Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

WWW.SADECZANIN.INFO
70 KULTURA
GRUDZIEŃ 2011
Pani Anna od lat swoim zaangażowaniem
w dokumentowanie i upowszechnianie
historii Nowego Sącza udowadnia, że
wiek nie jest przeszkodą w realizacji życiowej
pasji, angażowania się w sprawy
lokalnej wspólnoty. Podobnie czyni od pół
wieku Józef Gościej, strażnik pamięci narodowej,
emerytowany polonista z Zespołu
Szkół Rolniczych w Marcinkowicach,
współtwórca i kustosz tamtejszego Muzeum
Historycznego, w którym znajduje
się zbiór unikatowych pamiątek dotyczących
legionistów Józefa Piłsudskiego.
Któż nie zna pa nią An nę, pa na Jó ze -
fa Lu dzie z sza cun kiem i uzna niem
kła nia ją im się z da le ka, bo oni nie stru -
dze nie uczą star szych i mło dych przy -
wiązania do historii, do małej ojczyzny,
któ rą jest ro dzin ne mia sto, ro dzin -
na wieś i ziemia sądecka…
Ponadto w gronie zaprezentowanych
w wydawnictwie Seniorów Roku znajdu
ją się Bar ba ra Cie nia wa z Kry ni cy,
Jolanta Kieres i Halina Komar z Nowego
Są cza i Adam Ma zur z Mu szy ny. Ka -
żda z tych po sta ci jest cie ka wym
tematem na osobne opowiadanie.
DZIEŃ POWSZEDNI
W MAŁYM MIASTECZKU
Ko lej ny al bum wy da ny przez Mu -
zeum Okręgowe w Nowym Sączu w ramach
pro jek tu Via Ga li cja przy no si
zdjęcia z Miasteczka Galicyjskiego i zara
zem wy sma ko wa ne re pro duk cje ob -
ra zów ze zbio rów wła snych, Mu zeum
Narodowego w Warszawie i Krakowie
oraz Muzeum Książąt Lubomirskich we
wrocławskim Ossolineum.
Całość według klarownej koncepcji
wydawniczej Marii Marcinowskiej,
pod opieką redakcyjną Marii Teresy
Maszczak, z tłumaczeniem na język angielski
dokonanym przez Małgorzatę Walczak,
stanowi cacko edytorskie i może
stanowić powód do dumy oficyny nowosądeckiej
Goldruk Wojciecha Golachowskie
go. Po czę ści jest to też ka ta log
wystawy w Domu Gotyckim, która kilka
miesięcy temu przybliżyła nam atmosferę
życia w niewielkich miastach na przełomie
XIX i XX wieku. Obrazy Maksymiliana
Gierymskiego, Alfreda Wierusza
Kowalskiego, Wacława Józefa Koniuszki,
Wojciecha Weissa, Teodora Axentowicza,
Józefa Pankiewicza, Józefa Brandta czy
Jacka Malczewskiego sąsiadują tu z fotografiami
mistrza Piotra Droździka z różnych
zakątków Miasteczka
Galicyjskiego, bez którego już trudno sobie
wyobrazić zwiedzanie Nowego Sącza.
War to ścio wym uzu peł nie niem są
oparte o liczne źródła i literaturę rzetelne
tek sty Woj cie cha Śli wiń skie go,
Edy ty Ross -Paz dyk, Woj cie cha Dra ga -
na, Barbary Romańskiej, Anny Bomby,
Sylwii Zarotyńskiej, Bogusławy Błażewicz,
Bar ba ry Sza fran, Mag da le ny
Kwie ciń skiej, Do ro ty Iwiń skiej, Bar -
tło mie ja Cze cha i Ma rii Mo len dy.
Lektura pozwala poznać źródła pierwo
wzo rów mu ze al ne go Mia stecz ka,
w tym ra tu sza, któ ry miał sta nąć w Sta -
rym Sączu, a także historię powstawania
jed no stek Ochot ni czych Stra ży
Po żar nych w Ga li cji. Przy bli żo ny jest
też „Dom Garncarza” i związany z nim
uni ka to wy sta ro są dec ki ośro dek garn -
carski, zakład fotograficzny z eksponata
mi z pry wat nych zbio rów Igna ce go
Stad ni ka (za kład „Ja ni na”), pocz ta
i sklep kolonialny ze swoimi egzotyczny
mi cu da mi, ap te ka i ga bi net den ty -
styczny, pracownia snycerza i rzemiosło
drzew ne, za kład fry zjer ski i cu kier nia
(wzorowana na słynnym sądeckim zakła
dzie Jó ze fa Dzię cio łow skie go
z przedwojennej Jagiellońskiej), żydowski
zakład krawiecki, wreszcie karczma
(gospoda) wiejska i małomiasteczkowa.
NIEZWYKŁY ŚWIAT
MACIEJA BOGUSZA
STĘCZYŃSKIEGO
Po wrześniowej wystawie w „Dawnej
Synagodze” w Nowym Sączu pt. „Maciej
Bogusz Stęczyński – zapomniany
obieżyświat” pozostała albumowa publikacja
(160 stron) przypominająca galicyjskie
wędrówki dziewiętnastowiecznego
podróżnika od Kresów Wschodnich
po Ta try, Pie ni ny, Spisz i Ora wę. Ten nie -
zwykły człowiek niestrudzenie przemierzał
trakty dawnej monarchii
Habsburgów, docierając w odlegle zakątki
dziewiętnastowiecznej Europy. Dokumentował
zabytki widziane po drodze,
życie ludu wiejskiego, stroje, domy,
zamki, itp.; utrwalał widoki, z których
wiele do dziś stanowi nieocenione źródło
ikonograficzne dla badaczy odwiedzanych
przez niego terenów.
Sądecki czytelnik w pierwszej kolejności
z pewnością wyłowi rysunki z „obwodu
Sandeckiego” powstałe ok. 1846
roku: Muszynę z rozwaliną zamku Palocha,
pozostałości po zamku Zawiszy
Czarnego w Rożnowie, warownię w Rytrze,
zamek królewski w Nowym Sączu,
skały i drogę do pustelni św. Świerada
w Tropiu, krajobrazy nad Dunajcem, panoramę
Łącka, klasztor Klarysek, pałac
w Nawojowej, kamień diabelski pod Jaworzyną
Krynicką.
Re dak cją al bu mu wy da ne go przez
no wo są dec kie Mu zeum Okrę go we,
wy dru ko wa ne go i opra co wa ne go gra -
ficz nie w dru kar ni Gol druk, za jął się
Ja cek Kol bu szew ski, au tor wień czą ce -
go publikację tekstu o wędrówkach, rysunkach,
grafikach oraz poezji Macieja
Bo gu sza Stę czyń skie go pt. „Po zna wa -
łem kraj dro gi…”.
PSOT NY PO TWÓR
Książeczka o wielogłowym potworze
jest pokłosiem konkursu plastycznego
i wystawy zorganizowanych przez Muzeum
Okręgowe w Nowym Sączu dla
najmłodszych: przedszkolaków i uczniów