SELEKCIJA U SPORTU - Centar sportskih nauka

More documents

Recommendations

Info

3/2/2011 BAZA IDENTIFIKACIJA IDENTIFIKACIJA SPORTSKA BAZA KARAKTERIZACIJA SPECIFIČNO SPORTSKO USAVRŠAVANJE • Selekcija u sportu podrazumijeva višestepeni proces koji započinje identifikacijom sportskog talenta (odabir, rani izbor), a nastavlja se karakterizacijom sportskog talenta (usmjeravanje, određivanje sportske osobenosti). • Prvi, ili primarni vid selekcije, koji se naziva identifikacija talenata, ima za cilj, prepoznavanje sportskih talenata iz što je moguće veće početne grupacije nesportske populacije. Pod nesportskom populacijom se podrazumijavaju djeca koja još uvijek nisu pod uticajem, planski i programski određenog trenažnog procesa, dakle djeca starijeg predškolskog i najmlađeg školskog uzrasta. Brojnost početne grupacije (baze) je pitanje sa kojim se suočava svaka sredina i zajedno sa kvalitetnim stručnim kadrom je najveći problem cjelokupnog procesa selekcije. Na ovom nivou, problemom selekcije, se u posljednje vrijeme bave tzv. sportske škole, sportski kampovi, višestrane dječije sportske škole, itd. KARAKTERIZACIJA • Drugi, ili sekundarni nivo selekcije, karakterizacija, ima za cilj prepoznavanje sportske osobenosti (visokospecifičnih potencijala) talenta, na osnovu kojih se sprovodi usmjeravanje prema konkretnim sportskim disciplinama, ili njihovim grupacijama. Na ovom nivou, selekcija se sprovodi u specijalizovanim sportskim školama, koje se nalaze pri određenim sportskim društvima, ili klubovima. PROLONGIRANA SELEKCIJA • Selekcija u sportu ima uslovno treći i uslovno finalni korak (tercijarni nivo), koji nije dat u šemi, a najčešće se naziva prolongirana selekcija. Njen zadatak je, za razliku od prva dva koraka, u kojima se talenat prepoznaje, otkriva i karakteriše, usmjerava, da svakom već selektiranom pojedincu, odredi punu specifičnost, posebno u ekipnim sportovima. Sistem realizacije selekcije u sportu • Naučnim metodama, precizno utvrđena, jednačina specifikacije sportske discipline, • Takođe naučnim metodama utvrđene modelne karakteristike, vrhunskog sportiste u toj sportskoj disciplini, • Baterija mjernih instrumenata, izuzetno visoke pouzdanosti i faktorske valjanosti, za procjenu relevantnih antropoloških obilježja djece, koja su potencijalni kandidati za ostvarenje vrhunskih sportskih dostignuća u toj sportskoj disciplini. • Izvršiti prognozu, odnosno utvrditi očekivani trend sportskih rezultata, koje mladi sportista može ostvariti u budućnosti. Jednačina specifikacije (jednačina predviđanja) sportske discipline je hijerarhijski uređen skup bazičnih i specifičnih antroploških sposobnosti i karakteristika od kojih zavisi vrhunski sportski rezultat u toj sportskoj disciplini. 2
3/2/2011 Modelne karakteristike, vrijednosti (model šampiona, uzor, ideal, genije) se dobijaju na osnovu analize sposobnosti i karakteristika znatnog broja najuspješnijih pojedinaca određene sportske discipline Model predstavlja rezultate vrhunskih sportista svjetskog nivoa u toj sportskoj disciplini, izrežene u numeričkim vrijednostima, koje su rezultati dijagnostikovanja antropoloških segmenata, bazične i specifične orijentacije. Modelne vrijednosti rukometaša i rukometašica različitog uzrasta u motoričkim testovima T P Naziv testa 13 14 15 16 17 18 19 1 M 50MVS(sec) 7,6 7,1 6,9 6,7 6,7 6,6 6,5 Ž 50MVS(sec) 8,0 7,8 7,7 7,6 7,5 7,4 7,4 2 M DALJSM(cm) 200 215 225 235 245 255 265 Ž DALJSM(cm) 186 190 192 195 203 207 210 3 M 1000M(min) 3,45 3,35 3,25 3,20 3,15 3,10 3,05 Ž 800M(min) 3,20 3,18 3,15 3,10 3,05 3,00 3,00 4 M Zgibovi(broj) 6 7 9 10 10 11 12 Ž Fleksibilnost(cm) 58 59 60 62 64 65 66 5 M TRB30SEK(broj) 21 21 22 23 23 24 24 Ž TRB30SEK(broj) 19 20 21 21 22 23 23 6 M Bac. lop. iz mjesta(m) 41,60 45,50 51,80 53,80 57,60 65,50 66,7 Ž Bac. lop. iz mjesta(m) 27,60 31,50 35,00 43,20 46,88 50,00 51,0 Baterija testova odstupa od jedne do druge sportske discipline, iako pojedini mjerni instrumenti, veoma često, mogu biti upotrijebljeni, u selekciji za različite sportske discipline. Posljednjih se godina nastoji doći do što preziznijih i specifičnijih mjernih instrumenata koji će i proces selekcije učiniti pouzdanijim. Prognoza se zasniva na standardima koji se oslanjaju na kvalitativnosti pokazatelja, koji su dobijeni mjerenjima početnog stepena sposobnosti i karakteristika i mogućnosti razvijanja istih. Preciznije, u zavisnosti od početnog stepena, koji se uslovno označava kao nizak srednji i visok, kao i razvijanja, koje se takođe može odvijati u tri nivoa kvaliteta (nizak, srednji i visok), samo pojedinac sa visokim početnim nivoom svojih kvaliteta (potencijala) i visokim stepenom usavršavanja svojih sposobnosti, može doći do vrhunskog sportskog nivoa. Sve ostale strukture sportskog razvitka (početni nivoi i kvalitet usavršavanja) ne mogu dovesti do formiranja vrhunskog sportiste. SELEKCIJA U INDIVIDUALNIM I EKIPNIM SPORTOVIMA • Većina individualnih sportova, prema standardu složenosti kretnih struktura, bazičnog je tipa (atletika, plivanje, gimnastika, skijanje). Zbog toga postaje razumljivo isticanje bazičnih motoričkih i morfoloških testova u selekciji talenata za te sportove (Aule i Loko, 1982; Henson i sar. 1989; Schroter i Voss, 1990; Johnes, 1989, 1993 i 1997; Suslov i Kulakov, 2003). Nasuprot tome, genetski određeni potencijali morfološkog i funkcionalnog karaktera, nisu značajno doprinijeli pronalaženju talenata za sportske igre (Pienar i sar., 1998; Hoare i Warr, 2000; Reilly i sar. 2000). 3
Page 1: 3/2/2011 SELEKCIJA U SPORTU SELEKCI
Page 5 and 6: 3/2/2011 RELATIVNA DOB relativno go

SELEKCIJA U SPORTU - Centar sportskih nauka

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?