Урбанистичка планска документација за градба на БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА 

СО ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – КО Обршани, Општина Кривогаштани 

ЈАНУАРИ 

2013 

НАЦРТ - ИЗВЕШТАЈ ЗА СТРАТЕГИСКА ОЦЕНА НА УПД 

ЗА ГРАДБА НА БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА СО 

ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – КО ОБРШАНИ, ОПШТИНА 

КРИВОГАШТАНИ ВРЗ ЖИВОТНАТА СРЕДИНА 

1



НАСЛОВ НА 

ДОКУМЕНТОТ: 

НАЦРТ - ИЗВЕШТАЈ ЗА СТРАТЕГИСКА ОЦЕНА НА 

УПД ЗА ГРАДБА НА БЕНЗИНСКА ПУМПНА 

СТАНИЦА СО ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – КО 

ОБРШАНИ, ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ ВРЗ 

ЖИВОТНАТА СРЕДИНА 

ИНВЕСТИТОР: 

РУБИНЧО КИТАНОСКИ 

ИЗРАБОТУВАЧ: 

Д.О.О. ИЗОФАС 

Ul. "Dim~e Jovanoski" br. 11 - Prilep 

ОДГОВОРНО ЛИЦЕ: 

Наталија Ацеска 

Овластен експерт за стратегиска оцена на 

животната средина 

СОРАБОТНИЦИ: 

Марјан Шукуроски диа 

ДАТУМ: 

Јануари, 2013 година 

МЕСТО: 

Општина Кривогаштани 

2



С О Д Р Ж И Н А 

1 ВОВЕД............................................................................................................................................ 5 

2 ЦЕЛ НА ИЗВЕШТАЈОТ ЗА СТРАТЕГИСКА ОЦЕНА................................................................. 9 

2.1 ПРИМЕНЕТА МЕТОДОЛОГИЈА................................................................................................ 10 

3 ОПИС НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ......................................................................................... 11 

3.1. СОДРЖИНА НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ................................................................................ 13 

3.2. ПЛАНСКИ ОПФАТ....................................................................................................................... 15 

3.3. НАМЕНА НА ЗЕМЈИШТЕТО....................................................................................................... 20 

3.3.1. СЕГАШНА СОСТОЈБА НА ПРЕДМЕТНИОТ ПРОСТОР........................................................... 22 

3.3.1. ПЛАНСКИ КОНЦЕПТ ЗА ИДЕН ПРОСТОРЕН РАЗВОЈ........................................................... 23 

3.3.3. РЕАЛИЗАЦИЈА НА ПЛАНСКОТО РЕШЕНИЕ................................................................. 29 

4 КАРАКТЕРИСТИКИ НА ЛОКАЦИЈА И ЖИВОТНАТА СРЕДИНА НА И ВО ОКОЛИНАТА НА 30 

ПЛАНСКИОТ ОПФАТ.................................................................................................................. 

4.1. КАРАКТЕРИСТИКИ НА ЛОКАЦИЈА........................................................................................... 31 

4.1.1. РЕЛЈЕФ......................................................................................................................................... 31 

4.1.2. КЛИМАТСКИ КАРАКТЕРИСТИКИ............................................................................................... 32 

4.1.3. ХИДРОГРАФИЈА......................................................................................................................... 34 

4.1.4. ДЕМОГРАФСКИ ОПИС НА ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ....................................................... 35 

4.1.5. ДВИЖЕЊЕ НА ВРАБОТЕНОСТА ВО ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ...................................... 36 

4.1.6. ГЕОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ................................................................................................ 37 

4.1.7. СЕИЗМИЧКИ КАРАКТЕРИСТИКИ.............................................................................................. 38 

4.2. КАРАКТЕРИСТИКИ НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВО ПЛАНСКИОТ ОПФАТ.......................... 39 

4.2.1. КВАЛИТЕТ НА АМБИЕНТЕН ВОЗДУХ....................................................................................... 39 

4.2.2. БУЧАВА......................................................................................................................................... 40 

4.2.3. ВОДЕНИ РЕСУРСИ...................................................................................................................... 41 

4.2.4 БИОДИВЕРЗИТЕТ........................................................................................................................ 41 

4.2.5. ПОЧВА.......................................................................................................................................... 43 

4.2.6. УПРАВУВАЊЕ СО ОТПАД.......................................................................................................... 43 

4.3. СЕГАШНИ ПРОБЛЕМИ СО ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВО И ОКОЛУ ПЛАНСКИОТ 

44 

ОПФАТ.......................................................................................................................................... 

5 ГЛАВНИ ЦЕЛИ НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ........................................................................... 48 

6 СОСТОЈБА БЕЗ ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ...................................... 49 

7 ВРСКА И УСОГЛАСЕНОТ НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ СО ДРУГИ РЕЛЕВАНТНИ 

50 

ПЛАНСКИ ДОКУМЕНТИ............................................................................................................... 

8 ЦЕЛИ НА ЗАШТИТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА..................................................................... 51 

8.1 ГЕНЕРАЛНИ ЦЕЛИ НА ЗАШТИТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА НА ПРЕДМЕТНИОТ 52 

ОПФАТ........................................................................................................................................... 

8.2. ЦЕЛИ НА СОЖС.......................................................................................................................... 54 

9 ВЕРОЈАТНИ ЗНАЧАЈНИ ВЛИЈАНИЈА НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ ВРЗ 

57 

ЖИВОТНАТА СРЕДИНА............................................................................................................... 

9.1. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ НАСЕЛЕНИЕТО................................................................................................ 58 

9.2. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ЧОВЕКОВОТО ЗДРАВЈЕ................................................................................ 58 

9.3. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КВАЛИТЕТОТ НА АМБИЕНТНИОТ ВОЗДУХ И КЛИМАТСКИТЕ 

59 

ПРОМЕНИ...................................................................................................................................... 

9.4. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КВАЛИТЕТОТ НА ВОДИТЕ.............................................................................. 59 

9.5. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ПОЧВАТА......................................................................................................... 59 

9.6. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ПРЕДЕЛОТ....................................................................................................... 60 

9.7. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КУЛТУРНОТО НАСЕЛЕНИЕ............................................................................ 60 

9.8. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ БИОДИВЕРЗИТЕТОТ...................................................................................... 60 

9.9. ВЛИЈАНИЕ ПОРАДИ ЗГОЛЕМЕНА БУЧАВА............................................................................. 61 

9.10. ВЛИЈАНИЕ ПРЕДИЗВИКАНО ОД УПРАВУВАЊЕТО СО ОТПАДОТ..................................... 61 

10. МЕРКИ ЗА ЗАШТИТА, НАМАЛУВАЊЕ И УБЛАЖУВАЊЕ НА НЕГАТИВНИТЕ ВЛИЈАНИЈА 

НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ...................................................................................................... 

63 

3



10.1. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ НАСЕЛЕНИЕТО............................................ 66 

10.2. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ЧОВЕКОВОТО ЗДРАВЈЕ............................. 66 

10.3. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КВАЛИТЕТОТ НА АМБИЕНТНИОТ 66 

ВОЗДУХ И КЛИМАТСКИТЕ ПРОМЕНИ...................................................................................... 

10.4. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КВАЛИТЕТОТ НА ВОДИТЕ......................... 67 

10.5. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ПОЧВАТА..................................................... 68 

10.6. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ПРЕДЕЛОТ................................................... 68 

10.7. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КУЛТУРНОТО НАСЛЕДСТВО..................... 69 

10.8. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ БИОДИВЕРЗИТЕТОТ.................................. 69 

10.9. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ПОРАДИ ЗГОЛЕМЕНА БУЧАВА.......................... 70 

10.10. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ПРЕДИЗВИКАНО ОД УПРАВУВАЊЕ СО 70 

ОТПАДОТ..................................................................................................................................... 

10.11. МЕРКИ ПРЕДВИДЕНИ ЗА ЗАШТИТА ОД НЕСРЕЌИ И ХАВАРИИ.......................................... 71 

11 АНАЛИЗА НА ОЧЕКУВАНИТЕ ВЛИЈАНИЈА ОД СПРОВЕДУВАЊЕТО НА 

75 

ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ............................................................................................................ 

12. АЛТЕРНАТИВИ............................................................................................................................. 88 

13. ПЛАН ЗА МОНИТОРИНГ............................................................................................................. 89 

14. НЕТЕХНИЧКО РЕЗИМЕ.............................................................................................................. 85 

15. ЗАКЛУЧОЦИ......................................................................................................................... 103 

15. ПРИЛОЗИ.............................................................................................................................. 104 

16.1. ПОДАТОЦИ ЗА ИЗРАБОТУВАЧОТ......................................................................................... 105 

16.2. ЛИСТА НА РЕЛЕВАНТНА ЗАКОНСКА РЕГУЛАТИВА............................................................. 106 

16.3. СКИЦИ, ШЕМАТСКИ ПРИКАЗИ 109 

16.4. ЗАПИСНИК ОД ЈАВНА РАСПРАВА........................................................................................ 110 

4



1. ВОВЕД 

Согласно усвоената Планска програма за изработка на Државна урбанистичка 

планска документација, под бр. 16-4570/4 од 04.06.2012 год, од страна на 

Министерството за Транспорт и врски, а врз основа на член 15-а од Законот за 

просторно и урбанистичко планирање (Сл.Весник број 51/05, 137/07, 91/09, 

124/10, 18/11 и 53/11), се пристапува кон изработка на Урбанистичка планска 

документација за градба со намена Е2 - Придружни услужни објекти покрај 

патот Р 2335 Вашареица (врска со Р 1101) – Бучин – Обршани – Кривогаштани – 

Ропотово (врска Р1303) - БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА СО ПРИДРУЖНИ 

СОДРЖИНИ. Една од тие локации е на регионалниот пат Р 2335 во атар на с. 

Обршани, К.О. Обршани општина Кривогаштани. 

Географската положба и сообрајќајната поставеност на оваа локација одат во 

прилог за оформување на плански опфат за поставка на бензинска пумпна 

станица со придружни содржини. 

Државна урбанистичка планска документација ќе се изработи за локација 

дефинирана со линија и прекршни точки, во рамки на земјиште кое е поголем 

дел во приватна сопственост, еден дел во сопственост на Државата, поставена 

на повеќе катастарски парцели, односно на к.п. бр. 439/6, 439/9 како и делови 

од соседни к.п. и тоа: 439/7, 436/1 и 2185 во КО. Обршани, во општина 

Кривогаштани. 

Бензинска пумпна станица со придружни содржини (т.н. поголема бензинска 

станица) служи за подолго задржување на корисниците на патот (бензинска 

пумпна станица, станица за точење на ТНГ, продажен простор, автосервис, 

вулканизер, сервис за миење на возила, паркиралишта и др.) Планот се 

изработува по иницијатива на физичко лице, кој е сопственик на к.п. 439/6 и 

439/9, а е заинтересиран да ги оствари своите права согласно законските и 

подзаконските акти од областа на урбанизмот. 

Изработката на извештајот е согласно обврската на изготвувачот на планскиот 

документ за спроведување на постапка за стратешка оцена на влијанието врз 

животната средина и врз животот и здравјето на луѓето, дададена во глава X 

5



(Оцена на влијанието на определени стратегии, планови и програми врз 

животната средина) од Законот за животна средина. 

Согласно точка 13 (Планирање на просторот и користење на земјиштето), член 

3 од Уредбата за стратегии, планови програми, вклучувајќи и нивните промени, 

за кои задолжително се спроведува постапка за оцена на нивното влијание врз 

животната средина и врз животот и здравјето на луѓето, Урбанистичка планска 

документација за gradba на BENZINSKA PUMPNA STANICA SO ПРИДРЖНИ 

SODR@INI – КО Обршани, Општина Кривогаштани е плански документ за кој 

задолжително се врши стратешка оцена на влијание. 

Согласно на горенаведеното се отпочнува постапка за изработка на 

урбанистичка планска документација за изградба на стопански комплекс – 

бензинска пупна станица со ПРИДРУЖНИ содржини, општина Кривогаштани, 

согласно Член 28, став 5 од Законот за просторно и урбанистичко планирање 

(Сл.Весник на РМ бр.51/05, бр.137/07, бр.91/09, 124/10, 18/11 и 53/11), врз 

основа на систематското анализирање на постојната состојба и нејзино 

дефинирање, насоките и решенијата од планската документација од повисоко 

ниво и согледување на можни концепти на просторна организираност на 

површините за градба и целокупниот простор на опфатот, односно утврдување 

на плански претпоставки за идните потреби на граѓаните, кои се појавуваат како 

корисници на просторот и инфраструктурата, односно нивно имплементирање 

во можен планиран развој. 

Државна урбанистичка планска документација се изработува по иницијатива на 

физичко лице, кој е сопственик на к.п. 439/6 и 439/9, а е заинтересиран да ги 

оствари своите права согласно законските и подзаконските акти од областа на 

урбанизмот. Нарачател е Министерството за транспорт и врски 

Со реализацијата на УПД, односно со изградбата на планираниот комплекс, ќе 

се обезбеди продолжување на економскиот развој на малото стопанство во 

општина Кривогаштани. При реализацијата на УПД, потребно е запазување на 

постојната законска регулатива од сите аспекти, со максимално почитување на 

заштитата на животната и работната средина. Реализацијата на вакви 

6



стопански капацитети се во функција со определбите на Просторниот план на 

Република Македонија, за концентрирана дисперзија на стопанските активности. 

За дефинирање на постојната состојба во планскиот во претходно споменатите 

граници, извршено е детално анкетирање на заинтересираните лица, извршен е 

увид на лице место на секоја парцела и изработена е ажурирана геодетска 

подлога. Истото е извршено по пат на геодетско снимање со тотална станица и 

картирање со врзување на постојната геодетска мрежа, со внесување на сите 

потребни елементи од теренот од овластена геодетска фирма и заверена од 

Државниот катастар. 

Главна карактеристика на планскиот опфат, е дека целосно е неизграден. 

Постојните услови, сообраќај и комуналната инфраструктура во рамки на 

опфатот се присутни и даваат белег на минимално планирана средина. 

Во текот на анкетирањето констатирано е дека во подрачјето во рамки на 

опфатот нема изградени објекти и истото е ненаселено. Изградбата на 

комплексот, треба да го поттикне локалниот стопански развој, како и да 

обезбеди поквалитетна организација, инфраструктурна опременост и уреденост 

на просторот. Со реализација на овој документ ќе се овозможи вреднување на 

приватната сопственост и побрза реализација на приватната иницијатива, а со 

тоа и подобрување на социоекономската положба на одреден број на жители од 

општината Кривогаштано. Важно е да се спомне дека локацијата има многу 

добра местополoжба од аспект на понатамошно раздвижување на економијата 

кон населените места кои гравитираат кон овој патен правец. 

Врз основа на член 65, став (4) од Законот за животна средина (Сл. Весник на 

Република Македонија бр. 53/2005, 81/2005 и 24/2007), Владата на Република 

Македонија, на 20.11.2007 донесе „Уредба за критериумите врз основа на кои се 

донесувааат одлуките дали определени плански документи би можеле да имаат 

значително влијание врз животната средина и здравјето на луѓето“. 

Според оваа Уредба, стратегиска оцена се спроведува за планските документи 

кои се подготвуваат во областа на земјоделството, шумарството, рибарството, 

енергетиката, индустријата, рударството, транспортот, регионалниот развој, 

телекомуникациите, управувањето со отпадот, управувањето со водите, 

7



туризмот, просторното и урбанистичкото планирање и користење на земјиштето. 

Стратегиска оцена треба да се направи и на Националниот акционен план за 

животна средина и на локалните акциони планови за животна средина, како и 

врз сите стратегиски, плански и програмски документи, со кои се планира 

изведување на проекти за кои се врши оценка на влијанието на проектот врз 

животната средина, како на национално така и на локално ниво. 

Стратегиска оцена претставува процедура за проценка на влијанието на 

плановите, стратегиите и програмите врз животната средина и врз здравјето на 

луѓето. Стратегиската оцена на животната средина е процес во кој се 

предвидуваат одредени мерки, кои имаат за цел заштита на животната средина 

од сите можни влијанија и тоа уште во процесот на планирање и донесување 

одлуки за одредени стратегии, планови и програми, т.е. плански документи. 

Преку навремено спроведување на постапката за стратегиска оцена на 

животната средина се обезбедува иденитификување на сите можни негативни и 

позитивни влијанија на целите на планот, програмата или стратегијата врз 

животната средина, а исто таке се дефинираат и алтернативи и можни мерки за 

спречување, намалување и ублажување на негативните влијанија врз сите 

елементи на животната средина. 

ЕУ Директивите и националното законодавство апелираат да стратегиска оцена 

на влијанието на планскиот документ како процес се одвива паралелно со 

развојот на планскиот документ, со цел целите на животната средина навреме 

да се земат во предвид при дефинирање на целите на самиот плански 

документ. Постапката за стратегиска оцена на животната средина треба да 

обезбеди високо ниво на заштита на животната средина, спроведување на 

насоките од релевантни стратешки и плански документи и интегрирање на 

целите на животната средина во подготовката и усвојувањето на стратегии, 

планови и програми (плански документи), а во насока на промовирање на 

одржливиот развој. Стратегиската оцена треба да ги земе во предвид сите 

влијанија врз животната средина и притоа се стреми: 

- Да овозможи вградување на аспектите на животната средина во процесот 

на урбанистичкото планирање 

8



- Да ја зголеми ефикасноста при донесување на одлуки во однос на 

заштита на животната средина; 

- Да обезбеди интегриран приод кон животната средина; 

- Да го овозможи учеството на јавноста и консултирање со јавноста во 

процесот на донесување на одлуки; 

- Да ја поттикне меѓусекторската соработка; 

- Да се вградат одредбите на одржливиот развој (економски, социјални и 

еколошки аспекти). 

Планот има важност од 5 години, Член 28, став 1, алинеја 3 од Законот за 

просторно и урбанистичко планирање (Сл. Весник на РМ бр.51/05, бр.137/07, 

бр.91/09, 124/10, 18/10 и 53/11). Изработката на извештајот за стратегиска оцена 

на државна урбанистичка планска документација врз животната средина на KO 

Обршани, општина Кривогаштани, беше изработен од експертски тим и 

овластен експерт за стратегиска оцена на животната средина Наталија Ацеска и 

соработници во периодот од јануари 2013 година. 

2. ЦЕЛ НА ИЗВЕШТАЈОТ ЗА СТРАТЕГИСКА ОЦЕНА 

Целта на постапката за стратегиска оцена на животната средина е 

идентификација и анализа на влијанијата врз животната средина, животот и 

здравјето на луѓето кои би произлегле со имплементација на планскиот 

документ. Постапката за стратегиска оцена на животната средина треба да 

обезбеди високо ниво на заштита на животната средина, спроведување на 

насоките од релевантни стратешки и плански документи и интегрирање на 

целите на животната средина во подготовката и усвојувањето на стратегии, 

планови и програми (плански документи), а во насока на промовирање на 

одржливиот развој. 

Стратегиската оцена претставува формална и систематска оцена на значајните 

влијанија врз животната средина кои би произлегле со имплементацијата на 

предвидениот планскиот документ врз животната средина, но пред носење на 

одлуката за негово усвојување. Процесот на стратегиска оцена опфаќа: 

9



 

 

 

 

 

Подготовка на Извештај за стратегиска оцена каде што значајните 

влијанија од планскиот документ се идентификувани и оценети; 

Консултации со засегната јавност, органот надлежен за работи од 

областа на животната средина и останатите органи засегнати со 

имплементацијата на планскиот документ; 

Интегрирање на социјалните, економските и аспектите на животната 

средина; 

Земање предвид на заклучоците од Извештајот и консултациите при 

финализирање на нацрт планскиот документ; 

Објавување на одлуката за усвојување на планскиот документ и како 

стратегиската оцена влијаела врз усвојувањето на документот. 

Извештајот за Стратегиска оцена на влијанието на урбанистичка планска 

документација за која се однесува Извештајот за стратегиска оцена на 

животната средина е изградба на бензиска пумпна станица со придружни 

содржини и има за цел да ги вметне целите на животната средина на 

подрачјето опфатено со планот во целите дефинирани при изработката на 

планската документација со што ќе се обезбедат основните начела и воопшто 

одржливиот развој на општината. 

2.1. ПРИМЕНЕТА МЕТОДОЛОГИЈА 

При подготовка на извештајот за Стратегиска оцена на влијанието од 

реализацијата на урбанистичкиот план, експертскиот тим ја примени 

стандардната методологија, која се состоеше од следните чекори: 

- Состанок со одговорните лица на инвеститорот; 

- Посета на локацијата и проучување на теренот; 

- Анализа на сегашната состојба со животната средина на предметниот 

опфат и неговата непосредна близина; 

- Идентификување на медиумите и областите на животната средина кои би 

биле најосетливи при реализацијата на планот; 

10



- Анализа на урбанистичката планска документација, намената на 

земјиштето и планираните функции на планскиот опфат; 

- Идентификување на веќе постоечките дефинирани цели за заштита и 

унапредување на животната средина во стратешки документи, како на 

локално така и на национално ниво; 

- Идентификување на потенцијалните негативни влијанија врз здравјето на 

човекот и животната средина од реализација на деталната урбанистичка 

планска документација; 

- Оценка на позитивните и негативните влијанија и анализа на значењето, 

времетраењето и штетноста на истите; 

- Предлог мерки за спречување, намалување и ублажување на влијанијата 

на урбанистичката планска документација врз животната средина; 

- Креирање на План за мониторинг на реализација на предложените мерки 

Во подготовката на извештајот за стратегиска оцена на урбанистичката планска 

документација за изградба на комплексот - бензинска пумпна станица со 

придружни содржини, врз животната средина, беше користена многубројна 

литература од оваа област, и тоа: националната легислатива, стратешки 

локални и национални документи, урбанистичка планска документација, 

извештаи од меѓународни институции од оваа област и др. 

3. ОПИС НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ 

Во извештајот станува збор за изработка на Државна урбанистичка планска 

документација покрај Р 2335, во КО Обршани општина Кривогаштани. 

Согласно усвоената Планска програма за изработка на Државна урбанистичка 

планска документација, под бр. 16-4570/4 од 04.06.2012 год, од страна на 

Министерството за Транспорт и врски, а врз основа на член 15-а од Законот за 

просторно и урбанистичко планирање (Сл.Весник број 51/05, 137/07, 91/09, 

124/10, 18/11 и 53/11), се пристапува кон изработка на Урбанистичка планска 

документација за градба со намена Е2 - Придружни услужни објекти покрај 

11



патот Р 2335 Вашареица (врска со Р 1101) – Бучин – Обршани – Кривогаштани – 

Ропотово (врска Р1303) за бензинска пумпна станица со придружни содржини. 

Планскиот опфат е определен со затворена линија која ќе го опкружува 

подрачјето формирано од к.п. 439/6 и 439/9 како и делови од к.п. бр. 436/1, 439/7 

и 2185 во КО Обршани. Основна цел при изработката на овој план е 

оформување на градежна парцела со што ќе се овозможи земјиштето да се 

намени за класа на намена Е2 -комунална супраструктура, со цел опслужување 

на возила со моторни бензини и дизел горива, како и пропратни содржини во 

функција на возилата. 

Планската документација ќе биде изработена соогласно Законот за просторно и 

урбанистичко планирање (С.В. на Р.М. бр. 51/05г, 37/07г, 91/09г,4/10,124/10, 

18/11г. и 53/11), Правилник за стандарди и нормативи за урбанистичко 

планирање С.В. на Р.М. бр. 63/12г, и Правилник за поблиска содржина 

,размер и начин на графичка обработка на урбанистичките планови С.В. на 

Р.М. бр.78/06г. Од тоа произлегува следното: 

 

 

Секоја градежна парцела има ознака за намена на класа и реден број 

истото не смее да се промени. 

Планираните сообраќајници да се реализираат согласно планот. 

Максималната висина на градбите ќе се дефинира како вертикално 

 

 

 

растојание меѓу тротоарот и завршниот венец на градбата, во 

должни метри, од лицето на градежната парцела. 

Висинската кота на тротоарот треба да биде во согласност со 

нивелманскиот план. 

Максималната висина се надополнува со број на спратови. 

Паркирањето, односно гаражирањето треба да биде соодветно решено 

соогласно законската регулатива . 

Државната урбанистичка планска документација КО Обршани - Општина 

Кривогаштани се базирана на концептот со кој се дефинирани точните граници 

на градежната парцела, дефинирани се површини погодни за изградба на 

објектите во состав на планскиот опфат улица за подобра сообраќајна 

поврзаност на објектот со околната средина. 

12



3.1. СОДРЖИНА НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ 

Со Просторниот план на Р.Македонија се утврдуваат условите за хумано 

живеење и работа на граѓаните, рационалното управување со просторот и се 

обезбедуваат условите за спроведување на мерки и активности за заштита и 

унапредување на животната средина и природата, заштита од воени дејствија, 

природни и технолошки катастрофи. 

Со донесување на Просторниот план на Р.Македонија (на седницата на 

Собранието на РМ одржана на 11. 06. 2004 година) донесен е и Закон за 

спроведување на Просторниот план на РМ (Сл. весник на РМ, бр. 39/04), со кој 

се уредуваат условите, начините и динамиката на спроведувањето на 

Просторниот план, како и правата и одговорностите на субјектите во 

спроведувањето на истиот. Просторниот план се спроведува со изготвување и 

донесување на просторни планови за региони, за подрачја од посебен интерес, 

како и со урбанистички планови за населени места и друга локална 

урбанистичка планска документација за планирање и уредување на просторот, 

предвидена со законот. 

Со Законот за изменување и дополнување на Законот за просторно и 

урбанистичко планирање (Сл.весник на РМ бр.91/09), согласно член 50-а, се 

дава нова можност за иницијативи за изработка на Урбанистичка Плански 

документ, кои може да бидат доставени од физички или правни лица како 

инвеститори до Општината, за кои Општината треба да изготви соодветна 

Планска програма. Со Планската програма треба да се утврдат условите 

прецизирани со законот, а кои се однесуваат за предметната градежна парцела 

за која се однесува иницијaтивата за изработка на УП. Постапката за 

изготвување на урбанистичката планска документација треба да е во 

координација со Просторниот План на Република Македонија и Законот за 

спроведување на Просторниот план на Република Македонија (Сл.весник на РМ 

бр.39/04). При создавањето на концепт за изработка на државната 

урбанистичка планска документација за изградба на бензиска пумпна станица 

13



се настојуваше да се запазат програмските барања, односно насоките од 

зонскиот план, барањата на инвеститорот и проектираните состојби на 

сообраќајот со соодветно модифицирање и прилагодување на постојната 

состојба како предуслов за брза реализација. 

Причина за изработка на УПД е токму ширењето на малото стопанство и 

комерцијални објекти, на овој дел од општината. Со оваа УП ќе се овозможи 

вреднување на приватната сопственост и побрза реализација на приватната 

иницијатива, а со тоа и подобрување на социо-економската положба на одреден 

број на жители од општината Кривогаштани. 

Урбанистичката планска документација е изготвена согласно Законот за 

просторно и урбанистичко планирање (Сл. весник на Р. Македонија бр. 24/08), 

Правилникот за поблиска содржина, размер и начин на графичка обработка на 

урбанистичките планови (Сл.весник на Р.М.78/06) и Правилникот за стандарди и 

нормативи за урбанистичко планирање (Сл.весник на Р.М. бр. 78/06 и 140/07). 

Согласно Законот за просторно и урбанистичко планирање, УП како плански 

документ се изработува во две фази односно како Нацрт планска документација 

и Предлог планска документација. Урбанистичката планска документација 

согласно Правилникот за поблиска содржина, размер и начин на графичка 

обработка на урбанистичките планови (Сл.весник на РМ бр. 78/06) се состои од: 

Документациона основа која содржи: 

• Географски и геодетски карактеристики на подрачјето на планскиот 

опфат; 

• Историјат на планирање и уредување на подрачјето на планскиот опфат 

и неговата околина; 

• Податоци за природни чинители и создадени вредности; 

• Инвентаризација на изграден градежен фонд и вкупна физичка 

супраструктура; 

• Графичка документација. 

14



Планска документација која содржи: 

• Вид на планот и опис на планскиот опфат; 

• Извод од услови за планирање на просторот; 

• Планска програма; 

• Опис и образложение на планско-проектниот концепт; 

• Ифраструктурни системи; 

• Мерки за заштита и спасување; 

• Технички услови и начин на градба; 

• Услови за изградба; 

• Графички прилози. 

Согласно со Законот за изменување и дополнување на Законот за просторно и 

урбанистичко планирање (Сл.весник на РМ бр.91/09), согласно член 50, со 

урбанистичка планска документација може да се врши уредување и користење 

на просторот со определување на градежна парцела во и вон планскиот опфат, 

како и уредување и користење на просторот во рамките на формирана градежна 

парцела, за градби утврдени со закон. 

3.2. ПЛАНСКИ ОПФАТ 

Предметниот опфат се наоѓа северно од населеното место Обршани, на 

растојание од околу 300м од градежниот реон, покрај Регионалниот пат Р 2335 

Вашареица (врска со Р 1101) – Бучин – Обршани – Кривогаштани – Ропотово 

(врска Р1303), во правец од н.м. Обршани кон н.м. Кривогаштани. Опфатот е со 

неправилна правоаголна форма и се граничи од северната страна со к.п. 436/1, 

со к.п. 2185 (постоен некатегоризиран пат) и со 439/7, од источната страна со 

к.п. 1347/2 (постоен некатегоризиран пат), од јужната страна со к.п. 439/5, а од 

западната страна со к.п. 2187/1 - Р 2335. 

15



Согласно на ова, границата на опфатот се движи од западната страна по 

осовината на Регионалниот пат Р 2335 (од југ кон север) во должина од 383м со 

тоа што истата завртува кон северозападната страна. Од северозапад 

границата се враќа кон југоисток и се движи покрај трупот на Р 2335 – пат во 

должина од 53.6м, за потоа да продолжи низ к.п. 436/1 во должина од 130м, и 

пресекуваќи го постојниот некатегоризиран пат (к.п. 2185) завртува за околу 

125 о и продолжува кон источната страна покрај к.п. 439/7 во должина од 80м, за 

потоа да заврти за 90 о кон јужната страна (покрај к.п. 1347/2) во должина од 

45м, за да заврти за 90 о кон запад и оди по границата на к.п. 439/5 во должина 

од 71м, за потоа да заврти за 270 о кон југ и се движи покрај трупот на Р 2335 во 

должина од 150м и да заврши во почетната точка. 

Планскиот опфат е на просечна надморска висина од 596.50м. Теренот е во 

благ пад од запад кон исток од околу 1,5%, што е поволно за одводнување на 

атмосферски и фекални отпадни води. Највисоката апсолутна кота во рамките 

на опфатот е 597.45м, а најниската е 595.85м. 

Просторните планови на регионите, општините и подрачјата од посебен 

интерес и урбанистичките планови на населбите се усогласуваат 

Просторниот план на Републиката, особено во однос на следните елементи: 

- намена и користење на површините; 

- долгорочна политика на урбанизација; 

- мрежа на големата (магистрална) инфраструктура; 

- мрежа на населби; 

- заштита на животната средина. 

Насоките на Просторниот план на Републиката во однос на намената и 

користењето на површините се следни: 

 

при изработката на урбанистичките планови, површините за сите урбани 

содржини треба да се бараат 

со 

исклучиво во рамките на постојните 

градежни региони, а надвор од овие рамки, на површини од послаби 

бонитетни класи (над IV категорија); 

16



 

насочување на изградбата на викенд зони, земјоделски и други објекти 

само во оние подрачја кои со просторните планови од пониско ниво ќе 

бидат определени за тие цели. 

Во однос на долгорочната политика 

Просторниот план се однесуваат особено на: 

на урбанизација, основните насоки на 

- заедничко користење на просторот и синхронизирана изградба на 

инфраструктурните системи во единствени коридори; 

- примена на принципи на насочената урбанизација за достигнување на 

приближно еднакви услови за живеење 

територија; 

и работа на целата 

- избор и распоред на стопанските активности согласно со природните 

услови, расположивата работна сила и 

капацитети; 

постојните стопански 

- создавање можности за отворање нови работни места во населби и 

подрачја каде треба да се 

насочат миграциите; 

задржи постојното население и да се 

- дистрибуција на капацитетите од јавните функции согласно со 

потребите на населението заради намалување на разликите во 

опременоста со истите; 

- организација на териториите на населбите исклучиво на простори кои 

досега не се искористени за урбани цели и на простори кои со 

урбанистичките планови се резервирани за нови, главно, стопански 

активности, а сé уште не се преведени кон новата намена; 

- усогласување на густините на населеност, изграденост и спратност, 

заради почитување на принципите на хумано живеење и рационална 

експлатација на просторот и урбаните содржини и согласно со сите 

видови на заштита. 

Во доменот на големите инфраструктурни системи, насоките кои ги дава 

Просторниот план на Републиката се однесуваат на основната мрежа од 

значење на Републиката. Со просторните планови на регионите 

инфраструктурната мрежа да се конципира согласно со постојната мрежа, со 

17



која ќе формира единствен систем. Ова се однесува на мрежата на 

регионални и локални патни правци, мрежата на локални гасоводи и 

далноводи од 110 КВ и помали. Сите овие мрежи ќе се изградуваат согласно 

со потребите на даденото подрачје и можностите на основната мрежа. Во 

однос на системот на населбите, просторните планови од пониско ниво треба 

да се усогласат со Просторниот 

план на Републиката, имајќи ги предвид 

вкупниот популационен потенцијал на Републиката и политиката на насочената 

урбанизација. 

Основната мрежа на населби треба да се развива на тој начин што секоја 

општина, согласно со сопствените специфични услови, дадената мрежа ќе ја 

диференцира во потстепени за да се 

прецизира определена функционална 

особеност. Ова особено се однесува на конурбации, двојни градови и населби 

на простори со подобра инфраструктурна изграденост, каде е рационално да 

се предвидат одредени заеднички содржини и објекти кои секоја поединечна 

населба не може да ги оправда. 

Во областа на заштитата на животната средина, просторните планови и 

урбанистичките планови треба да се усогласат со Просторниот план на 

Републиката на тој начин што, врз основа на режимот на заштита предвиден со 

Просторниот план, ќе се организира распоред на активности и изградба на 

објекти за да се усогласат барањата кои ги поставува одржливиот стопански 

развој и современото сфаќање на заштитата. Посебни мерки и активности за 

остварување на рационалното користење и заштита на просторот, како и 

посебни интереси на просторниот развој се: 

1. Обезбедување на спроведување на постојните закони и прописи со 

кои се заштитува просторот, ресурсите и националното богатство и 

се организира и уредува просторот со цел за вкупен развој, а особено 

во однос на: 

- бесправната градба; 

- стопанисувањето со шумите, земјоделското земјиште, водите и 

друго; 

- заштита на создаденото и природното богатство. 

18



2. Изработка на стручни подлоги и донесување на соодветни прописи за 

подрачја од посебен интерес за државата. 

3. Постојните градежни подрачја треба рационално да се користат и за 

таа цел треба да се испитаат просторните резерви и да се извршат 

измени и дополни на важечките планови за просторното 

уредување.Проширување на просторните 

градежни подрачја и 

формирањето на нови може да се врши во новите урбанистички 

планови врз база на 

просторни планови. 

критериумите определени во регионалните 

4. Насоките и критериумите за уредување на просторот надвор од 

градежните подрачја треба да се утврдат со помош на стручни основи 

и упатствата од ресорите на земјоделството, водостопанството, 

шумарството и заштитата на животната средина. Особено внимание 

да се даде на планирањето на инфраструктурните коридори и објекти 

со приоритетно користење на постојните траси и 

простори. 

помалку вредни 

5. Во планирањето на уредувањето на населбите (особено на 

градските) и прилагодувањето на тие планови на новите потреби и 

иницијативи, треба да се утврдат просторните резерви на 

оформените структури и оптималните можности на развој: 

o да се утврдат граничните капацитети на постојната 

инфраструктура преку кои остварувањето бара 

вложувања, така што 

подрачја кои веќе се и кои можат да 

инфраструктура од соодветен капацитет; 

o да се утврдат можностите за 

големи 

изградбата треба да се насочи кон 

бидат опремени со 

користење на работните зони 

преку внатрешна трансформација, модернизација и подобро 

користење на 

просторот и опремата, постапно да се 

дислоцираат загадувачките дејности од населбите (особено од 

градовите со туристичко-рекреативните вредности); 

19



o да се создадат услови за лоцирање на мали стопански единици 

во помалите населби, а особено семејни стопанства на ретко 

населените подрачја; 

o туристичките содржнини треба да се планираат координирано и 

усогласено со насоките од Просторниот план и тоа 

задолжително надвор од подрачјата со зачувани природни 

вредности и заштитени делови на природата; 

o ревитализација на историските 

соодветни содржини и заштита на вредностите. 

целини со внесување на 

o Условите за планирање треба да представуваат влезни 

параметри и смерници при планирањето на просторот 

поставување на планските концепции и решенија по сите 

области релевантни за планирањето на просторот, обработени 

во согласност со Просторниот план ма Р.Македонија. 

и 

3.3. НАМЕНА НА ЗЕМЈИШТЕТО 

Со планскиот концепт се планира обезбедување на комплекс за придружни 

услужни објекти – бензинска пумпна станица со ПРИДРУЖНИ содржини. Во 

предниот дел е планирана бензинската пумпна станица (простор за точење на 

горива, продажен простор), а во длабочината на парцелата ПРИДРУЖНИ 

содржини (сервис за моторни возила, авто перална и др.) 

Земјиштето кое е предмет на анализа со Д.У.П.Д. е предвидено за група на 

класа на намена “Е” инфраструктура, односно класи на намена “Е2“комунална 

супраструктура, и класа “Д“ зеленило и рекреација односно “Д2“ заштитно 

зелено. Поединечно класите на намени се представени во табелата за 

билансни показатели во која е прикажана површината во м2 на одредена класа, 

како и процентот на класата во рамките на планираниот опфат. 

20



BILANSNI POKAZATELI 

1. KOMUNALNA SUPRASTRUKTURA - E2 

- benzinska pumpna stanica so 

prate~ki sodrìni 

2. INFRASTRUKTURA - soobra}ajna mreà - E1 

- asfalten kolovoz na R 2335 

718.45 m2 

- lenta za isklu~uvawe (izlivna lenta) 420.96 m2 

- lenta za vklu~uvawe (vlivna lenta) 786.40 m2 

- pristapen nekategoriziran pat 408.23 m2 

4. ZELENILO - D 

- za{titno zelenilo - D2 

VKUPNO VO GRANICI NA OPFATOT - 

3 274.18 m2 

2 334.04 m2 

914.77 m2 

6 522.99m2 

50.20 % 

35.78 % 

14.02 % 

100.00 % 

Регулационата линија е планска одредба во графички приказ со која се 

разграничува градежното земјисте од аспект на носители на право за градење. 

Минималното растојание поме|у две регулациони линии е различно во 

зависност од намената на зоната, а додека две паралелни регулациони линии 

го дефинираат профилот на сообраќајницата. Од страната на опфатот, 

регулационата линија го оформува профилот на патот, односно се граничи со 

градежната парцела, поточно регулационата и границата на градежната 

парцела се поклопени, додека градежната линија е повлечена на повеќе од 20м, 

во однос на растојанието на Регионалниот пат, а на 10 м во однос на границата 

на градежната парцела, на предната страна, каде се поклопува со 

регулационата линија. Градежните линии во однос на останатите страни од 

градежната парцела се на различно растојание кое се движи од 6-10м. 

Површината за градење е планска одредба со која во урбанистичкиот план се 

утврдува делот од градежната парцела која се предвидува за градење на 

градбите. На целата површина од планскиот опфат е дефиниран утврден 

простор за градење на повеќе градби, кој изнесува 1537.21 м2, а во рамките на 

овој простор се дозволува максимална површина за градба на повеќе градби на 

вкупно 740м2. Површините за градење се наменети за комунална 

супраструктута - бензинска пумпна станица и ПРИДРУЖНИ содржини. Вака 

предвидените максимални површини за градба на објектите (процент на 

изграденост) и нивниот проектиран волумен (коефициент на искористеност на 

земјиштето) се утврдени према пропишаните норми односно се во склоп со 

21

grupa na 

nameni 

klasa na 

nameni 

klasa na 



правилникот за стандарди и нормативи за урбанистичко планирања. Према 

видот на градбата се предвидува дисперзивен начин на градба. Со планскиот 

опфат површините за градење се предвидени во рамките на една градежна 

парцела и подетално може да се видат во следната табела. 

NUMERI^KI POKAZATELI ZA D.U.P.D. VO RAMKI NA PLANSKIOT OPFAT 

red.br. 

kompatibil. povr{ina utvrden maksimalna vkupno 

mah. viso~ina na gradba 

na grad. 

klasi na na grade`. prostor povr{ina izgradena 

potreben broj na 

parcela 

namena na parcela za gradewe za gradewe povr{ina na do zavr - spratnost vozila i mesto 

osnovnata 

pove}e gradbi {en venec na 

m 2 m 2 m 2 za parkirawe 

klasa na 

na pove}e na 

namena 

gradbi gradbi 

pove}e 

po katovi 

Nmah= m 1 objekti 

G.P.01 E. E.2. D.2-do 30% 3 274.18 1 537.21 740,00 1480,00 od 7.50 do 8.50 del P, del P+1 so izrabotka na 

AUP 

- za g.p. 01 da se izraboti A.U.P.; - se dozvoluva izgradba na pove}e gradbi vo ramki na utvrdeniot prostor za gradewe 

- brojot na potrebni parkirni mesta da se odredi so A.U.P., a vo soglasnost so pravilnik za stan. i norm. za urban. planirawe. 

Со утврдувањето на површините за градење се дефинирани и максималната 

висина и спратност на градбите. Максималната висина за градба се определува 

до ката на хоризонтален венец. Максималната висина во случајов, до кота на 

венец е од 7.5м до 8.5м. Котата на првата подна (нулта) плоча е променлива 

во зависност од падот на теренот односно во зависност од котата на тротоарот 

и максимално може да биде до 1.2м. во однос на котата на тотоасрот за 

пропратните содржини, додека за продажниот простор во склоп на бензинската 

пумпна станица, како и за поставување на автомати за точење на острво е 

0.15м. Утврдувањето на точните апсолутни коти на пристапите од влезовите во 

објектите ќе се утврди со изработка на архитектонско урбанистички проект, а 

понатаму и со нумеричките податоци за парцелата, врз база на кој ќе се 

изработи и основен проект за секоја површина за градба. 

3.3.1. СЕГАШНА СОСТОЈБА НА ПРЕДМЕТНИОТ ПРОСТОР 




(врска Р1303), во правец од н.м. Обршани кон н.м. Кривогаштани. Планскот 

опфат е определен со затворена линија која ќе го опкружува подрачјето 

22



формирано од к.п. 439/6 и 439/9 како и делови од к.п. бр. 436/1, 439/7 и 2185 во 

КО Обршани. Опфатот е со неправилна правоаголна форма и се граничи од 

северната страна со к.п. 436/1, со к.п. 2185 (постоен некатегоризиран пат) и со 

439/7, од источната страна со к.п. 1347/2 (постоен некатегоризиран пат), од 

јужната страна со к.п. 439/5, а од западната страна со к.п. 2187/1 - Р 2335. 

Државна урбанистичка планска документација ќе се изработи за локација 

дефинирана со линија и прекршни точки, во рамки на земјиште кое е поголем 

дел во приватна сопственост, еден дел во сопственост на Државата, поставена 

на повеќе катастарски парцели, односно на к.п. бр. 439/6, 439/9 како и делови 

од соседни к.п. и тоа: 439/7, 436/1 и 2185 во к.о. Обршани, во општина 


Бензинска пумпна станица со ПРИДРУЖНИ содржини (т.н. поголема бензинска 

станица) служи за подолго задржување на корисниците на патот (бензинска 

пумпна станица, станица за точење на ТНГ, продажен простор, автосервис, 

вулканизер, сервис за миење на возила, паркиралишта и др.) Во рамките ка 

планскиoт опфат нема постојни изградени објекти. 

Пред парцелата поминува постоен некатегоризиран пат, а во непосредна 

околина на северо западната страна на к.п. 436/1 се одлагаат остатоци од 

градежен шут и просторот представува неуредена крајно запуштена депонија, 

што е незамисливо ако се има предвид дека станува збор за простор 

непосредно до населеното место, а одма покрај самиот регионален пат. Од тие 

причини тенденција на општина Кривогаштани е овој простор со урбанизација и 

уредување, секако со утврдување на конкретна намена овој простор да се уреди 

и оформи, да се оплемени и да се спречи понатамошно неконтролирано 

фрлање на комунален отпад. 

3.3.2. ПЛАНСКИ КОНЦЕПТ ЗА ИДЕН ПРОСТОРЕН РАЗВОЈ 

Опфатот е со неправилна правоаголна форма и се граничи од северната страна 

со к.п. 436/1, со к.п. 2185 (постоен некатегоризиран пат) и со 439/7, од источната 

23



страна со к.п. 1347/2 (постоен некатегоризиран пат), од јужната страна со к.п. 

439/5, а од западната страна со к.п. 2187/1 - Р 2335. 
















Сообраќајната инфраструктура е значаен фактор во еден планиран простор и 

има витално знанчење во остварување на животните функции на истиот. Една 

од најважните основи на модерното урбанистичко планирање е концепцијата на 

уличната мрежа да биде прегледна и јасна и да овозможи безбедно и 

непрекинато одвивање на сообјаќајот и сите учесници рамноправно да ги 

третира. Регионалниот пат Р 2335 Вашареица (врска со Р 1101) – Бучин – 

Обршани – Кривогаштани – Ропотово (врска Р1303), кој го ограничува опфатот 

од западната страна, се протега од југ кон север, со асфалтен коловоз од 3.8м, 

со банкини со променлива широчина од двете страни на патот, како и ободни 

канали од двете страни, при што вкупната ширина е 8.20м-12.80м и истиот 

профил се задржува во целост. Од источната страна на Р 2335 пат се 

надоврзуваат површините за лента за исклучување и лента за вклучување. 

Исто така треба да се напомене дека се оформува пристапен пат на северо 

источната страна, со оглед дека по предходната согласност од општна 

24



Кривогаштани и комисијата за одобрување на Палнската програма, постојниот 

некатегоризиран пат пред парцелата треба да се прекине, истиот да продолжи 

на северо источната страна позади парцелата и да се надоврзи на постојниот 

некатегоризиран пат кој врви на југо источната страна, а се движи во правец, 

северо исток - југо запад. Широчината на планираниот (новопредвидениот) 

некатегоризиран пат е 5.0м, додека на постојните пристапни патишта е 

променлива и се движи од 3.7-5.5м. 

Радиусите на хоризонталните кривини на раскрсниците, како и големината на 

радиусот на хоризонталните кривини на улиците е дефиниран согласно член 74, 

односно член 71 од Правилникот за стандарди и нормативи за урбанистичко 

планирање (Сл. В. На Р.М. бр. 63/12 и 126/12). 

Попрегледно површините на примарната и секундарната мрежа се дадени во 

следната табела. 

BILANSNI POKAZATELI ZA SOOBRAKAJNICI: 

r.br 

tip na ulica 

REGIONALEN (DR@AVEN) PAT - R 2335 

dolìna 

- m1 

trotoar 

- m2 

soobr. l. 

- m2 

vkupno: 

- m2 

1 Regionalen pat 469.13 718.45 718.45 

Vkupno Regionalen pat 469.13 

718.45 718.45 

r.br 

tip na ulica 

SEKUNDARNA ULI^NA MRE@A 

dolìna 

- m1 

trotoar 

- m2 

soobr. l. 

- m2 

vkupno: 

- m2 

1 Izlivna lenta 

116 420.96 420.96 

2 Vlivna lenta 

152 786.40 786.40 

3 Nekategoriziran pat 81.04 408.23 408.23 

Vkupno sekundarna mreà 268 1 207.36 1 207.36 

Se Vkupno vo opfat: 818.17 2 334.04 2 334.04 

Паркинг место е правоаголна површина за стационирање на возило во 

мирување со димензии, простор за пристап, маневрирање и пристапна 

сообраќајница или рампа, кои соодветствуваат со димензиите на возилото. 

Со планското решение за комуналната инфраструктура, максимално се 

задржуваат постојните подземни и надземни водови, а кај новопредвидените 

улици се планирани нови траси со што треба да се постигне оптимално 

решение за предметниот простор. 

25



Согласно добиените податоци од Јавното комунално предпријатие “Пелагонија” 

Кривогаштани, непосредно покрај Регионалниот пат Р 2335, поминува 

водоводна линија со ПЕ ф225мм, од каде ќе може да се обезбеди приклучок за 

комплексот за санитарна вода. 

Исто така во рамките на парцелата постои артерски бунар, а со оглед на 

местоположбата на комплескот (овој простор на пелагониската котлина 

изобилува со подземни води), постои оптомална можност за снабдување на 

технолошка и противпожарна вода преку вакви артерски бунари. Согласно 

добиените податоци од Јавното комунално претпријатие “Пелагонија” 

Кривогаштани, за парцели кои се надвор од опфат, односно надвор од урбана 

средина, не постојат, ниту се планираат траси за канализациона 

мрежа.Согласно на ова, предвидувањето на канализациона мрежа ќе се 

разработи со изработката на архитектонско урбанистички проект за градежната 

парцела. Согласно добиените податоци од Јавното комунално предпријатие 

“Пелагонија” Кривогаштани, за парцели 

кои се надвор од опфат, односно 

надвор од урбана средина, не постојат, ниту се планираат траси за 

канализациона мрежа. Од двете страни на регионалниот пат Р 2335 во рамките 

на опфатот, се оформени канали за прифаќање на атмосферските води од 

површините на парцелите. Атмосферските води пред да се испуштатат во 

реципиентот да бидат подложени на соодветен третман, додека за фекалните 

отпадни води да се предвиди пречистителна станица, пред нивно испуштање во 

реципиентот. Инфраструктурните градби треба да се вклопат во општиот 

амбиент. 

Во границите на опфатот од западната страна поминува нисконапонски 

воздушен развод, кој не е во сопственост на ЕВН Македонија АД Скопје. Поради 

оформувањето на лента за исклучување на дел од трасата се предвидува 

изместување во должина од околу 60м, и померување кон исток во широчина 

од околу 4м. Од новопредвидениот нисконапонски столб кој ја спојува 

постојната траса, се продолжува со траса за улично осветлување на источната 

страна од Регионалниот пат Р 2335, се до завршетокот на приклучната лента, 

во должина од околу 210м. Решавањето на електричната мрежа за парцелата 

26



како и одредување на потребната снага треба да се утврди со разработка на 

архитектонско урбанистички проект за парцелата. Снабдувањето со електрична 

енергија ќе биде изведено од мерно разводен ормар - МРО поставен според 

стандардите на ЕВН Македонија- КЕЦ Прилеп. Телекомуникациската мрежа е 

значаен фактор за развојот на опшествениот стандард со можност за брзо 

ширење на информации. Во рамките на опфатот, и околу него има оптимални 

услови за нови приклучоци, со оглед дека непосредно покрај Регионалниот пат 

Р2335 (од спротивната страна на трупот на патот) поминува подземен 

телефонски кабел, на кој може да се надоврзат идни приклучоци за потребите 

на корисниците во рамките на планскиот опфат. 

Подрачјето на општина Кривогаштани е покриено со мрежата на трите мобилни 

оператори, така што и овој плански опфат е со 100% покриеност на мобилните 

оператори. 

Покрај основната намена, за градбите потребно е да се обезбеди и квалитетна 

сообраќајна и комунална инфраструктура и супраструктура. Водовите за 

снабдување со електрична енергија, вода, телефон, да се водат подземно во 

јасно дефиниранри структурни коридори. 

Од аспект на загрозеност на животната средина може да се заклучи дека 

објектите кои ќе бидат предвидени нема да ја загрозат непосредната животна 

средина односно водата, земјата и воздухот. Освен фекалните и другите 

отпадни води, сметот и ограничена емисија на гасови од дрва во објектите 

нема други постојани потенцијални загадувачи на животната средина во овој 

плански опфат. 

Во рамките на опфатот на западната страна постои Регионалниот пат Р2335, а 

од него се исклучуваат (или се надоврзуват) постојни некатегоризирани патишта 

кои водат кон земјоделски површини. Регионалниот пат е со асфалтиран 

коловоз, со широчина од 3.8м, а лево и десно има земјена банкина со 

променлива широчина од 80-150см. 

27



Патот е во релативно добра состојба, но истиот е доста тесен. Согласно 

добиените податоци од Агенцијата за државни патишта под бр. 09-4257/2 од 24. 

08. 2012 год, за овој патен правец не се предвидува проширување на постојната 

траса, ниту пак се планира промена на истата, што значи дека се задржува во 

онаква состојба во каква е и сега. Постојниот некатегоризиран пат кој поминува 

непосредно пред к.п. 439/6 и к.п.439/9, (од западната страна) согласно општина 

Кривогаштани и по сугестија од комисијата за одобрување на планската 

програма за изработка на Д.У.П.Д. се прекинува непосредно пред к.п.439/6 и 

завртува покрај неа во должина од 78м, и се надоврзува на постојниот 

нектегоризиран пат на.к.п. 1347/2, кој пак поминува зад к.п. 439/6 и 439/9 (на 

источната страна). Овие некатегоризирани патишта се со земјен коловоз, со 

променлива ширина од 3.7-5.5м. Согласно на ова потребно е сите сообраќајни 

површини (приклучни и исклучни ленти, пристапи кон бензинската пумпна 

станица со придружни содржини, да се усогласат согласно важечката законска 

регулатива. 

На западната страна од опфатот поминува нисконапонска разводна 

дистрибутивна мрежа. Трасата на еден дел се протега од источната страна на Р 

2335, за во продолжение се префрли од западната страна на Р2335. 

Непосредно покрај планскиот опфат од западната страна на Р 2335 (од 

спротивната страна на трупот на патот) поминува подземен телекомуникациски 

кабел, на кој може да се надоврзат идни приклучоци за потребите на 

корисниците во рамките на планскиот опфат. 

Заштитата на културното и историското наследство е важен сегмент во вкупниот 

развој на опшеството. Потребно е максимално запазување на интегритетот на 

спомениците на културата од градежен, културен, историски и функционален 

аспект и истите треба активно да бидат вклопени во културниот живот и 

туристичко - рекреативната понуда на општината, со нивно ефикасно 

поврзување со сообраќајниците. Ревитализација ќе значи нивно перманентно 

долгорочно наменско користење, како предуслов за нивно зачувување за подолг 

временски период. 

28



3.3.3. РЕАЛИЗАЦИЈА НА ПЛАНСКОТО РЕШЕНИЕ 

Во рамките на просторот за разработка нема дефинирано градежни парцели, 

затоа што просторот е надвор од градежен реон, земјиштето е делумно 

обработливо- ниви, а на дел од опфатот поминуваат постојни некатегоризирани 

патишта. Дел од површините се неуредени зелени површини. Со цел да се 

согледаат подетално сите податоци од досегашното излагање, направен е 

табеларен биланс на сите парамери за постојната состоба, во рамките на 

опфатот. 

BILANS NA POVR[INITE - POSTOJNA SOSTOJBA 

1. OBRABOTLIVO ZEMJI[TE 

- obrabotlivi povr{ini - nivi 

0.366 ha 0.366 ha 56.13% 

2. SOOBRAKAJNA MRE@A 

- asfalten kolovoz na R 2335 

0.0832 ha 

- pristapen nekategoriziran pat 0.0288 ha 

3. ZELENILO 

- neuredeni zeleni povr{ini 

VKUPNO VO GRANICI NA OPFATOT - 

0.111 ha 

0.175 ha 

0.652 ha 

17.03% 

26.84% 

100.00% 

Во рамките на опфатот кој изнесува 0.68ха, со анализата на постојната 

состојба, се констатира дека поголем дел од офатот ќе биде наменет за класа 

на намени Е - инфраструктура, Е2 - комунална супраструктура (бензинска 

пумпна станица со придружни содржини). На 0.239ха има постојно зеленило кое 

всушност представува необработено земјиште. 

Исто така се констатира дека во опфатот се евидентирани вкупно 0.112ха под 

сообраќајна инфраструктура, од кои 0.0832ха се под површина на Р-2335, 

додека 0.0288ха е површина под постоен трасиран земјен пристапен 

некатегоризиран пат, кој го опслужува околниот простор. 

Просторот што е предмет на анализа, а потоа и на изработка на оваа Државна 

урбанистичка планска документација, претставува неизградено земјиште. 

Реализацијата на вакви стопански капациети е во функција со определбите на 

Просторниот план на Република Македонија, за концентрирана дисперзија на 

29



стопанските активности. Изградбата на комплексот, треба да го поттикне 

локалниот стопански развој, како и за обезбеди поквалитетна организација, 

инфраструктурна опременост и уреденост на просторот. Со 

планската 

документација, на опфатот кој треба да се разработи треба да се предвиде 1 

(една) градежна парцела со група на класа на намена: 

“Е-инфраструктура“, односно класи на намени: 

Е2-комунална супраструктура- (бензинска пумпна станица со придружни 

содржини), кои може да се организираат на оваа површина, Во согласнот со 

ваквата намена, потребно е да се определи оптимално решение на 

организација на парцелата со можност за утврдување на максимални површини 

за градба во рамките на градежната парцела, утврдување на максимални 

висини и спратност на градбите, согласно правилникот за стандарди и 

нормативи за урбанистичко планирање (Сл. в. на Р.М. бр. 63/12 и 126/12), со 

дефинирање на процент на изграденост и коефициент на искористеност на 

парцелата, согласно истиот правилник. 

4. КАРАКТЕРИСТИКИ НА ЛОКАЦИЈА И ЖИВОТНАТА СРЕДИНА НА И ВО 

ОКОЛИНАТА НА ПЛАНСКИОТ ОПФАТ 

Заради дефинирање на целите на заштитата на животната средина во 

постапката на Стратегиската оцена на државната планска документација (цели 

на СОЖС), беше извршен преглед и анализа на карактеристиките на подрачјето 

планирано за изградба на стопански комплекс, карактеристики на локација и 

тоа: географска положба, релјеф, геолошки карактеристики, климатски и 

сеизмички карактеристики, население, стопански развој и културно-историско 

населедство. 

Посебно внимание е посветено на карактеристиките на животната средина, 

односно анализа на најосетливите елементи кои би можеле да бидат 

афектирани од реализацијата на овој плански документ. 

30



4.1. КАРАКТЕРИСТИКИ НА ЛОКАЦИЈА 

4.1.1.Рељеф и геолошки состав 

Општина Кривогаштани се наоѓа во западниот дел од Прилепско поле, кое го 

зазема северозападниот дел на Пелагониската котлина. Источниот и јужниот 

дел од општината е рамничарски, а западниот и северниот дел е ридски. Сите 

делови припаѓаат на сливното подрачје на река Црна. 

Формирана е со Законот за територијална поделба и Законот за локална 

самоуправа од 1996 година, а проширена е со припојување на населеното 

место Подвис (поранешна општина Житоше) со последниот Закон за 

територијална организација на Република Македонија од 2004 година. 

Општина Кривогаштани зафаќа површина од 93,57км 2 , и истата може да се 

подели на две рељефни целини. Поголемата целина, која зафаќа 90% од 

површината, претставува рамичарски дел со главно се обработливи површини , 

а втората целина, која зафаќа 10% од вкупната површина, претставува ридскопланински 

дел, кој е прекриен со пасишта. 

Рамничарскиот дел на општина Кривогаштани располага со голем фонд 

обработливо земјиште што се користи за повеќе намени во земјоделското 

производство, додека на помал дел се развиваат природни пасишта и ливади. 

Северниот дел е претежно со благи падини. Највисоките врвови на ридовите на 

територијата на општина Кривогаштани достигнуваат од 650 до 750 м.н.в. 

Во геолошка смисла, подрачјето на општина Кривогаштани припаѓа на 

западниот дел од Прилепскиот басен, составен од палеозојски кристалести 

шкрилци со низок кристалинитет. Најголем дел од теренот припаѓа на 

Пелагонискиот хорстантиклинориум. 

Од хидрогеолошки апект седиментните наслаги во басенот на територијата на 

општина Кривогаштани кој преставува дел од Прилепскиот басен, 

претставуваат еден копмплекс, со различен литолошки состав со коефициент 

на филтрација од 10 -1 до 10 -6 см/сек во кој се јавува збиената издан 

(фреатската и под притисок) и карстната, на различни длабочини. 

31



Штедроста на издупчените бунари се движи од 5л/с во Кривогаштанскиот регион 

до 20л/с во алувијалот на река Црна во Воѓанскиот регион. Субартески 

водоносни хоризонти утврдени се во с. Боротино, чиј палеорељеф е од 

прекамбриски микашисти. 

Артески слоеви со ладна (пресна) вода се утврдени во реонот на населеното 

место Славеј, а додека артерски бунар со слабо закиселена вода е издупчена 

во с. Обршани каде во една дупнатина утврдени се повеќе водоносни хоризонти 

под притисок (артески и субартески) со по 2л/с од секој хоризонт. 

4.1.2.Климатски одлики 

Местоположбата на општината условува постоење на умерено континентална 

клима, со просечна сума на врнежи од 517 л/м 2 . На местата каде надморската 

височина се движи од 590 до 610 м.н.в., има топли континентални 

карактеристики, при што котлинскиот карактер на Пелагонија е особено изразен, 

а просечната годишна температура во котлинскиот дел изнесува 11,2°С. 

Ветровите се од североисточен правец со просечна брзина од 3.7м/сек. Во овој 

дел на Пелагонија преовладуваат северните ветрови, со просечна зачестеност 

189 0 / 00 и просечна годишна брзина од 2,2 м/сек. Јужниот ветер е втор по 

зачестеност со годишен просек од 134 0 / 00 и просечна брзина од 3,7 м/сек, следи 

северозападниот ветер со 83 0 / 00 и годишна брзина од 2,4 м/сек. 

Североисточниот ветер со зачестеност од 63 0 / 00 и просечна брзина од 2,2 м/сек 

и западниот ветер со зачестеност од 61 0 / 00 и брзина од 3,5 м/сек, додека 

југозападниот ветер дува со зачестеност 41 0 / 00 и просечна брзина од 2,4 м/сек. 

Најмала зачестеност има источниот ветер и тоа просечно 22 0 / 00 и просечна 

годишна брзина 1,7 м/сек. Најголема зачестеност на тишините, деновите без 

ветер, е забележана просечно со 395 0 / 00 , а најветровити се месеците јули и 

август со ветар од разни правци. 

Според бројните податоци за воздушните струења во Пелагониската котлина, 

општа оценка е дека подрачјето на предметната локација се одликува со 

зголемена природна вентилација која делува како позитивен еколошки фактор 

32



во прочистување на атмосферата. Поради наведениот режим на ветровите и 

високите просечни температури на воздухот и смалените врнежи од друга 

страна забележани се значителни вредности на испарување од слободна 

водена површина. Тоа изнесува просечно 1246 mm од 1m 2 

годишно. Ова 

испарување е со најголема вредност во целиот регион. Значителна е штетата 

која ја нанесуваат пролетните сушни периоди, особено во април и мај кога го 

оштетуваат приносот на житните култури. 

N 

NE 

NW 

W 

E 

SE 

SW 

S 

Роза на зачестеност на правец на ветрови во Пелагониска котлина 

33



Правец на ветер NE SW N S Е W NW SE 

Зачестеност 

% 

во 

43% 11% 10% 9% 6% 5% 5% 2% 

4.1.3.Хидрографија 

Од хидролошки аспект, општина Кривогаштани располага со различен капаците 

на надземни и подземни води во зависност од локацијата. Алувијалот на Река 

Црна која поминува покрај населените места Воѓани, Бела Црква и Пашино 

Рувци е побогат со надземни (Река Црна) и подземни води кои се јавуваат на 

помали длабочини. Средни количини на подземни води се среќаваат во 

Боротинскиот регион, регионот на населенмите места Славеј и Врбјани и 

југоисточниот и југозападмиот дел од Кривогаштани. Во северниот регион на 

општина Кривогаштани кој ги опфаќа населените места Кореница, Годивле и 

Подвис како и северниот дел од Кривогаштани, се релативно сиромаштани со 

подземни и надземни води, така што подземните води се наоѓаат на поголеми 

длабочини и бунарите се со мала штедрост. 

На територијата на општина Кривгаштани поминуваат три реки и повеќе 

одводни канали кои служат за одведување на атмосферските води од 

населените места до реките. Најголема река која поминува низ атарот на 

општина Кривогаштани е Река Црна која поминува низ јужникот дел од 

општината, на потегот од населеното место Воѓани до Пашино Рувци. Во река 

Црна се влева Река Блато која со околу 15 км низ територијата на општината, по 

капацитетот на вода е најголема во општината. Во река Блато се влива 

Крушевска Река со околу 9км должина, започнувајќи од западниот дел на 

Кривогаштани до вливот во Блато на исток во атарот на с.Крушеани. 

34



4.1.4.Демографски опис на општина Кривогаштани 

Општина Кривогаштани според пописот од 2002 година ја сочинуваат дванаесет 

населени места од рурален карактер: Кривогаштани, Крушеани, Обршани, Бела 

Црква, Воѓани, Пашино Рувци, Боротино, Славеј, Врбјани, Кореница, Годивле и 

Подвис, каде живеат 6150 жители. Општински центар е населеното место 


Р.б. 

Населено 

место 

Број 

на 

жители 

Македонци Срби Роми Останато 

1. Кривогаштани 1870 1852 14 3 1 

2. Крушеани 578 578 / / / 

3. Обршани 793 792 / / 1 

4. Воѓани 454 453 / / / 

5. Бела Црква 498 498 / / / 

6. 

Пашино 

Рувци 

627 627 / / / 

7. Боротино 277 276 / / / 

8. Славеј 388 386 / 1 1 

9. Врбјани 294 293 / / 1 

10. Кореница 62 62 / / / 

11. Годивле 166 166 / 1 / 

12. Подвис 143 142 / 1 / 

Структурата на населението е скоро рамномерна, каде 51% од жителите се од 

машки пол, а додека 48,6% им припаѓаат на женскиот пол. 

35



Според националната припадност 99,61% од жителите се Македонци, а додека 

0,39% од жителите им припаѓаат на Србите, Ромите и останатите. Исто така 

според пописот од 2002 година во во општината има: 

- број на домаќинства: 1901 

- број на станови: 2146 

- густина на населеност: 63 ж/км 2 

4.1.5. Движење на вработеноста во Oпштина Кривогаштани 

Во општина Кривогаштани доминантно место зазема земјоделското 

призводство, додека многу мал дел отпаѓа на останатите стопански дејности, 

меѓу кои најзастапени се услужните дејности и трговијата и сосема 

незначително индустријата. 

Земјоделството како најзастапена стопанска дејност, претставено е главно 

преку поледелско производство. Од културите кои се одгледуваат најзастапено 

е производството на тутун (95%) и житните култури. Сточарството е застапено 

преку чување на крупен добиток (2.500 грла крави и телина) во домаќинствата, 

преку ситен добиток (4.500 овци, 400 свињи, 150 кози), живинарство (900 

кокошки) во домаќинствата. 

Во општина Долнени 23% од работоспособното население се вработени, а 

додека 77% од работоспособното население се невработени. 

Во општина Долнени постојат 150 деловни субјекти, и тоа: 

- трговски друштва, трговци поединци, 

трговија на големо и мало, услужни дејности, 

градежништво и др. 83 

- транспортни претпријатија 7 

- ресторани 10 

- амбуланти 6 

- стоматолошки ординации 4 

- аптеки 4 

- земјод.аптеки 6 

36



- регистрирани индивидуални земјоделци 30 

Образованието во општина Кривогаштани е застапено со 2 основни училишта 

во населените места Кривогаштани и Обршани. Основното училиште``Манчу 

Матак`` со вкупно 350 ученици во Кривогаштани има 4 подрачни училишта 

(Славеј Крушеани, Врбјани и Годивле) а додека основното училиште``Јонче 

Смугрески`` од Обршани во кое учат околу 300 ученици, има 2 подрачни 

училишта (Боротино и Бела Црква). Во двете училишта вработени се околу 70 

лица. 

4.1.6. ГЕОЛОШКИ КАРАКТЕРИСТИКИ 

Во регионалната карпеста геологија на Пелагонискиот масив доминира високо 

метаморфна карпа (подрачјето на Општина Кривогаштани). Според инженерскогеолошките 

карактеристики, на теренот се присутни три класификации: 

Стабилни терени: варовнички карпи, гранити, гнајсови и микашисти; 

Условно стабилни терени (што зафаќаат најголем дел од Општина 

Кривогаштани флишови, алувијално-делувијални седименти и вулкански 

седименти; 

Нестабилни терени: неогена глина, глинести песоци, чакал, дилувијални и 

пролувијални седименти. 

Според податоците обезбедени од претходните регионални геолошки 

истражувања, широко распространетиот терен на североисточниот дел на 

Пелагониската низина е составен од: 

Квартерни (алувијални) седименти – застапени во горниот дел со 

комбинација од песок и чакал, со слоеви од глина и милни фракции. 

Долниот дел на овие седименти се главно застапени со глинест 

материјал, но ретко со седименти од чакал-песок чија што густината 

достигнува до 40 m; 

37



 

Полиценски седименти – главно застапени со различни врсти на глина, со 

присуство на чакал, песок и милни слоеви. Густината на овие седименти 

достигнува до 370 m. 

Во регионален смисол ова подрачје припаѓа на границата на 

геотектонската макроструктура, во науката позната под името Пелагонски хорстантиклинориум 

и западно-македонската геотектонска зона. Карпестите маси од 

овие геолошки целини на подрачјето на Кривогаштани се препокриени со 

терциерни-плиоценски седименти кои се составени од песокливо-глиновити 

фракации. Нивната дебелина изнесува повеќе од 200 m, но во централниот дел 

на Пелагонија и до над 400 m, бидеќи овој дел претставува типичен залив на 

пелагонското езеро. 

Геолошкиот состав на почвата во рамките на урбаниот опфат обезбедува 

вообичаено фундирање на објекти со мала и средна височина. Во најголем дел 

се застапени езерски песокливи глиновити седименти како и алувијални и 

делувијални слоеви. Во овој локалитет, земјиштето е од II-III бонитетна класа. 

Најзастапени почви за длабочина на фундирање до 2,0m се чакалнопесокливите 

почви чија носивост изнесува до 280-300kn/m2, а на глиновитопесокливите 

до 120-200kn/m2. За фундирање на објекти со поголеми висини од 

П+3 ката или сложени конструкции со поголеми распони обавезни се посебни 

локални 

4.1.7. СЕИЗМИЧКИ КАРАКТЕРИСТИКИ 

Во сеизмички активните региони влијанието и последиците од силните 

земјотреси врз животната средина можат да бидат многу сериозни и 

деструктивни. Покрај разурнувањата на инфраструктурата и објектите, 

негативните ефекти по животната средина се појавуваат на просторите на 

разурнтатите објекти, пропратени со појава на пожари. Во соодветните планови 

за земјотресите исто како во соодветните акции после силните земјотреси, 

постои можност за настанување на оштетувања на системите опасни за 

животната средина. Овие системи може да бидат извори на значајни 

38



загадувања (хемиски, металуршки и слични постројки). Оштетувањата на 

капитални инфраструктури како што се нафтоводи, гасоводи, далноводи може 

да имаат исто така деструктивни ефекти врз животната средина. Иако силни 

земјотреси не се случуваат многу често нивниот деструктивен потенцијал е 

доволно предупредувачки. Оттука мора особено да се има во предвид 

сеизмичкиот аспект во заштитата на животната средина, со оглед на фактот што 

Република Македонија се смета за изразито сеизмички активно подрачје. 

Според тоа планираните објекти треба да бидат проектирани и изведени 

соодветно, за да бидат резистентни на максимално очекуваните потреси за 

оваа епицентрална зона. 

Врз основа на досегашните сеизмолошки истражувања и макросеизмичката 

реонизација на територијата на РМ, очекуваните максимални земјотреси од локални 

или далечински жаришта, во рамките на урбаното подрачје ќе се манифестираат со 

епицентрален интензитет до VII o според МКС скала. Досега за околината и за градот 

Прилеп не се правени подетални микросеизмички истражувања. 

4.2. КАРАКТЕРИСТИКИ НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВО ПЛАНСКИОТ 

ОПФАТ 

При стратегиската оцена на планскиот документ посебно внимание треба да се 

посвети на состојбата на животната средина, па со таа цел беше направен 

преглед и анализа на состојбата на сите елементи на животната средина, кои 

би биле најосетливи при реализацијата на урбанистичката документација при 

донесување на урбанистички план за с. Обршани, ОПШТИНА КРИВОГАШТАНИ. 

4.2.1. КВАЛИТЕТ НА АМБИЕНТЕН ВОЗДУХ 

Според информациите за активностите на МЖСПП за мерење на квалитет на 

воздух со помош на автоматските станици за мониторинг на воздух утврдено е 

дека на територија на Општина Кривогаштани нема таква мерна станица за 

мерење и следење на квалитет на воздух. Се претпоставува дека во Општина 

39



Кривогаштани, состојбата со квалитетот на воздухот е задоволителна. Тоа се 

должи на фактот што во Општината не постојат индустриски капацитети кој што 

во значителен обем би влијаеле на квалитетот на амбиентниот воздух. 

Во близина на планскиот опфат не постојат стационарни извори на загадување 

на воздухот, освен близината на локалните сообраќајници меѓу населените 

места од овој регион. Најголемото влијание на загадувањето на воздухот во 

општината е резултат на начинот на затоплување на домовите на локалното 

население, при што во најголем број случаи се користи огревно дрво или јаглен. 

4.2.2. БУЧАВА 

Во Општина Кривогаштани не постојат релевантни податоци за мерења на 

нивоата на бучавата врз животната средина, што значи дека не постојат никакви 

пишани документи кои би потврдиле официјални податоци од аспект на 

мереење на бучава. Доколку се земе местоположбата на планскиот зафат, може 

да се заклучи дека во подрачјето на овој стопански комплекс нема да се 

надмине нивото на бучава над доволената граница, во согласност со 

дозволените прагови на бучава, утвредени во Правилникот за гранични 

вредности на ниво на бучава во животната средина (Сл. весник на РМ, бр. 

79/07). За подрачје со IV степен на заштита, како што е предметното подрачје 

максимално дозволено ниво на бучава е до 70 dBA во тек на денот и до 60 dBA 

во тек на ноќта. 

Подрачје според степенот на Ниво на бучава изразена во dBA 

заштита од бучава 

Lд Lв Lн 

Подрачје од Ι степен 50 50 40 

Подрачје од ΙΙ степен 55 55 45 

Подрачје од ΙΙΙ степен 60 60 55 

Подрачје од ΙV степен 70 70 60 

40



4.2.3. ВОДЕНИ РЕСУРСИ 

На територијата на општина Кривгаштани поминуваат три реки и повеќе 

одводни канали кои служат за одведување на атмосферските води од 

населените места до реките. Најголема река која поминува низ атарот на 

општина Кривогаштани е Река Црна која поминува низ јужникот дел од 

општината, на потегот од населеното место Воѓани до Пашино Рувци. Во река 

Црна се влева Река Блато која со околу 15 км низ територијата на општината, по 

капацитетот на вода е најголема во општината. 

Статичкото ниво на подземната вода во овој дел од Пелагониската рамнина се 

движи од 7.0 до 12.0м под нивото на теренот. Во хидролошки поглед терените 

во општина Кривогаштани се јавуваат како збиени пукотински и карстен тип 

издани. При фундирањето на објектите нивото на подземната вода мора да се 

провери, бидејќи податокот е добиен врз основа на следење на околните 

бунари и поединечни сондирања. Во непосредна близина на планскиот опфат 

нема воден рецепиент. 

4.2.4. БИОДИВЕРЗИТЕТ 

Во непосредна околина на локацијата уочени се низински појаси со претежно 

тревести екосистеми, аграрни површини кои освен засадените култури содржат 

најголем дел автохтони видови на грмушки и дрвја и помал дел на алохтони 

растенија. 

Имајќи го во предвид релјефот, со кој во голема мера се одредува карактерот 

на земјоделското производство во кое преовладува: сточарството (говедарство, 

овчарство, козарство и свињарство), живинарството (кокошки) и пчеларство, 

поледелството: житните култури (пченица, јачмен, рж, овес и пченка), 

индустриските (тутун), фуражните култури, (пченка силажа, луцерка, сточен 

грашок, граорица, вештачки ливади и др.), нивските култури (компир, бостан, 

грав и друго), градинарските (домат, пиперка, кромид, зелка и др.) 

овоштарството (јаболко, праски, кајсии, сливи, вишни и друго),, печурки, 

41



природни ливади и пасишта. Од ова може да се заклучи дека аграрот во овој 

регион, дава големи можности за развој на стопанството, со отварање на нови 

работни места, остварување на финансиски ефекти и добар стандард на 

населението во руралните средини. Во испитуваниот регион богато е развиена 

исто така и пелевелната и рудералната вегетација (ass. Geranio-Sylibetum). 

Најчести видови кои можат да се сретнат на локацијата од оваа рудерална 

вегетација се Papaver rhoeas, Rumex pulcher, Xanthium spinosum, Sambucus 

ebulus, Hordeum murinum, Balota nigra, Conyza canadensis и други. 

На поголем дел од необработените површини лесно може да се сретнат 

растенија како што се: треви (Senecio vulgaris), вратика (Lolium tempoletum) 

Glebonis segetum, булка (Papaver rhoeas), љубичица (Viola sp), бодлика (Sircium 

arvense), глуварче (Tеraxacum officinale), тегавец (Plantago spp), ливадска трева 

(Poa spp.). 

Најдоминанти птици што се присутни во близина на планскиот опфат се див 

гулаб (Columbia livia), чавка (Pica pica) и врапче (Passer montanus). Од зимските 

преселници се детектирани сколовранецот (Sturnus vulgaris balcanicus), враната 

(Corvus cornix) и чавката (Corvus monedula). Можно е на подрачјето да се 

присутни еребица камењарка (Alectoris graeca) и полска еребица (Perdix perdix), 

како и степската ветрушка (Falco naumanni). 

Во испитуваното подрачје се среќаваат и одредени видови на рбетници, 

претежно претставници на водоземци и влекачи. Почесто присутни видови се 

ридската желка (Testudo hermanni) и полската желка (Testudo graeca), кои се 

регистрирани според листата на IUCN глобална категорија на закана како 

ранлив вид (Testudo graeca), односно блиску до вид под закана (Testudo 

hermanni). 

Во пределот на испитување нема забележано загрозени видови ниту од флора 

и фауна, ниту пак ендемични видови заштитени со закон. 

42



4.2.5. ПОЧВА 

Заштитата на земјоделското земјиште, како една од приоритетните определби на 

Просторниот план, од аспект на забрана на пренамена на земјиште со квалитет од I- 

ва до IV-та бонитетна класа за неземјоделски цели се регулира со Законот за 

земјоделско земјиште (Сл. весник на РМ, бр. 135/07). Најзастапени почви за 

длабочина на фундирање до 2,0м се чакално-песокливите почви чија носивост 

изнесува до 280-300кн/м2, а на глиновито-песокливите до 120-200кн/м2. 

Процесот на уништување и нарушување на почвата во непосредна близина на 

планскиот опфат е инициран од несовесниот однос на човекот како фактор, 

деструктивни промени на почвениот слој заради неправилна обработка на аграрните 

површини, ерозија на земјиштето и соголување на земјиштата. Општо познато е 

дека во се поголема мера се користат загадени води за наводнување на плодните 

површини, дека почвите се со поголеми промени на физичко хемиската структура 

поради употреба на хемикалии (агрохемиски средства). Неправилното управувување 

со отпад како и со отпадните води е уште една од причините за промена на 

квалитетот на почвата. 

4.2.6. УПРАВУВАЊЕ СО ОТПАД 

ЈП``ПЕЛАГОНИЈА``-Кривогаштани е формирано од Советот на општина 

Кривогаштани во 1999 година, но активно почнува да работи од 2000 година. 

Основна дејност на ЈП``ПЕЛАГОНИЈА``е давање на услуги на граѓаните од 

територијата на општина Кривогаштани од областа на водоснабдувањето, 

одведувањето на отпадни води, изнесување на комунален отпад од населено 

место до депонија и одржување на јавни површини. 

ЈП``ПЕЛАГОНИЈА``стопанисува со регионалниот водоснабдителен систем 

Кривогаштани кој во овој момент со вода снабдува 2 населени места 

(Кривогаштани и Крушеани) и со водоводот во с.Славеј. Исто така 

ЈП``ПЕЛАГОНИЈА`` стопанисува со системот за одведување и третман на 

отпадните води во Кривогаштани, кој опфаќа канализациона мрежа од околу 

43



12км и пречистителна станица. ЈП``ПЕЛАГОНИЈА`` 

врши организирано 

изнесување на комуналниот отпад само од дел од населеното место 

Кривогаштани. Отпадот се изнесува со трактор со приколка на времена 

депонија лоцирана на 1,5 км од Кривогаштани. Депонијата зафаќа површина од 

околу 3000 м 2 . Процентот на наплата на услугите од страна на 

ЈП``ПЕЛАГОНИЈА`` се движи околу 57% од населеното место Кривогаштани. 

Јавното претпријатие Пелагонија од Кривогаштани, располага со трактор со 

приколка - кипер. Комуналниот отпад се собира два дена во неделата, при што 

се обезбедува празнење на кантите за отпад од правните и физичките лица 

еднаш неделно. ЈП ``ПЕЛАГОНИЈА`` располага и со 15 контејнери од 1,1м 3 , но 

истите не може да ги користи поради тоа што во овој момент нема специјално 

возило за подигање на контејнерите. Според овие податоци, може да се заклучи 

дека со оглед на големината и потребите на општина Кривогаштани, во однос 

на управувањето со отпадот, недоволен е бројот на мобилната механизација, 

како и бројот на контејнери во споредба со бројот на населените места и 

жителите од оваа општина. 

4.3. СЕГАШНИ ПРОБЛЕМИ СО ЖИВОТНАТА СРЕДИНА ВО И ОКОЛУ 

ПЛАНСКИОТ ОПФАТ 

Со цел да се насочи планскиот развој кон реално, економски издржано и 

еколошко квалитетно решение во однос на карактерот и намената на просторот, 

системот на градби и стандарди, сообраќајот и структурата потребно е да се 

реализираат целите на планскиот документ. За таа цел најпрвин треба да се 

скенираат постоечките проблеми кои се однесуваат во и околу планскиот 

опфат. Во случајот таквите проблеми се однесуваат на следното: 

Неконтролиран урбан развој и појава на пренаселеност во 

општината. 

Предмет и главни цели на урбанистички плански документ е да изврши 

изготвување на соодветна планска документација со почитување на 

законските прописи, стандарди и нормативи при планирањето на 

44



 

 

 

изградбата. Индикатор за одредување на ваквата состојба е процентот на 

изградени инфраструктурни објекти и бројот на издадени дозволи за 

секоја градежна парцела. 

Измена на струкурата на пределите и нивниот еколошки 

квалитет 

Предмет и главни цели на урбанистички плански документ е да изгради 

стопански објект на земјиште кое не влијае на околината и нејзините 

природни вредности. 

Трајна пренамена на квалитетно земјоделско земјиште 

Предмет и главни цели на урбанистички плански документ е да ги користи 

рационално земјоделските површини, да врши намена на површините по 

класи и да го утврдува бонитетот на земјиштето. 

Неконтролирана урбана градба и појава на дивоградби 

Предмет и главни цели на УПД е да изготвува планска документација со 

почитување на законските прописи, стандарди и нормативи. 

45

Урбанистичка планска документација за градба на БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА СО ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – 

КО Обршани, Општина Кривогаштани 

Сегашни проблеми со животната средина во и околу планскиот опфат 

Елементи на Проблем 

Релевантно 

Стратегиска оцена 

за 

на животната 

планскиот 

средина 

опфат 

Воздух 

Не постоење на станица за мониторинг на квалитет на воздух во 

општината 

Користење на огревно дрво за загревање на домовите 

 

Вода Намалена издашност на водните ресурси 

Непостоење на сепаратна канализација 

 

Директно излевање на водите во природните реципиенти 

 

Не постоење на пречистителна станица 

 

Неконтролиран (лош) квалитет на бунарската вода за пиење 

 

Отпад Не постоење на Интегриран концепт за управување со отпад 

Не постоење на процес на селектирање на различните видови на отпад 

Не постоење на стандардизирана депонија 

 

Голем број на диви депонии на различни локации во близина на 

планскиот опфат 

Не постоење на Центар за управување со цврст отпад 

 

Почва Загадување на почвата со отпадна технолошка вода 

46



Загадување на почвата со неконтролирана употреба на хемиски 

заштитни средства 

Биодиверзитет Уништување на природните живеалишта 

Население Низок животен стандард 

Човечко здравје 

Намален број на работоспособно население поради затворени работни 

места 

Не постоење на систем за следење на влијанието на загадувањето на 

животната средина врз здравјето на луѓето 

Климатски фактори Користење на огревно дрво како извор за затоплување и готвење 

Културно богатство 

Пејсажни 

карактеристики 

Материјални добра 

Не користење на обновливи извори на енергија 

Неконтолирано уништување на културното богатство од страна на диви 

копачи 

Визуелно нарушување при изградба на нови објекти 

Постоење на бесправни градби 

Зафаќање на обработливо земјиште со индустриски капацитети 

 

 

 

 

 

 

47



5. ГЛАВНИ ЦЕЛИ НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ 

Реализација на вакви стопански капацитети се во функција со определбите на 

Просторниот план на Република Македонија, за концентрирана дисперзија на 

стопанските активности. Основна цел на овие иницијативи е да се овозможи 

рамномерен регионален развој преку поттикнување на погони за мало 

стопанство, како сервисни и производствени дејности, така и други стопански 

дејности. Крајна цел на урбанистичка планска документација е да се врши 

уредување на просторот со определување на градежна парцела како и 

уредување и користење на просторот во парцелата. Поединечни цели на 

документот се: 

• Придонес кон заложбите на Република Македонија за спроведување на 

концепцијата на просторната организација на стопанските дејности по пат 

на нивна дисперзија и концентрација; 

• Овозможување на приватни иницијативи и поттикување на приватни 

инвестиции во развивање на стопанството; 

• Поттикнување на развојот на стопанството, развој на сервисни и 

производствени дејности. 

При спроведувањето на урбанистичка планска документација со која се врши 

организација и користење на просторот во рамките на планскиот опфат за 

стопански активности, решенијата треба да овозможат поголема атрактивност 

на просторот, заштита на природните и создадени ресурси и богатства, како и 

сообраќајно и информатичко поврзување. 

48



6. СОСТОЈБА БЕЗ ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ 

Ова поглавје се однесува на развојот во рамките на планскиот опфат без 

имплементација на изработената локална урбанистичка планска документација. 

Таканареченото сценарио или состојба без имплементација на планскиот 

документ е неизбежна опција што треба да се разгледа при секоја стратегиска 

оценка чија цел е да обезбеди основа со која што понатаму треба да се 

споредат сите бенефити или слабости од (не) имплементацијата на планскиот 

документ. Состојбата без имплементација на планскиот документ подразбира 

иднина на подрачјето на планскиот документ без имплементација на 

планираните активности од планскиот документ, односно продолжување на 

моменталната состојба онаква каква што е сега. 

Влијанијата од состојбата без имплементација на планскиот документ може да 

се поделат во три групи: 

• Економски влијанија 

- Отсуство на инвестиции во нови бизниси, кое што ќе резултира со слаб 

локален економски рзвој; 

- Ограничен инфраструктурен развој на општината; 

- Успорување на економскиот развој на територијата на планскиот опфат; 

- Намалени буџетски приходи. 

• Социјални влијанија 

- Немање на доволно работни места и зголемување на бројот на 

невработени луѓе; 

- Иселување на младите луѓе во други градови или надвор од Македонија 

поради немање работа . 

• Влијанија врз животната средина 

- Задржување на првобитната состојба на животната средина, која е без 

посебни квалитети и ретки природни ресурси. 

49



7. ВРСКА И УСОГЛАСЕНОТ НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ СО ДРУГИ 

РЕЛЕВАНТНИ ПЛАНСКИ ДОКУМЕНТИ 

Условите за планирање на просторот се наменети за изработка на 

урбанистичка планска документација за Урбанистичка планска документација за 

градба на БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА СО ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – 

КО Обршани, Општина Кривогаштани се во согласност со одредбите на 

Просторниот план на Република Македонија кој е усвоен од Собранието на 

Република Македонија, на седницата одржана на 11 јуни, 2004 година. 

Просторниот план претставува највисок, стратешки, долгорочен, управувачки 

документ, по карактер интегрален развоен проект со чија помош се дефинира 

просторната организација на државата и целите и концепциите на просторниот 

развој на одделни области, како и условите за нивна реализација. Основна 

стратешка определба на Просторниот план на Републиката е остварување на 

повисок степен на интегрираност на просторот на државата и обезбедување 

услови за значително поголема инфраструктурна и економска интеграција со 

соседните и останатите европски стандарди. Со Просторниот план на Р. 

Македонија, се утврдуваат условите за хумано живеење и работа на граѓаните, 

рационално управување со просторот, спроведување на мерки за заштита и 

унапредување на животната средина и природата, заштита од воени дејствија, 

природни и технолошки катастрофи. 

Спроведувањето на планот подразабира задолжително усогласување на 

соодветните стратегии, основи, други развојни програми и сите видови на 

планови од пониско ниво. Спроведувањето на планот се остварува со 

изготвување и донесување на просторни планови на региони, просторни 

планови на подрачја од посебен интерес, како и со урбанистички планови за 

населените места и друга документација за планирање и уредување на 

просторот. 

50



Основа за изработка на планот е стратегијата за развој и наменската употреба 

на земјиштето утврдено со усвоениот Просторен План на Република Македонија 

за 2002 до 2020 година, а ќе се изработи врз основа на методологијата, која 

произлегува од одредбите утврдени со Законот за просторно и урбанистичко 

планирање (Сл.весник на РМ бр. 24/08 пречистен текст) и подзаконските акти 

што произлегуваат од истиот. 

Во напорите за унапредување на квалитетот на живеењето во Републиката, 

посебно тежиште се става на унапредувањето и заштитата на животната 

средина. Состојбата на животната средина и еколошките барања се битен 

фактор на ограничување во планирањето на активностите, заради што е 

неопходна процена на влијанијата врз животната средина. Посебно значење 

имаат заштитата и промоцијата на вредните природни богатства и поголемите 

подрачја со посебна намена и со природни вредности, важни за 

биодиверзитетот и соодветниот третман на културното богатсво согласно со 

неговата културолошка и цивилизациска важност и значење. 

Урбанистичка планска документација за градба на БЕНЗИНСКА ПУМПНА 

СТАНИЦА СО ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – КО Обршани, Општина 

Кривогаштани е во согласност и со Вториот Национален Еколошки Акционен 

План (НЕАП), според кој покрај проблемите со квалитетот на животната 

средина, се утврдени и мерки за надминување на тие проблеми, односно 

рационално користење и уредување на просторот и зачувување на природните 

богатства во согласност до концептот за одржлив развој. 

8. ЦЕЛИ НА ЗАШТИТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА 

Состојбата на животната средина и еколошките барања се битен фактор на 

ограничување во планирање на стопанските активности, заради што е 

неопходна процена на влијанијата врз животната средина. Посебно значење 

имаат заштитата и промоцијата на вредните природни богатства и поголемите 

подрачја со посебна намена и со природни вредности, важни за 

биодиверзитетот и квалитетот на животната средина, како и заштитата и 

51



промоцијата, или соодветниот третман на културното богатство согласно со 

неговата вредност и значење. 

Република Македонија со цел заштита на животната средина има направено 

голем исчекор преку донесување на низа закони и подзаконски акти, кои се во 

согласност со Европските Директиви и голем дел од нив се транспонирани во 

националното законодавство од областа на животната средина. 

Во Законот за животна средина се транспонирани обрските за заштита на 

животна средина усогласени со ЕУ Директивите, а кои се однесуваат на (Оценка 

на влијанијата на проектите врз животната средина, Стратегиска оценка на 

влијанието на планските документи врз животната средина, Интегрираното 

сперчување и контрола на загадувањето), истите во голем дел се усогласени со 

техничките барања на ЕУ Директивите преку донесени значителен број на 

подзаконски акти. 

При подготовката на извештајот за стратегиска оцена за Урбанистичка планска 

документација за градба на БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА 

СО ПРИДРУЖНИ 

СОДРЖИНИ – КО Обршани, Општина Кривогаштани, врз животната средина, беа 

земени во предвид сите важечки законски прописи и 

стручна литература 

релевантна за оваа област. Исто така беше направена и анализа за 

одредување на целите на заштита на животната средина содржани во 

планските документи донесени на локално ниво. 

8.1. ГЕНЕРАЛНИ ЦЕЛИ НА ЗАШТИТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНА НА 

ПРЕДМЕТНИОТ ОПФАТ 

Во подготовката на извештајот земени се предвид целите на заштита на 

животната средина одредени на национално и меѓународно ниво, а кои се 

релевантни за планскиот документ. Генералните цели за заштита на животната 

средина земени во предвид при подготовката на урбанистичкиот план, односно 

52



кои се очекува да се постигнат со мерките за избегнување, ублажување и/или 

компензација на потенцијалните влијанија предложени во овој извештај се: 

• Зачувување, заштита, обновување и унапредување на квалитетот на 

животната средина; 

• Заштита на квалитетот на амбиентниот воздух, избегнување, спречување 

или намалување на штетни емисии во воздухот; 

• Достапност до доволни количества квалитетна вода, заштита, 

зачувување и постојано подобрување на расположливите водни ресурси, 

спречување или намалување на штетни испуштања, одведувањето и 

третман на комуналните отпадни води, третман на отпадни индустриски 

води од страна на самите субјекти; 

• Избегнување и намалување на создадениот отпад, негово повторно 

искористување, отстранување на прифатлив начин; 

• Рамномерен просторен развој, рационално уредување и користење на 

просторот; 

• Рационално користење и заштита на земјоделското земјиште; 

• Рационално и одржливо користење на природните ресурси; 

• Користење на обновливи извори на енергија; 

• Зачувување и заштита на растителниот и животинскиот биодиверзитет; 

• Избегнување, спречување или намалување на бучавата. 

53

Урбанистичка планска документација за градба на БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА СО ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – КО 

Обршани, Општина Кривогаштани 

8.2. ЦЕЛИ НА СОЖС 

ЦЕЛИ ПРЕДМЕТ СОЖС ИНДИКАТОРИ 

- Подобрување на квалитетот на живот 

Сите медиуми на 

 

Измерени вредности за емисии во 

на локалното население, 


медиумите на животната средина, 

 

Намалени психо-физички заболувања 

- Подобрување на здравјето на луѓето 

на населението, како резултат на 

нарушен квалитет на животната 

- Зголемување на животниот стандард 

Население 

средина, 

 

Зголемен животен век 

 

Зголемена стапка на вработеност 

 

Намалена миграција 

 

Намален број на жители кои што 

живеат во сиромаштија 

- Подобрување на квалитетот на 

Квалитет на 

 

Концентрација на измерените 

воздухот 

воздухот 

вредности во границите на МДК 

 

Непроменетата состојба на квалитет 

на амбиентен воздух во однос на 

измерените концентрации на 

- Намалување на емисиите на 

амбиентен воздух мерени во 

54



стакленичките гасови Климатски фактори претходната постојна состојба 

- Заштита и подобрување на квалитетот 

на водата и почвата 

-Заштита и унапредување на 

биодиверзитетот 

Површински води 

Подземни води 

Квалитет на почва 

Флора, фауна 

Природни 

живеалишта 

- Соодветно управување со отпадот Управување со 

отпад 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Број на објекти кои користат 

алтернативните извори на енергија 

- Број на вработени кои користат 

јавниот транспорт 

Квалитет според хемиски и микробиолошки 

анализи на третирана 

отпадна вода 

Квалитет на подземните води во 

рамките на МДК 

Подобрена ефикасност во употреба 

на водата 

Количина на отпад кој е одложен на 

депонија 

Процент на зачувани живеалишта и 

видови 

Намален процент на генериран отпад 

Зголемен процент на рециклиран и 

повторно употребен комунален отпад 

55



Квалитет на почва 


површински и 

подземни води 

- Минимизирање на појавите на несреќи 

Сите медиуми од 

 

Намален или елиминиран ризик од 

и хаварии 


несреќи и хаварии 

56



9. ВЕРОЈАТНИ ЗНАЧАЈНИ ВЛИЈАНИЈА НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ ВРЗ 

ЖИВОТНАТА СРЕДИНА 

Подготовката на Извештајот за стратегиска оцена на влијанијата врз животната 

средина ги зема во предвид влијанијата врз специфичните медиуми од 

животната средина од имплементација на урбанистичка планска документација, 

во поширок обем, глобално и кумулативно; пред изградба на поединечните 

проекти/објекти, кои влегуваат во состав на планскиот опфат, ќе се пристапи кон 

подетална анализа на можните влијанија врз животната средина во 

конструктивна, оперативна и постоперативна фаза, согласно глава XI - Барања 

за изработка на Оцена на влијанието врз животната средина на одредени 

проекти, член 24 од Законот за животна средина (Сл. Весник на РМ, бр. 53/2005, 

81/2005, 24/2007 и 159/2008). 

Врз основа на извршените анализи на веројатните влијанија при 

имплементација на планскиот документ утврдени се влијанијата кои позитивно 

се рефлектираат врз социо-економската состојба на населението, како и оние 

кои предизвикуваат негативни ефекти врз медиумите и областите на животната 

средина. Анализата подразбира разгледување на влијанијата на планскиот 

документ како целина и во поширок обем, од глобален, стратегиски аспект, без 

при тоа, да се разгледуваат поединечните проектни содржини опфатени со 

планскиот документ. Со имплементацијата на Урбанистичка планска 

документација за градба на БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА СО ПРИДРУЖНИ 

СОДРЖИНИ – КО Обршани, Општина Кривогаштаниза плански период 2013– 

2018 година, се очекуваат позитивни влијанија врз социо-економскиот развој на 

Општинатa и пошироко, како што е подобрување на бизнис климата, развој на 

комерцијални, трговски и угостителски дејности, отворање на нови работни 

места, зголемување на доходот по глава на жител и стапката на економски раст, 

зголемување на нивото на животен стандард и др., користејќи ги притоа 

предностите што ги нуди местоположбата на овој стопански комплекс и добрите 

комуникациски врски. 

57



Реализација на планската документација би предизвикала позитивни импулси и 

ефекти врз целото непосредно окружување од аспект на повисока организација, 

инфраструктурна опременост и уреденост на просторот и се разбира економски 

ефекти манифестирани преку привлекување на нови инвестициони вложувања. 

9.1. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ НАСЕЛЕНИЕТО 

Со имплементација на планскиот документ се очекуваат позитивни долгорочни 

влијанија врз демографскиот развој на населението од околината. Отворањето 

на нови работни места, зголемувањето на пазарниот потенцијал, ќе доведе до 

зголемување на нивото на животен стандард. Во прилог на заштитата на 

животата средина и човековото здравје одат и предвидените плански решенија 

во смисла на: обезбедување на дрвореди и друго зеленило и богато 

хортикултурно уредување на комплексот и сообраќајниците. 

9.2. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ЧОВЕКОВОТО ЗДРАВЈЕ 

Во текот на изградбата на поединечните деловни и инфраструктурни објекти, 

прeдвидени со овој урбанистички план, се очекуваат времени и локални 

влијанија во смисла на директни афектирања врз човековото здравје, како 

резултат на појавата на бучава, вибрации, емисии во воздухот од возилата, 

прашина итн. Предвиденo е посебно третирање на отпадните води со изградба 

на пречистителна станица, како и организирано управување со отпадот. 

Можноста за загадување на медиумите на животната средина (почва, 

површински и подземни води и воздух) ќе се сведе на минимум, а со самото тоа 

и можноста за загрозување на човековото здравје. Нивниот интензитет и обем 

детално ќе биде анализиран со изработка на соодветните студии за оцена на 

влијанието на проектите врз животната средина и елаборатите за заштита на 

животната средина. 

58



9.3. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КВАЛИТЕТОТ НА АМБИЕНТНИОТ ВОЗДУХ И 

КЛИМАТСКИТЕ ПРОМЕНИ 

Со имплементација на урбанистичкиот план не се очекуваат значителни 

негативни влијанија врз квалитетот на амбиентниот воздух и промена на 

климатските фактори од работата на планираните деловните субјекти - заради 

видот и природата на нивната основна дејност. Зголемувањето на 

фреквентноста на возила во самиот комплекс, претставува потенцијална 

можност за нарушување на квалитетот на амбиентниот воздух. Сепак, 

предвидените плански решенија за сообраќајната инфраструктура со 

обезбедување на заштитни зелени појаси и богато хортикултурно уредување во 

самиот комплекс, преставуваат основа да се очекува дека тоа нема да 

придонесе кон значајни нарушувања на квалитетот на воздухот во поширокото 

подрачје или да доведе до климатски промени. 

9.4. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КВАЛИТЕТОТ НА ВОДИТЕ 

Планските решенија за комуналната инфраструктура и одведувањето на 

фекалните и атмосферски води од стопанскиот комплекс преку пречистителна 

станица нема да дозволат истите неконтролирано да се испуштаат во 

медиумите на животната средина. Според тоа, со иградба на ваква станица, ќе 

се избегнат значителни влијанија врз површинските и подземните води. 

9.5. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ПОЧВАТА 

При изработка на планскиот документ и анализите за природата и употреба на 

земјиштето кое се наоѓа во планскиот опфат ќе се оствари рационално 

користење на земјиштето преку неговата пренамена, кое ќе ефектуира со веќе 

споменатите бенефити. Не се очекуваат значителни негативни влијанија врз 

почвата како резултат на имплементација на урбанистичкот план, имајќи ги во 

59



предвид добро компонираните плански решенија за комуналната 

инфраструктура од аспект на соодветно управување со отпадните води и 

отпадот генериран во стопанскиот комплекс. Со ваквите решенија се дава 

можност, работењето на идните деловни субјекти, како и инфраструктурните 

објекти да се остварува нормално и со доследно спрoведување на законските 

обврски да спречат било какво загадување на почвата во самиот комплекс и 

надвор од него. Индиректното негативно влијание врз квалитетот на почвата од 

планираните капацитети во разгледуваниот урбан блок се проценуваат како не 

многу значајни, со оглед на предвидените заштитни зелени зони и природата на 

предвидените дејности. 

9.6. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ПРЕДЕЛОТ 

Планскиот опфат зафаќа предел кој е без значајни особености на предел со 

природни и пејсажни карактеристики. Имплементацијата на урбанистичкиот 

план ќе има позитивно влијание на пределот од аспект на пејзажна и 

функционална компонираност со постојната сообраќајница и ќе делува како 

една осмислена урбанизирана целина во која покрај градежните објекти се 

предвидени зелени површини со хортикултурно уредување. 

9.7. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КУЛТУРНОТО НАСЛЕДСТВО 

На просторот кој се наоѓа во планскиот опфат не се регистрирани културни 

наследства, па стопанскиот комплекс нема да има никакво влијание. 

9.8. ВЛИЈАНИЕ ВРЗ БИОДИВЕРЗИТЕТОТ 

Во пределот кој се наоѓа во рамките на планскиот опфат не се евидентирани 

карактеристични видови од флора и фауна, ендемични и загрозени видови, како 

и карактеристични живеалишта. 

60



Со реализацијата на државната урбанистичка планска документација се 

очекуваат негативни влијанија врз флората и фауната кои се наоѓаат на 

просторот на планскиот опфат, но истите нема да бидат значајни. Стопанскиот 

комплекс ќе има негативно влијание на птиците бидејќи тие се чуствителни на 

човеково присуство, особено во фазата на изградба. Заради деградирање на 

живеалиштата и прекинување на ареалите на движење, се очекува раселување 

на дел од животинскиот свет во околниот предел со исти особености. 

Динамиката на ваквите влијанија ќе зависат од динамиката на реализирање на 

урбанистичкиот план. Негативните влијанија ќе бидат локални и периодични 

(најизразени во фаза на изградба) и не се очекува да бидат значителни. 

9.9. ВЛИЈАНИЕ ПОРАДИ ЗГОЛЕМЕНА БУЧАВА 

Со реализацијата на овој државен урбанистички план можни се негативни 

влијанија врз животната средина предизвикани од зголемена бучава во фазата 

на изградба на инсталацијата. Извор на бучава главно ќе биде зголемената 

фреквенција на моторни возила во реонот што произлегува од самата 

местоположба на локацијата, во близина на фреквентна сообраќајница. 

9.10. ВЛИЈАНИЕ ПРЕДИЗВИКАНО ОД УПРАВУВАЊЕТО СО ОТПАДОТ 

Според планските решенија отпадот кој ќе се генерира во комплексот ќе се 

изнесува од страна на овластена фирма, во случајот ЈП Пелагонија 

Кривогаштани и ќе се депонира на депонијата во близина на Кривогаштани или 

во одредени случаи на депонијата Алинци. И двете посочени депонии не ги 

исполнуваат потребните стандарди согласно законските одредби. 

Комерцијалниот отпад кој ќе биде застапен според природата на дејностите кои 

ќе се одвиваат во комлексот се очекува да биде третиран од страна на 

овластени фирми. Не се очекуваат значајни влијанија од овој вид отпад, доколку 

операторот постапува согласно мерките пропишан од елаборатот за заштита на 

61



животната средина, во корелација со интегрираниот концепт за управување со 

отпад. 

Вид на отпад 

Отпад од кршење и 

сечење на камен 

Бр. од 

листа на 

отпади 

Начин на 

постапување 

01 04 13 Привремено 

складирање 

Мазут и дизел гориво 13 07 01 Привремено 


Бензин 13 07 02 Привремено 

Отпадни моторни масла и 

масла за подмачкување 

Пакување од хартија и 

картон 


13 02 08 Селектирање и 




Пакување од пластика 15 01 02 Привремено 

Земја и камења што не 

содржат опасни супстании 

Ископана земја што не 

содржи опасни супстанции 

Мешани материјали од 

градење 

Биоразградлив отпад од 

кујни и кантини 


17 05 04 Искористување 

при изградба на 

улицата 

17 05 06 Искористување 

при изградба на 

улицате 




складирање и 

компостирање 

Назив на правно 

лице кое 

постапува со 

отпадот 

ЈП Пелагонија 

Лиценцирана 

фирма 


фирма 


фирма 



Инвеститорот 




фирма и 


62



10. МЕРКИ ЗА ЗАШТИТА, НАМАЛУВАЊЕ И УБЛАЖУВАЊЕ НА 

НЕГАТИВНИТЕ ВЛИЈАНИЈА НА ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ 

Примена и планирање на мерки за намалување на негативните влијанија врз 

животната средина, односно на причините кои допринесуваат планскиот 

документ да има негативни влијанија врз животната средина, допринесува до 

намалување и неутрализирање на овие влијанија. Поради тоа, потребно е да се 

предложат попрецизни мерки и во студијата односно елаборатот за оцена на 

влијание на објектот врз животната средина. 

Со Законот за заштита на животната средина Сл в. на РМ бр: 53/05, 81/05, 

24/07, 159/08, 83/09, 48/10, 124/10 и 51/11), односно пречистен текст од законот 

(Сл.в. на Р.М. бр. 123/12) уредени се правата и должностите на Република 

Македонија, на општината, како и правата и должностите на правните и на 

физичките лица, во обезбедувањето услови за заштита и за унапредување на 

животната средина, заради остварување на правото на гра|аните на здрава 

животна средина. 

Од Министерството за животна средина е добиено известување под бр. 11- 

7986/2 од 24.10. 2012 год, дека за конкретната градежна парцела не треба да се 

спроведува постапката за оцена на влијанието врз животната средина, односно 

потребно е изработка на Елаборат за заштита на животната средина. 

Елаборатот ќе се изработи во понатамошната постапка при изработка на идни 

технички документации. 

На заштитата и унапредувањето на квалитетот и состојбата на медиумите на 

животната средина: почвата, водата, воздухот на областите на животната 

средина, на биолошката разновидност и други природни богатства, како и на 

заштитата на озонската обвивка и заштитата од негативното влијание на 

човекот врз климатскиот систем покрај одредбите од овој закон се применуваат 

и одредбите на законите за одделни медиуми и области на животната средина. 

За населеното место Кривогаштани досега не се преземени посебни 

истражувања и мерења за утврдување на состојбата и квалитетот на животната 

63



средина. Заштитата на медиумите и одделните области на животната средина 

се постигнува преку преземање мерки и активности кои се однесуваат на 

заштитата од штетните влијанија утврдени со законот за заштита на животната 

средина и посебните закони од: 

- вршењето различни дејности; 

- загадувачките супстанции и технологии; 

- отпадот; 

- бучавата и вибрациите; 

- јонизирачкото и нејонизирачкото зрачење. 

За реализација на системот за заштита и унапредување 

животната средина потребно е да се почитува следното: 

на природата и 

Течните и гасовитите отпадоци да се сведат на минимум во затворени и 

полузатворени технолошки постапки. 

Вградените градежни материјали во објектите да содржат атести од 

овластена домашна инситуција за јонизирачко зрачење. 

Цврстиот отпад треба да се селектира со можност за негово 

рециклирање, како мерка за неговите количини, суровински и енергетски 

заштеди, додека депонирањето да се врши во санитарна депонија. 

Потребно е да се обезбедува предтретман на отпадните води пред 

испуштање во реципиент, кои е потребно да бидат по квалитет еднакви 

на квалитетот на водата од реципиентот. 

Задолжителна употреба на сепаратори - фаќачи на масло за собирање на 

површинските води од комплексот. 

Изградба на современа инфраструктура, со пречистувачи и септички јами 

за фекални води. 

Озеленување на површините околу комплексот во високо и ниско 

зеленило, со што битно ќе се подобри микроклимата на комплексот и 

спречување на ерозија и намалување на евентуелно загадување. 

64



Уредување на неуредените површини со комбинирано зеленило и 

соодветни содржини. 

Замена на азбест-цементните водоводни цевки со полиетиленски цевки. 

Загадувачот е должен да ги надомести трошоците за одстранување на 

опасноста од загадување на животната средина, да ги сноси трошоците 

за санација и да плати правичен надомест за штетата врз животната 

средина, како и да ја доведе животната средина во најголема можна 

мерка како пред оштетувањето, согласно начелото ,,загадувачот плаќа,,. 

Потребно е спроведување на јавна кампања за: чист воздух, примарна 

сепарација и рециклажа на комуналниот отпад, 

Заштита на атмосферските отпадни води од загадување, 

Хортикултурно уредување на слободните површини, 

Обезбедување на заштитни појаси со високо зеленило, особено покрај 

сообраќајниците. 

Во конкретниов плански опфат има предвидено: 

 

 

 

заштитно зеленило од ниски жбунови на делот на островото пред 

парцелата, како и дрва и парковски уредени површини како посебна 

целина во склоп на градежната парцела. 

Ниско и високо парковско зеленило - тревник во градежните парцели 

околу објектите и зимзелени жбунови се со цел за да се подобрат 

микроклиматските услови. 

Подигање на совеста на секој поединец за сочувување и подобрување 

на животната средина, од која дирекно зависи неговото здравје и 

квалитет на живеење. 

65



10.1. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ НАСЕЛЕНИЕТО 

Спроведувањето на планскиот документ се очекува позитивно да влијае врз 

демографскиот развој на населението во околината. Со изградбата на овој 

стопански комплекс ќе се ублажи состојбата од социоекономски аспект, поради 

фактот за потенцијални вработувања за време на изградбата како и за време на 

оперативната фаза на објектот. 

10.2. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ЧОВЕКОВОТО ЗДРАВЈЕ 

Согласно планските решенија планирано е изградба на сообраќајна 

инфраструктура, комуналната инфраструктура, зеленило и хортикултурно 

уредување, третман на отпадните води со изградба на пречистителна станица, 

организирано управување со отпадот и сл. Сите овие мерки обезбедуваат 

директна и индиректна заштита на човековото здравје. 

10.3. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КВАЛИТЕТОТ НА 

АМБИЕНТАЛНИОТ ВОЗДУХ И КЛИМАТСКИТЕ ПРОМЕНИ 

Мерки за намалување на влијанијата врз квалитетот на амбиенталниот воздух и 

климатските промени предизвикани од емисијата на издувни гасови од 

зголемената фреквенција на возилата, генерално се однесуваат на употребата 

на еколошки горива кои се приоритет на Република Македонија. На тој начин ќе 

се избегнат негативните влијанија предизвикани од овој начин на загадување на 

воздухот. Во планското решение донесени се решенија за формирање на 

заштитен зелен појас и хортикултурно уредување на комплексот, како и примена 

на најдобрите достапни техники за планирање и изградба на индустриски 

капацитети. 

66



Исто така за намалување на влијанијата врз амбиентниот воздух и климатските 

промени, се препорачува примена на природниот гас во улога на енергенс и 

користење на алтернативни извори на енергија (пример: сончеви колектори). 

Со цел да се намалат влијанијата врз квалитетот на воздухот од превозните 

средства препорачливо е поголема примена на јавен транспорт и велоспипеди 

од страна на вработените. 

10.4. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КВАЛИТЕТОТ НА 

ВОДИТЕ 


Кривогаштани, непосредно покрај Р 2335 од источната страна на трупот на 

патот поминува ПЕ траса со ф225мм, а непосредно пред к.п. 439/6 како и во 

самата парцела не поминува водоводна инсталација. Планирано е според 

државната планска документација да се обезбеди приклучок за комплексот за 

санитарна вода. 

Исто така во рамките на парцелата постои артерски бунар, а со оглед на 

местоположбата на комплескот (овој простор на пелагониската котлина 

изобилува со подземни води), постои оптимална можност за снабдување на 

технолошка и противпожарна вода преку вакви артерски бунари. 


Кривогаштани, за парцели кои се надвор од опфат, односно надвор од урбана 

средина, не постојат, ниту се планираат траси за канализациона мрежа. 

Согласно на ова, предвидувањето на канализациона мрежа ќе се разработи со 

изработката на архитектонско урбанистички проект за градежната парцела при 

што неизоставно е планирање на пречистителна станица за отпадните води кои 

ќе се продуцираат во планскиот опфат. 

67



10.5. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ПОЧВАТА 

Планската документација нуди препораки и решенија за управувањето со 

отпадните води и отпадот што претставува основен предуслов за спречување 

на негативните влијанија врз почвата, а индиректно и на подземните води при 

потенцијална инфилтрација на отпадните води. Со доследно спроведување на 

законските обврски на секој деловен субјект во објектот ќе се спречи било какво 

загадување на почвата во самиот комплекс и надвор од него. 

Инцидентно, можно е да се појават повремени истекувања на горива или масла 

од моторните возила (при точење на горива), што е сепак многу ретко, но сепак 

се работи за комплекс наменет за опслужување на возила, а површините ќе 

бидат соодветно поплочени или асфалтирани, така што и да се случи несакана 

појава може брзо и ефикасно да се интенвенира. 

10.6. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ ПРЕДЕЛОТ 

Во планираните активности на планската документација за изградба на 

стопанскиот објект, вклучени се заштитни појаси за заштита на просторот. 

Стопанскиот објект ќе има позитивно влијание на пределот од аспект на 

пејсажна и функционална компонираност со постојната сообраќајница и ќе 

делува како една осмислена урбанизирана целина. Сите овие активности ќе 

служат за зачувување и збогатување на амбиентот на просторот. 

Површините за зеленило со документациона основа (зелени неуредени 

површини) се 1 735.60м2, а со планското решение се планира зеленило со 

вкупно површина од 914.77м2, односно намалена површина за 820.83м2 кое 

произлегува од дефинирање на планираниот коридор на сообраќајниците, 

односно приклучната и и исклучната лента. 

68



10.7. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ КУЛТУРНОТО 

НАСЛЕДСТВО 

Во зоната на наведениот опфат не се евидентирани археолошки наоѓалишта, 

ниту недвижно архитектонско културно наследство, согласно Заводот за 

заштита на спомениците на културата и музеј - Прилеп заведени под бр. 07- 

214/2 од 15.06.2012 год, како и од Министерство за култура - Управа за заштита 

на културно наследство заведено под бр. 08-2082/2 од 11.07.2012 год. Доколку 

при изведувањето на земјаните работи се наиде на археолошки артефакти, 

односно дојде до откривање на материјални остатоци со културно-историска 

вредност, потребно е да се постапи во согласност со член 65 од Законот за 

заштита на културно наследство (Сл. Весник на РМ бр. 20/04 и 115/07), односно 

веднаш да се запре со отпочнатите градежни активноски и да се извести 

надлежната институција за заштита на културното наследство во смисла на 

член 129 од Законот. Заштитата на културното и историското наследство е 

важен сегмент во вкупниот развој на опшеството. 

Потребно е максимално запазување на интегритетот на спомениците на 

културата од градежен, културен, историски и функционален аспект и истите 

треба активно да бидат вклопени во културниот живот и туристичко - 

рекреативната понуда на општината, со нивно ефикасно поврзување со 

сообраќајниците. Аналогно на тоа не е потребно изработување на Заштитно 

конзерваторски основи за подрачјето на опфатот односно не е потребно да се 

вгради соодветен режим и степен на заштита 

10.8. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ВРЗ БИОДИВЕРЗИТЕТОТ 

Со примена на предвидените мерки за заштита на животната средина од 

различни аспекти (отпадни води, бучава, почва итн) ќе произлезе спречување 

на потенцијални негативни влијанија врз флората и фауната. Со помош на 

заштитните зелени зони со висока и ниска вегетација и хортикултурно 

69



уредување на комплексот, дел од флората ќе се компензира, а со тоа ќе се 

ублажат негативните влијанија. Исто така, за намалување на влијанијата врз 

поедини видови од флората и фауната, се препорачува разгледување и 

примена на мерки согласно елаборатот за заштита на животната средина. 

Доколку дополнително се утврдат влијанија врз биодиверзитетот, ќе се донесат 

и имплементират дополнителни мерки за заштита на одредени загрозени 

видови и нивните живеалишта. 

10.9. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ПОРАДИ ЗГОЛЕМЕНА 

БУЧАВА 

Проблемот кој се јавува заради зголемена бучава треба да се решава со 

заштитни зелени појаси, богати хортикултурни насади и поставување на звучни 

бариери кон најблиското населено место, кое е оддалечено од планскиот опфат 

околу 300 метри. Доколку во предвидените објекти се утврди производна 

намена потребно е да се применуваат технологии со намален интензитет на 

бучава, согласно законските одредби. 

10.10. МЕРКИ ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ВЛИЈАНИЕ ПРЕДИЗВИКАНО ОД 

УПРАВУВАЊЕ СО ОТПАДОТ 

Пред парцелата поминува постоен некатегоризиран пат, а во непосредна 

околина на северо западната страна на к.п. 436/1 се одлагаат остатоци од 

градежен шут и просторот представува неуредена крајно запуштена депонија, 

што е незамисливо ако се има предвид дека станува збор за простор 

непосредно лоциран до населеното место, а веднаш покрај самиот регионален 

пат. Од тие причини тенденција на општина Кривогаштани е овој простор со 

урбанизација и уредување, секако со утврување на конкретна намена овој 

простор да се уреди и оформи, да се оплемени и да се спречи понатамошно 

неконтролирано фрлање на комунален отпад. 

70



За избегнување на негативните влијанија врз животната средина 

поради 

неправилно управување со отпадот се препорачува исполнување на законските 

обврски за управувањето со него, како што е собирање, селектирање и 

превземање на истиот. Мерките се вградени во техничките и организациони 

решенија на планскиот документ, додека собирањето и транспортот ќе се 

реализира од страна на Јавното комунално претпријатие - Пелагонија од 


Отпадот организирано ќе се собира и евакуира најмалку еднаш неделно, од 

страна на ЈП. Пелагонија Кривогаштани, а во летната сезона и почесто, од 

страна на комуналните служби. Одлагањето ќе се врши во постојната депонија 

во Алинци. 

10.11. МЕРКИ ПРЕДВИДЕНИ ЗА ЗАШТИТА ОД НЕСРЕЌИ И ХАВАРИИ 

Согласно Законот за заштита и спасување, (Сл. в. на РМ бр: 36/2004 и 86/2008) 

се уредува заштитата и спасувањето на луѓето и материјалните добра од 

природни непогоди, епидемии, епизотии, епифеиотии, како и други несреќи во 

мир и во војна и од воени дејствија во Република Македонија 

Согласно Законот за одбрана (Сл.в.на РМ бр.42/01), Законот за заштита и 

спасување (Сл.весник на РМ бр.36/04, 49/04 и 86/08), Законот за 

пожарникарство (Сл.весник на РМ бр: 67/04) и Законот за управување со кризи 

(Сл.в.на РМ бр.29/05), задолжително треба да се применуваат мерките за 

заштита и спасување. 

Мерките за заштита и спасување се остваруваат преку организирање на дејства 

и постапки од превентивен карактер, кои ги подготвува и спроведува 

Републиката преку органите на државната управа во соодветната област. 

Мерките за заштита и спасување задолжитело се применуваат при 

планирањето и уредувањето на просторот, во плановите како и при изградба на 

објекти и инфраструктура, согласно Уредбата за начинот на применување на 

мерките за заштита и спасување, при планирање и уредување на просторот и 

71



населбите, во проектите и изградба на објектите (Сл весник на РМ бр; 105/05), 

како и учество во техничкиот преглед. 

Природни непогоди се земјотреси, поплави, лизгање на земјиште, снежни 

лавини, наноси, бури, уривање на високи брани и насипи, суша, атмосферски и 

други непогоди. 

Други несреќи се пожари, големи несреќи во патниот, железничкиот и 

воздушниот сообраќај, несреќи во рудници, индустриски несреќи предизвикани 

од експлозии и други техничко-технлошки причини, паѓање на радиоактивни 

врнежи, прашини и талози, излевање на нафта и нафтени деривати, и други 

отровни хемикалии, екслозии на гасови, запалливи течности и гасови, како и 

други гориви материи кои со воздухот создаваат експлозивни смеси и други 

експлозивни материјали од поголем размер. 

Дел од природните непогоди и другите несреќи можат да се јават и во границите 

на планскиот опфат. 

Објектите во рамките на планскиот опфат се лоцирани во зона на 8 степени по 

Меркалиева скала на очекувани земјотреси. По однос на мерките за заштита од 

природни непогоди, објектите треба да се градат со современи технологии на 

градба, согласно важечките технички прописи. За дополнителни заштитни 

мерки, ќе биде предвидена современа громобранска инсталација. Посебна 

заштитна мерка од силни ветрови е изборот на соодветна вегетација на 

зелените површини. 

Планираната сообраќајна мрежа во целост го покрива просторот во планскиот 

опфат а исто така обезбедува и услови за достапност на ПП возила и опрема до 

објектите како и користење на постојната хидрантска мрежа. 

При проектирањето водено е сметка за вградување на постојните 

противпожарни прописи односно обезбеден е пристап на ПП возило, обезбеден 

е сообраќаен профил на сите улици, потребен радиус на кривина а исто така и 

носивост на коловозот за да може да се движат ПП возилата и останатата ПП 

опрема. 

72



Исто така треба да бидат предвидени доволно количини на вода преку 

планирана хидрантска мрежа. Овие количини ќе се утврдат со разработка на 

архитектонско урбанистички проект, каде треба да се предвидат доволен број 

на надворешни надземни хидранти 

со што треба да се обезбеди добра 

покриеност на просторот, а исто така и де се одредат доволен 

број на ПП 

апарати. Во Општина Кривогаштани не постои противпожарна единица, така 

што пристигнување на ПП возила од Прилеп може да се очекува за околу 35- 

40мин, со оглед дека противпожарниот центар е на растојание од околу 27.0км. 

Утврдувањето на потребните мерки за заштита од пожар е во согласност со 

Законот за пожарникарство Сл. в. на РМ бр: 67/2004, согласно Правилникот за 

изборот на видовите и на количините на противпожарните апарати со кои треба 

да располагаат правните лица и гра|аните, како и критериумите што треба да ги 

исполнуваат правните лица кои што вршат сервисен преглед 

и контролно 

испитување на противпожарните апарати - Сл. в. на РМ бр: 105/2005, како и 

Правилникот за техничките нормативи за хидранска мрежа за гасење на пожари 

Сл. в. на РМ бр: 31/2006год. 

За ефикасна заштита на населението и материјалните добра, задолжително 

треба да се предвидат и обезбедат средства за лична и колективна заштита, 

материјално-технички средства потребни за спроведување на мерките за 

заштита и спасување, обука за примена на средствата за заштита и спасување 

во центрите предвидени за таа намена. 

При изработката на Државна урбанистичка планска документација во општина 

Кривогаштани испочитувани се одредбите на Законот за заштита и спасување 

Сл. весник на РМ 93/12 год, во кои се посочува дека е потребно предвидување 

на јавни засолништа, а обврската за изградба на јавни засолништа на ниво на 

општина ја има единицата на локалната самоуправа. 

Мерките за заштита на жителите и вработените ги опфаќаат сите облици на 

индивидуална заштита, урбанистичките мерки за заштита и намалување на 

степеност на повредливост на урбаната структура, планирањето на просторот 

за подобрување на условите за организирана заштита и спасување, како и 

73



расчистување на урнатините, заштита и евакуација на населението на помалку 

загрозено подрачје и др. 

Најинтензивни и најсложени вонредни околности во кои може да се најде едно 

подрачје претставуваат воените дејствија, односно условите за водење на 

општонародна одбранбена војна. 

За ефикасна заштита на населението и материјалните добра, задолжително 

треба да се обезбедат средства за лична и колективна заштита, материјалнотехнички 

средства потребни за спроведување на мерките за заштита и 

спасување, обука за примена на средствата за заштита и спасување во 

центрите предвидени за таа намена. 

Технолошки непогоди се експлозии, контаминација на воздух и вода, 

сообраќајни незгоди од поширок размер, хемиски загадувања, како и други 

причини кои што можат да доведат до поголеми масовни несреќи, или губитоци 

на материјални добра. За избегнување на технолошки катастрофи и 

намалување на нивните последици се превземаат мерки на заштита кои се 

состојат во: 

- одржување на опрема и инсталации за сигурност при користење на 

опасни материјали во разни технолошки процеси. 

- заштита на животната средина од емисија на опасни материи. 

- вградување на заштитни мерки предвидени со елаборати за заштита како 

составен дел на проектите од одделни објекти. 

- правилно димензионирање на сообраќајници со тротоари, заедно со 

хоризонтална и вертикална сигнализација. 

- едукација на населението за заштита од евентуални техничко технолошки 

катастрофи. 

Зависно од климатските и хидрометеоролошките услови кои владеат во 

општината, се смета дека елементарните непогоди не се честа појава. 

74



11. АНАЛИЗА НА ОЧЕКУВАНИТЕ ВЛИЈАНИЈА ОД СПРОВЕДУВАЊЕТО НА 

ПЛАНСКИОТ ДОКУМЕНТ 

75

НАСЕЛЕНИЕ 



Фактор Директни влијанија Индиректн 

Кумулативни 

Ефект 

Времетрае 

Мерки 

за 

и 

влијанија 

ње 

ублажување 

на 


влијанијата 

Фаза на изградба 

Нема 

Изведба на 

Незначителн 

Краткорочн 

- примена на 

Влијанија врз здравјето 

поединечни 

и негативни 

и 

мерките 

на луѓето: 

проекти во 


предвидени во 

- зголемено ниво на 

стопанскиот 


бучава и вибрации, 

комлекс 

документација 

- загадување на воздухот 

од издувни гасови од 


транспортните средства 

мерките кои ќе 

и честички на прашина 

бидат утврдени при 

од градежните 

изработка на 

активности 

елаборатот 

76

БИОДИВЕРЗИТЕТ 



Оперативна фаза 

Нема Нема Позитивни 

Догорочни 

- креирање на нови 


работни места 

- подобрен животен 

стандард 

- подобрена социоекономска 

состојба 

- намалена миграција на 

населението 


Нема 

Можни се и 




- нарушување и 

различни се за 



уништување на 

секој 



природните живеалишта 

поединечен 


на видовите на флора и 

проект 


фауна 

- вознемирување и 


раселување на одредени 


видовите на фауна 


(птици, и др) 


77

ВОЗДУХ 




Нема 

Можни се и 




- вознемирување и 

различни се за 


раселување на видовите 

секој 


на фауна (птици, и др) 

поединечен 

проект 


Нема Нема Незначителн 



Нарушување на 


и 


квалитетот на воздухот: 



- издувни гасови од 




- честички на прашина од 

градежните активности 


-издувни гасови во 


зимскиот период од 


домовите на 


населението кое се грее 


на дрва 

78





Долгорочни 

- примена на јавен 



транспорт за 



вработените 


- користење на 

производствениот процес 

еколошки горива 

- издувни гасови во 

- контрола на 

зимскиот период од 

испуштање на 

домовите на 

издувни гасови од 

населението кое се грее 

технолошкиот 

на дрва 

процес 

- зелени заштитни 

појаси 

79

ВОДА 




Нема Нема негативни 



Загадување при 

влијанија кои 

и 


неправилно ракување и 

ќе бидат 


неконтролирано 

подетално 


испуштање на масла, 

утврдени при 


горива и цврст отпад 

изведбата на 

проектот 






80






- изградба на 

- неправилно ракување и 


и 

канализациски 

неконтролирано 


систем 

испуштање на масла, 


- претретман на 

горива и цврст отпад 


отпадните води 

- неконтролирано 


поред да се 

испштање на води од 


испуштат во 

технолошкиот процес 

реципиентот 

- контрола на 

квалитетот на 

отпадни води пред 

да се испуштат во 

реципиенот 

- изградба на 

пречистителна 

станица 

81

ПОЧВА 







- нарушување на 



квалитетот на почвата 



при неправилно 



ракување и одлагање на 



цврст отпад (градежен 


шут) 







82

















отпадни масла и други 

отпадни материи, 










цврст отпад 

(индустриски) 

83

ВИБРАЦИИ 

БУЧАВА 







Зголемено ниво на 


и 


бучава од: 



- изведба на градежни 


работи 


- транспортни средства 









- поставување на 



заштитни зелени 

бучава од: 


појаси 

- транспортни средства 

- индустриски објекти 







и 


вибрации се очекува од 



градежната механизација 



84

ОТПАД 




Не се очекува појава на 

вибрации 


Зголемено количество на 

цврст отпад (инертен) 

при изведување на 

градежните работи 

Нема Нема Нема Нема Нема 

Нема Нема Негативни Краткорочн - примена на 

влијанија кои и 




дефинирани 




Неразвиен систем за 

управување со отпад 






Нема Нема Нема Нема Примена на 

ефикасен систем на 

управување со 

отпад 

85

ПРЕДЕЛ 

КУЛТУРНО НАСЛЕДСТВО 




Не е евидентирано во 

близина на објектот 

Не се очекуваат 





Нема 

Нема 

Не се 

очекуваат 


Нема 

примена на мерките 




доколку се наиде на 

археолошки 

наоѓалишта 





Нарушување на 


и 


естетските вредности на 



подрачјето 



Нема 

Нема 






86

ХАВАРИИ И НЕСРЕЌИ 




Позитивни 


- заштитни појаси 



- адекватно 


уредување на 

просторот 

- унапредување на 

естетските 

вредности 

- зачувување на 

пределските 

карактеристики 

- рационално 

користење на 

природните ресурси 


Негативни влијанија врз 

сите медиуми и области 

на животната средина 

Не може да 

се 

предвидат 

Не може да се 



се предвидат 


се 








Не може да се предвидат 






87



12. АЛТЕРНАТИВИ 

Анализата на алтернативи со цел избор на најповолно решение/локација за 

реализација на планскиот документ од аспект на заштита на животната средина, 

како и од аспект на економска оправданост, потребно е да се вклучи уште во 

самото планирање односно донесување на урбанистичка планска 

документација. 

При изработката на урбанистичка планска документација анализирани се 

алтернативи за просторната дистрибуција на комплексот. Притоа земени се 

предвид факторите како што се: 

Достапната инфраструктура (сообраќаен пристап, напојување со 

електрична енергија, можности за користење на локални изворници за 

водоснабдување, реципиент за одведување на отпадни води и слично); 

Сопственост на земјиштето и геодетски подлоги со цел издвојување на 

катастарските парцели; 

Геолошките и хидрогеолошките карактеристики, со цел да се избегнат 

зони во кои се застапени водопропустливи седименти; 

Постоење на земјиште со пониска катастарска класа и негова пренамена 

во градежно земјиште и на тој начин ќе се овозможи одржлив развој на 

општината. 

Разгледуваните алтернативи се однесуваат и на избор на најповолни 

коефициенти на изграденост во рамките на урбаните модули. Преку изработка 

на елаборат за заштита на животната средина, ќе се разгледуваат 

алтернативни методи на соодветен третман на отпадните води и евентуална 

употреба на обновливи извори на енергија. 

88



13. ПЛАН ЗА МОНИТОРИНГ 

Стратегиската оцена на животната средина вклучува мерки за мониторинг на 

сите значителни идентификувани позитивни и негативни ефекти, кои би 

настанале од реализацијата на државната планска документација. Планот за 

мониторинг на животната средина дава можност за системско набљудување, 

испитување и оценување на загадувањето и состојбата на медиумите и 

областите на животната средина во целина како и идентификација и 

регистрирање на изворите на загадување на одделните медиуми и областите на 

животната средина се: 

- Да се обезбедат податоци за понатамошно следење на состојбите во 

животната средина; 

- Да се има поголем увид во промените на животната средина на 

предметните локации; 

- Да се потврди дека договорените услови при одобрување на планската 

документација се соодветно спроведени; 

- Да се потврди дека влијанијата се во рамките на предвидените или 

дозволените гранични вредности; 

- Следење на состојбата во животната средина со цел навремено 

согледување на непредвидените влијанија одимплементацијата на 

планската документација и управување со истите; 

- Да се потврди дека со примена на мерките за ублажување се зголемуваат 

придобивките во однос на заштитата на животната средина; 

- Утврдување кои активности треба да бидат превземени за редуцирање на 

влијанија врз животната средина 

Со цел да се изврши мониторинг на ефикасноста на планскиот документ, 

потребно е следење на поставените индикатори и нивниот развој со што ќе се 

потврдат целите на Планот. За следење на индикаторите потребно е да се 

земат во предвид и податоците за тековната состојба на животната средина. 

89



Со следење на состојбата на животнта средина ќе се потврди оправданоста и 

примената на предложените мерки за ублажување и нивната функционалност, 

што се претставува голема придобивка во однос на заштитата на животната 

средина. 

Следењето на состојбата на медиумите ќе се реализира со дефинирани 

параметри за следење на секој медиум и со дефинирана фрекфенција за секоја 

активност поединечно. Видот и фрекфенцијата на мониторинг ќе бидат 

предложени во ИСКЗ барањата, студиите за оцена на влијанијата врз животната 

средина од секој проект посебно. 

Правилната имплементација на државната планска документација, примената 

на предложените мерки за ублажување на влијанијата и нивната 

функционалност, оправданоста на целите на Планот и на стратегиската оцена 

на животната средина ќе се потврдат преку следење на следните индикатори: 

90



ЦЕЛИ ПРЕДМЕТ МОНИТОРИНГ СОЖС ИНДИКАТОРИ 

- Подобрување на Сите медиуми - Мониторинг на - Измерени вредности 

квалитетот на живот на на животната медиумите во 

за емисии во 

локалното население, средина животната средина медиумите на 

животната средина, 

- Подобрување на Население - Следење на 

- Намалени психофизички 

здравјето на луѓето и 

состојбата на 

заболувања на 

здравјето на 

населението, како 

- Зголемување на 

населението 

резултат на нарушен 

животниот стандард 

квалитет на животната 

- Следење на стапката средина, 

на вработеност - Зголемена стапка на 

вработеност 

- Следење на 

- Намалена миграција 

приходите на 

- Намален број на 

вработените во невработени 

комплексот 

- Подобрување на Квалитет на - Мониторинг на - Концентрација на 

квалитетот на воздухот воздухот амбиентен воздух и измерените вредности 

квалитет на воздух од во границите на МДК 

- Намалување на Климатски испуст на 

- Непроменетата 

ИЗВОРИ 

НА 

ВЕРИФИКАЦИЈА 

- Редовни извештаи за 

мониторинг од МЖСПП 

или акредитирана 

институција 

- Извештаи од 

Министерство за 

здравство, 

- Финансиски извештаи, 

- Статистички извештаи, 

- Локална самоуправа, 

- Редовни извештаи од 

мониторинг на МЖСПП 



91



емисиите на 

стакленичките гасови 

- Заштита и 

подобрување на 

квалитетот на водата и 

почвата 

фактори инсталациите состојба на квалитет на 

амбиентен воздух во 

однос на измерените 

концентрации на 

амбиентен воздух 

мерени во претходната 

постојна состојба 

- Користење 

алтернативните извори 

на енергија 

- Број на вработени кои 

користат јавен 

транспорт и велосипеди 

Површински -Мониторинг на - Квалитет според 

води 

квалитетот на 

микро-биолошки 

третираните отпадни анализи на третирана 

атмосферски, 

отпадна вода 

индустриски и 

- Квалитет на 

комунални води подземните води во 

Подземни 

рамките на МДК 

води 

- Подобрена 

ефикасност во 

- Катастар на загадувачи 

при МЖСПП 


Заводот за јавно здравје 

- Статистички извештаи 








Заводот за јавно здравје 

- Статистички извештаи 

92



употреба на водата 


- Постројка за 

Министерство за 


предтретман на 

здравство 

почва 

отпадни води 

- Количина на отпад кој 

е одложен на депонија 

- Заштита и 

Флора, фауна 

- Мониторинг врз 

- Процент на зачувани 

- Извештаи од МЖСПП 

унапредување на 

квалитетот 

живеалишта/видови 

биодиверзитетот 

живеалиштата и 

Природни 

популациите на 

живеалишта 

карактеристичните 

видови на флора и 

фауна 

- Соодветно 

Управување 

-Мониторинг врз 

- Намален процент на 


управување со отпадот 

со отпад 

управувањето со 

генериран отпад 


отпадот 

- Зголемен процент на 



рециклиран и повторно 


почва 

употребен комунален 

- Извештаи од 

отпад 

локалната самоуправа 



површински и 

јавното комунално 

подземни 

претпријатие 

93



води 

- Минимизирање на 

Сите медиуми 

Степен на 

- Намален или 

Извештај за релизација 

појавите на несреќи и 

од животната 

имплементација на 

елиминиран ризик од 

на планска 

хаварии 

средина 

препораките за 

несреќи и хаварии 


заштита од несреќи и 

хаварии 

94



14. НЕТЕХНИЧКО РЕЗИМЕ 

Законот за животна средина (Сл. Весник на Република Македонија бр. 53/05, 

81/05 и 24/07), член 65 предвидува спроведување постапка за оцена на 

влијанието на одредени стратегии, планови, програми, како и нивните измени 

врз животната средина. 

Стратегиска оцена се спроведува на плански документи кои се подготвуваат во 

областа на земјоделство, шумарство, рибарство, енергетика, индустрија, 

рударство, транспорт, регионален развој, телекомуникациите, управување со 

отпадот, управување со водите, туризмот, просторното и урбанистичкото 

планирање и користење на земјиштето, на Националниот акционен план за 

животна средина и на локалните акциони планови за животна средина, како и 

врз сите стратегиски, плански и програмски документи со кои се планира 

изведување на проекти за кои се врши оценка на влијанието на проектот врз 

животната средина. 




(врска Р1303), во правец од н.м. Обршани кон н.м. Кривогаштани. Опфатот е со 

неправилна правоаголна форма и се граничи од северната страна со к.п. 436/1, 

со к.п. 2185 (постоен некатегоризиран пат) и со 439/7, од источната страна со 

к.п. 1347/2 (постоен некатегоризиран пат), од јужната страна со к.п. 439/5, а од 

западната страна со к.п. 2187/1 - Р 2335. 








95











Со планскиот концепт се планира обезбедување на комплекс за придружни 

услужни објекти – бензинска пумпна станица со придружни содржини. Во 

предниот дел е планирана бензинската пумпна станица (простор за точење на 

горива, продажен простор), 

а во длабочината на парцелата придружни 

содржини (сервис за моторни возила, авто перална и др.) 

Земјиштето кое е предмет на анализа е 

предвидено за група на класа на 

намена “Е” инфраструктура, односно класи на намена “Е2“комунална 

супраструктура, и класа “Д“ зеленило и рекреација односно “Д2“ заштитно 

зелено. Поединечно класите на намени се представени во табелата за 

билансни показатели во која е прикажана површината во м2 на одредена класа, 

како и процентот на класата во рамките на планираниот опфат. 

Конкретни цели на планскиот документ се следните: 

 

 

Подобрување на социо-економскиот развој на одреден број семејства од 

Општина Кривогаштани, преку оптимално искористување на ресурсите и 

зголемена динамика на економскиот развој, согласно со современите 

принципи на пазарното стопанство; 

Подобрување на нивото на економската и социјалната сигурност со 

непосредно влијание врз зголемување на мотивираноста на населението 

и искажување на траен интерес за опстанок во матичната средина, 

целосна афирмација на сите аспекти на живеење и стопанисување во 

руралната средина и создавање неопходна и социјална сигурност; 

96



 

 

Зголемено ниво на функционална и комунална опременост и планско 

уредување на просторот, подобрување на локалната сообраќајна 

инфраструктура и ефикасна комуникациска поврзаност со центрите од 

повисоко ниво; 

Зачувување и унапредување на природните вредности и еколошки 

атрибути на просторот и афирмирање на културолошките особености и 

вредности; 

За овој простор постојат податоци во вид на Услови за планирање на просторот 

како Извод од Просторниот План на Република Македонија, според кои е 

изработена државната урбанистичка документација за градба на БЕНЗИНСКА 

ПУМПНА СТАНИЦА СО ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – КО Обршани, Општина 


Во рамки на насоките за изработка на планови од пониско ниво, кои ги дава 

Просторниот План, за стопански комплекси од ваков тип треба да се почитува: 

- Избор и распоред на стопанските активности согласно со природните 

услови, расположивата работна сила и постојаните стопански капацитети; 

- Создавање можности за отварање на нови работни места со да се 

задржи постојаното население и да се намалат миграциите; 

- Обезбедување на спроведување на постојаните закони и прописи со кои 

се заштитува просторот, ресурсите и националното богатство и се 

организира и уредува просторот со цел за вкупен развој, а особено во 

однос на: 

 

 

 

 

Бесправната градба; 

Стопанисувањето со шумите, земјоделското земјиште, водите и 

друго; 

Заштита на создаденото и природното богатство; 

Насоките и критериумите за уредување на просторот надвор од 

градежните подрачја треба да се утврдат со помош на стручни 

основи и упатствата од ресорите на земјоделството, 

водостопанството, шумарството и заштита на животната средина. 

97



Во поглед на одведувањето на отпадни води предвидена е изградба на 

пречистителна станица. Согласно одредбите на Просторниот План на Р. 

Македонија за рационално користење и заштита на просторот, идниот развој и 

разместеност на производните дејности на овој простор треба да се базира на 

примена на принципите и стандардите за заштита на животната средина, 

особено нивна превентивна примена и спречување на негативните влијанија на 

производните процеси и технологии врз животната средина. Извештајот за 

стратегиска оцена ги разгледува основните податоци за животната средина во и 

околу предметното подрачје, а тие се однесуваат на: 

- географската местоположба на планскиот опфат 

- релјефните услови, наклон и експозиција на терените; 

- сеизмичките карактеристики, кои укажуваат на тоа дека територијата на 

општина Кривогаштани, припаѓа на простор кој е подложен на чести 

земјотреси предизвикани од локални и поодалечени епицентрални 

жаришта, кои може да се манифестираат со епицентрален интензитет од 

VII според МКС скала; 

- Климатските услови на регионот со климатски елементи од умереноконтинетална 

клима; 

- Квалитетот на воздухот како еден од главните медиуми и фактори за 

квалитетно живеење во животната средина; 

- Културното наследство не е евидентирано во близина на предметната 

локација; 

- Состојбата со биодиверзитетот (флора и фауна) на планскиот опфат, 

каде што нема евидентирани карактеристични загрозени и ендемични 

видови; 

- Пределските карактеристики на предметното подрачје; 

- Демографските карактеристики во Општина Кривогаштани од аспект на 

вкупното население, наталитетот и морталитетот, како и стапката на 

невработеност; 

- Воените разурнувања, природните и техничко-технолошките катастрофи 

се земени во предвид и анализирани во овој извештај; 

98



Во изработката на овој извештај беше разгледан и стопанскиот развој кој според 

Просторниот План на Република Македонија се базира на дефинираните цели 

на економскиот развој во „Националната Стратегија за економскиот развој“, 

определбите за рационално користење на потенцијалите и погодностите на 

развојот и поставеноста на системот на населби, како и политиката за 

порамномерна и порационална просторна организација на стопанството. 

Според тоа, реализацијата на урбанистичка планска документација за градба 

на БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА 

СО ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – КО 

Обршани, Општина Кривогаштани се очекува да предизвика поволни влијанија 

врз животниот стандард и квалитетот на живеење на луѓето, како и да даде 

допринос кон развојот на локалната и националната економија. 

При реализацијата на урбанистичка планска документација Урбанистичка 

планска документација за градба на БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА 

ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – КО Обршани, Општина Кривогаштани се земени во 

обзир бонитетната класа и досегашната намена на земјиштето и ќе се изврши 

соодветна трансформација во насока на одржлива пренамена на земјиштето. 

Во извештајот за стратегиска оцена на животната средина потребно е да се 

разгледаат и релевантните аспекти на моменталната состојба на животната 

средина и што највројатно би се случило доколку не дојде до имплементација 

на планскиот документ/најверојатната еволуција без имплементција на 

стратегијата, планот или програмата. Во анализираниот случај, состојбата без 

имплементација на планскиот документ е оценета како неппогодно решение за 

одржливиот развој на Општина Кривогаштани. 

Посебно внимание во извештајот се посветува на описот на веројатните 

влијанија на планскиот документ врз медиумите и областите на животната 

средина и врз социо-економските и демографските карактеристики, а исто така 

се предвидени и мерки за спречување, ублажување или отстранување на 

негативните влијанија. 

Извештајот за стратегиска оцена на влијанието на урбанистичка планска 

документација врз животната средина ги разгледува негативните влијанија врз 

специфичните медиуми и области на животната средина и мерките за 

СО 

99



ублажување на негативните влијанија во поширок обем, додека пак изведбата 

на секој планиран објект (проект) е предмет на разгледување на постапката за 

оцена на влијанијата на проектите врз животната средина и кон неа ќе се 

пристапи дополнително. Се обработуваат влијанијата на планскиот документ и 

мерките за ублажување на влијанијата врз: 

- Демографските карактеристики и човековото здравје - реализацијата на 

Планот ќе има незначителни негативни и краткотрајни влијанија врз 

здравјето на луѓето при изградбата, и според тоа се предвидени 

соодветни мерки за намалување на влијанијата: контрола на 

интензитетот на бучавата и контрола на квалитетот на амбиентниот 

воздух; 

- Социо-економската состојба - реализацијата на Планот ќе има позитивни 

долгорочни влијанија врз социо-економската состојба и поради тоа не се 

предвидуваат мерки за намалување на влијанијата; 

- Квалитетот на амбиентниот воздух - реализацијата на Планот ќе има 

незначителни негативни влијанија врз здравјето на луѓето при изградбата 

и во оперативната фаза, и поради тоа се предвидени соодветни мерки за 

намалување на влијанијата: примена на јавен транспорт за вработените, 

користење на еколошки горива, контрола на испуштање на издувни 

гасови од технолошкиот процес, користење на природниот гас, зелени 

заштитни појаси; 

- Бучава и вибрации - зголемен интензитет на бучава и вибрации ќе се 

појави во фазата на изградба, додека за време на оперативната фаза 

интензитетот на бучавата е намален, а појава на вибрации не се очекува. 

Предвидени се соодветни мерки за намалување на влијанијата од бучава: 

поставување на звучни изолациски бариери, поставување на заштитни 

зелени појаси; 

- Квалитет на површинските и подземните води – за спречување на 

негативните влијанија предвидени се следните мерки: приклучок кон 

канализациски систем, претретман на отпадните води пред да се 

испуштат во реципиентот, контрола на квалитетот на отпадни води пред 

100



да се испуштат во реципиенот, а со соодветно управување со отпадот во 

цврста и течна состојба, не се очекуваат негативни влијанија врз водите 

со реализација на планскиот документ; 

- Почвата – доколку се применува системот на ефикасно управување со 

отпадот во цврста и течна состојба, не се очекуваат негативни влијанија 

врз водите со реализација на планскиот документ, а се предлага примена 

на мерки за намалување на влијанијата кои ќе бидат утврдени при 

изработка на елаборатот за заштита на животната средина; 

- Биодиверзитетот (флора и фауна) – реализацијата на планскиот 

документ нема да предизвика позначајни негативни влијанија во глобални 

рамки, бидејќи на предметното подрачје не се евидентирани ендемични 

видови, па според тоа се предлага примена на мерки за намалување на 

влијанијата кои ќе бидат утврдени при изработка на елаборатот за 

заштита на животната средина, односно студијата за влијание на 

проектот врз животната средина; 

- Пределските карактеристики – со реализацијата на планот ќе дојде до 

нарушување на пределските карактеристики, па според тоа предвидени 

се соодветни мерки за ублажување на влијанијата: заштитни појаси, 

адекватно уредување на просторот, унапредување на естетските 

вредности, зачувување на пределските карактеристики, рационално 

користење на природните ресурси; 

- Културното наследство – не е евидентирано културно наседство во 

непосредна близина на планскиот опфат, па според тоа не се 

предвидуваат посебни мерки во планската документација; 

- Природното наследство – не е евидентирано на предметното подрачје, па 

според тоа не се предвидени мерки за ублажување на влијанијата; 

- Управувањето со отпадот – во планската документација е предвиден 

воспоставување на ефикасен систем за управување со цврстиот отпад и 

според тоа не се очекуваат негативни влијанија; 

101



- Несреќи и хаварии - согласно Законот за одбрана, Законот за заштита и 

спасување и Законот за управување со кризи, задолжително треба да се 

применуваат мерките за заштита и спасување; 

- Како составен дел од извештајот е и Планот за мониторинг, со чија 

реализација ќе се обезбедат податоци за состојбата на одредени 

медиуми на животната средина (воздух, вода, почва), како и следење на 

примената на мерките за ублажување и ефектите од примената на 

истите. 

Планот за мониторинг овозможува следење на состојбата на животната средина 

преку следните параметри, кои се прикажани табеларно во самиот извештај: 

- Здравје на луѓето; 

- Квалитет на амбиентен воздух; 

- Ниво на бучава; 

- Ниво на вибрации; 

- Квалитет на површински води; 

- Квалитет на подземни води; 

- Квалитет на почва; 

- Отпадни води; 

- Создавање и управување со отпад; 

- Состојба на биодиверзитетот (флора и фауна); 

- Хаварии и несреќи 

102



15. ЗАКЛУЧОЦИ И ПРЕПОРАКИ 

Заклучоци и препораки кои беа дефинирани при изработката на извештајот за 

стратегиска оцена на животната средина за реализација на урбанистичка 

планска документација за Урбанистичка планска документација за градба на 

БЕНЗИНСКА ПУМПНА СТАНИЦА СО ПРИДРУЖНИ СОДРЖИНИ – КО Обршани, 

Општина Кривогаштани се следните: 

Примена на насоките и елементите за изработка на просторни и 

урбанистички планови од аспект на заштита на животната средина и 

примена на мерките и активностите за рационално користење и заштита 

на просторот, дефинирани во предлог државната планска документација; 

Спроведување на Планот за мониторинг, со кој ќе се добијат податоци за 

состојбата на одредени медиуми на животната средина и следење на 

ефектите од примената на мерките за ублажување на негативните 

влијанија; 

Спроведување на мерките за заштита и спасување, дефинирани во 

планската документација; 

Спроведување на процедурата за информирање на јавноста и 

организирање на јавна расправа; 

Реализирањето на урбанистичка планска документација има позитивни 

влијанија врз социо-економската состојба, кои ќе се манифестираат преку 

создавање на работни места, намалување на миграцијата и подобрување на 

локалната економија. 

103



16. ПРИЛОЗИ 

104



16.1. ПОДАТОЦИ ЗА ИЗРАБОТУВАЧОТ 

105



16.2. ЛИСТА НА РЕЛЕВАНТНА ЗАКОНСКА РЕГУЛАТВА 

Во рамки на националната правна рамка, следните национални 

документи релевантни за планскиот документ се земени предвид во однос на 

целите на животна средина: 

• Втор национален еколошки акционен план на РМ (2006 год.) 

• Национална стратегија за одржлив развој 

• Просторен план на РМ (2004 год.) 

• Закон за животна средина (Сл.весник бр. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08 и 

83/09) 

• Закон за заштита на природата (Сл. Весник на РМ, бр. 64/04, бр. 41/06 и 

бр. 84/07) 

• Закон за управување со отпад (Сл.весник бр.68/04, 71/04, 107/07, 102/08 и 

134/08) 

• Закон за квалитет на амбиентен воздух (Сл.весник 67/04, 92/07 и 35/10) 

• Закон за заштита од бучава во животната средина (Сл.весник бр.79/07) 

• Закон за водите (Сл.весник бр.87/08, 6/09 и 161/09) 

• Закон за снабдување со вода за пиење и одведување на урбани отпадни 

води (Сл. Весник на РМ, бр. 68/04 и бр. 103/08) 

• Закон за спроведување на просторен план на РМ (Сл.весник бр. 39/04) 

• Закон за просторно и урбанистичко планирање (Сл.весник бр.51/2005) 

• Закон за градење (Сл.весник бр.130/09) 

• Закон за јавна чистота (Сл.весник бр.111/08) 

• Закон за комунални дејности (Сл.весник бр.45/97, 23/99, 45/02, 16/04 и 

5/09) 

• Национална стратегија за управување со отпад (2008-2020) 

• Национален план за управување со отпад (2009 - 2015) 

Во рамки на секундарното законодавство, земени се предвид сите постоечки 

подзаконски акти релевантни за тематиките опфатени со горенаведените 

законски акти. Во делот на имплементација на постапката за стратегиска оцена 

106



на животната средина дадена во Глава X од Законот за животна средина, 

следните подзаконски акти се консултирани при изготовката на овој Извештај и 

спроведувањето на самата процедура за стратегиска оценка на предметниот 

плански документ: 

• Уредба за стратегии, планови и програми вклучувајќи ги и промените на 

тие стратегии, планови и програми, за кои задолжително се спроведува 

постапка за оцена на нивното влијание врз животната средина и врз 

животот и здравјето на луѓето (Сл.весник бр.153/07) 

• Уредба за критериумите врз основа на кои се донесуваат одлуки дали 

определени плански документи би можеле да имаат значително влијание 

врз животната средина и здравјето на луѓето (Сл.весник бр.144/07) 

• Уредба за содржината на извештајот за стратегиска оцена на животната 

средина (Сл.весник бр.153/07) 

• Уредба за учество на јавноста во текот на изработката на прописи и други 

акти, како и планови и програми од областа на животната средина 

(Сл.весник бр.147/08) 

Друго релевантно законодавство: 

• Закон за локална самоуправа (Службен весник на РМ бр. 05/02) 

• Закон за градење (Службен весник на РМ бр. 130/09) 

• Закон за градежно земјиште (Сл. Весник на РМ, бр. 82/08 и бр. 143/08) 

• Закон за земјоделско земјиште (Сл. Весник на РМ, бр. 29/98, бр. 18/99, бр. 

02/04 и бр. 135/07) 

• Закон за заштита на културното наследство (Службен весник на РМ бр. 

20/04 и 115/07) 

• Законот за шуми (Сл. весник на РМ бр. 64/09) 

• Правилник за уредување на просторот (Сл. Весник на РМ, бр. 2/02) 

• Правилник за стандарди и нормативи за урбанистичко планирање (Сл. 

Весник на РМ, бр. 78/06) 

• Правилник за поблиската содржина, размер и на графичка обработка на 

урбанистичките планови (Сл. Весник на РМ, бр. 78/06) 

• Уредба за класификација на водите (Сл. Весник на РМ, бр.) 

107



• Конвенција за биолошка разновидност (Сл. Весник на РМ, бр. 54/97) 

• Закон за заштита и спасување (Сл. Весник на РМ бр. 36/04 и бр. 79/07) 

Релевантни директиви на Советот на Европа: 

• Директива за диви птици (79/409/EEC) 

• Директива за живеалишта (92/43/EEC) 

108



16.3. СКИЦИ, ШЕМАТСКИ ПРИКАЗИ 

109



16.5. ЗАПИСНИК ОД ЈАВНА РАСПРАВА 

110

Ð¡ÐÐ_ÐÐÐ¦Ð Ð¢_ÐÑÐ¸Ð²Ð¾Ð³Ð°ÑÑÐ°Ð½Ð¸ - ÐÐ¸Ð½Ð¸ÑÑÐµÑÑÑÐ²Ð¾ Ð·Ð° ÑÑÐ°Ð½ÑÐ¿Ð¾ÑÑ Ð¸ Ð²ÑÑÐºÐ¸

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Ð¡ÐÐ_ÐÐÐ¦Ð Ð¢_ÐÑÐ¸Ð²Ð¾Ð³Ð°ÑÑÐ°Ð½Ð¸ - ÐÐ¸Ð½Ð¸ÑÑÐµÑÑÑÐ²Ð¾ Ð·Ð° ÑÑÐ°Ð½ÑÐ¿Ð¾ÑÑ Ð¸ Ð²ÑÑÐºÐ¸