Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

WWW.SADECZANIN.INFO
GRUDZIEŃ 2011 SĄDECZANIE 55
ści. Przez ana lo gię po wiem, że by ła to pro za. Póź niej pró bo -
wałem odczucia wyrażać głównie za pomocą kształtu i koloru
– to by ło jak by przej ście do po ezji. Mógł bym do dać
szczegółowiej, niektórzy mówią o moim malarstwie – abstrakcja
geometryczna, ale jeśli nawet tak jest, to w odróżnieniu
od przy pa dło ści abs trak cji, że naj czę ściej jest ona
anonimowa –moja abstrakcja jest rozpoznawalna, jest inna,
osobista. Jestem pesymistą, ale z poczuciem humoru. Zacytuję
recenzję mojej siostrzenicy, która mi się podoba. Myślę,
że wie le osób by tak uwa ża ło, zwy kli lu dzie, nie ma ją cy kon -
taktu ze sztuką. Siostrzenica mieszkająca we Włoszech, odwie
dzi ła mnie kie dyś w mo jej pra cow ni we Wro cła wiu.
Po ka za łem jej ob ra zy z wcze sne go okre su fi gu ra tyw ne go,
późniejsze i ostatnie. Recenzja była bardzo konkretna: „No,
to wujek przed studiami malował bardzo interesująco, na studiach
jesz cze dość cie ka wie, póź niej co raz go rzej, a obec nie
to wujek pozoruje malarstwo”.
Co to jest kul tu ra ma lar ska
– Dla mnie nie ste ty nie jest to naj wy ższa po chwa ła w oce -
nie dzieła. Kulturalnie namalowany obraz, to obraz ze zrozumieniem
problemu malarskiego, ale bez piętna osobowości,
anonimowy. Można go pochwalić na tle bazgrołów bez wrażliwości
czy bez świadomości plastycznej.
Jak to prze ło żyć na prak tycz ną stro nę dzia ła nia
– Istnieje taka możliwość w sztuce, nie nakaz, że w tym,
co się ro bi, ma być praw da i do bro. Choć trud no to na po cząt -
ku założyć. Jest to niezależne od chęci i od zamierzeń. W Zapi
skach ja to roz wa ża łem w ten spo sób, że od bie ra my coś ja ko
indywidualne przeżycie, Intensywne Odczucie Rzeczywistości
/IOR/.
Jak pa trzeć na dzie ło sztu ki abs trak cyj nej, że by go zro -
zu mieć
– Nie bardzo potrafię odpowiedzieć na to pytanie.
Po win no się być wra żli wym
– Co to jest wra żli wość Jest to mo żli wość od bie ra nia sy -
gnałów zewnątrz i wpływu ich na wnętrze. Brak wrażliwości
to przechodzenie obok nich: nie zauważenie, nie słyszenie, nie
odczuwanie. Brak przeżycia, pewna ślepota, głuchota – hermetyczne
zamknięcie.
Czy mo żna roz wi jać wra żli wość
– Naturalnie, temu służy sztuka. Podam przykład z tryptykiem.
Ksiądz, w młodości studiujący na PWSSP zaproponował
zakonnicom umieszczenie mojego tryptyku w ich kaplicy.
On uwa żał, czuł, że z te go ema nu je coś – co skła nia do kon -
templacji, czyli uwzniośla, odrywa myślenie od codziennej
pospolitości. Siostrom to się jednak nie podobało, widocznie
nie miały wrażliwości…
Czy za uwa żył Pan Pro fe sor po wrot ną fa lę do re al no ści
ob ra zo wa nia Czy sztu ka abs trak cji nie sprzy krzy ła się
od bior com
– Nie do re al no ści ob ra zo wa nia przy wią zu ję wa gę, ale
do wyrażania przeżycia wizualnego. Ja w tej dziedzinie jestem
zwolennikiem tradycyjnie – płaszczyzny, koloru, materii,
kom po zy cji. Fak tem jest, że nie du żo jest od bior ców
sztuki, bardzo dużo jest natomiast odbiorców bojących się być
nienowoczesnymi, ulegających propagandzie, czy reklamie
bez zrozumienia natury rzeczy.
Od po ło wy lat 60-tych pro wa dzi Pan Pro fe sor ro dzaj no -
ta tek. Je den z za pi sków brzmi, cy tu ję: „Lu bię być sam
w na tu rze, ale jak tych sa mot ni ków jest dzie siąt ki,
rzecz prze sta je być in te re su ją ca”. Czy tak poj mo wa -
na sa mot ność nie pro wa dzi do osa mot nie nia
– Do wie lu my śli nie do cho dzi się ga da jąc z kimś. Do te go
po trze ba sa mot no ści. Gdzieś za no to wa łem, że słu cha jąc
z kimś mu zy ki, gdy ten ktoś od szedł, ta mu zy ka da lej słu cha -
na – by ła in na, głęb sza. Pew ne od czu cia są mo żli we tyl ko
w sa mot no ści. Ale lu bię kon tak ty to wa rzy skie. Mie wa łem
przy ja ciół. Jed nak jak się za sta no wię, coś w tym jest, do mo -
ich ulubionych książek bardzo dawno należał Robinson Crusoe
De foe, czy póź niej Wilk stepowy Hermana Hesse.
Filtr cza su dzia ła po wo li, lecz sku tecz nie. Od ce dza zja -
wi ska trwa łe, wa żne i war to ścio we w ma lar stwie no -
wo cze snym. Czy ar ty ści bo ją się te go, czy są prze ko na ni
o swo im ta len cie
– Ta lent to sy tu acja wyj ścio wa. Wa żne jest, co się zro bi
z tym talentem, czy się go rozwinie. Zależy to od wielu cech
charakteru, a także od losu, przypadku. Sztuki się nie wymyśla,
do sztu ki się do cho dzi, tak uwa żam. Mó wi się, że naj lep -
sze zostanie dostrzeżone. Niestety często mniej ważne, jest
wyżej cenione a dobrze zareklamowane – utrwala się. Ważnym
czyn ni kiem jest rów nież miej sce, gdzie coś po wsta je,
w ja kim kra ju, al bo w ja kiej sto li cy, czy z da la czy bli sko
od centrum kulturalnego. Do wpisania swojej sztuki w dziedzictwo
narodowe potrzeba też odrobiny szczęścia i wiele,
wie le lat pra cy….
Roz ma wia ła MA RIA BAR BA RA STA BLEW SKA