PDF - Wolne Lektury

More documents

Recommendations

Info

I pomiarkowawszy, co w prędkości¹¹⁶⁰ wyrzekła, zakryła rumianą jak jabłko twarz rękawem, a Maćko uśmiechnął się, pociągnął ręką po wąsach i rzekł: — Hej, żeby ja był młody! Ale ty się pokrzep, bo już wiǳę, jako bęǳie: Pojeǳie, ostrogi¹¹⁶¹ na dworze mazowieckim zyszcze¹¹⁶², gdyż tam granica blisko i o Krzyżaka nietrudno… Jużci wiem, że i mięǳy Niemcami bywają tęǳy rycerze, a żelazo od jego skóry nie odskoczy, ale tak myślę, że byle który rady mu nie da, bo to jucha do bitki okrutnie sprawna. Patrzże, jako Cztana z Rogowa i Wilka z Brzozowej w mig potarmosił, choć to przecie, mówią, chłopy na schwał i mocarne jak niedźwieǳie. Przywiezie on swoje czuby, jeno Jurandówny nie przywiezie, bo i ja gadałem z Jurandem i wiem, jako jest. No, a potem co? Potem tu wróci, bo gǳieżby miał wracać. — Kiedy tam wróci? — Ba! jeśli nie wytrzymasz, to ci nie bęǳie krzywdy. Ale tymczasem powtórz opatowi i Zychowi to, co ci mówię. Niechby ta w gniewie na Zbyszka choć trochę pofolgowali¹¹⁶³. — Jakoże mam mówić? Tatuś więcej �asobliwi¹¹⁶⁴ niż gniewni, ale przy opacie i wspomnieć o Zbyszku nieprzezpiecznie¹¹⁶⁵. Dał ci on i mnie, i tatusiowi za tego pachołka, którego Zbyszkowi posłałam. — Za jakiego pachołka? — Wiecie. Był tu u nas Czech, co go tatuś pojmali pod Bolesławcem, dobry pachołek i wierny. Wołali na niego Hlawa. Tatuś mi go dali do posług, bo się powiadał tamtejszym włodyką¹¹⁶⁶, a ja dałam ci mu zbroiczkę godną i posłałam go Zbyszkowi, aby mu służył i strzegł go w przygoǳie¹¹⁶⁷, a broń Boże czego, żeby dał znać… Dałam ci mu i trzosik na drogę, a on zaprzysiągł mi na zbawienie duszy, że do śmierci bęǳie Zbyszkowi wiernie służył. — Mojaż ty ǳiewczyno! Bóg ci zapłać! a Zych się nie przeciwił? — Co się miał przeciwić! Zrazu całkiem tatuś nie pozwalali, dopiero jak wzięłam go pod nogi podejmować, tak i stanęło na moim. Z tatusiem nĳakiego kłopotu nie masz, ale jak opat zwieǳiał się o tym od swoich skomorochów¹¹⁶⁸, w mig pełniuśką izbę naklął i taki był sądny ǳień, że tatuś do stodół uciekli. Dopiero wieczorem ulitował się opat moich łez i jeszcze mi paciorki podarował… Ale ja rada byłam pocierpieć, byle Zbyszko poczet miał większy. — Jak mi Bóg miły, tak nie wiem, czy więcej jego miłuję, czy ciebie, ale on i tak poczet wziął zacny — i pienięǳy też mu dałem, choć nie chciał… No, Mazury przecie nie za morzem… Dalszą rozmowę przerwało im ujadanie psów, okrzyki i odgłosy trąb mosiężnych przed domem. Usłyszawszy to, Jagienka rzekła: — Tatuś i opat wrócili z łowów. Pójǳiemy na przyłap¹¹⁶⁹, bo lepiej, żeby was opat pierwej z daleka uwiǳiał¹¹⁷⁰, nie zaś znienacka w izbie. To rzekłszy, wyprowaǳiła Maćka na przyłap, z którego ujrzeli w podwórzu na śniegu kupę luǳi, koni, psów, a zarazem poboǳone oszczepami lub postrzelone z kuszy łosie i wilki. Opat ujrzawszy Maćka, zanim jeszcze zsiadł z konia, cisnął w jego stronę oszcze- pem, nie dlatego wprawǳie, aby go ugoǳić, ale by w ten sposób tym dowodniej¹¹⁷¹ swą zawziętość przeciw bogdanieckim luǳiom okazać. Lecz Maćko skłonił mu się z dala czapką, jak gdyby nic nie zauważył, Jagienka zaś nie zauważyła tego istotnie, gdyż przede wszystkim zdumiała ją obecność dwóch jej zalotników w orszaku. — Są Cztan i Wilk! — zawołała — musieli się w boru z tatusiem zdybać¹¹⁷². ¹¹⁶⁰� �r��c� — w zdenerwowaniu. ¹¹⁶¹��r�� — tu przen. znak przynależności do stanu rycerskiego. ¹¹⁶²zy�zcz� — ǳiś popr.: zyska. ¹¹⁶³��a� (daw.) — traktować łagodniej. ¹¹⁶⁴�ra��y (daw.) — smutny. ¹¹⁶⁵��rz�z��cz�� (daw.) — niebezpiecznie. ¹¹⁶⁶��y�a — rycerz, zwłaszcza niemajętny względnie bez pełni praw stanowych. ¹¹⁶⁷�rzy��a — tu: niebezpieczeństwo. ¹¹⁶⁸��r�c�a (daw.) — wędrowny śpiewak a. aktor, zwłaszcza słowiański. ¹¹⁶⁹�rzy�a� a. �rzy�a�a — płytka podcień ze słupów drewnianych ustawionych bezpośrednio przy ścianie domu. ¹¹⁷⁰�� — zobaczyć. ¹¹⁷¹�� (daw.) — wyraźnie. ¹¹⁷²z�y�a� �� (daw.) — spotkać się. �� Krzyżacy� �� r��zy 124 Sługa Gniew
A Maćka aż zakłuło coś w dawnej ranie na ich widok. W lot przez głowę przebiegła mu myśl, że jeden z nich może dostać Jagienkę, a z nią Moczydoły, opatowe ziemie, bory i pieniąǳe… I żal wespół ze złością chwyciły go za serce, zwłaszcza że po chwili ujrzał rzecz nową. Oto Wilk z Brzozowej, choć z jego ojcem chciał się niedawno opat potykać, skoczył teraz do jego strzemienia, aby mu pomóc zsiąść z konia, on zaś zsiadając, oparł się przyjaźnie na ramieniu młodego szlachcica. „Pogoǳi się opat ze starym Wilkiem takowym sposobem — pomyślał Maćko — że za ǳiewczyną odda bory i ziemie”. Lecz przerwał mu owe przykre myśli głos Jagienki, która w tej samej chwili rzekła: — Wygoili się już po Zbyszkowym biciu, ale choćby tu co dnia przyjeżdżali — niedoczekanie ich! Maćko spojrzał — twarz ǳiewczyny była rumiana zarówno z gniewu, jak i z zimna, a modre jej oczy iskrzyły się gniewem, pomimo iż wiadomo jej było dobrze, że Wilk i Cztan za nią właśnie ujęli się w gospoǳie i przez nią zostali pobici. Więc Maćko rzekł: — Ba! uczynisz, co opat każe. A ona na to z miejsca: — Opat uczyni, co ja zechcę. „Miły Boże! — pomyślał Maćko — i ten głupi Zbyszko takiej ǳiewki odbieżał¹¹⁷³!” �� A tymczasem „głupi Zbyszko” wyjechał był z Bogdańca istotnie z ciężkim sercem. Naprzód, było mu jakoś obco i nieswojo bez stryjca, z którym dotychczas od dawnych lat się nie rozłączał i do którego tak nawykł, że sam teraz dobrze nie wieǳiał, jak się bez niego i w podróży, i na wojnie obejǳie. Po wtóre¹¹⁷⁴, żal mu było i Jagienki, bo chociaż mówił sobie, że jeǳie do Danusi, którą miłował z całej duszy, jednakże bywało mu tak dobrze przy Jagience, iż teraz dopiero uczuł, jaka przy niej była radość, a jaki bez niej może być smutek. I aż sam się ǳiwił swojemu żalowi, a nawet się nim zaniepokoił, bo żeby to tęsknił po Jagience, jak brat tęskni po siostrze, nic by to było. Ale on spostrzegł, że mu się „cni¹¹⁷⁵” za tym, by ją przed się pod boki brać i na konia saǳać albo z kulbaki¹¹⁷⁶ zdejmować, by ją przez strugi przenosić, wodę jej z warkocza wykręcać, by z nią po lasach chaǳać i patrzeć na nią, i „uraǳać” z nią. Tak zaś do tego przywykł i takie mu to było miłe, że gdy teraz począł o tym myśleć, zaraz się zapamiętał i całkiem zapomniał, że w długą drogę aż na Mazury jeǳie, a natomiast stanęła mu w oczach ta chwila, gdy Jagienka dała mu pomoc w lesie, gdy się z niedźwieǳiem borykał¹¹⁷⁷. I zdało mu się, że to było wczoraj, jak również że wczoraj choǳili na bobry do Odstajanego jeziorka. Nie wiǳiał jej przecie wówczas, gdy się wpław po bobra puściła, a teraz zdało mu się, że ją wiǳi — i zaraz poczęły go brać takie same ciągoty¹¹⁷⁸, jakie brały go parę tygodni temu, gdy wiatr nazbyt z Jagienkową suknią poswawolił. Potem zaś przypomniał sobie, jak jechała wspaniale przybrana do kościoła w Krześni i jak się ǳiwił, że taka prosta ǳiewczyna naraz wydała mu się niby dwornie jadące wysokiego rodu paniątko¹¹⁷⁹. Wszystko to sprawiło, że koło serca zaczęło mu się czynić jakoś bałamutnie¹¹⁸⁰, zarazem błogo i smutno, i pożądliwie, a gdy jeszcze pomyślał, że byłby z nią mógł uczynić, co chciał, i jak ją też ku niemu ciągnęło, jak mu patrzyła w oczy i jak się do niego garnęła, to ledwie że na koniu mógł usieǳieć. „Niechbym jej był gǳie dopadł i choć pożegnał, a objął na drogę — mówił sobie — może by mnie było popuściło” — ale wnet uczuł, że to nieprawda i że nie byłoby go popuściło, gdyż na samą myśl o takim pożegnaniu poczęły mu skry po skórze choǳić, chociaż na świecie był przymrozek. ¹¹⁷³��ża� (daw.) — uciec. ¹¹⁷⁴�� r� (daw.) — po drugie. ¹¹⁷⁵c�� (daw.) — tęsknić za czymś, martwić się, nuǳić. ¹¹⁷⁶��a�a — wysokie siodło, przeważnie wojskowe. ¹¹⁷⁷��ry�a� �� — walczyć. ¹¹⁷⁸c��y (daw.) — pożądanie. ¹¹⁷⁹�a�� — ǳiecko, zwłaszcza z roǳiny magnackiej. ¹¹⁸⁰�a�a��y (daw.) — wprowaǳający w błąd a. zalotny, uwoǳicielski. �� Krzyżacy� �� r��zy 125 Tęsknota
Page 2 and 3:
HENRYK SIENKIEWICZ Krzyżacy¹ Ta l
Page 4 and 5:
— Pewnie, że w Krakowie ostanę,
Page 6 and 7:
— Nuże, powiadajcie! Sławiliśc
Page 8 and 9:
— Był ci on pustelnikiem — odp
Page 10 and 11:
— I mazowieckich panien siła¹¹
Page 12 and 13:
Ona zaś wzięła przed się lutni
Page 14 and 15:
A przetowłosa¹⁵⁶ Danusia pods
Page 16 and 17:
A zakonnicy nie okazali też zǳiwi
Page 18 and 19:
— Ej, dębowe to jakieś chłopy!
Page 20 and 21:
Na to uśmiechnął się z kolei Ma
Page 22 and 23:
wielkim ołtarzu łatwo było o dar
Page 24 and 25:
Maćko temu się nie sprzeciwi, a P
Page 26 and 27:
Księżna wyciągnęła drżące ze
Page 28 and 29:
— Na psa urok! — odrzekła Ofka
Page 30 and 31:
szlachcic znakomitego rodu i pan mo
Page 32 and 33:
Powałę z twarzą tak dumną jak n
Page 34 and 35:
Słysząc to, wszyscy wpadli w wiel
Page 36 and 37:
Powała zaś spytał tymczasem Mać
Page 38 and 39:
żową³⁵⁷. Sam Witold, chocia
Page 40 and 41:
z innymi do kościoła, nieco zanie
Page 42 and 43:
granicą lekarzem, nie zapowiadał
Page 44 and 45:
świeccy dygnitarze i rycerze. Ksi
Page 46 and 47:
— Mięǳy prawǳiwymi chrześcĳa
Page 48 and 49:
Zbyszkowi przemknęło przez myśl,
Page 50 and 51:
ślubować, ile ma roków⁴⁸¹.
Page 52 and 53:
Usłyszawszy to Zbyszko, chociaż s
Page 54 and 55:
— A co tam na dworze? — Pogoda
Page 56 and 57:
��
Page 58 and 59:
Wtem o goǳinie trzynastej z połud
Page 60 and 61:
Danusia, ani Powała z Taczewa, kt
Page 62 and 63:
— A księżna Anna jeszcze też j
Page 64 and 65:
po to, by miał wolę pojechać sob
Page 66 and 67:
które chcąc okazać swoje współ
Page 68 and 69:
a słyszeli o jego mocy i Niemcy, z
Page 70 and 71:
zyść przyniosła im owa walka na
Page 72 and 73:
I skoczywszy ku nim, począł ich o
Page 74 and 75: twie utracił⁶⁷⁶, że się po
Page 76 and 77: — Chytry jest, bo innych łupi, a
Page 78 and 79: I wyszedł. ��
Page 80 and 81: I na myśl o tym zdejmował go żal
Page 82 and 83: Jedna bieda z drugą biedą Na rozs
Page 84 and 85: — Albo to Edyga głupi. Wieǳiał
Page 86 and 87: nią zdajcie i niech was głowa o n
Page 88 and 89: — Do domu okrutny szmat drogi…
Page 90 and 91: W przednich izbach były też w pob
Page 92 and 93: od Jagienki bił po prostu blask zd
Page 94 and 95: — Jak nie bęǳiesz mógł, to si
Page 96 and 97: — A Cztan? Jagienka poczęła si
Page 98 and 99: nadejść, a następnie o Danusi, k
Page 100 and 101: tak wielką wǳięczność dla niej
Page 102 and 103: — To ja wam powiem — rzekł Zby
Page 104 and 105: — Naszej krzywdy przecie byście
Page 106 and 107: — O wa! — odpowieǳiał Zbyszko
Page 108 and 109: — Jak mi Bóg miły, takem już s
Page 110 and 111: Tak to oni ze sobą rozmawiali, gdy
Page 112 and 113: — Nie szpylmany my już ni goliar
Page 114 and 115: począł rozmawiać ze Zbyszkiem, k
Page 116 and 117: Po chwili Cztan spytał: — Co rob
Page 118 and 119: tak być może i że gdy zdarza si
Page 120 and 121: Na to przedłużyła się Maćkowi
Page 122 and 123: — Nie byłoby tego, gdybym był s
Page 126 and 127: Aż wreszcie przestraszył się owy
Page 128 and 129: Czech uśmiechnął się jak roztro
Page 130 and 131: przyszłe, ale nie myślcie, panie,
Page 132 and 133: Aż dopiero po powrocie do gospody
Page 134 and 135: — Nie szczeka moja cnota, jako tw
Page 136 and 137: kuszę naciągał. Przestał nawet
Page 138 and 139: czasie nożem żgnąć¹²⁷⁴, k
Page 140 and 141: — Bo też to jest obcy obyczaj, a
Page 142 and 143: przechoǳiły w olbrzymią puszczę
Page 144 and 145: — Jakbyście wieǳieli — odrzek
Page 146 and 147: Wówczas spojrzała po luǳiach i s
Page 148 and 149: I znowu umilkł ze szczęścia i ze
Page 150 and 151: De Lorche, lubo¹³⁴⁸ wezwany p
Page 152 and 153: drzew mężny pan de Lorche i pochy
Page 154 and 155: Pana de Lorche opanowała też pod
Page 156 and 157: — A śmierć Majnegera musi być
Page 158 and 159: A Hugo de Danveld przyskoczył niem
Page 160 and 161: Po czym przymrużył oczy, jakby ch
Page 162 and 163: wielkim męstwem i podejmowany wsz
Page 164 and 165: — Słuchajcie: bęǳie powód do
Page 166 and 167: — Jużci prawda — rzekł ksią
Page 168 and 169: — Tak myślę, że powinności ry
Page 170 and 171: z własnymi ǳiećmi. Przyszło jej
Page 172 and 173: A Danuśka podniosła się od kolan
Page 174 and 175:
ǳiewczyna też do spowieǳi w barw
Page 176 and 177:
— Miły Jezu! ma-li tak być po
Page 178 and 179:
przywǳiania pancerza i hełmu, a w
Page 180 and 181:
że Maćko nie bęǳie długo krzyw
Page 182 and 183:
zostali w mieście, owi zaś jechal
Page 184 and 185:
— Nie wiecie, czyj zaś? — Luǳ
Page 186 and 187:
w konie najlepsze, kazał im jecha
Page 188 and 189:
I poszli do Juranda. W izbie gorąc
Page 190 and 191:
jednocześnie nie tracił naǳiei,
Page 192 and 193:
A Jurand począł powtarzać jakim
Page 194 and 195:
��
Page 196 and 197:
— Bo gdyby mieli przyczynę do po
Page 198 and 199:
o Danusi, że nie umiał na nic inn
Page 200 and 201:
— Prawda jest — rzekł Jurand
Page 202 and 203:
Po czym oboje skłonili się Jurand
Page 204 and 205:
To rzekłszy, chłop począł „za
Page 206 and 207:
I naǳieja ogarniała go coraz pot
Page 208 and 209:
zmierziło¹⁷³⁴ mu się czeka
Page 210:
Rankiem gruby, brodaty knecht niemi
show all

PDF - Wolne Lektury

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?