Izvodi iz sudske prakse

Izvodi iz sudske prakse-Evropski sud za ljudska prava
Sud podsjeća na to da smatra jasno ustanovljenim da su snage sigurnosti namjerno uništile domove
i imovinu podnosilaca, kao i mlin u djelomičnom vlasništvu gospođe Selçuk, čime su oni bili
prisiljeni da napuste Islamköy (vidi stav 77 u gornjem tekstu). Ne može biti nikakve sumnje da su
ovi činovi, uz to što pokreću pitanje teških kršenja člana 3, predstavljali posebno ozbiljno i neopravdano
miješanje u pravo podnosilaca na poštivanje privatnog i porodičnog života i doma, te mirno
uživanje svojine.
Iz ovoga proizilazi da Sud zaključuje da se radi o kršenju člana 8 Konvencije i člana 1 Protokola br.
1.
(Vidi, u istom smislu, presudu Dulas protiv Turske od 30. januara 2001, Predstavka br. 25801/
94, stavovi 57-61; presudu Bilgin protiv Turske od 16. novembra 2001, Predstavka br. 23819/
94, stavovi 105-109; ili presudu Akdivar i ostali protiv Turske od 16. septembra1996, Izvještaji
1996-IV, Predstavka br. 21893/93, stav 88, u vezi sa spaljivanjem kuća.)
U presudi McLeod protiv Ujedinjenog Kraljevstva (23. septembar 1998, Predstavka br. 24755/
94, Izvještaji 1998-VII, stavovi 36 i 57), Sud je, prirodno, ukazao na to da ulazak policajaca
u dom predstavlja miješanje u pravo na poštivanje doma. Takav ulazak može biti zakonom
opravdan, ako je proporcionalan cilju koji se želi ostvariti i ako se izvrši u uslovima definiranim
u stavu 2 člana 8. U ovom slučaju, policija je pratila bivšeg muža podnositeljice, koji je želio
uzeti neke svoje stvari. Sud je kazao:
Sud nadalje smatra da, nakon što su objaviješteni da podnositeljica nije kod kuće, policajci nisu ni
trebali ući u kuću, jer im je trebalo biti jasno da postoji mali ili nikakav rizik da dođe do nemira ili
zločina. Primjećuje da su policajci izvjesno vrijeme ostali van posjeda, ukazujujući na to da su smatrali
da je malo vjerovatno da bi se u odsustvu podnositeljice moglo desiti neko ugrožavanje reda
i mira (vidi stav 14 u gornjem tekstu). Činjenica da do sukoba jeste došlo nakon što se ona vratila
(vidi stav 15 u gornjem tekstu) je, po mišljenju suda, nebitna u utvrđivanju da li je bilo opravdano
da policija inicijalno uđe u kuću.
Iz gore navedenih razloga, Sud nalazi da su sredstva koja je policija upotrijebila bila neproporcionalna
legitimnom cilju koji se želio ostvariti. Shodno tome, došlo je do kršenja člana 8 Konvencije.
Što se tiče pretresanja, presuda Camenzind protiv Švicarske jasno pokazuje da oni predstavljaju
miješanje u poštivanje prava na dom. I pretresanje može biti zakonom opravdano po stavu 2
člana 8. Sud kaže (presuda od 16. decembra 1997, Predstavka br. 21353/93, Izvještaji 1997-VIII,
stavovi 45-47):
Države ugovornice mogu smatrati da je neophodno pribjeći mjerama kao što su pretresanje stambenih
prostorija i pljenidba u cilju pribavljanja fizičkih dokaza za određena djela. Sud će ocijeniti
da li su razlozi ponuđeni kao opravdanje za takve mjere bili dovoljni i relevantni, te da li je ranije
pomenuti princip proporcionalnosti ispoštovan (vidi presude Funke protiv Francuske, Crémieux
protiv Francuske i Miailhe protiv Francuske od 25. feburara 1993, Serija A No. 256-A, str. 24-25,
stavovi 55-57, Serija A br. 256-B, str. 62-63, stavovi 38-40, odnosno Serija A br. 256-C, str. 89-90,
stavovi 36-38; i, mutatis mutandis, presudu Z. protiv Finske od 25. februara1997, Izvještaji o presudama
i odlukama 1997-I, str. 347, stav 94). Što se tiče ovog drugog pitanja, Sud mora prvo utvrditi
da relevantni zakoni i praksa pojedincima daju "adekvatne i djelotvorne garancije zaštite od zloupotrebe"
(ibid.); bez obzira na stepen slobodne procjene koji Sud potvrđuje da države ugovornice
imaju u ovoj sferi, mora se biti posebno revnosan kad, kao u ovom slučaju, vlasti po domaćem
252