PDF - Wolne Lektury

I poszli do Juranda. W izbie gorąco było jak w łaźni i widno zupełnie, gdyż na kominie
paliły się ogromne kłody sosnowe. Ksiądz Wyszoniek czuwał nad chorym, który leżał
na łożu pod niedźwiedzimi skórami, z twarzą bladą, z polepionymi od potu włosami
i z zamkniętymi oczyma. Usta miał otwarte i robił piersiami jakby z trudem, ale tak
silnie, że aż skóry, którymi był nakryty, podnosiły się i opadały od oddechu.
— Jakoże jest? — spytała księżna.
— Wlałem mu dzbaniec grzanego wina w gębę — odrzekł ksiądz Wyszoniek —
i poty na niego przyszły.
— Śpi czy nie śpi?
— Może i nie śpi, bo bokami okrutnie robi.
— A próbowaliście do niego gadać?
— Próbowałem, ale nie odpowiada nic i tak myślę, że przed świtaniem nie przemówi.
— Będziem czekać świtania — rzekła księżna.
Ksiądz Wyszoniek jął¹⁶⁰⁹ nalegać, by udała się na spoczynek, ale ona nie chciała go słuchać.
Chodziło jej zawsze i we wszystkim o to, by dorównać w cnotach chrześcijańskich,
a zatem i w doglądaniu chorych, zmarłej królowej Jadwidze, i odkupić swymi zasługami
duszę ojca; nie pomijała więc żadnej sposobności, by w chrześcijańskim od wieków kraju
okazać się gorliwszą od innych i tym zatrzeć pamięć, że urodziła się w pogaństwie.
A oprócz tego paliła ją chęć, by dowiedzieć się czegoś z ust Juranda o Danusi, nie była
bowiem zupełnie o nią spokojna. Siadłszy więc przy jego łożu, poczęła odmawiać różaniec,
a następnie i drzemać. Zbyszko, który nie był jeszcze zupełnie zdrów, a w dodatku strudził
się nad miarę jazdą nocną, poszedł wkrótce za jej przykładem i po upływie godziny posnęli
oboje tak mocno, że byliby może dospali do białego dnia, gdyby nie to, że o świtaniu
obudził ich głos dzwonka z zamkowej kaplicy.
Ale głos ów rozbudził i Juranda, który otworzył oczy, siadł nagle na łożu i jął rozglądać
się wokół, mrugając przy tym oczyma.
— Pochwalony Jezus Chrystus!… Jakoże wam? — rzekła księżna.
Lecz on widocznie nie oprzytomniał jeszcze, gdyż patrzał na nią, jakby jej nie poznawał,
i po chwili zawołał:
— Bywaj! bywaj! rozkopać zaspę!
— W imię Boże: jużeście w Ciechanowie! — ozwała się znów pani.
Jurand zaś zmarszczył czoło jak człowiek, który z trudem zbiera myśli, i odrzekł:
— W Ciechanowie?… Dziecko czeka i… księstwo… Danuśka! Danuśka!…
I nagle, zamknąwszy oczy, upadł znów na wezgłowie. Zbyszko i księżna zlękli się, czy
nie umarł, lecz w tej samej chwili piersi jego poczęły się poruszać głębokim oddechem
jak u człowieka, którego pochwycił twardy sen.
Ojciec Wyszoniek przyłożył palec do ust i dał znak ręką, by go nie budzić, po czym
szepnął:
— Może tak prześpi cały dzień.
— Tak, ale co on mówił? — zapytała księżna.
— Mówił, że dziecko czeka w Ciechanowie — odpowiedział Zbyszko.
— Bo się nie opamiętał — objaśnił ksiądz.
�������� ���������� ����
Ojciec Wyszoniek obawiał się nawet, czy i po powtórnym rozbudzeniu nie chwyci Juranda
dur¹⁶¹⁰ i nie odejmie mu na długo przytomności. Tymczasem obiecał księżnie i Zbyszkowi,
że im da znać, gdy stary rycerz przemówi, a po ich odejściu sam udał się na spoczynek.
Jakoż Jurand rozbudził się dopiero w drugie święto¹⁶¹¹ przed samym południem, ale za
to zupełnie przytomny. Księżna¹⁶¹² i Zbyszko byli przy tym obecni, więc on, siadłszy na
łożu, spojrzał na nią, poznał i rzekł:
— Miłościwa pani… Dlaboga, tom ja w Ciechanowie?
¹⁶⁰⁹��� (daw.) — zacząć.
¹⁶¹⁰��r (daw.) — stan odurzenia, obłęd, choroba.
¹⁶¹¹� �r���� ������ — w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia.
¹⁶¹²���a �a���a — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza
(było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii).
������ ����������� Krzyżacy� ��� ���r��zy 188