PDF - Wolne Lektury

i walki. „Nie chce zgody — mówił sobie, myśląc o Jurandzie — niech będzie niezgoda,
niech będzie co chce!” I gotów był skoczyć do oczu samemu Jurandowi. Chwyciła go
też żądza bitki z kimkolwiek o cokolwiek, byle coś robić, byle dać ujście żalom, goryczy
i gniewowi, byle znaleźć jakowąś ulgę.
A tymczasem zajechali do karczmy na rozdrożu, zwanej Świetlik, gdzie Jurand w czasie
powrotu z dworu książęcego do Spychowa dawał zwykle vypoczynek ludziom i koniom.
Mimo woli uczynił to i teraz. Po chwili obaj ze Zbyszkiem znaleźli się w osobnej izbie.
Nagle Jurand zatrzymał się przed młodym rycerzem i utkwiwszy w nim wzrok, zapytał:
— Toś ty dla niej tu przywędrował?
Ów zaś odpowiedział prawie szorstko:
— Myślicie, że się zaprę¹⁶⁵⁵?
I począł patrzeć wprost w oczy Juranda, gotów na gniew gniewem wybuchnąć. Lecz
na twarzy starego wojownika nie było zawziętości, był tylko smutek prawie bez granic.
— I dzieckoś mi ratował? — spytał po chwili. — I mnieś odgrzebł?…
A Zbyszko spojrzał na niego ze zdziwieniem i obawą, czy mu się w głowie nie miesza,
gdyż Jurand powtarzał zupełnie te same pytania, które już poprzednio był zadał.
— Siądźcie sobie — rzekł — bo widzi mi się, żeście jeszcze słabi.
Lecz Jurand podniósł ręce, położył je na ramionach Zbyszka — i nagle przygarnął
go z całą siłą do piersi; ów zaś, ochłonąwszy z chwilowego zdumienia, chwycił go wpół
i trzymali się tak długo, gdyż przykuwały ich do siebie wspólne strapienia i wspólna
niedola.
Gdy zaś się puścili, Zbyszko ścisnął jeszcze za kolana starszego rycerza, a następnie
począł całować go ze łzami w oczach po ręku.
— Nie będziecie mi przeciwni? — pytał.
A na to Jurand odrzekł:
— Byłem ci przeciwny, bom ją w duszy Bogu ofiarował.
— Wyście ofiarowali ją Bogu, a Bóg mnie. Wola Jego!
— Wola Jego! — powtórzył Jurand — jeno trzeba nam teraz i miłosierdzia.
— Komuż Bóg pomoże, jeśli nie ojcu, który szuka dziecka, jeśli nie mężowi, który
szuka żony? Zbójom nie będzie ci pomagał.
— A przecie ją porwali — odpowiedział Jurand.
— To im de Bergowa oddacie.
— Oddam wszystko, co chcą.
Lecz na myśl o Krzyżakach zbudziła się w nim wnet stara nienawiść i objęła go jak
płomień, gdyż po chwili dodał przez zaciśnięte zęby:
— I dołożę, czego nie chcą.
— Jam im też poprzysiągł — odpowiedział Zbyszko — ale teraz trzeba nam do Spychowa.
I począł pilić¹⁶⁵⁶, by siodłano konie. Jakoż, gdy zjadły obroki¹⁶⁵⁷, a ludzie rozgrzali się
trochę w izbach, ruszono dalej, chociaż na dworze czynił się już mrok. Ponieważ droga
była jeszcze daleka, a na noc brał mróz okrutny, przeto Jurand i Zbyszko, którzy nie
odzyskali jeszcze wszystkich sił, jechali w saniach. Zbyszko opowiadał o stryjcu Maćku,
do którego w duszy tęsknił, i żałował, że go nie ma, gdyż zarówno mogło się przydać jego
męstwo, jak chytrość, która przeciw takim nieprzyjaciołom więcej jeszcze od męstwa jest
potrzebna. W końcu zwrócił się do Juranda i zapytał:
— A wyście chytrzy?… Bo ja — to nijak nie potrafię.
— I ja nie — odpowiedział Jurand. — Nie chytrością ja z nimi wojował, jeno tą ręką
i tą boleścią, która we mnie ostała.
— Jużci ja to rozumiem — rzekł młody rycerz. — Przez to rozumiem, że Danuśkę
miłuję i że ją porwali. Gdyby, uchowaj Bóg…
I nie dokończył, bo na samą myśl o tym poczuł w piersi nie ludzkie, ale wilcze serce.
Przez czas jakiś jechali w milczeniu białą, zalaną światłem miesięcznym¹⁶⁵⁸ drogą, po czym
Jurand począł mówić jakby sam do siebie:
¹⁶⁵⁵za�rz�� ��� cz���� (daw.) — zaprzeczyć czemuś.
¹⁶⁵⁶����� — poganiać.
¹⁶⁵⁷��r�� — pasza dla koni.
¹⁶⁵⁸������c (daw.) — księżyc.
������ ����������� Krzyżacy� ��� ���r��zy 195
Zemsta