PDF - Wolne Lektury

— Żyje? — zapytał z radością Zbyszko, który na tę wieść zapomniał o swoich własnych
sprawach.
— Żyje, ale czy wyżyje, Bóg wie, bo dusza nierada z pół drogi wracać.
— Czemu zaś go powieźli?
— Bo przysłali od księcia. Co było pierzyn w domu, to go nimi przykryli i powieźli.
— A nie powiadał o córce nic?
— Ledwie że zaczął dychać; mowy nie odzyskał.
— A inni?
— A inni u Boga już za piecem. Nie będą niebożęta na pasterce, chyba na tej, którą
sam Pan Jezus w niebie odprawi.
— Żaden nie ożył?
— Żaden. Chodźcie do izby, miast w sieni rozmawiać. A jeśli chcecie ich widzieć, to
leżą wedle¹⁶⁰⁰ ognia w czeladnej¹⁶⁰¹. Chodźcie do izby.
Lecz oni spieszyli się i nie chcieli wejść, choć stary Żelech ciągnął ich, bo rad łapał
ludzi, aby z nimi „ugwarzyć¹⁶⁰²”. Mieli jeszcze z Niedzborza do Ciechanowa szmat
drogi i Zbyszka paliło jak ogniem, by co prędzej zobaczyć Juranda i czegoś się od niego
dowiedzieć.
Jechali więc, jak mogli, spiesznie po zawianym gościńcu. Gdy przyjechali, było już po
północy i pasterka kończyła się właśnie w zamkowej kaplicy. Do uszu Zbyszka doszedł
ryk wołów i beczenie kóz, które to głosy udawali wedle starego zwyczaju pobożni, na
pamiątkę tego, że Pan urodził się w stajence. Po mszy przyszła do Zbyszka księżna¹⁶⁰³
z twarzą stroskaną, pełną przestrachu i poczęła wypytywać:
— A Danuśka?
— Nie masz jej. Zali¹⁶⁰⁴ Jurand nie przemówił, bo jako słyszałem, żyje?
— Jezusie miłosierny!… Kara to boska i gorze¹⁶⁰⁵ nam! Nie przemówił ci Jurand i leży
jak drewno.
— Nie bójcie się, miłościwa pani. Danuśka ostała w Spychowie.
— Skąd wiesz?
— Bo w żadnych saniach ni śladu przyodziewku. Nie byłby ci jej przecie wiózł w jednej
kożuszynie.
— Prawda, jak mi Bóg miły!
I wnet oczy poczęły jej błyskać radością, a po chwili zawołała:
— Hej! Jezusiczku, coś się dziś narodził, nie gniew widać Twój, jeno błogosławieństwo
jest nad nami.
Zastanowiło ją jednak przybycie Juranda bez dziewczyny, więc pytała dalej:
— Czemu by zaś miał ją ostawiać?
Zbyszko wyłuszczył jej swoje domysły. Wydały się jej one słuszne, ale nie przejmowały
jej zbytnią obawą.
— Będzie nam teraz Jurand życie zawdzięczał — rzekła — a po prawdzie, to i tobie,
boś i ty jeździł go odgrzebywać. Już by też kamień chyba w piersi miał, żeby się dłużej
upierał! Jest też w tym dla niego i przestroga boska, by z Sakramentem świętym nie
wojował. Jak tylko się obaczy¹⁶⁰⁶ a przemówi, zaraz mu to powiem.
— Trzeba, żeby się pierwej¹⁶⁰⁷ obaczył, gdyż jeszcze nie wiadomo, dlaczego Danuśki
nie wziął. A nuż chora?
— Nie powiadaj byle czego! I tak mi markotno¹⁶⁰⁸, że jej nie ma. Żeby była chora, to
by jej nie odjechał!
— Prawda! — rzekł Zbyszko.
¹⁶⁰⁰����� (daw.) — obok.
¹⁶⁰¹cz��a��a — izba, w której przebywała czeladź (służba).
¹⁶⁰²���arzy� (daw.) — porozmawiać.
¹⁶⁰³���a �a���a — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza
(było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii).
¹⁶⁰⁴za�� (daw.) — czy.
¹⁶⁰⁵��rz� (ze starop. gorzeć: palić się) — biada, nieszczęście, niebezpieczeństwo.
¹⁶⁰⁶��aczy� ��� — tu: dojść do zmysłów.
¹⁶⁰⁷���r��� (daw.) — najpierw.
¹⁶⁰⁸�ar����� — smutno.
������ ����������� Krzyżacy� ��� ���r��zy 187