RaPoRt - Rzecznik Praw Obywatelskich

Raport RPO z działalności w Polsce Krajowego Mechanizmu Prewencji w 2011 r.
uszkodzenia ciała osób, które wchodzą na łóżka korzystając z dostępnych, a nieprzystosowanych
do tego mebli lub próbując na nie wskoczyć.
W zakresie warunków bytowych analizowano również kwestię dostosowania jednostek
penitencjarnych do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Generalnie, wizytowane
jednostki nie były dostosowane (ZK Nowy Wiśnicz, AŚ Grójec, ZK Łupków, ZK Jasło, ZK
Sieradz, ZK Wadowice, ZK Uherce Mineralne, AŚ Olsztyn), jednakże w części z nich wydzielone
zostały cele przystosowane dla osadzonych niepełnosprawnych (AŚ Grójec, ZK
Sieradz). Przystosowanie to ograniczało się jednak do celi, w której znajdował się kącik
sanitarny przeznaczony dla osoby poruszającej się na wózku i do miejsca w łaźni dostosowanego
do potrzeb osoby z niepełnosprawnością. Nie było ułatwień w pokonywaniu
schodów wiodących do poszczególnych pomieszczeń, jak i nie zapewniono odpowiedniej
szerokości wejść i drzwi. Tymczasem Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu
w orzeczeniu z 2006 r. w sprawie Vincent przeciwko Francji 75 uznał, że osadzenie osoby
niepełnosprawnej w więzieniu, gdzie nie może ona poruszać się, w szczególności, opuścić
celi samodzielnie, jest poniżającym traktowaniem w rozumieniu art. 3 Europejskiej Konwencji
Praw Człowieka. W związku z powyższym Krajowy Mechanizm Prewencji każdorazowo
zalecał dostosowanie infrastruktury jednostek penitencjarnych do potrzeb osób
z niepełnosprawnością.
W udzielonych Mechanizmowi odpowiedziach, Dyrektorzy wizytowanych jednostek
wskazywali, iż przeprowadzenie niezbędnych remontów uzależnione jest od otrzymanych
na ten cel środków finansowych. Jednakże w planach działania każdej jednostki ujęto rekomendowane
przez KMP remonty.
W kwestii dostosowania jednostek do potrzeb osób z niepełnosprawnością, dyrektorzy
wszystkich jednostek, którym to zalecono poinformowali Mechanizm, że brak środków
finansowych nie pozwolił na wdrożenie rozwiązań ułatwiających poruszanie się osobom
niepełnosprawnym oraz odpowiednie wyposażenie celi. Jednakże wyjaśnili, że dostosowanie
infrastruktury do potrzeb osoby niepełnosprawnej zostało zaplanowane do realizacji
w 2012 roku. Dyrektor ZK w Uhercach Mineralnych poinformował KMP, że w podległej
mu jednostce wydzielona jest cela dla osób niepełnosprawnych z wyodrębnionym stanowiskiem
kąpieli, zaś wejście do budynku wyposażone jest w podjazd dla wózków inwalidzkich.
W ZK w Łupkowie, zgodnie z odpowiedzią dyrektora, osadzeni niepełnosprawni
kierowani są do podległego mu Oddziału Zewnętrznego w Moszczańcu, w którym znajduje
się cela dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Podobne rozwiązanie
przyjęto w Areszcie Śledczym w Olsztynie. Zgodnie z wyjaśnieniem dyrektora, osadzony
niepełnosprawny, po wyrażeniu zgody Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej na odstępstwo
od rejonizacji, transportowany jest do Zakładu Karnego w Barczewie, posiadającego
celę mieszkalną w pełni dostosowaną do pobytu osób z niepełnosprawnością.
75
Skarga nr 6253/03.
50