RaPoRt - Rzecznik Praw Obywatelskich

Raport RPO z działalności w Polsce Krajowego Mechanizmu Prewencji w 2011 r.
Mechanizm Prewencji jest zdania, iż znaczne obciążenie wychowawców różnymi zadaniami
i konieczność pracy z szerokim kręgiem osadzonych zmniejsza efektywność
oddziaływań wychowawczych i może negatywnie wpływać na osadzonych. Zgodnie ze
stanowiskiem CPT w przypadku niewystarczającej liczby personelu może okazać się niezbędna
praca w godzinach nadliczbowych, w celu utrzymania podstawowego poziomu bezpieczeństwa
i systemu zaopatrzenia na terenie zakładu karnego. Taki stan rzeczy może łatwo
doprowadzić do wysokiego poziomu stresu wśród personelu i jego przedwczesnego „wypalenia”,
co może wzmóc napięcie obecne w każdym zakładzie karnym 60 . W ocenie KMP należy
zatem dążyć do tworzenia mniejszych grup wychowawczych m.in. poprzez zapewnienie
większej liczby etatów w dziale penitencjarnym.
Wśród trudności występujących w pracy działu penitencjarnego kierownictwo wizytowanych
jednostek wskazywało na nadmiar pracy biurokratycznej, a także konieczność
równoległego wprowadzania danych w aktach osadzonych oraz w systemie Noe NET, co
znacząco ogranicza możliwość indywidualnego kontaktu z osadzonym.
Odpowiedzi, jakie KMP otrzymał od Dyrektorów Okręgowych Służby Więziennej,
wskazują, że realizacja wydanych w tym zakresie rekomendacji w dużym stopniu uzależniona
jest od dobrej woli organów nadzorujących. Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej
w Rzeszowie wyjaśnił, iż zwiększenie obsady etatowej działu penitencjarnego w ZK
w Uhercach Mineralnych będzie możliwe poprzez zabranie etatu z innej jednostki penitencjarnej
w okręgu rzeszowskim, podczas gdy Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej
w Łodzi oddelegował do ZK w Sieradzu psychologa z Aresztu Śledczego w Łodzi oraz
skierował wniosek do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej o zmniejszenie liczby
skazanych umieszczonych w oddziale terapeutycznym, co dodatkowo wpłynie na zakres
realizowanych przez psychologa zadań. Zgodnie z odpowiedzią dyrektora AŚ w Olsztynie,
kadra penitencjarna jest systematycznie wzmacniana, w miarę możliwości etatowych, zaś
zdaniem dyrektora ZK w Jaśle aktualna obsada etatowa pozwala na realizację wszystkich
statutowych zadań jednostki penitencjarnej. Dyrektorzy Zakładu Karnego w Uhercach
Mineralnych oraz Zakładu Karnego w Sieradzu poinformowali Mechanizm, iż podjęli starania
o zwiększenie zatrudnienia.
Krajowy Mechanizm Prewencji zalecił:
• uwzględnienie w planach szkoleniowych personelu przeprowadzenie kursu w zakresie
międzynarodowych instrumentów i standardów praw człowieka,
• zapewnienie odpowiedniej obsady etatowej, zgodnie z potrzebami.
i) Zatrudnianie i nauczanie
Osadzeni byli głównie zatrudniani przy pracach na rzecz jednostki (obsługa pralni,
kuchni, warsztatów, magazynów, prace porządkowe). Liczba zatrudnionych odpłatnie to
60
Patrz: § 26 Jedenastego Sprawozdania Ogólnego [CPT/Inf (2001) 16].
42