Izvodi iz sudske prakse

Evropska Konvencija o ljudskim pravima
Koncepti sadržani u članu 3
Koncept nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja
Ovi koncepti upotrebljeni u članu 3, su u suštini relativni. Presuda u predmetu B. Protiv
Francuske (25. mart 1992, Serija A br. 232-C, str. 87, stav 83) nije vodeća presuda na ovu temu,
ali prestavlja relativno noviju odluku koja rezimira definiciju Suda o tome šta je «nečovječno ili
ponižavajuće postupanje»:
Da bi određeno postupanje predstavljalo kršenje člana 3 ono mora doseći minimalan stupanj okrutnosti.
Procjenjivanje ovog minimalnog stupnja je po svojoj suštini relativno; ono ovisi od svih
okolnosti predmeta, a naročito od njegove prirode i konteksta, trajanja takvog postupanja, fizičkih i
psihičkih posljedica, a ponekad i polne pripadnosti, starosne dobi i zdravstvenog stanja osobe koja
je u pitanju (Irska protiv Ujedinjenog Kraljevstva, presuda od 18. januara 1978, Serija A br. 25, str.
65, stav 162, i Tyrer protiv protiv Ujedinjenog Kraljevstva, presuda od 25. aprila 1978, Serija A br.
26, str. 14-15, stavovi 29-30).
U jednom predmetu Sud je smatrao da je postupanje bilo i «nečovječno», zato što je bilo s
predumišljajem i trajalo više sati u konitnuitetu i prouzrokovalo, «ako ne stvarne tjelesne povrede,
onda barem jake psihičke patnje» i bilo je «ponižavajuće», jer jer je kod žrtava stvorilo osjećaje
straha, duboke zabrinutosti i inferiornosti koji su ih ponižavali i vjerovatno slomili njihov fizički
ili psihički otpor (Presuda Irska protiv Ujedinjenog Kraljevstva, loc. cit, str. 66, stav 167, i Soering
protiv Ujedinjenog Kraljevstva, presuda od 7. jula 1989, Serija A br. 161, str. 39, stav 100).
U svjetlu ovakve definicije, Sud je vrlo lako zaključio da isključivanje iz obrazovne institucije
nema dovoljan stupanj težine da bi se moglo okvalificirati kao nečovječno ili ponižavajuće
(presuda u predmetu Efstratiou protiv Grčke od 18. decembra 1996, Reports Izvještaji) 1996-
VI, stav 41).
Slično ni element javnosti ne predstavlja nužno odlučujući faktor. U vezi s timi vidi presudu
Raninen protiv Finske od 16. decembra 1997, Reports (Izvještaji) 1997-VIII, stav 55:
[…] kod razmatranja da li je kažnjavanje ili postupanje «ponižavajuće» u značenju člana 3, Sud će
se voditi tim da li je cilj bio da se ta konkretna osoba ponizi i da li je ono, u mjeri u kojoj su posljedice
uključene, negativno utjecalo na njegovu ili njenu ličnost na način koji je nekompatibilan
sa članom 3 (vidi Albert i Le Compte protiv Belgije, presuda od 10. februara 1983, Serija A br. 58,
str. 13, stav 22). S tim u vezi treba istaći da javni karakter kažnjavanja ili postupanja može biti relevantan
faktor. Istovremeno, treba se podsjetiti, da njegovo nepostojanje ne mora nužno značiti da
takvo postupanje ne pripada ovoj kategoriji: može biti sasvim dovoljno da žrtva bude ponižena u
vlastitim očima, ne mora biti i u očima drugih (vidi Tyrer protiv Ujedinjenog Kraljevstva, presuda
od 25. aprila 1978, Serija A br. 26, str. 16, stav 32).
Štaviše, da bi neko postupanje bilo ponižavajuće nije bitno i da mu je namjera bila da se ponizi
osoba koja se na takvo postupanje žali. U tom smislu vidi V. Protiv Ujedinjenog Kraljevstva
(presuda od 16. decembra 1999, Predstavka br. 24888/94, stav 71):
53