PDF - Wolne Lektury

Jadwiga³⁹⁴ weszła przez drzwi od zakrystii. Ujrzawszy ją, rycerze bliżsi stallów, jakkolwiek
msza się jeszcze nie zaczęła, poklękali natychmiast, mimo woli oddając jej cześć
jak świętej. Zbyszko uczynił to samo, albowiem w całym tym zgromadzeniu nikt nie
wątpił, że ma naprawdę przed sobą świętą, której obrazy będą zdobiły z czasem ołtarze
kościelne. Szczególniej od kilku lat, surowe, pokutnicze życie Jadwigi sprawiło, że obok
czci, winnej królowej, oddawano jej cześć niemal religijną. Z ust do ust między panami
i ludem chodziły głosy o cudach spełnianych przez królowę. Mówiono, iż dotknięcie jej
dłoni leczyło chorych: ludzie pozbawieni władzy w rękach i nogach odzyskiwali ją po
włożeniu starych szat królowej. Wiarogodni świadkowie zapewniali, iż słyszeli na własne
uszy, jak raz Chrystus przemówił do niej z ołtarza. Czcili ją na klęczkach monarchowie
zagraniczni, czcił i obawiał się ją obrazić nawet hardy Zakon krzyżacki. Papież Bonifacy IX
nazywał ją świątobliwą i wybraną córką Kościoła. Świat patrzał na jej postępki i pamiętał,
że to dziecię domu Andegaweńskiego i polskich Piastów, że ta córka potężnego Ludwika³⁹⁵,
wychowanka najświetniejszego dworu, a wreszcie najpiękniejsza z dziewic na ziemi,
zrzekła się szczęścia, zrzekła się pierwszej dziewiczej miłości³⁹⁶ i poślubiła jako królowa
„dzikiego” księcia Litwy, aby wraz z nim skłonić do stóp Krzyża ostatni pogański naród
w Europie. Czego nie dokazały siły wszystkich Niemców, potęga Zakonu, wyprawy krzyżowe,
morze przelanej krwi — tego dokazało jedno jej słowo. Nigdy chwała apostolstwa
nie opromieniła młodszego i cudniejszego czoła — nigdy apostolstwo nie połączyło się
z takim poświęceniem — nigdy niewieścia piękność nie zaświeciła taką anielską dobrocią
i takim cichym smutkiem.
Opiewali ją też minstrele³⁹⁷ na wszystkich dworach Europy; zjeżdżali się do Krakowa
rycerze z najodleglejszych ziem, by widzieć tę polską królowę, kochał ją jak źrenicę oka jej
własny naród, któremu przez związek z Jagiełłą przymnożyła potęgi i sławy. Jedna tylko
wielka troska zaciążyła nad nią i nad narodem — oto tej wybrance swojej Bóg odmawiał
przez długie lata potomstwa.
Lecz gdy nareszcie i ta niedola minęła, radosna wieść o uproszonym błogosławieństwie
rozbiegła się jak błyskawica od Bałtyku po Morze Czarne, po Karpaty i napełniła
weselem wszystkie ludy olbrzymiego państwa. Z wyjątkiem stolicy krzvżackiej przyjęto
ją radośnie nawet po dworach zagranicznych. W Rzymie śpiewano �� ����³⁹⁸. W ziemiach
polskich utrwaliło się ostatecznie mniemanie, że o co „święta pani” Boga poprosi,
to stanie się nieodmiennie.
Przychodzili więc do niej ludzie błagać, by uprosiła im zdrowie, przychodzili wysłańcy
od ziem i powiatów, by w miarę potrzeby modliła się to o deszcz, to o pogodę na żniwa,
to o szczęśliwą kośbę³⁹⁹, to o pomyslne miodobranie, to o obfitość ryby w jeziorach, to
o zwierza w lasach. Groźni rycerze z nadgranicznych zamków i grodków, którzy przyjętym
od Niemców zwyczajem trudnili się zbójnictwem lub wojną między sobą, na jedno jej
napomnienie wkładali miecze do pochew, puszczali jeńców bez okupu, zwracali zagarnięte
stada i podawali sobie dłonie do zgody. Wszelka niedola, wszelkie ubóstwo cisnęło się
do bram krakowskiego zamku. Czysty duch jej przenikał w serca ludzkie, łagodził los
niewolników, dumę panów, surowość sędziów i unosił się jak świt szczęścia, jak anioł
sprawiedliwości i spokoju nad całą krainą.
Wszyscy też z bijącymi sercami oczekiwali dni błogosławieństwa.
Rycerze pilnie spoglądali na postać królowej, aby z jej kształtów wywnioskować, jak
długo przyjdzie im czekać na przyszłego dziedzica lub przyszłą dziedziczkę tronu. Ksiądz
biskup krakowski Wysz⁴⁰⁰, który był zarazem najbieglejszym w kraju, a słynnym i za
³⁹⁴�a����a — (ok. 1374–1399), córka Ludwika Węgierskiego, w 1384 koronowana na króla Polski (prawo
nie przewidywało wówczas koronacji królowej), w 1386 poślubiła Władysława Jagiełłę, co dało początek unii
polsko-litewskiej.
³⁹⁵������ �����r��� — węg. Lajos I Nagy, Ludwik I Wielki (1326–1382), król Węgier w latach 1342–1382,
król Polski w latach 1370–1382, ojciec Jadwigi.
³⁹⁶zrz���a ��� ���r��z�� �����cz�� �����c� — mowa o Wilhelmie Habsburgu zwanym Uprzejmym (ok.
1370–1406).
³⁹⁷�����r�� (daw.) — śpiewak, poeta.
³⁹⁸�� ���� — hymn znany od czasów wczesnochrześcijańskich, głoszący chwałę Boga (������� ��ż�� �y��a�
��a�y).
³⁹⁹����a (daw.) — żniwa.
⁴⁰⁰����r �y�z �a�������� — (ok. 1354–1414), biskup krakowski od 1392, poznański od 1412, przeniesiony na
to drugie stanowisko na skutek intryg dworskich, wykonawca testamentu królowej Jadwigi.
������ ����������� Krzyżacy� ��� ���r��zy 41