CEM&TY; nr 1(19)/2012 - Lafarge

zrób to z LAFARGE
Żelbet na budowie
Historia żelbetu sięga XIX stulecia. W 1867 r. francuski ogrodnik Joseph Monier wykonał
doniczkę z betonu zbrojonego siatką. Gdy nie popękała pod wpływem mrozu, postanowił opatentować swój wynalazek. Ćwierć wieku później
inżynier Francois Hennebique udowodnił naukowo korzyści płynące z połączenia betonu i stali. Od tego czasu żelbetowe konstrukcje stały się
częścią każdej poważnej budowy i dziś właściwie trudno wyobrazić sobie, aby można było sobie bez nich poradzić.
Czym jest żelbet
Żelbet, zwany też żelbetonem, należy do podstawowych
materiałów konstrukcyjnych stosowanych w budownictwie.
Połączenie betonu i stalowych prętów pozwala
wykorzystać najbardziej pożądane cechy obu komponentów.
Beton osiąga niezwykle wysoką wytrzymałość
na ściskanie, gorzej znosi natomiast rozciąganie. Aby
wyeliminować tę niedoskonałość, w miejscach narażonych
na działanie sił rozciągających umieszcza się stalowe
pręty. Dzięki dużej przyczepności stali do betonu
dochodzi do ich trwałego zespolenia. Dodatkowo oba
materiały cechują się bardzo podobnym współczynnikiem
rozszerzalności termicznej, co przeciwdziała niekorzystnym
skutkom wahań temperatury.
Gdzie stosować zbrojenie
Współczesne budownictwo nie może się obejść bez żelbetu.
Tam, gdzie pojawiają się spore obciążenia, staje się
on po prostu niezbędny. Wzmocnić trzeba na przykład
narażone na działanie dużych sił rozciągających elementy
konstrukcyjne, takie jak nadproża okienne i drzwiowe,
wieńce stropowe czy ławy fundamentowe. Często
z betonu zbrojonego wykonuje się całe stropy i słupy,
a nawet ściany. Technologia ta okazuje się również niezbędna
przy budowie schodów, tarasów czy balkonów.
Prętów zbrojeniowych używa się też do wykonywania
nawierzchni znajdujących się poza obszarem budynku
i podlegających obciążeniom (np. podjazdów).
Przygotowywanie zbrojenia
Projekt techniczny budynku zawiera wszystkie informacje
konieczne do jego wybudowania. Znajdują się w nim
również dane dotyczące zbrojenia. Przy zakupie musimy
znać klasę i gatunek stali, z której powinny zostać wykonane
pręty, oraz ich długość i średnicę. Parametry te wynikają
z obliczeń konstrukcyjnych i norm budowlanych,
dlatego nie można stosować prętów innych niż określone
w projekcie. Jeśli zdarzy się, że rekomendowana stal
nie będzie dostępna, jej zmianę należy uzgodnić z konstruktorem
i odnotować ten fakt w dzienniku budowy.
Po weryfikacji jakości materiału można przejść do
następnego etapu prac, czyli oczyszczania prętów.
Podstawowym bowiem warunkiem zespolenia betonu
i stali jest jej odpowiednia czystość. Stal nie może być
zabrudzona ani nadmiernie zardzewiała, nie powinna też
nosić na sobie śladów farby czy tłuszczów. Pamiętajmy
jednak, że przesadna gładkość powierzchni również nie
jest pożądana.
Jeśli pręty są już odpowiednio oczyszczone, należy
przystąpić do wykonania szkieletów zbrojenia.
Przygotować je można w warsztacie poza placem budowy
albo w specjalnie do tego wyznaczonym miejscu na
placu budowy. Łączenie poszczególnych części powinno
przebiegać zgodnie z wytycznymi z projektu.
Gotowe konstrukcje prętowe należy przetransportować
do uprzednio zamontowanych szalunków.
Układając je w wyznaczonym przez projekt miejscu,
musimy pamiętać o tym, by nie znajdowały się zbyt blisko
deskowania, bo za mała otulina nie będzie wpływać
korzystnie na trwałość wykonanego elementu.
Otulina poprawia również ognioodporność konstrukcji.
Dokładne informacje dotyczące konstrukcji betonowych,
żelbetowych oraz sprężonych zawarte są w normach
PN-B-03264:2002 oraz PN-EN 1992-1-1:2008
(zwanej Eurokodem 2).
Produkcja betonu oraz betonowanie
Właściwie przygotowana mieszanka betonowa ma zasadniczy
wpływ na trwałość żelbetu. Wynika to przede
wszystkim z faktu, że dobrej jakości beton ma odczyn
zasadowy i, równomiernie rozprowadzony wewnątrz szalunku,
cechuje się właściwościami antykorozyjnymi. To,
oczywiście, przekłada się na żywotność gotowego elementu.
Utrata tej cechy pojawia się w momencie, kiedy
do betonu przedostaną się niepożądane substancje.
4 | CEM&TY