Zobacz pełne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

WWW.SADECZANIN.INFO
20 GOSPODARKA
GRUDZIEŃ 2011
Por tret kaj ze ra Fran za Jo se fa I, po -
dob ny do te go, ja ki w Przy go dach
do bre go wo ja ka Szwej ka Ja ro sla va
Hasz ka był nie mi ło sier nie – eu fe mi -
stycz nie pi sząc – upstrzo ny przez
mu chy…
w 2009 r. był jej współ za ło ży cie lem.
Prze krój spo łecz ny w gru pie roz cią ga
się od bez ro bot nych do złot ni ka i funk -
cjo na riu sza Stra ży Gra nicz nej. Ubie ra -
ją się w mun du ry z epo ki, uzbra ja ją
w ówczesną broń (Szambelan ma karabin
man li cher z 1895 r.) i od twa rza ją
bi twy i po tycz ki z ró żnych wo jen. Sce -
na riu sze two rzą na pod sta wie rze czy -
wistego przebiegu wydarzeń. Niekiedy
tro ska o au ten tyzm jest tak wiel ka, że
budują makietę drewnianego domu, żeby
po tem ją spa lić.
BI TWY Z SY NEM
I dla te go Szam be lan ma w gar de ro -
bie mundury austrowęgierskie, carskie,
pol skie, hi tle row skie i ra dziec kie. Je śli
ubie ra uni form au stro wę gier ski, to wy -
grywa z Rosjanami. Po przeciwnej stronie
czę sto „wal czy” je go syn Sła wo mir,
co też jest zgod ne z praw dą hi sto rycz -
ną, gdyż nie raz we wro gich ar miach
znaj do wa li się oj ciec z sy nem czy brat
z bratem. Pocieszające, że ani Szambelan
sy na, ani syn oj ca jesz cze ni gdy nie
„za bił” i nie wziął do nie wo li. Na to -
miast w mun du rze pol skim z 1939 r.
prze gry wa z Niem ca mi, choć mo że nie
tak do tkli wie jak ów cze sna ar mia pol -
ska w rze czy wi sto ści…
Mundury kopiuje się z ilustracji, kupuje
odpowiednie sukno i daje do uszycia.
Niekiedy potrzeba wielu zabiegów,
żeby wystarać się o sukno o właściwym
od cie niu np. sza ra wy hecht grau. Mo -
żna też już ku pić go to we, bo ruch re -
kon struk cyj ny się roz wi ja i po wsta ła
ni sza ryn ko wa na te go ro dza ju asor ty -
ment. A jak po ja wia się po pyt, to za raz
ktoś pró bu je go za spo ko ić po da żą
– zwy kłe pra wo ryn ku.
Z GRH Gor li ce 1915 np. tyl ko
w tym ro ku od twa rzał woj ny świa to we
w Sę ko wej i Czcho wie, a nie daw no
prezentowali się przed sądecką premierą
Bi twy war szaw skiej. 1920 Je rze go
Hoffmana. Wcześniej uczestniczyli np.
w otwar ciu kasz te lu w Szym bar ku al -
bo w premierze książki Roberta Makłowi
cza. Część z człon ków gru py bra ła
nawet udział w kręceniu serialu telewizyj
ne go Woj na i mi łość o woj nie pol -
sko -bol sze wic kiej.
Wpraw dzie z praw dzi we go woj ska
(słu żył ja ko kie row ca w szpi ta lu woj -
sko wym w Lu bli nie) wy szedł do cy wi -
la w stop niu sze re gow ca, za to
w re kon stru owa nym 1. Puł ku Strzel -
ców Pod ha lań skich awan so wał do star -
sze go sze re go we go, a w c. k. ar mii
do chra pał się już trzech gwiaz dek
na kołnierzu, co oznacza sierżanta, który
mo że ko men de ro wać in ny mi. No
i nosi mundur podoficera udekorowany
me da la mi za wa lecz ność i ra ny oraz
krzy żem Fran cisz ka Jó ze fa I. Oczy wi -
ście dla lu dzi je go po kro ju kul to wą
ksią żką są Przy go dy do bre go wo ja ka
Szwej ka, a fil mem – C. k. de zer te rzy.
MU ZEUM NA CE LOW NI KU
TVP emituje interesujący cykl dokumentalny
pt. Było, nie minęło red. Ada -
ma Si kor skie go. Przy je żdża on z eki pą
filmową i eksploracyjną w różne miejsca
i z lo kal ny mi en tu zja sta mi hi sto rii
szu ka ma te rial nych śla dów wy da rzeń
hi sto rycz nych. I wio sną 2010 r. zja wił
się w Nie cwi, aby po szu kać szcząt ków
alianckiego samolotu typu Halifax, który
wra cał znad War sza wy, gdzie
w 1944 r. miał do ko nać zrzu tu dla po -
wstańców. Posługując się wykrywaczami
me ta li, fak tycz nie zna le zio no wie le
czę ści z roz bi tej ma szy ny, któ re tra fi ły
do Mu zeum Lot nic twa w Kra ko wie.
Szam be lan na le ży też do Sto wa rzy sze -
nia Mi ło śni ków Hi sto rii i Eks plo ra cji
w No wym Są czu i ja ko ta ki wziął
udział w tych „wy kop kach”.
Jak na ko lek cjo ne ra, nasz bo ha ter
za dzi wia bra kiem nie cier pli wo ści:
– Nie je stem za chłan ny, że by wszyst ko
mieć na tych miast. Wiem, że prę dzej czy
póź niej i tak tra fi do mnie.
Obok nowego domu Szambelana stoi
stary i stodoła, coraz mniej używana, bo
z gospodarstwa o powierzchni 3,60 ha
trudno wyżyć. W marzeniach ich właściciel,
radny gminny w kadencji 2006–
2010, wi dzi tam mu zeum. W cha łu pie
Jak na ko lek cjo ne ra,
nasz bo ha ter za dzi wia
bra kiem nie cier pli wo ści:
– Nie je stem za chłan ny,
że by wszyst ko mieć na -
tych miast. Wiem, że prę -
dzej czy póź niej i tak
tra fi do mnie.
umie ścił by wiej skie me ble i sprzę ty
(nie któ re rze czy co dzien ne go użyt ku
po cho dzą z je go ro dzin ne go do mu),
a militaria może w stodole. Pewnie dało
by się na to uzy skać na wet ja kąś unij -
ną do ta cję. I Kru żlo wa wzbo ga ci ła by
się o obiekt, który odwiedzaliby turyści
i pielgrzymi zaraz po obejrzeniu drewnianego
kościoła – Sanktuarium Przemienienia
Pańskiego…
Oprócz mu zeum otrzy ma li by w pa -
kie cie re we la cyj ny wi dok na oko li cę.
Z ta ra su do mu sto ją ce go nie opo dal
przy siół ka Kar czem ne (bo kie dyś je go
właściciel miał przegrać majątek ziemski
w kar ty w karcz mie) roz cią ga się
bo wiem roz le gła pa no ra ma, któ ra mie -
ści m.in. Jo dło wą Gó rę, Ro so chat kę,
Ja wo rze i Chełm.
A na ra zie na le ża ło by to wszyst ko
choć by ska ta lo go wać, mi mo iż Szam -
be lan mó wi, że nie trze ba, bo on ka żdy
z ty się cy eks po na tów ma w gło wie!
IRE NE USZ PAW LIK