Zaburzenia procesów trawiennych w przebiegu chorób trzustki i ich ...
Zaburzenia procesów trawiennych w przebiegu chorób trzustki i ich ... Zaburzenia procesów trawiennych w przebiegu chorób trzustki i ich ...
Farmakoterapia Zaburzenia procesów trawiennych w przebiegu chorób trzustki i ich leczenie Trzustka jest organem ludzkiego ciała zlokalizowanym w górnej części jamy brzusznej. Do jej najważniejszych zadań w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu należy produkcja i uwalnianie hormonów. Trawienie w organizmie człowieka jest procesem wieloetapowym. Rozpoczyna się po pobraniu pokarmu do jamy ustnej, gdzie poddawany jest on obróbce mechanicznej oraz wstępnemu trawieniu węglowodanów przy pomocy wydzielanej wraz ze śliną amylazy ślinowej. Enzym ten w momencie trafienia pożywienia do żołądka zostaje inaktywowany przez kwas solny, który jest jednym z głównych składników wydzielanego przez ścianę żołądka soku żołądkowego. Powstała w środowisku kwaśnym z pepsynogenu pepsyna częściowo rozkłada białka pokarmowe, a lipaza zapoczątkowuje trawienie zemulgowanych tłuszczów. Zasadnicza część procesów trawiennych odbywa się w jelicie cienkim, w szczególności zaś w dwunastnicy. Hormony jelitowe (sekretyna, cholecystokinina) powodują aktywację wydzielania żółci przez wątrobę, soku jelitowego ze ściany jelita oraz soku trzustkowego. Trawienie w dwunastnicy to proces złożony, w którym udział biorą liczne substancje trawienne. Większość z nich produkowana jest przez komórki trzustki (pankreocyty). Ze względu na składniki pokarmowe, które rozkładają, możemy je podzielić na: • enzymy proteolityczne – odpowiedzialne za trawienie białek (trypsyna, chymotrypsyna, elastaza, nukleazy oraz karboksypeptydazy A i B), • enzymy lipolityczne – trawiące tłuszcze (lipaza trzustkowa, estereazy i fosfolipazy A i B), • enzym amylolityczny – alfa-amylaza trzustkowa odpowiedzialna za trawienie skrobi. Enzymy te syntetyzowane są w komórkach trzustki, a następnie magazynowane tam wewnątrz otoczonych błoną ziarnistości. Aby zapobiec samostrawieniu pankreocytów, enzymy trawiące białko produkowane i przechowywane są w postaci nieczynnych proenzymów, których aktywacja następuje w dwunastnicy. W celu lepszej ochrony trzustka produkuje pewną ilość inhibitora trypsyny, który dezaktywuje pojawiającą się wewnątrzkomórkowo trypsynę. Substancje trawienne trzustki wydzielane są z komórek do soku trzustkowego, który poprzez przewód trzustkowy trafia do dwunastnicy. Ważną rolę odgrywa zasadowy odczyn samego soku trzustkowego, który neutralizuje pH treści pokarmowej trafiającej z żołądka, co pozwala na aktywację najważniejszych enzymów trawiennych. Po wydzieleniu soku do dwunastnicy pod wpływem produkowanego przez jelito cienkie enzymu – enterokinazy – dochodzi do aktywacji nieaktywnego trypsynogenu do trypsyny. Dzięki silnym właściwościom autokatalitycznym trypsyna aktywuje się kaskadowo i proces ten przebiega stosunkowo szybko. Poza tym obecność trypsyny prowadzi do przemiany chymotrypsynogenu do aktywnej chymotrypsyny. Enzymy te wraz z elastazą, nukleazami i karboksypeptydazami poprzez rozszczepianie łańcucha białkowego oraz odcinanie jego końców prowadzą do podziału białek na poszczególne aminokwasy. W skład soku trzustkowego wchodzą także enzymy trawiące tłuszcze. Najważniejszym z nich jest lipaza trzustkowa. Enzym ten działa tylko w środowisku wodnym, w związku z czym jego działanie uzależnione jest od stopnia zemulgowania tłuszczów w jelicie cienkim. Za proces ten odpowiedzialne są sole żółciowe, będące składnikiem żółci produkowanej przez wątrobę i uwalnianej do dwunastnicy z pęcherzyka żółciowego. Przy pomocy enzymu trzustkowego (alfa-amylazy) zachodzi proces rozkładu skrobi do oligosacharydów, a produktem ostatecznym tej reakcji jest dwucukier – maltoza. Zaburzenia funkcjonowania trzustki Ze względu na dużą rezerwę czynnościową trzustki objawy zaburzenia jej funkcjonowania pojawiają się dopiero wtedy, kiedy dochodzi do zniszczenia 90% jej miąższu. Dochodzi do tego na skutek chorób wrodzonych (mukowiscydoza, niedorozwój trzustki), stanów zapalnych tego narządu (przewlekłe i ostre zapalanie trzustki), chorób nowotworowych, przetok lub operacyjnego usunięcia jej części lub całości. Wpływ na efektywność jej funkcjonowania mają także inne narządy biorące udział w procesach trawiennych, ponieważ większość enzymów trzustkowych ulega aktywacji tylko w określonych warunkach, a składniki pokarmowe muszą przejść uprzednio wstępną obróbkę w innych partiach przewodu pokarmowego. Stosunkowo często występującym stanem patologicznym prowadzącym do ostrego zapalenia trzustki (80% przypadków) jest zatkanie przewodu żółciowego przez kamienie żółciowe, których powstawanie w dużym stopniu indukowane jest obecnością alkoholu. Zator taki przy niezmienionym uwalnianiu soku trzustkowego powoduje wzrost ciśnienia hydrostatycznego wewnątrz przewodów trzustkowych, co prowadzi do niedokrwienia komórek trzustki. Efektem tego jest aktywacja 20
- Page 2 and 3: Farmakoterapia Neo-Pancreatinum For
Farmakoterapia<br />
<strong>Zaburzenia</strong> procesów <strong>trawiennych</strong><br />
w <strong>przebiegu</strong> chorób <strong>trzustki</strong> i <strong>ich</strong> leczenie<br />
Trzustka jest organem ludzkiego ciała zlokalizowanym<br />
w górnej części jamy brzusznej. Do jej najważniejszych<br />
zadań w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu należy<br />
produkcja i uwalnianie hormonów.<br />
Trawienie w organizmie człowieka<br />
jest procesem wieloetapowym. Rozpoczyna<br />
się po pobraniu pokarmu<br />
do jamy ustnej, gdzie poddawany<br />
jest on obróbce mechanicznej oraz<br />
wstępnemu trawieniu węglowodanów<br />
przy pomocy wydzielanej wraz ze<br />
śliną amylazy ślinowej. Enzym ten<br />
w momencie trafienia pożywienia<br />
do żołądka zostaje inaktywowany<br />
przez kwas solny, który jest jednym<br />
z głównych składników wydzielanego<br />
przez ścianę żołądka soku żołądkowego.<br />
Powstała w środowisku<br />
kwaśnym z pepsynogenu pepsyna<br />
częściowo rozkłada białka pokarmowe,<br />
a lipaza zapoczątkowuje<br />
trawienie zemulgowanych tłuszczów.<br />
Zasadnicza część procesów <strong>trawiennych</strong><br />
odbywa się w jelicie cienkim,<br />
w szczególności zaś w dwunastnicy.<br />
Hormony jelitowe (sekretyna, cholecystokinina)<br />
powodują aktywację<br />
wydzielania żółci przez wątrobę,<br />
soku jelitowego ze ściany jelita oraz<br />
soku trzustkowego.<br />
Trawienie w dwunastnicy to proces<br />
złożony, w którym udział biorą<br />
liczne substancje trawienne.<br />
Większość z n<strong>ich</strong> produkowana<br />
jest przez komórki <strong>trzustki</strong> (pankreocyty).<br />
Ze względu na składniki pokarmowe,<br />
które rozkładają, możemy je podzielić<br />
na:<br />
• enzymy proteolityczne – odpowiedzialne<br />
za trawienie białek (trypsyna,<br />
chymotrypsyna, elastaza, nukleazy<br />
oraz karboksypeptydazy A i B),<br />
• enzymy lipolityczne – trawiące tłuszcze<br />
(lipaza trzustkowa, estereazy<br />
i fosfolipazy A i B),<br />
• enzym amylolityczny – alfa-amylaza<br />
trzustkowa odpowiedzialna za<br />
trawienie skrobi.<br />
Enzymy te syntetyzowane są w komórkach<br />
<strong>trzustki</strong>, a następnie magazynowane<br />
tam wewnątrz otoczonych<br />
błoną ziarnistości. Aby zapobiec samostrawieniu<br />
pankreocytów, enzymy<br />
trawiące białko produkowane i przechowywane<br />
są w postaci nieczynnych<br />
proenzymów, których aktywacja następuje<br />
w dwunastnicy. W celu lepszej<br />
ochrony trzustka produkuje pewną ilość<br />
inhibitora trypsyny, który dezaktywuje<br />
pojawiającą się wewnątrzkomórkowo<br />
trypsynę. Substancje trawienne <strong>trzustki</strong><br />
wydzielane są z komórek do soku<br />
trzustkowego, który poprzez przewód<br />
trzustkowy trafia do dwunastnicy.<br />
Ważną rolę odgrywa zasadowy odczyn<br />
samego soku trzustkowego, który<br />
neutralizuje pH treści pokarmowej<br />
trafiającej z żołądka, co pozwala<br />
na aktywację najważniejszych enzymów<br />
<strong>trawiennych</strong>. Po wydzieleniu<br />
soku do dwunastnicy pod wpływem<br />
produkowanego przez jelito cienkie<br />
enzymu – enterokinazy – dochodzi<br />
do aktywacji nieaktywnego trypsynogenu<br />
do trypsyny. Dzięki silnym właściwościom<br />
autokatalitycznym trypsyna<br />
aktywuje się kaskadowo i proces ten<br />
przebiega stosunkowo szybko. Poza<br />
tym obecność trypsyny prowadzi do<br />
przemiany chymotrypsynogenu do<br />
aktywnej chymotrypsyny. Enzymy te<br />
wraz z elastazą, nukleazami i karboksypeptydazami<br />
poprzez rozszczepianie<br />
łańcucha białkowego oraz odcinanie<br />
jego końców prowadzą do podziału<br />
białek na poszczególne aminokwasy.<br />
W skład soku trzustkowego wchodzą<br />
także enzymy trawiące tłuszcze.<br />
Najważniejszym z n<strong>ich</strong> jest lipaza<br />
trzustkowa. Enzym ten działa tylko<br />
w środowisku wodnym, w związku<br />
z czym jego działanie uzależnione<br />
jest od stopnia zemulgowania tłuszczów<br />
w jelicie cienkim. Za proces ten<br />
odpowiedzialne są sole żółciowe, będące<br />
składnikiem żółci produkowanej<br />
przez wątrobę i uwalnianej do dwunastnicy<br />
z pęcherzyka żółciowego.<br />
Przy pomocy enzymu trzustkowego<br />
(alfa-amylazy) zachodzi proces rozkładu<br />
skrobi do oligosacharydów,<br />
a produktem ostatecznym tej reakcji<br />
jest dwucukier – maltoza.<br />
<strong>Zaburzenia</strong> funkcjonowania<br />
<strong>trzustki</strong><br />
Ze względu na dużą rezerwę czynnościową<br />
<strong>trzustki</strong> objawy zaburzenia jej<br />
funkcjonowania pojawiają się dopiero<br />
wtedy, kiedy dochodzi do zniszczenia<br />
90% jej miąższu. Dochodzi do<br />
tego na skutek chorób wrodzonych<br />
(mukowiscydoza, niedorozwój <strong>trzustki</strong>),<br />
stanów zapalnych tego narządu<br />
(przewlekłe i ostre zapalanie <strong>trzustki</strong>),<br />
chorób nowotworowych, przetok lub<br />
operacyjnego usunięcia jej części<br />
lub całości. Wpływ na efektywność<br />
jej funkcjonowania mają także inne<br />
narządy biorące udział w procesach<br />
<strong>trawiennych</strong>, ponieważ większość<br />
enzymów trzustkowych ulega aktywacji<br />
tylko w określonych warunkach,<br />
a składniki pokarmowe muszą przejść<br />
uprzednio wstępną obróbkę w innych<br />
partiach przewodu pokarmowego.<br />
Stosunkowo często występującym<br />
stanem patologicznym prowadzącym<br />
do ostrego zapalenia <strong>trzustki</strong> (80%<br />
przypadków) jest zatkanie przewodu<br />
żółciowego przez kamienie żółciowe,<br />
których powstawanie w dużym stopniu<br />
indukowane jest obecnością alkoholu.<br />
Zator taki przy niezmienionym uwalnianiu<br />
soku trzustkowego powoduje<br />
wzrost ciśnienia hydrostatycznego wewnątrz<br />
przewodów trzustkowych, co<br />
prowadzi do niedokrwienia komórek<br />
<strong>trzustki</strong>. Efektem tego jest aktywacja<br />
20
Farmakoterapia<br />
Neo-Pancreatinum Forte.<br />
Pomoże,<br />
gdy trzustka nie może.<br />
Neo-Pancreatinum Forte uzupełnia<br />
lub zastępuje działanie endogennych<br />
enzymów trzustkowych.<br />
Podany doustnie poprawia trawienie,<br />
umożliwiając lepsze przyswojenie<br />
składników odżywczych zawartych<br />
w przyjętym pożywieniu,<br />
a także zmniejsza dolegliwości bólowe.<br />
Teraz bez recepty.<br />
Podmiot odpowiedzialny:<br />
Jelfa SA<br />
Wincentego Pola 21, 58-500 Jelenia Góra<br />
1. Nazwa produktu leczniczego: NEO-PANCREATINUM FORTE, 10 000 j.Ph.Eur. lipazy, kapsułki dojelitowe. 2. Skład jakościowy i ilościowy: 1 kapsułka dojelitowa zawiera pankreatynę (Pancreatinum) o aktywności enzymatycznej: Lipazy – 10 000 j.Ph.Eur., Amylazy – 8 000 j.Ph.Eur., Proteaz – 500 j.Ph.Eur.,<br />
1 j.Ph.Eur. = 1 j.FIP, j.Ph.Eur. – jednostka aktywności enzymatycznej wg Farmakopei Europejskiej, j.FIP – jednostka aktywności enzymatycznej wg ustaleń Międzynarodowej Federacji Farmaceutycznej. 3. Postać farmaceutyczna: Kapsułki dojelitowe. Podłużna, żółto-brązowa żelatynowa kapsułka zawierająca pankreatynę w postaci<br />
peletek pokrytych otoczką dojelitową. 4. Wskazania do stosowania: Preparat stosowany jest w stanach niedoboru enzymów trzustkowych o różnej etiologii, jak: przewlekłe zapalenie <strong>trzustki</strong>, mukowiscydoza, niedrożność przewodów trzustkowych lub żółciowych spowodowana przez nowotwór, stan po resekcji <strong>trzustki</strong> lub jej<br />
części, stan po resekcji żołądka. 5. Dawkowanie i sposób podawania: Dawki leku dobiera się indywidualnie w zależności od stopnia niewydolności <strong>trzustki</strong> pacjenta. Zwykle stosuje się: – Dorośli: Od 2 do 4 kapsułek do każdego posiłku. Nie należy stosować dawki większej niż 6000 j.Ph.Eur. lipazy/kg mc. na posiłek i 400 000<br />
j.Ph.Eur. lipazy na dobę, – Dzieci: Zalecane dawki enzymów: 500–1000 j.Ph.Eur. lipazy/kg mc./posiłek, np. dzieci o masie ciała 15 kg: ¾ zawartości kapsułki do 1,5 zawartości kapsułki. Ustaloną dawkę można zwiększyć zgodnie z zaleceniami lekarza. Nie należy stosować dawki większej niż 2 500 j.Ph.Eur. lipazy/kg mc. na posiłek czyli<br />
10 000 j.Ph.Eur. lipazy/kg mc. na dobę w dawkach podzielonych. U osób z mukowiscydozą nie stosować więcej niż 10 000 j.Ph.Eur. lipazy/kg mc. na dobę. Preparat należy przyjmować w czasie posiłku, popijając wodą lub innymi niekwaśnymi płynami. Kapsułki należy połykać w całości, nie należy <strong>ich</strong> rozgryzać, kruszyć ani trzymać<br />
w jamie ustnej, gdyż może to powodować podrażnienie błony śluzowej, a także zmniejszyć skuteczność preparatu. W przypadku trudności połykania całych kapsułek (szczególnie u małych dzieci), można wysypać peletki z kapsułki, wymieszać z niewielką ilością pokarmu o pH mniejszym niż 5,5 i bez żucia natychmiast połknąć,<br />
a następnie popić szklanką wody lub soku. 6. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na pankreatynę, uczulenie na białko wieprzowe. Ostre zapalenie <strong>trzustki</strong>. Zaostrzenia przewlekłego zapalenia <strong>trzustki</strong>. 7. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Należy unikać podawania leku z pokarmem o pH<br />
wyższym niż 5,5 oraz równoczesnego leczenia antagonistami receptorów H2, gdyż może to być powodem osłabienia działania pankreatyny. Opisano pewną liczbę przypadków zwężenia jelita (odcinek krętniczo-kątniczy i jelito grube) u dzieci chorych na mukowiscydozę, leczonych dużymi dawkami niektórych produktów pankreatyny.<br />
Przyczyna tego powikłania nie jest ostatecznie wyjaśniona, przypuszcza się jednak, że może ono być związane z działaniem dużych stężeń enzymów <strong>trawiennych</strong>, w szczególności jeśli dobowa dawka lipazy przekracza 10 000 j.Ph.Eur/kg mc. Narażone są zwłaszcza dzieci w wieku 2–8 lat. Do czasu ostatecznego wyjaśnienia przyczyny<br />
zaleca się szczególnie pilną obserwację pacjentów leczonych dużymi dawkami enzymów. W przypadku pojawienia się objawów ze strony jamy brzusznej lub nasilenia istniejących wcześniej objawów pacjenta należy przebadać w celu wykluczenia zwężenia jelita. 8. Działania niepożądane: <strong>Zaburzenia</strong> układu immunologicznego:<br />
Neo-Pancreatinum Forte jest produktem dobrze tolerowanym, jednak podczas jego stosowania mogą wystąpić objawy nadwrażliwości (wysypka, k<strong>ich</strong>anie, łzawienie) na białko wieprzowe lub inne składniki, <strong>Zaburzenia</strong> żołądka i jelit: W przypadku stosowania dużych dawek preparatu (znacznie przekraczających zalecane) mogą<br />
wystąpić: biegunka, nudności, wymioty. Pankreatyna może powodować podrażnienia błony śluzowej jamy ustnej i okolicy odbytu, zwłaszcza u dzieci, <strong>Zaburzenia</strong> nerek i dróg moczowych: W przypadku stosowania dużych dawek produktu (znacznie przekraczających zalecane) może wystąpić podwyższenie stężenia kwasu moczowego<br />
w surowicy i moczu, kamica moczowa, <strong>Zaburzenia</strong> metabolizmu i odżywiania: Produkt hamuje wchłanianie kwasu foliowego i soli żelaza. 9. Podmiot odpowiedzialny: JELFA SA, 58-500 Jelenia Góra, ul. Wincentego Pola 21 10. Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: 10756 11. Kategoria dostępności:<br />
produkt leczniczy wydawany bez recepty.<br />
21<br />
N201109POS2
Farmakoterapia<br />
wewnątrzkomórkowa trypsynogenu<br />
do trypsyny, czemu towarzyszy także<br />
uwalnianie innych enzymów trzustkowych<br />
– lipaz, elastaz itd. Powodują<br />
one martwicę miąższu <strong>trzustki</strong>, innych<br />
komórek pęcherzykowych oraz tkanki<br />
tłuszczowej trzustkowej i okołotrzustkowej.<br />
Uruchamia to kaskadę reakcji<br />
prozapalnych i prowadzi do śródmiąższowego<br />
zapalenia <strong>trzustki</strong>. Objawia<br />
się ono ostrym bólem brzucha, wstrząsem<br />
i wzrostem stężenia enzymów <strong>trawiennych</strong><br />
w surowicy.<br />
Przewlekłe zapalenie <strong>trzustki</strong> polega na<br />
zaniku miąższu <strong>trzustki</strong> i zastąpieniu go<br />
przez tkankę włóknistą. Choroba najczęściej<br />
występuje u mężczyzn w średnim<br />
wieku. Mniejszą rolę niż w patogenezie<br />
ostrego zapalenia <strong>trzustki</strong> odgrywają<br />
choroby dróg żółciowych, natomiast do<br />
czynników sprzyjających jej powstawaniu<br />
można zaliczyć hiperlipidemię,<br />
hiperkalcemię oraz niedożywienie organizmu.<br />
Mechanizm powstawania choroby<br />
polega na wytrącaniu się złogów<br />
białkowych w soku trzustkowym, które<br />
przy osłabionej zdolności do jego rozcieńczania<br />
mogą osadzać się w miąższu<br />
<strong>trzustki</strong> jako czopy, co prowadzi do<br />
atrofii tego narządu. Do najważniejszych<br />
przyczyn takiego stanu rzeczy<br />
można zaliczyć: obecność alkoholu<br />
(obniża poziom litostatyn – przyspieszenie<br />
wytrącania złogów), progresję<br />
ostrego zapalenia <strong>trzustki</strong> oraz mutację<br />
genu CFTR, która może prowadzić do<br />
wzrostu gęstości i lepkości soku trzustkowego.<br />
Do objawów występujących<br />
w <strong>przebiegu</strong> przewlekłego zapalenia<br />
<strong>trzustki</strong> możemy zaliczyć: nawracający<br />
łagodny lub średnio nasilony ból brzucha,<br />
niewielki wzrost poziomu amylazy<br />
i lipazy w osoczu, niestrawność, a w<br />
późnej fazie rozwój cukrzycy.<br />
Wiele substancji leczniczych można<br />
określić jako sprzyjające rozwojowi<br />
chorób <strong>trzustki</strong>. Należą do n<strong>ich</strong>: antybiotyki<br />
(erytromycyna, penicylina),<br />
glikokortykosteroidy, leki immunosupresyjne<br />
(azatiopiryna, winkrystyna,<br />
metotreksat), leki moczopędne (furosemid,<br />
diuretyki tiazydowe), opiaty,<br />
leki hamujące wydzielanie kwasu żołądkowego<br />
(ranitydyna, cymetydyna),<br />
leki stosowane w chorobach układu<br />
krążenia (enalapril, prokainamid) oraz<br />
niestereoidowe leki przeciwzapalne.<br />
Dieta<br />
W <strong>przebiegu</strong> chorób <strong>trzustki</strong> pacjenci<br />
powinni zadbać o odpowiednią dietę.<br />
Po epizodzie ostrego zapalenia <strong>trzustki</strong><br />
ogranicza się spożycie tłuszczów,<br />
w niewielkim stopniu także białek, a niedobory<br />
kaloryczne rekompensuje węglowodanami.<br />
Preferowane są niezbyt<br />
obfite posiłki pięć razy w ciągu doby.<br />
Na tym etapie leczenia zaleca się jedzenie<br />
pieczywa jasnego, drobnych<br />
kasz, ziemniaków, makaronów, dżemu,<br />
oleju, warzyw i owoców oraz chudego<br />
mięsa, ryb czy nabiału. Niewskazane<br />
są obfite, ciężkostrawne posiłki. Po 4–6<br />
tygodniach takiej diety można stopniowo<br />
zwiększać spożycie tłuszczu. Gdy<br />
pojawiają się dolegliwości ze strony<br />
układu pokarmowego, trzeba na kilkanaście<br />
dni powrócić do stosowanej<br />
poprzednio dobrze tolerowanej diety.<br />
Leczenie farmakologiczne<br />
Pomocą dla pacjentów cierpiących<br />
z powodu chorób <strong>trzustki</strong> są niewątpliwie<br />
preparaty zawierające enzymy<br />
trzustkowe. Leczenie nimi ma na celu<br />
usunięcie lub zmniejszenie objawów<br />
wynikających z niedoboru tych enzymów,<br />
czyli m.in. biegunki tłuszczowej,<br />
chudnięcia oraz wzdęcia i bólów brzucha.<br />
Wskazaniem do <strong>ich</strong> podawania<br />
są wszelkie upośledzenia czynności<br />
zewnątrzwydzielniczej <strong>trzustki</strong> wynikające<br />
z chorób <strong>trzustki</strong> lub podeszłego<br />
wieku pacjenta. Ich zastosowanie<br />
poprawia jednocześnie wchłanianie<br />
witamin rozpuszczalnych w tłuszczach<br />
(A, D, E, K) oraz witamin z grupy B.<br />
Uważa się, że podawanie tego typu<br />
leków powoduje u niektórych pacjentów<br />
zmniejszenie wydzielania soku trzustkowego,<br />
co może skutkować zmniejszeniem<br />
ciśnienia wewnątrz przewodów<br />
trzustkowych i złagodzeniem uciążliwych<br />
bólów brzucha.<br />
Preparaty te są wyciągami ze świeżych<br />
trzustek zwierzęcych i zawierają<br />
określone proporcje najważniejszych<br />
enzymów – proteaz,<br />
lipaz i amylaz.<br />
Początkowo stosowano je w postaci<br />
tabletek, jednak ze względu na słabe<br />
uwalnianie w żołądku niektórych pacjentów<br />
wprowadzono je w nowszej<br />
postaci – kapsułek zawierających setki<br />
mikrogranulek, tzw. multidose units.<br />
Kapsułki te rozpuszczają się w żołądku<br />
w ciągu 1–2 minut, a mikrogranulki<br />
wraz z pokarmem łatwo przedostają<br />
się do dwunastnicy, gdzie mogą aktywnie<br />
działać na treść pokarmową.<br />
Leki te należy przyjmować w trakcie<br />
posiłku, popijając wodą. Kapsułek z mikrogranulkami<br />
nie należy rozgryzać,<br />
aby <strong>ich</strong> zawartość nie uwolniła się<br />
zbyt wcześnie, co mogłoby skutkować<br />
utratą aktywności.<br />
Należy pamiętać o możliwych interakcjach<br />
lekowych preparatów zawierających<br />
enzymy trzustkowe. Ich<br />
działanie może zostać osłabione<br />
przez preparaty hamujące wydzielanie<br />
kwasu żołądkowego (antagoniści<br />
receptora H 1<br />
, inhibitory pompy<br />
protonowej). Jednocześnie działanie<br />
doustnych enzymów trzustkowych może<br />
powodować zaburzenia wchłaniania<br />
żelaza oraz kwasu foliowego. Ich<br />
skuteczność ocenia się na podstawie<br />
tak<strong>ich</strong> kryteriów jak:<br />
• normalizacja wypróżnień,<br />
• ustąpienie wzdęcia,<br />
• przyrost masy ciała,<br />
• zmniejszenie częstotliwości i nasilenia<br />
bólów brzucha.<br />
Obecnie na polskim rynku dostępny<br />
jest szereg tego typu preparatów, zarówno<br />
z grupy OTC, jak i wydawanych<br />
tylko z przepisu lekarza.<br />
mgr farm. Piotr Kajtowski<br />
22
Change language