Izvodi iz sudske prakse

Evropska Konvencija o ljudskim pravima
Član 8 Evropske konvencije – Pravo na poštivanje privatnog i
porodičnog života
Član 8, stav 1
Član 8, stav 1, kaže:
1. Svako ima pravo na poštivanje svog privatnog i porodičnog života, doma i
prepiske.
1. Opseg člana 8, stav 1
Ispitivanje opsega člana 8 usmjerava nas na razmatranje dva aspekta.
Prvi aspekt je da li obaveza da se nešto ne čini (zabrana miješanja u privatni život itd.) ponekad
mora ići sa obavezom da se nešto čini (da bi se osiguralo poštivanje privatnog života itd.).
Drugi aspekt tiče se mogućeg odricanja prava pirznatih članom 8.
Miješanje i nedjelovanje
Prva posjedica člana 8, stav 1, je da se država mora uzdržati od bilo kakvog miješanja. To
proizilaz iz stava 2, koji kaže da neće biti "miješanja organa javne vlasti".
Međutim, ne radi se o tome da samo "miješanje" može predstavljati kršenje člana 8. Jednostavno
odsustvo djelovanja države može imati isti efekat. Države članice moraju osigurati djelotvorno
poštivanje prava iz Konvencije. U tom smislu, Sud je u presudi Airey protiv Irske (presuda od
9. oktobra 1979, Serija A br. 32, str. 17, stavovi 32-33) rezimirao principe postavljene u ranijem
predmetu Marckx. Samo da podsjetimo, gospođa Airey nije bila u mogućnosti da pokrene
brakorazvodnu parnicu jer u Irskoj nije bilo besplatne pravne pomoći. Sud je kazao da:
Sud ne smatra da bi se moglo reći da se Irska "miješala" u privatni ili porodični život gospođe Airey:
suština njene pritužbe nije da je država djelovala, već da država nije djelovala. Međutim, mada cilj
člana 8 (čl. 8) u suštini jeste zaštita pojedinca od proizvoljnog miješanja organa javne vlasti, ne radi
se samo o tome da se država mora uzdržati od takvog miješanja: uz ovakvu, prvenstveno negativnu
obavezu, može postojati i pozitivna obaveza, inherentna u djelotvornom poštivanju privatnog i
porodičnog života (vidi ranije pomenutu presudu Marckx, str. 15, stav 31).
U Irskoj su mnogi aspekti privatnog i porodičnog života regulirani zakonom. Što se tiče braka,
suprug i supruga u principu imaju obavezu zajedničkog života, ali u određenim slučajevima imaju
pravo da traže sudsku odluku o rastavi; ovo predstavlja priznanje činjenice da zaštita njihovog
privatnog ili porodičnog života ponekad može zahtijevati da budu oslobođeni dužnosti da žive
zajedno.
Djelotvorno poštivanje privatnog ili porodičnog života Irsku obavezuje da sredstva zaštite učini
213