RaPoRt - Rzecznik Praw Obywatelskich

Raport RPO z działalności w Polsce Krajowego Mechanizmu Prewencji w 2011 r.
przez Trybunał Konstytucyjny i ETPCz. Mechanizm wyjaśnił, że potrzeba upowszechniania
wśród osadzonych prawnych skutków m.in. orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
w odniesieniu do osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych, została zauważona
przez sam Trybunał Konstytucyjny. W wyniku podjętej przez Rzecznika Praw
Obywatelskich korespondencji na temat upowszechniania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
i ich prawnych skutków, Szef Biura Trybunału Konstytucyjnego poinformował,
iż powyższa kwestia jest przedmiotem coraz liczniejszej korespondencji od osób osadzonych
w zakładach karnych lub przebywających w aresztach śledczych. W związku z powyższym
Trybunał Konstytucyjny podjął starania aby – w przypadku rozstrzygnięcia
Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego osób pozbawionych wolności lub tymczasowo
aresztowanych – przygotować stosowną informację o danym wyroku i jego (prawnych oraz
praktycznych) skutkach, a następnie przekazywać zainteresowanym we współpracy z odpowiednimi
organami Służby Więziennej. Należy zaznaczyć, za Szefem Biura Trybunału
Konstytucyjnego, iż powyższa działalność edukacyjna powinna stanowić jeden z podstawowych
elementów pracy penitencjarnej, służącej m.in. kształtowaniu świadomości oraz
zapewnianiu skazanym i osadzonym dostępu do elementarnej informacji w zakresie ich
sytuacji prawnej. Żadne względy nie powinny ograniczać przedsięwzięć na rzecz popularyzacji
prawa oraz edukacji obywatelskiej w sprawach publicznych.
Mechanizm zalecił:
• uzupełnienie zbiorów biblioteki o aktualne egzemplarze Kodeksu karnego wykonawczego
oraz „Informatory dla cudzoziemców”,
• wywieszenie w widocznym, ogólnodostępnym miejscu adresów instytucji zajmujących
się ochroną praw osób pozbawionych wolności,
• informowanie osadzonych, np. w ramach zajęć kulturalno-oświatowych bądź za
pomocą radiowęzła, o prawnych i praktycznych skutkach wyroków Trybunału
Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach,
które bezpośrednio dotyczą osób osadzonych.
g) Prawo do skargi
Wizytujący pozytywnie ocenili możliwości składania skarg i wniosków przez osadzonych
do dyrektora jednostki oraz innych kompetentnych władz.
Jednakże, w ZK w Tarnowie – Mościcach rozmówcy przekazali wizytującym, że nie
są informowani o przyczynach odmowy przychylenia się do składanych przez nich wniosków.
Kilku osadzonych stwierdziło, że zdarzało się, że wnioskodawcy w ogóle nie otrzymali
informacji na temat sposobu ich rozpatrzenia, co stanowi sprzeczność z regułą 36.(4)
Wzorcowych reguł minimum postępowania z więźniami 56 stanowiącą, iż o ile nie są oczy-
56
Wzorcowe reguły minimalne postępowania z więźniami, przyjęte w Genewie w 1955 r. przez Pierwszy Kongres Narodów Zjednoczonych
w Sprawie Zapobiegania Przestępczości i Postępowania ze Sprawcami Przestępstw oraz zaaprobowane przez Radę
Gospodarczą i Społeczną w rezolucji 663 C (XXIV) z dnia 31 lipca 1957 r. i 2076 (LXII) z dnia 13 maja 1977 r.
40