Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

WWW.SADECZANIN.INFO
GRUDZIEŃ 2011 HISTORIA 83
lub pełnili służbę w punktach obserwacyjnych
obrony przeciwlotniczej miasta.
Jeszcze nie zakończyły się działania
wo jen ne, a już na prze ło mie wrze śnia
i października powstała tajna Organizacja
Białego Orła „Resurectio”, skupia -
ją ca rów nież mło dzież har cer ską.
Jed nak jej ży wot nie był zbyt dłu gi, bo -
wiem nieznajomość tajników pracy podziem
nej do pro wa dzi ła do szyb kiej
de kon spi ra cji. Jej człon ko wie zo sta li
w 1940 r. rozstrzelani na Wysokiem lub
wy sła ni z pierw szym trans por tem
do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.
W Auschwitz 11 listopada 1941 r.
zginął hufcowy Stanisław Wąsowicz.
Pomimo panującego w mieście terroru
i wy wo zu do przy mu so wej pra cy
w Rze szy, har cer stwo do koń ca woj ny
działało w podziemiu. Niespełna trzy lata
po roz bi ciu Or ła Bia łe go, w zi -
mie 1942 r. po wsta ła (dzia ła ją ca
w strukturach Hufców Polskich) nowa
drużyna, którą kierował Andrzej Otmianow
ski ps. „Gar da”. W dru ży nie tej był
zastęp harcerek prowadzony przez siostrę
„Gar dy” – Zo fię Otmia now ską,
pseudonim „Małgorzata”.
Prawdopodobnie zdrada w szeregach
organizacji doprowadziła do jej częściowego
rozbicia, a aresztowanych druhów,
po uwięzieniu w tarnowskim więzieniu,
rozstrzelano w czerwcu 1944 r. w Zbylitowskiej
Górze.
W okresie II wojny światowej nowosądeckie
druhny pracowały w punktach
opa trun ko wych, pro wa dzi ły taj ne na -
uczanie, opiekowały się wojennymi sierotami,
były łączniczkami. Szkoliły się
zwłaszcza w zakresie pierwszej pomocy
medycznej z myślą o oddziałach leśnych
oraz planowanym ogólnopolskim
po wsta niu. Har cer ki ze sła ne do obo zu
w Ravensbrück zorganizowały tam drużynę
„Mury”, która pozwalała im przetrwać
obozowy koszmar.
Zakończenie działań wojennych bynajmniej
nie oznaczało końca ludzkich
nie szczęść. Trwa ła prze cież na tych te -
renach tzw. „wojna podziemna”. Przeko
na li się o tym uczest ni cy obo zu
har cer skie go zor ga ni zo wa ne go w lip -
cu, 1945 r. ko ło sa na to rium „Wik tor”
w Żegiestowie-Zdroju, których to niejednokrotnie
zrywały w nocy ze snu złowrogie
terkotania broni maszynowej.
W NO WEJ
RZE CZY WI STO ŚCI
Po latach okupacji panował wśród
młodzieży entuzjazm i chęć realizacji
swoich potrzeb i marzeń harcerskich. Powstało
w Nowym Sączu wiele gromad
zuchowych i drużyn harcerskich, a wśród
nich – III Wodna Drużyna Harcerzy im.
gen. Mariusza Zaruskiego oraz XI Szybowcowa
Drużyna Harcerzy.
Chęć pod po rząd ko wa nia przez ów -
czesne władze, wszystkich młodych lu-
STANICA HARCERSKA
W KOSARZYSKACH,
NASZE GNIAZDO
Urocze lasy, potoki, cisza i dzika przyroda na trasach wycieczek
i biwaków pierwszych drużyn harcerskich z Nowego Sącza wzbudziły
pragnienie posiadania własnej bazy. Tak powstała myśl powstania
stanicy w Komarzyskach. W parę lat później, staraniem
profesora II Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu
Szymona Kopytki, Rada Gminna w Piwnicznej ofiarowała
w wieczyste użytkowanie Harcerstwu z Nowego Sącza część Szerokiej
Polany w Komarzyskach pod budowę Stanicy.
W 1924 r. architekt miasta Nowego Sącza inż. Zenon I Remi
bezinteresownie wykonał plan budowy, a organizację budowy
przejął prezes Koła Przyjaciół Harcerstwa prof. Kazimierz Hełczyński
zwa ny „Si wą Bro dą”.
Z powodu braku pieniędzy podjęto najrozmaitsze sposoby zarobkowania.
Organizowano festyny, przedstawienia, kiermasze,
bożonarodzeniowe szopki, sprzedawano własnoręcznie wykonane
zabawki, ozdoby, w sprzedaży były również „cegiełki”. W czasie
wakacji starsi harcerze – studenci pracowali na budowie.
I tak po paru latach, z belek sosnowych uszczelnionych
mchem, po wstał w 1927 r., zbu do wa ny w du żej mie rze przez sa -
mych harcerzy, pachnący żywicą, duży, wspaniały drewniany
dom. 10 czerwca 1928 r. odbyło się uroczyste poświęcenie Stanicy
Harcerskiej Hufców Nowego Sącza.
Stała się ona harcerskim sercem. Tam organizowano kolonie
zuchów i harcerzy, latem oraz zimą. Na obozy przybywały drużyny
z różnych stron Polski. Tam odbywały się spotkania Komendy
Hufca i Chorągwi Krakowskiej, kursy i szkolenia. Harcerstwo
trwale związało się z miejscową ludnością i rozreklamowało Piwniczną-Zdrój
i jej urocze tereny.
Stanica – tak jak harcerstwo – przechodziła różne koleje. Wyłączona
z życia przez II wojną światową, w 1945 r. znów przygarnęła
odnajdujących się harcerzy. W 1946 r. powstał nowy projekt
rozbudowy, wykonany przez inż. Zenona II Remiego. Dobudowano
nowe skrzydło, zwiększając powierzchnię o dodatkową salę.
Mijały lata. Zużywały się i niszczały ściany budynku.
W 1958 r. w Nowosądeckiej Komendzie Chorągwi zapadła decyzja
o jego remoncie i odnowieniu. Rada Przyjaciół Harcerstwa
(z przewodniczącym Markiem Oleksińskim, późniejszym wojewodą
nowosądeckim) z dużym zrozumieniem i życzliwością podjęła
się i przeprowadziła całą inwestycję.
W cza sie Zlo tu z oka zji 10-le cia nada nia imie nia Cho rą gwi
No wo są dec kiej w 1988 r. otwar to przy wró co ną do ży cia sta -
ni cę. Wró ci ło skrzy pie nie drew nia nych scho dów, wró cił za -
pach drewna i żywicy, wrócił gwar dzieci i młodzieży… Ciesząc
się ogrom nym po wo dze niem wśród dziew cząt i chłop ców
z różnych stron Polski, wypełniona po brzegi nie tylko w okresie
wa ka cji i zi mo wych fe rii, sta ni ca go ścin nie na dal przy gar -
nia wszyst kie wę dru ją ce du sze.
W 1992 r. po now nie sta ła się wła sno ścią Huf ca ZHP im. Zie mi
Sądeckiej.
Staraniem Grona Starszoharcerskiego w 1996 r. w czasie
Zlotu Harcerstwa Starszego nadano stanicy imię prof. Kazimierza
Hełczyńskiego – „Siwej Brody” i odsłonięto pamiątkową tablicę.
Z okazji 95-lecia powstania drużyn skautowych w naszym
regionie odsłonięto w pobliżu stanicy obelisk upamiętniający to
wydarzenie.