Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Izvodi</strong> <strong>iz</strong> <strong>sudske</strong> <strong>prakse</strong>-Evropski sud za ljudska prava<br />
SPECIJALNI DODATAK<br />
1. Uvod<br />
Zastava Bosne i Hercegovine zaviorila se 24. aprila 2002. godine pred zgradom Vijeća Evrope,<br />
kada je Bosna i Hercegovina postala 44-ta članica ove najstarije panevropske političke<br />
organ<strong>iz</strong>acije, osnovane 1949. godine. Osnovni ciljevi ove organ<strong>iz</strong>acije su jačanje demokracije,<br />
ljudskih prava i vladavine zakona, te <strong>iz</strong>gradnja zajedničkih osnova za nove <strong>iz</strong>azove u socijalnoj,<br />
kulturnoj i pravnoj oblasti u državama članicama. Odbrana i promovisanje ovih osnovnih<br />
vrijednosti nije samo unutrašnja stvar u ingerenciji vlada, nego je prihvaćena kao podijeljena<br />
kolektivna odgovornost država na koje se odnosi. Danas, na početku trećeg milenijuma, države<br />
članice Vijeća Evrope broje više od 800 miliona ljudi, od kojih su svi obuhvaćeni jurisdikcijom<br />
Evropskog suda za ljudska prava i trajnom nadgradnjom zajedničkog evropskog nasljeđa<br />
utemeljenog na vrijednostima na kojima se zasniva Vijeće Evrope. Prilikom prijema u Vijeće<br />
Evrope, Bosna i Hercegovina se pismeno obavezala ispuniti obaveze sadržane u Mišljenju<br />
Parlamentarne skupštine Vijeća Evrope, broj 234 (2002). Između ostalih, Bosna i Hercegovina<br />
se obavezala potpisati i ratifikovati Evropsku konvenciju o ljudskim pravima, u prvoj godini<br />
nakon prijema (prije 24. aprila 2003. godine). Ova obaveza je ispunjena 13. jula 2002. godine.<br />
2. Evropska konvencija o ljudskim pravima<br />
U oblasti ljudskih prava, Evropska konvencija o ljudskim pravima ima <strong>iz</strong>uzetno važnu ulogu<br />
u ostvarivanju postavljenih ciljeva Vijeća Evrope. Ovim <strong>iz</strong>uzetno važnim instrumentom<br />
međunarodnog prava štite se individualna prava navedena u Odjeljku I Konvencije (članovi<br />
2-18) i Protokolima uz Konvenciju (Protokoli 1, 4, 6, 7 i 12). Evropska konvencija predstavlja<br />
obevazujući pravni akt za sve članice Vijeća Evrope. Ona ne samo da proklamira osnovna<br />
ljudska prava nego kreira i poseban sudski mehan<strong>iz</strong>am njihove zaštite koji je jedinstven u<br />
svijetu i omogućava pojedincima podnošenje predstavke protiv države, ukoliko mogu potvrditi<br />
da su žrtve povrede nekih od prava garantovanih Konvencijom.<br />
3. Evropski sud za ljudska prava<br />
Evropski sud za ljudska prava nije vrhovni sud u odnosu na pravosudne sisteme država<br />
ugovornica. Sud ne može mijenjati odluku koju su donijele ili usvojile javne vlasti ili domaći<br />
sudovi, niti može davati uputstva zakonodavnim tijelima, niti obavlja bilo kakav apstraktni<br />
nadzor nad domaćim zakonodavstvom ili pravosudnom praksom. Sud isključivo ispituje<br />
konkretne predstavke da bi ustanovio da li je došlo do kršenja zahtijeva Konvencije. Sud nema<br />
ovlasti da poništava odluke domaćih vlasti, niti da nalaže mjere koje <strong>iz</strong>azivaju takve posljedice.<br />
Sud, međutim, može naložiti ''pravično zadovoljenje'' u formi novčane kompenzacije za<br />
materijalnu i nematerijalnu štetu, kao i naknadu svih troškova podnositelja predstavke čija<br />
je predstavka bila uspješna. Iako su presude Suda obavezujuće samo u odnosu na državu koja<br />
je u datom predmetu odgovorna strana (vidi čl. 46 (1)), značaj presuda Suda često prevazilazi<br />
državne granice i utiče na zakonodavtsvo i sudsku praksu i drugih država potpisnica Konvencije.<br />
Evropski sud za ljudska prava očekuje da principi koje Sud utvrdi u bilo kojoj svojoj presudi<br />
budu primijenjeni i u svim državama ugovornicama. Suštinu tumačenja i primjene odredaba<br />
18
Change language