Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Lecz Maćko wyprosił, by egzekucja nie nastąpiła rychło⁴⁹², co mu przyszło łatwo,<br />
gdyż ludziom ówczesnym, zamiłowanym w drobiazgowym rozporządzaniu mieniem, zostawiano<br />
zwykle czas do układów z rodziną, jak również do pojednania się z Bogiem.<br />
Nie chciał też nastawać na prędkie wykonanie wyroku i sam Lichtenstein rozumiejąc, że<br />
skoro obrażonemu majestatowi Zakonu stało się zadość, nie należy do reszty zrażać potężnego<br />
monarchy, do którego był wysłan nie tylko dla wzięcia udziału w uroczystościach<br />
chrzcin, ale i dla układów o ziemię dobrzyńską. Najważniejszym jednak względem było<br />
zdrowie królowej. Biskup Wysz⁴⁹³ ani chciał słyszeć o egzekucji przed połogiem, słusznie<br />
mniemając, że takiej sprawy nie można będzie przed panią ukryć, ta zaś, gdy się raz o niej<br />
dowie, wpadnie w turbację⁴⁹⁴ mogącą jej ciężko zaszkodzić. W ten sposób pozostawało<br />
Zbyszkowi może i kilka miesięcy życia do ostatecznych rozporządzeń i pożegnania się ze<br />
znajomymi.<br />
Jakoż Maćko odwiedzał go codziennie i pocieszał, jak umiał. Rozmawiali żałośnie<br />
o nieuniknionej śmierci Zbyszkowej, a jeszcze żałośniej o tym, że ród może wyginąć.<br />
— Nie będzie inaczej, jeno musicie babę brać — rzekł raz Zbyszko.<br />
— Wolej⁴⁹⁵ bym krewniaka jakiego choć z dalekości odszukał — odpowiedział stroskany<br />
Maćko. — Gdzie mnie o babach myśleć, kiedy tobie mają szyję uciąć. A choćby<br />
też koniecznie przyszło którą brać, nie uczynię tego, nim Lichtensteinowi zapowiedzi<br />
rycerskiej nie poślę i pomsty nie dokonam. Już ty się nie bój!…<br />
— Bóg wam zapłać. Niechże mam choć tę uciechę! Alem to wiedział, że mu nie<br />
darujecie. Jakoże uczynicie?<br />
— Jak się posłowanie jego skończy, będzie albo wojna, albo spokój — rozumiesz?<br />
Jeśli będzie wojna, wyślę mu zapowiedź, żeby przed bitwą do pojedynczej walki ze mną<br />
stanął.<br />
— Na udeptanej ziemi?<br />
— Na udeptanej ziemi, konno alibo pieszo, ale jeno na śmierć, nie na niewolę. Będzie-<br />
-li zaś spokój, to do Malborga pojadę i kopią w bramę zamkową uderzę, a trębaczowi każę<br />
otrąbić⁴⁹⁶, że go na śmierć wyzywam. Już ci się nie pochowa.<br />
— Pewnie, że się nie pochowa, i rady mu dacie, jakobym widział.<br />
— Rady?… Zawiszy bym nie dał, Paszkowi bym nie dał, Powale też; ale nie chwalący<br />
się, takim jak on poradzę dwom. Obaczy krzyżacka jego mać! Zali nie tęższy był ów rycerz<br />
od Fryzów? A jakem go ciął z góry bez⁴⁹⁷ hełm, gdzie mi się topór zatrzymał? Na zębach<br />
się zatrzymał. Albo nie?<br />
Odetchnął na to Zbyszko z wielką ulgą i rzekł:<br />
— Lżej będzie ginąć.<br />
I poczęli wzdychać obydwa, po czym stary szlachcic jął⁴⁹⁸ mówić wzruszonym głosem:<br />
— Ty się nie �asuj⁴⁹⁹. Nie będą twoje kości szukały jedna drugiej na sądzie ostatecznym.<br />
Trumnę ci kazałem sporządzić dębową, taką, że i kanonicy od Panny Marii nie mają<br />
lepszych. Nie zginiesz ty jako ścierciałka⁵⁰⁰ . Ba! i tego nawet nie dopuszczę, żebyć mieli<br />
ścinać na tym samym suknie, na którym mieszczanów⁵⁰¹ ścinają. Jużem się z Amylejem<br />
zgodził, że da całkiem nowe, tak zacne, że starczyłoby i królowi na poszycie kożucha.<br />
I mszy ci nie pożałuję — nie bój się!<br />
Uradowało się na to serce Zbyszka, więc pochyliwszy się do ręki stryjca, powtórzył:<br />
— Bóg wam zapłać.<br />
Czasem jednak, mimo wszystkich pociech, zdejmowała go okrutna tęsknota, więc<br />
innym razem, gdy Maćko przyszedł go odwiedzić, ledwie się z nim przywitawszy, zapytał<br />
spoglądając przez kratę w murze:<br />
⁴⁹²ryc��� (daw.) — szybko.<br />
⁴⁹³����r �y�z �a�������� — (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na<br />
to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi.<br />
⁴⁹⁴��r�ac�a (daw.) — trudna sytuacja bądź zmartwienie nią.<br />
⁴⁹⁵����� (daw.) — lepiej.<br />
⁴⁹⁶��r���� (daw.) — ogłosić uroczyście.<br />
⁴⁹⁷��z (daw.) — przez.<br />
⁴⁹⁸��� (daw.) — zacząć.<br />
⁴⁹⁹�ra���a� ��� (daw.) — martwić się.<br />
⁵⁰⁰�c��rc�a��a — skartabella, szlachcic bez pełni praw stanowych.<br />
⁵⁰¹����zcza��� — dziś popr.: mieszczan.<br />
������ ����������� Krzyżacy� ��� ���r��zy 53