl lfAuxf cfhIdf hY.


January 19, 2015 (13)<br />

inrMjn isMG dy qbfdly nfl myrf koeI lYxf-dyxf nhIˆ : bfdl<br />

luiDafxf- nÈy dy qskrfˆ iKlfP vwzy pwDr `qy<br />

jfˆc kr rhI eI[ zI[ (ienPorsmYˆt zfierYktoryt)<br />

dy Auwc jfˆc aiDkfrI inrMjn isMG df jo<br />

klkwqy `c qbfdlf hoieaf hY, ieh kyˆdr srkfr<br />

df kMm hY, jo vI qbfdly hoey hn, AunHfˆ ipCy myrf<br />

jfˆ myrI srkfr df koeI sMbMD jfˆ koeI pRYwÈr nhIˆ<br />

aqy nf hI koeI iksy qrHfˆ dI zIl jfˆ smJOqf<br />

hoieaf hY. ieh Èbd pMjfb dy muwK mMqrI pRkfÈ<br />

isMG bfdl ny awj luiDafxf lfgy ibsilMg vuwz<br />

`c pRvfsI sMgq drÈn smfgm dy AuprMq<br />

pwqrkfrfˆ nfl gwlbfq kridafˆ khy.<br />

AunHfˆ ikhf ik swc puwCdy ho qfˆ ies<br />

mfmly `c nf sfnUM sYˆtr ny Brosy ivc ilaf aqy<br />

nf hI sfnUM ies dI iBxk pYx idwqI.<br />

isrsy vfly bfby dI `aYwm[ aYws[ jI[`<br />

iPlm `qy pfbMdI sMbMDI puwCy svfl `qy s[ bfdl<br />

ny spwÈt kIqf ik kyˆdr srkfr dIafˆ KuPIaf<br />

eyjMsIafˆ dIafˆ irportfˆ nUM mwdynËr rwKidafˆ<br />

pMjfb ivc amn kfnUMn dI siQqI nUM vwzf Kqrf<br />

hox dy zroˆ bfby dI iPlm `qy pfbMdI lgfAuxI<br />

peI hY.<br />

qyl dy ryt Gtx `qy bws ikrfieafˆ `c<br />

ktOqI krn dy mfmly `qy puwCy svfl `qy s[ bfdl<br />

ny ikhf ik ajy trfˆsport bwsfˆ df ikrfieaf<br />

GtfAux df koeI ivcfr nhIˆ.<br />

muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl ny awj<br />

ivsilMg vuzË irËorts ivc krvfey gey aYwn[<br />

afr[ afeI[ sMgq<br />

drÈn dOrfn<br />

ikhf ik dUsry<br />

dyÈfˆ ivc rihx<br />

vfly pMjfbI asl<br />

ivc pMjfb dy dUq<br />

hn. AunHfˆ ikhf<br />

ik pMjfb srkfr<br />

ny iqMn sMgq<br />

drÈn krvfey<br />

hn, ijnHfˆ ivc<br />

pRvfsIafˆ dy imly<br />

suJfvfˆ anusfr<br />

nIqIafˆ dI<br />

pVqfl kIqI<br />

jfvygI. AunHfˆ ny<br />

ikhf ik sMgq drÈnfˆ dOrfn AunHfˆ ny aYwn[ afr[<br />

afeIË dIafˆ smwisafvfˆ nUM nyiVEˆ dyiKaf hY.<br />

srkfr pRvfsIafˆ dy iKlfP puls kysfˆ dI jfˆc df<br />

aiDkfr sMbMDq aYws[ aYws[ pI[ nUM dyx `qy ivcfr<br />

kr rhI hY. AunHfˆ ny ikhf ik JUTIafˆ puls iÈkfieqfˆ<br />

kfrn hox vflI smyˆ dI brbfdI rokx leI<br />

aijhIafˆ iÈkfieqfˆ dI jfˆc ieMspYktr jnrl<br />

aYwn[ afr[<br />

afeI[ sYwl qoˆ<br />

krvfeI jf rhI<br />

hY. AunHfˆ ny rYvyinAU<br />

ivBfg<br />

dIafˆ adflqfˆ<br />

ivc bkfieaf<br />

pey mfmilafˆ dy<br />

inptfry bfry<br />

ikhf ik rfj<br />

srkfr ies<br />

bfbq Auicq<br />

kdm cuwk rhI<br />

hY.<br />

iek hor mfmly<br />

bfry AunHfˆ df<br />

kihxf sI ik rfj dy ivkfs ivc aYwn[ afr[<br />

afeIË dI BfeIvflI XkInI bxfAux leI pMjfb<br />

srkfr vloˆ mYicMg grfˆt skIm dIafˆ kmIafˆ dUr<br />

kIqIafˆ jf rhIafˆ hn qfˆ ik pRvfsI pMjfbI afpxy<br />

ipMzfˆ qy Èihr df iËafdf qoˆ iËafdf ivkfs krn<br />

ivc Xogdfn dy skx. AunHfˆ ny ieh vI aYlfn<br />

kIqf ik aYwn[ afr[ afeIË dIafˆ jfiedfdfˆ nUM<br />

KflI krvfAux dI pRikiraf nUM smwisaf rihq<br />

bxfieaf jfvygf qfˆ ik lokfˆ nUM iksy vI smwisaf<br />

df sfhmxf nf krnf pvy.<br />

isvl adflqfˆ ivc bkfieaf mfmilafˆ<br />

`qy icMqf Ëfihr krdy hoey AunHfˆ ny ikhf ik<br />

Auh ies mfmly nUM pMjfb qy hirafxf hfeIkort<br />

dy cIP jsits dy kol rwKxgy aqy AunHfˆ nUM apIl<br />

krngy ik aYwn[ afr[ afeIË dy mfmilafˆ nUM<br />

jldI hwl krvfieaf jfvy. AunHfˆ ny ies smyˆ aYwn[<br />

afr[ afeIË qoˆ byhqr kfrj pRxflI leI suJfa<br />

vI mMgy.<br />

ies mOky vwK-vwK iËilafˆ qoˆ 174<br />

iÈkfieqfˆ imlIafˆ, ijnHfˆ df mOky `qy inptfrf<br />

krvfieaf. ies mOky aYwn[ afr[ afeI[ mfmilafˆ<br />

dy mMqrI qoqf isMG, kYbint mMqrI ÈrnjIq isMG<br />

iZwloˆ, drÈn isMG iÈvfilk, mnpRIq isMG ieXflI<br />

qy rxjIq isMG iZwloˆ sfry ivDfiek kYnyzf dy<br />

ivDfiek pItr sMDU smyq keI iËilafˆ dy nyqf<br />

qy Auc aiDkfrI vI mOjUd sn.<br />

amrIkf vwloˆ pfik nUM sÉq icqfvnI<br />

Ebfmf dI PyrI dOrfn Bfrq `qy dihÈqI<br />

hmlf hox dI surq ivwc Bugqxy pYxgy nqIjy<br />

vfiÈMgtn- amrIkf dy rfÈtrpqI brfk Ebfmf dy Bfrq dOry nUM<br />

dyKidafˆ amrIkf ny pfiksqfn nUM ÈÉq lihËy `c icqfvnI idwqI<br />

hY ik jykr ies dOrfn srhwd pfroˆ dihÈqI hmly dI sfiËÈ GVI<br />

geI qfˆ Auh nqIjy Bugqx leI iqafr rhy. pfiksqfn `c amrIkI<br />

sPfrqKfny nUM vI cOks kr idwqf igaf hY.<br />

sRI Ebfmf Bfrq `c gxqMqr idvs mOky 26 jnvrI nUM<br />

muwK mihmfn vjoˆ nvIˆ idwlI `c pryz dyKxgy aqy Auh 24 jnvrI<br />

nUM Bfrq phuMcxgy.<br />

Auˆj BfrqI aqy amrIkI surwiKaf eyjMsIafˆ ny sRI Ebfmf<br />

dI ihÌfËq leI puKqf pRbMD kIqy hoey hn. mMinaf jf irhf hY ik<br />

amrIkf ny pfiksqfn nUM ieh XkInI bxfAux leI ikhf hY ik sRI<br />

Ebfmf dy dOry mOky srhwd pfr qoˆ koeI dihÈqI kfrvfeI jfˆ Aus<br />

dI koiÈÈ vI nf hovy.<br />

sUqrfˆ ny ikhf, ”pfiksqfn nUM icqfvnI idwqI geI hY ik<br />

jykr Ebfmf dy dOry smyˆ hoey dihÈqI hmly df sbMD pfiksqfn<br />

nfl hoeygf qfˆ AunHfˆ nUM nqIjy Bugqxy pYxgy.” pfiksqfn afDfirq<br />

dihÈqI guwtfˆ df irkfrz irhf hY ik jd vI amrIkf qoˆ koeI<br />

muÈhUr hsqI Bfrq afAuˆdI hY qfˆ Aus smyˆ hmly qyË kr idwqy jfˆdy<br />

hn. aijhI iewk Gtnf 20 mfrc 2000 `c vfprI sI jdoˆ qqkflI<br />

rfÈtrpqI ibwl kilMtn dy Bfrq dOry mOky jMmU- kÈmIr dy<br />

anMqnfg iËlHy `c dihÈqgrdfˆ ny 36 iswKfˆ nUM golIafˆ nfl ivMnH<br />

idwqf sI.<br />

aPgfinsqfn `c hfËr amrIkI POj iKwqy dy dihÈqI<br />

guwtfˆ dIafˆ srgrmIafˆ `qy nyiVAuˆ nËr rwK rhI hY. iksy vI<br />

axsuKfvIˆ Gtnf nUM vfprn qoˆ rokx leI Bfrq aqy amrIkf<br />

ivckfr ÉuPIaf sUcnfvfˆ dI vMz kIqI jf rhI hY.<br />

amrIkf vwloˆ dfAUUd dy nYwtvrk iÉlfÌ kfrvfeI<br />

vfiÈMgtn- rfÈtrpqI brfk Ebfmf dy Bfrq dOry qoˆ<br />

pihlfˆ amrIkf pRDfn mMqrI nirMdr modI nfl dihÈqgrdI dy<br />

Kfqmy leI kIqy vfady nUM pugfAux leI srgrm ho igaf hY.<br />

amrIkI KËfnf ivBfg ny ipCly hPqy Bfrq dy sB qoˆ vD loVIˆdy<br />

aMzr vrlz srgxy dfAUUd iebrfihm dy do sfQIafˆ iÉlfÌ<br />

pfbMdIafˆ lf idwqIafˆ hn. kotrI istI siQq pfiksqfn afDfrq<br />

mihrfn pypr imwl df mflk anIs iebrfihm hY jo dfAUUd df Brf<br />

hY. ies imwl nUM inÈfnf bxf ky amrIkf ny spÈt sMkyr dy idwqf<br />

hY ik zI-kMpnI ny pfiksqfn `c afpxf mËbUq gVH bxf ilaf hY.<br />

amrIkf ny hor vI kuJ kdm AuTfey hn.


PG 14<br />

advertisement

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!