Izvodi iz sudske prakse

Izvodi iz sudske prakse-Evropski sud za ljudska prava
u presudi Khan protiv Ujedinjenog Kraljevstva od 12. maja 2000, Predstavka br. 35394/97,
stavovi 22-28; vidi i presudu P.G. i J.H. protiv Ujedinjenog Kraljevstva od 25. septembra 2001,
Predstavka br. 44787/98, stavovi 35-38).
U presudi Lambert protiv Francuske, Sud je razmatrao i zakon koji omogućava prisluškivanje
telefona u Francuskoj. Mada se jeste složio da zakon daje dovoljne garancije osobi o čijoj se
telefonskoj liniji radi, smatrao je da ne postoji dovoljna zaštita trećih lica koja mogu voditi
razgovore tom linijom. U ovom slučaju se radilo o prisluškivanju telefona jedne osobe. Nakon
što mu je prisluškivan telefon, odnosno određeni broj telefonskih razgovora, podnosilac,
koji nije bio vlasnik telefonske linije, već je pozivao datu osobu, bio je optužen za korištenje
i sakrivanje ukradene robe. Tvrdio je da je prisluškivanje telefona bilo nezakonito. Žalba mu
je odbačena na osnovu toga što nije imao pravo da se pojavi kao stranka koja će kritizirati
uslove pod kojima je bilo naloženo prisluškivanje telefona trećeg lica. Ovu odluku je potvrdio
kasacioni sud. Sud je smatrao (presuda od 24. augusta 1998, Predstavka br. 23618/94, stavovi
21, 28 i 38-41):
Sud ukazuje na to da su telefnoski razgovori obuhvaćeni pojmovima "privatni život" i "prepiska"
u smislu člana 8, a potvrđena mjera prisluškivanja predstavlja "miješanje organa javne vlasti" u
uživanje prava koje podnosiocu osigurava prvi stav tog člana (vidi, između ostalih izvora, i sljedeće
presude: Malone protiv Ujedinjenog Kraljevstva, 2. august 1984, Serija A br. 82, str. 30, stav 64;
Kruslin protiv Francuske i Huvig protiv Francuske, 24. april 1990, Serija A br. 176-A i B, str. 20,stav
26, i str. 52, stav25 ; Halford protiv Ujedinjenog Kraljevstva, 25 . juni 1997, Izvještaji o presudama i
odlukama 1997-III, str. 1016–1017, stav 48 ; i Kopp protiv Švicarske, 25. mart 1998, Izvještaji 1998-
II, str. 540, stav 53). U vezi s tim, od malog je značaja činjenica da je dato prisluškivanje telefona
izvršeno na telefonskoj liniji trećeg lica.
[…]
Sud smatra, kao i Komisija, da članovi 100 et seq. Zakona o krivičnom postupku, uneseni na osnovu
Zakona od 10. jula 1991, o povjerljivosti telekomunikacijskih poruka, uspostavljaju jasna,
detaljna pravila i dovoljno jasno navode opseg i način izvršavanja relevantnih diskrecionih prava
dodijeljenih javnim vlastima (vidi gore pomenute presude Kruslin i Huvig, str. 24-25, stavovi 35-36,
odnosno str. 56, stavovi 34-35, kao najsvježiji izvor i, mutatis mutandis, gore pomenutu presudu
Kopp, str. 541-543, stavovi 62-75).
[…] Međutim, mora se priznati da bi zaključci kasacionog suda mogli dovesti do odluka po kojima
bi veliki broj ljudi bio lišen zakonske zaštite, konkretno svi oni koji su vodili razgovore telefonskim
linijama koje nisu njihove. To bi u praksi mehanizam zaštite lišio bilo kakve suštine. Takav je slučaj
bio sa podnosiocem, koji nije uživao djelotvornu zaštitu domaćeg zakona, koji ne daje bilo kakvu
razliku u pogledu pitanja čija je linija koja se prisluškuje (članovi 100 et seq. Zakon o krivičnom
postupku – vidi stav 15 u gornjem tekstu).
Sud, shodno tome, kao i Komisija, smatra da podnosiocu nije bila dostupna "djelotvorna kontrola"
na koju po vladavini zakona građani imaju pravo i koja bi mogla ograničiti dato miješanje na ono
što je "neophodno u demokratskom društvu".
Shodno ovome, radi se o kršenju člana 8 Konvencije.
Što se tiče istraga ove vrste i njihovog opravdanja po članu 8, stav 2, relevantan je sljedeći
odlomak iz presude P.G i J.H. protiv Ujedinjenog Kraljevstva (25. septembar 2001, Predstavka
230