PDF - Wolne Lektury

towane okno poczęło rozświecać się złowrogim światłem błyskawic, a mury trząść się od
grzmotów, gdy wreszcie wicher wpadł ze świstem do wieży i zgasił mdły⁵⁰⁹ kaganek⁵¹⁰
przy łożu: pogrążony w ciemności Zbyszko stracił znów wszelką otuchę — i całą noc ani
na chwilę oczu nie mógł zamrużyć…
„Już ja się śmierci nie wywinę — myślał — i wszystko nic nie pomoże”.
Wszelako nazajutrz przyszła do niego w odwiedziny zacna księżna Anna Januszowa,
a z nią i Danusia ze swoją luteńką za pasem. Zbyszko padł im kolejno do nóg, po czym
jakkolwiek był w utrapieniu, po bezsennej nocy, w niedoli i niepewności, nie do tyla
jednak zapomniał o rycerskiej powinności, aby nie okazać Danusi zdumienia nad jej
urodą…
Lecz księżna podniosła na niego oczy pełne smutku i rzekła:
— Nie dziwuj się ty jej, bo jeśli Maćko dobrej odpowiedzi nie przywiezie albo zgoła
nie wróci, będziesz ty się wkrótce, niebożę, lepszym rzeczom w niebie dziwował.
Po czym jęła ronić łzy, rozmyślając o przyszłym niepewnym losie rycerzyka, a Danusia
zawtórowała jej zaraz. Zbyszko pochylił się na nowo do ich nóg, bo i jego serce zmiękło
wobec tych płaczów jak wosk w cieple. Nie kochał on tak Danusi, jak mąż kocha niewiastę,
poczuł jednak, że ją kocha z całej duszy i że na jej widok dzieje mu się w piersiach
coś takiego, jakby w nich tkwił drugi człowiek, mniej srogi, mniej zapędliwy⁵¹¹, mniej
wojną dyszący, a natomiast jakby słodkiego kochania spragniony. Chwycił go wreszcie
żal ogromny, iż musi ją porzucić i nie będzie mógł dotrzymać tego, co ślubował.
— Już ja ci, niebogo, pawich czubów pod nogi nie podłożę — mówił. — Ale jeśli
przed boskim obliczem stanę, tedy tak powiem: „Odpuść mi, Panie, grzechy, ale co
jest dobra wszelkiego na ziemi, to daj nie komu innemu, tylko pannie Jurandównie ze
Spychowa”.
— Niedawnoście się poznali — rzekła księżna. — Nie da Bóg, by to było na próżno.
Zbyszko zaczął wspominać wszystko, co zaszło w gospodzie tynieckiej, i rozczulił się
zupełnie. W końcu jął prosić Danusi, by mu zaśpiewała tę samą pieśń, którą śpiewała
wówczas, kiedy ją to chwycił z ławki i przyniósł do księżnej.
Więc Danusia, choć było jej nie do śpiewania, wzniosła zaraz główkę ku sklepieniu
i przymknąwszy jako ptaszek oczki, poczęła:
Gdybym ci ja miała
Skrzydłeczka jak gąska,
Poleciałabym ja
Za Jaśkiem do Śląska.
Usiadłabym ci ja
Na śląskowskim płocie…
„Przypatrz się, Jasiulku‥⁵¹².”
Lecz nagle spod stulonych rzęsów⁵¹³ wypłynęły jej łzy obfite — i nie mogła dłużej
śpiewać. A Zbyszko porwał ją na ręce tak samo jak niegdyś w tynieckiej gospodzie i począł
chodzić z nią po izbie, powtarzając w uniesieniu:
— Nie paniej jeno ja bym w tobie szukał. Niechby mnie Bóg wyratował, niechbyś
dorosła — i niechby rodzic pozwolili — to by ja cię brał, dziewczyno!… Hej!…
Danusia, objąwszy go za szyję, skryła spłakaną twarz na jego ramieniu — a w nim żal
wstawał coraz większy, który płynąc z głębi wolnej natury słowiańskiej, zmieniał się w tej
prostej duszy niemal w pieśń polną:
To by ja cię brał, dziewczyno!
To by ja cię brał!…
⁵⁰⁹���y (daw.) — słaby.
⁵¹⁰�a�a��� — lampka oliwna.
⁵¹¹za������y (daw.) — popędliwy, skłonny do szybkiego a nieprzemyślanego działania.
⁵¹²�a �a���� �� �����a — pieśń ludowa spotykana w Wielkopolsce, Małopolsce, na Mazowszu i na Śląsku.
⁵¹³rz���� — dziś popr.: rzęs.
������ ����������� Krzyżacy� ��� ���r��zy 55
Miłość