Izvodi iz sudske prakse

Izvodi iz sudske prakse-Evropski sud za ljudska prava
Predmet Larissis i ostali protiv Grčke (24. februar 1998, Predstavke br. 23372/94, 26377/
94 i 26378/94, Izvještaji 1998-I, stavvi 55 i 61) tiče se oficira osuđenih za prozelitizam u
vezi i sa pripadnicima vojske, i sa civilima. Sud je smatrao da je osuda za prozelitizam
u vezi sa vojskom opravdana po članu 9, stav 2, ali je insistirao na stavu iznešenom u
presudi Kokkinakis u vezi sa civilima.
2. Razmatranja u vezi sa obavezom da ograničenje bude "propisano
zakonom"
Što se tiče principa zakonitosti ogrničenja sloboda datih članom 9, Sud se poziva na
svoju sudsku praksu u vezi sa članovima 8 i 11 (vidi presudu Hassan i Tchaouch protiv
Bugarske od 26. oktobra 2000, Predstavka br. 30985/96, stav 84).
Sud pocrtava svoju ustanovljenu sudsku praksu, po kojoj izrazi "propisano zakonom" i "u skladu sa
zakonom" u članovima 8 do 11 Konvencije ne samo da traže da osporena mjera ima neki osnov u
domaćem zakonu, već govori i o kvalitetu takvog zakona. Zakon treba biti podjednako i pristupačan
i predvidiv, odnosno formuliran dovoljno precizno da pojedincu – ako treba, uz odgovarajući savjet
– omogući da uskladi svoje ponašanje (vidi presudu Sunday Times protiv Ujedinjenog Kraljevstva
(br. 1) od 26. aprila 1979, Serija A br. 30, str. 31, stav 49; presudu Larissis i ostali protiv Grčke od 24.
februara 1998, Izvještaji 1998-I, str. 378, stav 40; Hashman i Harrup protiv Ujedinjenog Kraljevstva
[GC], br. 25594/94, stav 31, ECHR 1999-VIII; i Rotaru protiv Rumunije [GC], br. 28341/95, stav
52, ECHR 2000-V).
Da bi domaći zakon ispunio ove zahtjeve, mora pružati određenu mjeru zakonske zaštite od proizvoljnog
miješanja javnih vlasti u prava koja štiti Konvencija. U pitanjima koja se tiču temeljnih prava,
bilo bi suprotno vladavini zakona, jednom od osnovnih principa demokratskog društva otjelotvorenih
u Konvenicj, da diskreciono pravo zakonom dato izvršnoj vlasti bude formulrano tako
da je ovlaštenje neograničeno. Shodno tome, zakon mora dovoljno jasno dati opseg bilo kakvog
diskrecionong prava koje se daje nadležnim vlastima, kako i način kako se ono izvršava (vidi gore
citirani predmet Rotaru, stav 55).
Nivo preciznosti koji se traži u domaćim zakonima – a koji ne može, ni u kom slučaju, predvidjeti
baš svaku mogućnost – u određenoj mjeri ovisi o sadržaju datog instrumenta, području koje treba
da porkiva, i broju i statusu onih na koje se odnosi (vidi gore citirani predmet Hashman i Harrup,
stav 31, i presudu Groppera Radio AG i ostali protiv Švicarske od 28. marta 1990, Serija A br. 173,
str. 26, stav 68).
3. Razmatranja vezana za zahtjev da takva ograničenja budu
"neophodna"
U slučaju Metropolitan Church of Bessarabia i ostali protiv Moldavije (3. decembar
2001, Predstavka br. 45701/99, stavovi 115-119), Sud je uspostavio principe u vezi
sa zahtjevom "neophodnosti" koji mora utjecati na aktivnosti država članica kad
postavljaju ograničenja na djelovanje različitih religija:
270