Zobacz peÅne wydanie (PDF) - SÄdeczanin

More documents

Recommendations

Info

WWW.SADECZANIN.INFO 18 GOSPODARKA LUDZIE Z GŁOWĄ GRUDZIEŃ 2011 Gru pa Re kon struk cji Hi sto rycz nej Gor li ce 1915. Sta ni sław Szam be lan – z lor net kę na szyi – dru gi z pra wej wśród klę czą cych w dol nym rzę dzie FOT. ŁU KASZ HA BEL Ścisk eksponatów Jeden z pokoi w domu Stanisława Szambelana w Krużlowej Niżnej przeznaczony jest na magazyn. Wszędzie – na półkach i na podłodze – poustawiane są w zwartych ordynkach stare żelazka, zegary, budziki, młynki do kawy, lampy naftowe i kolejowe (jeszcze karbidowe), wagi, maszyny do szycia i pisania, aparaty telefoniczne, dzwonki, kłódki, flaszki, kufle, szklanki… Dosłownie setki, ba – tysiące zabyt ko wych przed mio tów o pro we nien cji przy naj mniej sprzed II woj ny świa to wej, a czę sto i sprzed I. Pię trzą się i kłę bią tak, że wy da je się, iż po otwar ciu drzwi wysypią się z przepełnienia na zewnątrz. KO LEK CJE TE MA TYCZ NE Ale Sta ni sław Szam be lan za chwi lę otwie ra dru gi po kój, w któ rym pa nu je nie mniej szy tłok – zgro ma dzo ne są w nim ko lej ne set ki i ty sią ce obiek tów: ba gne ty, sza ble, szpa dy i ra pie ry, łu ski naj prze ró żniej szych ka li brów, wie lo - barw ne od zna cze nia, mo ne ty, ze gar ki, gu zi ki, na szyw ki na mun du ry, heł my i inne służbowe nakrycia głowy, menażki wielu armii, dokumenty, fotografie, cza so pi sma, ksią żki. A najcenniejsze sztuki umieszczone są do pie ro na pię trze, w tym miecz sa - mu raj ski, któ rym mo żna by ło by uciąć gło wę, a mo że za jed nym za ma chem nawet trzy jak Zerwikapturem Longinusa Podbipięty. Niejedno, zajmujące cały bu dy nek, mu zeum po zaz dro ści ło by Szam be la no wi bo ga tej ko lek cji! Ileż z jego nieprzebranych zbiorów dałoby się urządzić wystaw tematycznych: wojskową, wojenną, kolejarską, przedmiotów co dzien ne go użyt ku, wiej skich, gospodarczych, zegarmistrzowską, numizmatyczną… ZNAK FIRMOWY ZBIERACZA Szambelan mówi, że był jedynakiem i ja ko ta ki na brał na wy ku przy glą da nia się szcze gó łom. O je go za mi ło wa niu do pre cy zji świad czy rów nież fakt, że składał modele samolotów. Dzisiaj mają już nie co po utrą ca ne śmi gła, bo dzie - ci, któ re le d wo od ro sły od pod ło gi, pró bo wa ły roz krę cić je ki ja mi od mio - teł, ale na dal wi szą pod su fi tem, bo jak coś raz wpad nie w je go rę ce, to Szam - be lan ni gdy się te go nie po zby wa, co jest zna kiem fir mo wym ka żde go zbie -
WWW.SADECZANIN.INFO GRUDZIEŃ 2011 LUDZIE Z GŁOWĄ GOSPODARKA 19 ra cza z praw dzi we go zda rze nia. Szedł kie dyś do szko ły, cho dził wte - dy chy ba do pią tej lub szó stej kla sy, i w po lu zna lazł kil ka łu sek. I po my - śleć, że od te go ma leń kie go, wy da wa - ło by się – nic nie zna czą ce go zda rze nia, ba nal ne go epi zo du wła ści - wie, rozpoczęła się jego pasja kolekcjonerska. Że te kilka zardzewiałych łusek prze są dzi ło o je go dal szych lo sach – sta ły się bo wiem po cząt kiem wie lo - ty sięcz nych, im po nu ją cych zbio rów, któ rych zgro ma dze nie i po zna nie za ję - ło mnó stwo cza su. Najpierw wymieniał się z kolegami, któ rzy wie dząc o je go pa sji przy no si li z do mu np. sta re mo ne ty. Po tem ła ził po są sia dach i mysz ko wał po ich do - mach, al kier zach, są sie kach, spi chler - zach, ko mór kach. Na wet chęt nie po zby wa li się z la mu sów nie po trzeb - nych im, za bie ra ją cych miej sce, za po - mnianych, zakurzonych, niszczejących przedmiotów, rozmaitego barachła, gratów, rupieci, złomu, szpargałów. Ludzie we wsi i oko li cy wie dzie li, że tak sza - bruje, więc oddawali za darmo, w prezencie albo sprzedawali za grosze. Kie dyś jed ne go z go spo da rzy za stał przy roz pa la niu pie ca. Oka za ło się, że do ognia mia ły tra fić sta re ak ta no ta - rial ne. Dał na flasz kę i w ten spo sób wszedł w ich po sia da nie. Rzad ką 10- zło to wą mo ne tę z Trau gut tem z 1933 r. na był za 50 zł. Ko le dzy bi li się na stry - chu po dusz ką po bab ci, roz pi rzy li ją, a z niej ra zem z pie rzem po sy pa ły się przed wo jen ne do la ry ka na dyj skie, któ - re sta ro win ka scho wa ła so bie na czar - ną go dzi nę i nie przy po mnia ła o nich przed śmier cią. Ze sta ro ści by ły ze tla łe i roz sy py wa ły się w rę kach. KSZTAŁ CĄ CA MA NIA Z cza sem ma nia zbie rac ka za mie ni - ła się w zaawansowane hobby. Okoliczne za so by ule gły wy czer pa niu, za tem za czął jeź dzić na gieł dy ko lek cjo ner - skie i targi staroci. Najdrożej jest w Byto miu i tam prze wa ża ją ak ce so ria nie miec kie. Z ko lei w Kra ko wie ry nek jest wy dre no wa ny. Za to naj ta niej w Rze szo wie. Po znał śro do wi sko ta - kich jak on zbie ra czy i za czął się wy - mie niać. Od da wał po dwój ne eg zem pla rze lub iden tycz ne sztu ki i wzbo ga cał się o nie obec ne w je go zbio rach. Na to miast nie ma wy kry wa - cza me ta li i sam ni cze go nie od ko pał na po lach bi tew. Szam be lan, zbie ra jąc co po pad nie, nie po strze że nie, choć w nie unik nio ny spo sób po głę biał przy tym wie dzę. Jak już coś zna lazł, to za da wał so bie py ta - nia: czy da ny fant po cho dzi z I czy II woj ny świa to wej, jest pol ski, niemiecki czy rosyjski Intrygowało go to wszyst ko, bo prze cież dzia ło się w je go stro nach, tu – w oko li cy. Szu kał więc od po wie dzi w ksią żkach. On, absolwent zawodówki w Grybowie, zwy kły ślu sarz me cha nik z Kru - żlo wej Ni żnej, uczył się hi sto rii. Co ja pi szę – uczył, on ją wręcz stu dio wał! Hi sto rię dzie jów i wo jen, ale i hi sto rię ma te rial ną, bo prze cież mu siał za zna - jo mić się z hi sto rią bro ni, mun du rów, od zna czeń, nu mi zma ty ką. Za in te re so wał się ta kże lo sa mi wła snej ro dzi ny. Do wie dział się, że dzia - dek słu żył w ar mii au - stro wę gier skiej, kon kret nie w 20. puł ku c. k. ar mii w No wym Są - czu, czy li w tzw. cwan cy - gie rach. Przesiadywał w bibliotece w Nowym Są czu, od wie dzał mu zeum w Gor li - cach. Służył w wojsku w Lublinie, pracu jąc na bu do wach w Słup sku, War sza wie, Kra ko wie i na Ślą sku – wszędzie węszył za trofeami i wiedzą. Kupował książki z tej dziedziny. Pamięta, że jed na z nich – „Pol skie mun du ry wojskowe” – kosztowała 12 tys. zł, a on właśnie dostał wypłatę – całe 21 tysięcy… I bez zmru że nia oka wy dał na jed - ną książkę grubo ponad połowę pensji! Kie dyś pre nu me ro wał ty go dnik „Żoł nierz Pol ski”, w któ rym czę sto pi - sano o dziejach broni i kupował tzw. tygry sy, czy li se rię bro szur o te ma ty ce wo jen nej. Do dzi siaj sku pu je ksią żki o wyposażeniu wojskowym i gromadzi cza so pi sma np. „Od kryw cę” czy „Do bro ni”. SZLAK BO JO WY DZIAD KA Za in te re so wał się ta kże lo sa mi wła - snej ro dzi ny. Do wie dział się, że dzia - dek słu żył w ar mii au stro wę gier skiej, kon kret nie w 20. puł ku c. k. ar mii w Nowym Sączu, czyli w tzw. cwancygie rach (zwan zig, czy taj – cwan ciś, to po nie miec ku li czeb nik dwa dzie ścia). Walczył na I wojnie światowej – gdzieś na Ukra inie, na Bał ka nach i nad rze ką Pia ve k. We ne cji we Wło szech. Z chwi - lą klę ski Nie miec i Au strii je go od dział nie od dał się do nie wo li i nie roz pro - szył, lecz w zwar tych sze re gach i z bro - nią w ręku zarekwirował pociąg i takim esze lo nem – po ró żnych pe ry pe tiach, bo np. w Wied niu nie chcia no ich prze - pu ścić i w cha rak te rze ła pów ki trze ba by ło od dać 6 ko ni – wró cił do ma cie - rzy stej jed nost ki w No wym Są czu, gdzie stał się za lą żkiem już pol skie - go 1. Puł ku Strzel ców Pod ha lań skich. Wła śnie po kaź ne są zwłasz cza je go zbio ry mi li ta riów z I woj ny świa to wej. To prze cież nie opo dal, pod Gor li ca mi, ro ze gra ła się jed na z naj więk szych bi - tew tej kon fron ta cji na ro dów, na zy wa - na na wet wschod nim Ver dun. Na le ży do Gru py Re kon struk cji Hi - sto rycz nych Gor li ce 1915 kie ro wa nej przez Pio tra Ka miń skie go. Szam be lan Sta ni sław Szam be lan w mun du rze au stro -wę gier skie go sie rżan ta, z ka - ra bi nem ty pu Man li cher i z drob ną czę ścią ko lek cji w tle.
Page 1 and 2: v Biznesmen z Biczyc v PANORAMA WSI
Page 3 and 4: 12.2011 | w numerze: WWW.SADECZANIN
Page 5 and 6: WWW.SADECZANIN.INFO GRUDZIEŃ 2011
Page 7 and 8: KON SPOL W CHI NACH Sądecka firma
Page 17: WWW.SADECZANIN.INFO GRUDZIEŃ 2011
Page 25 and 26: GRUDZIEŃ 2011 WWW.SADECZANIN.INFO
Page 27 and 28: GRUDZIEŃ 2011 WWW.SADECZANIN.INFO
Page 69 and 70:
WWW.SADECZANIN.INFO GRUDZIEŃ 2011
Page 71 and 72:
WWW.SADECZANIN.INFO GRUDZIEŃ 2011
Page 73 and 74:
GRUDZIEŃ 2011 WWW.SADECZANIN.INFO
Page 76 and 77:
Gabinet masażu „FizjoMed” Zabi
Page 78 and 79:
78 WWW.SADECZANIN.INFO GRUDZIEŃ 20
Page 80 and 81:
WWW.SADECZANIN.INFO 80 HISTORIA GRU
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
WWW.SADECZANIN.INFO 96 ROZMAITOŚCI
Page 98 and 99:
WWW.SADECZANIN.INFO 98 ROZMAITOŚCI
show all

Zobacz peÅne wydanie (PDF) - SÄ deczanin

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Zobacz peÅne wydanie (PDF) - SÄdeczanin