Izvodi iz sudske prakse

Evropska Konvencija o ljudskim pravima
(28. oktobar 1998, Predstavka br. 24760/94, Reports (Izvještaji) 1998-VIII, stavovi 162 i 165):
U slučaju osobe čije lišenje slobode potpada pod član 5, stav 1.c, potrebno je održati raspravu/
saslušanje (vidi gore spoemnutu presudu Schiesser, str. 13, stavovi 30-31, presudu Sanchez-Reisse
protiv Švajcarske od 21. oktobra 1986, Serija A br. 107, str. 19, stav 51, i presudu Kampanis protiv
Grčke od 13. jula 1995, Serija A br. 318-B, str. 45, stav 47).
[…] [s obzirom da] […] sud nije sproveo usmeno saslušanje, ovaj Sud smatra da je bilo kršenja
člana 5, stava 4 Konvencije.
U presudi Lamy protiv Belgije, u vezi privremenog lišenja slobode, (presuda od 30. marta 1989,
Serija A br. 151, str. 17, stav 29), Sud je razmatrao da pristup dokumentima iz sudskog spisa i
poštovanje principa kontradiktornosti. Sud u tom pogledu primjećuje:
Procjena potrebe pritvora i ocjena krivnje koja slijedi su isuviše povezane sa pristupom dokumentima
da bi se on mogao odbiti u slučaju ovog prvog, kada se to po zakonu zahtijeva u drugom
slučaju.
Iako je državni odvjetnik bio upoznat sa cijelim spisom, procedura nije dopuštala podnositelju da
na odgovarajući način ospori razloge kojima se opravdavao pritvor. S obzirom da na taj način procedura
nije omogućavala jednakost strana u postupku ona po svojoj suštini, nije ispoštovala pricip
kontradiktornosti (vidi, mutatis mutandis, Sanchez-Reisse presudu predhodno citiranu, Serija A
br. 107, str. 19, stav 51).
Prema tome, prekršen je član 5, stav 4 (art. 5-4).
(Idem Nikolova protiv Bugarske, presuda od 24. marta 1999, Predstavka br. 31195/96, Reports
(Izvještaji) 1999-II, stav 61; Sanchez-Reisse protiv Švajcarske, presuda od 21. oktobra 1986,
Serija A br. 107, str. 19, stav 51, Toth protiv Austrije, presuda od 12. decembra 1991, Serija A br.
224, str. 23, stav 84 i Kampanis protiv Grčke, od 13. jula 1995, Serija A br. 318-B, str. 45, stav 47;
i Wloch protiv Poljske, presuda od 19. oktobra 2000, stav 127.)
U presudi Lietzow protiv Njemačke, Sud je smatrao da član 5, stav 4, sprječava da osumnjičena
osoba lišene slobode bude lišena prava na pristup određenim dokumentima zbog toga što bi to
moglo biti suprotno interesima istrage (presuda od 13. februara 2001, Predstavka br. 24479/94,
stavovi 47-48):
Sud je svjestan da je javni tužitelj odbio zahtjev pristupa dokumentima iz sudskog spisa na temelju
člana 147, stava 2 Zakona o krivičnom postupku, tvrdeći da bi postupiti suprotno uključivalo posljedice
po uspješnost istrage koja je bila u toku i koja je bila vrlo kompleksna i uključivala veliki
broj drugih osumnjičenih osoba. Ovu tvrdnju je podržao i Žalbeni sud u Frankfurtu u svojoj odluci
od 24. aprila 1992. (vidi stav 19 gore).
Sud prihvaća potrebu provođenja učinkovite krivične istrage, što može implicirati da dio informacija
koje se prikupe tokom takvih istraga moraju ostati povjerljive kako bi se sprječilo mješanje
osumnjičenih u dokaze i ometanje toka istrage. Međutim, ovaj legitimni cilj ne može se ostvarivati
na štetu suštinskog ograničenja prava na odbranu. Prema tome, informacije koje su bitne za procjenu
zakonitosti pritvora trebaju biti dostupne na odgovarajući način i advokatu osumnjičenog.
147