Izvodi iz sudske prakse

Izvodi iz sudske prakse-Evropski sud za ljudska prava
Za identično rješenje vidi tpresudu Vaccaro protiv Italije od 16. novembra 2000, Predstavka br.
41852/98, stavovi 31-33. Slično se i više perioda lišenja slobode koji su prekidani puštanjem na
slobodu uzimaju zbirno (Bouchet protiv Francuske, presuda od 20. marta 2001, Predstavka br.
33591/96, stav 33, dostupna samo na francuskom – nezvaničan prevod):
Periodi koje treba uzeti u obzir počeli su 8. januara 1996, dana na koji je izdat nalog o pritvoru, do
18. marta 1996, kada je sudskom odlukom pušten na slobodu, te od 26. marta 1996, kada je ponovo
odveden u pritvor, do 3. jula 1997, kada je presudom porotnog suda osuđen na kaznu zatvora
od godinu dana. Ukupan period zatvaranja je prema tome bio sedamnaest mjeseci i sedamnaest
dana.
Opći pristup Suda u ocjenjivanju osnovanosti trajanja pritvora
U predmetu W. protiv Švajcarske (presuda od 26. januara 1993, Serija A br. 254, str. 15, stav 30),
podnositelj protiv kojeg je pokrenut postupak zbog više djela u oblasti privrednog kriminala,
žalio se na dužinu pritvora, koji je trajao četiri godine i tri dana. Sud je isključio ideju o
maksimalnom trajanju lišenja slobode koja je predviđena članom 5, stav 3.
Mišljene Komisije se zasnivalo na ideji da član 5, stav 3 (čl. 5-3), implicira maksimalnu dužinu pritvora
do suđenja. Sud se ne slaže sa ovim stavom, koji čak štoviše nema uporišta u njegovoj sudskoj
praksi. Po toj praksi zapravo razumno vrijeme se ne može in abstracto ocjenjivati (vidi, mutatis
mutandis, Stögmüller protiv Austrije, presuda od 10. novembra 1969, Serija A br. 9, str. 40, stav
4). Kao što je Sud već ustanovio u presudi Wemhoff protiv Njemačke od 27. juna 1968, osnovanost
nastavljanja pritvora neke osobe mora se procjenivati u svakom slučaju pojedinačno na temelju
posebnih karakteristika tog predmeta (Serija A br. 7, str. 24, stav 10).
Presuda u predmetu Erdem protiv Njemačke (5. juli 2001, Predstavka br. 38321/97, stav 39,
dostupna samo na francuskom – nezvaničan prevod) počinje pozivanjem na taj princip i
rezimira pristup Suda u preispitivanju osnovanosti dužine trajanja pritvora:
Sud podsjeća da se osnovanost vremena provedenog u pritvoru ne može apstraktno procjenjivati.
Zakonitost produženja pritvora okrivljene osobe mora se ocjenjivati u svakom slučaju na temelju
posebnih karakteristika tog predmeta. Produženi pritvor je opravdan u nekom određenom slučaju
ako ima indicija koje govore u prilog da je takav pritvor u javnom interesu, bez obzira na pretpostavku
o nevinosti, i koji preteže nad pravilom kojim se zahtijeva poštovanje slobode dato u
članu 5 Konvencije (vidi, među ostalim izvorima, presudu Labita protiv Italije [GC] br. 26772/95,
stavovi 152 et seq, ECHR 2000-IV, i Kudla protiv Poljske [GC] br. 30210/96, stav 110, ECHR 2000-
XI).
Domaće sudske vlasti su te koje moraju primarno osigurati da u određenom slučaju trajanje pritvora
nekoj okrivljenoj osobi ne pređe granice onoga što je osnovano ili razumno. One moraju, u tom
cilju, preispitati sve okolnosti koje ukazuju na ili isključuju javni interes, uzimajući u obzir i pretpostavku
o nevinosti, te na taj način opravdati izuzetak od pravila kojem se zahtijeva poštovanje
slobode ličnosti i pozvati na isto u svojim odlukama po zahtjevima za puštanje na slobodu. Sud
zapravo na temelju razloga koji su navedeni u tim odlukama, kao i na temelju istinitih činjenica
koje okrivljena osoba navodi u svojoj molbi, određuje da li je bilo ili nije kršenja člana 5, stava 3,
Konvencije.
124