Izvodi iz sudske prakse

Izvodi iz sudske prakse-Evropski sud za ljudska prava
Član 5, stav 1.c – Lišenje slobode radi privođenja nadležnoj sudskoj
vlasti, kada postoji opravdana sumnja da je ta osoba izvršila krivično
djelo
Lišenje mora biti dio krivičnog konteksta
U predmetu Ciulla protiv Italije (presuda od 22. februara 1989, Serija A br. 148, stav 38), Sud
je smatrao da:
[…] tačka c (čl. 5-1-c), dopušta lišenje slobode samo u vezi sa krivičnim postupkom. Ovo je
očigledno na osnovu njene formulacije koja se mora tumačiti zajedno sa tačkom a i stavom 3 (čl. 5-
1-c + 5-1-a, čl. 5-1-c + 5-3), koji zajedno čine jednu cjelinu (u vezi ovog posljednjeg vidi, inter alia,
ranije citiranu presudu de Jong, Baljet and Van den Brink, Serija A br.77, str. 22, stav 44).
U predmetu Wloch protiv Poljske (presuda od 19. oktobra 2000, Predstavka br. 27785/95, stav
109) Sud je smatrao da:
[…] Član 5, stav 1.c, zahtijeva da se činjenice na koje se poziva moraju s osnovom razmotriti kao
one koje potpadaju pod jedan od dijelova koji opisuju krivično postupanje u Krivičnom zakonu. Na
taj način će se izbjeći «opravdana sumnja» da konkretna djela ili činjenice koje se stavljaju na teret
osobe lišene slobode nisu bile krivično djelo u vrijeme kada su nastale.
U ovom predmetu podnositelju je određeno privremeno lišenje slobode zbog sumnje da je
uključen u trgovinu djecom, koja je u suprotnosti sa članom IX privremenih odredbi Zakona
iz 1969, i da je naveo određene osobe na lažno svjedočenje tokom sudskom postupka. Do
vremena relevantnog za ovaj predmet, poljski sudovi nisu nikada primijenjivali ovu odredbu,
tako da je ona dovela do značajnih problema u tumačenju jer sadrži neke elemente krivičnog
djela. Sud je smatrao da, ukupno gledajući, nema dokaza da je tumačenje zakonskih odredbi na
koje su se pozivale domaće vlasti bilo proizvoljno ili neopravdano da bi moglo učiniti pritvor
određen podnositelju nezakonitim.
Hapšenje ili lišenje slobode mora biti opravdano «osnovanom sumnjom»
da je ta osoba izvršila krvično djelo ili kada postoje valjani razlozi da je
«potrebno» spriječiti da ta osoba izvrši krivično djelo
U presudi u predmetu Fox, Campbell i Hartley protiv Ujedinjenog Kraljevstva (30. august
1990, Serija A br. 182, str. 16, stavovi 32 i 34), koja se odnosi na hapšenja koje je sprovela
policija Sjeverne Irske na osnovu zakonskih odredbi, Sud je definirao «osnovanu sumnju» koja
opravdava hapšenje na sljedeći način:
«Opravdanost» sumnje na kojoj se mora zasnivati hapšenje čini glavni dio garancije protiv proizvoljnog
hapšenja i lišenja slobode propisanih članom 5, stav 1.c (čl. 5-1-c). Sud se slaže sa Komisijom
i vladom da «osnovana sumnja» pretpostavlja postojanje činjenica ili informacija koje mogu
uvjeriti objektivnog promatrača kako je ta konkretna osoba mogla izvršiti krivično djelo. Ono što
će se smatrati za «osnovano» ovisit će o svim okolnostima.
94