PDF - Wolne Lektury

Na to Maćko, choć serce miał hartowne¹¹⁴⁶, wzruszył się jednak, przyciągnął do się
dziewczynę i rzekł:
— Bóg z tobą, dziewucho! Tobie smutek, ale i mnie smutek, bo to ci jeno¹¹⁴⁷ rzekę,
że ni opat, ni ociec rodzony nie miłują cię barziej¹¹⁴⁸ ode mnie. Niechbym był lepiej sczezł
¹¹⁴⁹od tej rany, z której mnie wygoiłaś, byle on ciebie brał, nie inną.
A na Jagienkę przyszła taka chwila żalu i tęsknoty, w której człowiek nie potrafi
niczego w sobie zataić — i rzekła:
— Nie obaczę już ja go nigdy, a jeśli obaczę, to z Jurandówną — wolałabym zasię
wpierw oczy wypłakać.
I podniósłszy końce fartucha, przesłoniła nim oczy, które zaszły jej łzami.
A Maćko:
— Daj spokój! Pojechał ci, bo pojechał, ale za łaską boską z Jurandówną nie wróci.
— Co nie ma wrócić! — ozwała się spod fartucha Jagienka.
— Bo mu Jurand nie chce dziewki dać.
Na to Jagienka odsłoniła nagle twarz i zwróciwszy się do Maćka, spytała żywo:
— Mówił mi! — ale prawda-li to?
— Prawda, jako Bóg na niebie.
— A czemu?
— Kto jego wie. Ślubowanie jakieś czy co, a na ślubowanie nie ma rady!
Udał mu się Zbyszko, ile że¹¹⁵⁰ mu obiecował do pomsty pomagać, ale i to nie pomogło.
Na nic było i księżny Anny¹¹⁵¹ swatanie. Ni prośby, ni namowy, ni rozkazania nie
chciał Jurand słuchać. Powiadał, że nie może. No, i widać przyczyna takowa jest, że nie
może, a to człek twardy, który tego, co rzekł, nie zmieni. Ty, dziewczyno, nie trać otuchy
i pokrzep się. Po sprawiedliwości musiał chłop jechać, boć te pawie grzebienie w kościele
zaprzysiągł. Dziewka też go nałęczką przykryła na znak, że go chce za męża brać, bez¹¹⁵²
co mu głowy nie ucięli — za to jej powinien¹¹⁵³ — nie ma co gadać. Nie będzie, da Bóg,
ona jego, ale on jest wedle prawa jej. Zych na niego krzyw¹¹⁵⁴, opat pewnikiem pomstuje,
a że skóra cierpnie, mnie też gniewno, a wszelako pomiarkowawszy, co on miał robić?
Skoro tamtej powinien, to i trza mu było jechać. Przecie jest ślachcic. Ale ci to jeno¹¹⁵⁵
powiadam, że jeśli go tam gdzie Niemce godnie¹¹⁵⁶ nie pokołaczą, to jak pojechał, tak
i wróci — i wróci nie tylko do mnie starego, nie tylko do Bogdańca, ale do ciebie, bo
cię strasznie rad¹¹⁵⁷ widział.
— Gdzie on mnie ta rad widział! — rzekła Jagienka.
Ale jednocześnie przysunęła się do Maćka i trąciwszy go łokciem, zapytała:
— Skąd wiecie? — co? Pewnie nieprawda?…
— Skąd wiem? — odrzekł Maćko. — Bo widziałem, jak mu ciężko było odjeżdżać.
I jeszcze było tak, że jak już stanęło na tym, że ma jechać, tak pytam ja go: „A nie żal ci
też Jagienki?” — A on prawi: „Niechże jej Bóg da zdrowie i wszystko najlepsze”. I tak ci
zaraz wziął wzdychać, jakby miał kowalski miech w brzuchu…
— Pewnie nieprawda!… — powtórzyła ciszej Jagienka — ale powiadajcie jeszcze…
— Jak mi Bóg miły, prawda!… Już mu tamta nie będzie tak po tobie smakować, bo
to i sama wiesz, że jędrniejszej a zaś urodziwszej dziewki na całym świecie nie znaleźć.
Czuł on do ciebie wolę Bożą¹¹⁵⁸ — nie bój się — może i więcej niż ty do niego.
— Bogać tam¹¹⁵⁹! — zawołała Jagienka.
¹¹⁴⁶�ar����y — zahartowany, twardy.
¹¹⁴⁷���� (daw.) — tylko.
¹¹⁴⁸�arz��� — dziś popr.: bardziej.
¹¹⁴⁹�cz�z��� (daw.) — zginąć, umrzeć.
¹¹⁵⁰��� ż� (daw.) — ponieważ.
¹¹⁵¹���a �a���a — (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza
(było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii).
¹¹⁵²��z (daw.) — przez.
¹¹⁵³��� �������� (daw.) — ma wobec niej powinności, jest wobec niej zobowiązany.
¹¹⁵⁴�rzy� (daw.) — niechętny.
¹¹⁵⁵���� (daw.) — tylko.
¹¹⁵⁶������ — tu: mocno, solidnie.
¹¹⁵⁷ra� (daw.) — chętnie.
¹¹⁵⁸���a ��ża (daw.) — pożądanie.
¹¹⁵⁹���a� �a� (daw.) — gdzie tam.
������ ����������� Krzyżacy� ��� ���r��zy 123
Łzy