Izvodi iz sudske prakse

Evropska Konvencija o ljudskim pravima
Privatni život, po mišljenju Suda, uključuje fizički i mentalni integritet osobe. Garancija koju daje
član 8 Konvencije prvenstveno za cilj ima da osigura, bez miješanja izvana, razvoj ličnosti svakog
pojedinca u njegovim odnosima sa drugim ljudskim bićima (vidi, mutatis mutandis, presudu Niemietz
protiv Njemačke od 16. decembra 1992, Serija A br. 251-B, str. 33, stav 29).
U ovom slučaju, podnosilac se, u suštini, žalio ne na djelovanje, već na nedjelovanje države. Mada
je suštinski cilj člana 8 da štiti pojedinca od proizvoljnog miješanja organa javne vlasti, ne traži od
države samo da se uzdrži od takvog miješanja: uz ovu negativnu obavezu može postojati i pozitivna,
inherentna u djelotvornom poštivanju privatnog ili porodičnog života. Ovakve obaveze mogu se
odnositi na usvajanje mjera koje će za cilj imati osiguravanje poštivanja pšrivatnog života čak i u
sferi odnosa pojedinaca jednih između drugih (vidi presudu X. i Y. protiv Holandije, od 26. marta
1985, Serija A br. 91, str. 11, stav 23, i presudu Stjerna protiv Finske od 25. novembra 1994, Serija A
br. 299-B, str. 61, stav 38). Međutim, koncept poštivanja nije precizno definiran. Da bi se odredilo
da li takva obaveza postoji, mora se uzeti u obzir i pravična ravnoteža koja se mora uspostaviti
između općih interesa i intersa pojedinca, dok država, u svakom slučaju, uživa stepen slobodne
procjene.
Sud je smatrao da država ima ovu vrstu obaveze tamo gdje postoji direktna i neposredna veza
između mjera koje traži podnosilac i negovog privatnog i/ili porodičnog života.
Shodno tome, u predmetu Airey protiv Irske (presuda od 9. oktorba 1979, Serija A br. 32), Sud je
smatrao da je podnositeljica bila žrtva kršenja člana 8, na osnovu toga što po domaćim zakonima
nije bilo sistema besplatne pravne pomoći u brakorazvodnoj parnici, što je, onemogućavajući joj
pristup sudu, direktno utjecalo na njen privatni i porodični život.
U ranije promenutom predmetu X. i Y. protiv Holandije, koji se odnosio na silovanje mentalno
hendikepirane osobe, a time se odnosi o na njen fizički i mentalni integritet, Sud je zaključio da,
obzirom na nedostatke u sebi, holandski Krivični zakon nije datoj osobi pružio praktičnu i djelotvornu
zaštitu (str. 14, stav 30).
U skorije vrijeme, u presudi López Ostra protiv Španije (mutatis mutandis, 9. decembar 1994, Serija
A br. 303-C), u vezi sa štetnim djelovanjem zagađenja izazvanog aktivnosti postrojenja za preradu
otpadnih voda lociranog nedaleko od podnositeljicinog doma, Sud je smatrao da odgovorna država
nije uspjela uspostaviti pravičnu ranvotežu između interesa ekonomske dobrobiti grada Lorca – da
ima postrojenje za preradu otpadnih voda – i mogućnosti podnositeljice da djelotvorno uživa svoje
pravo na poštivanje doma, privatnog i porodičnog života (str. 56, stav 58).
Na kraju, u presudi Guerra i ostali protiv Italije od 19. februara 1998 (mutatis mutandis, Izvještaji
presudama i odlukama 1998-I), Sud je smatrao da je direktno djelovanje toksičnih emisija iz tvornice
Enichem na pravo podnosilaca na poštivanje privatnog i porodičnog života, značiko da je
član 8 primjenjiv (str. 227, stav 57). Odlučio je da je Italija prekršila tu odredbu utoliko što podnosiocima
nije dala neophodne informacije koje bi im omogućile da ocijene rizik kojim bi se oni i
njihove porodice izložili ako nastave živjeti u Manfredoniji, gradu koji je posebno izložen opasnosti
u slučaju kvara u krugu fabrike (str. 228, stav 60).
U ovom predmetu, međutim, pravo na koje se pozvao gospodin Botta, konkretno pravo na pristup
plaži i moru na mjestu udaljenog od njegovog normalnog mjesta stanovanja u vrijeme odmora,
odnosi se na interpersonalne osnose tako širokog i neodređenog spektra da se ne može zamisliti
nikakva direktna veza između mjera koje se od države tražilo da poduzme da ispravi propuste
privatnog kupališta i, s druge strane, privatnog života podnosioca.
Shodno tome, član 8 nije primjenjiv.
219