Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf
Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf
Istniej¹ca i projektowana zabudowa hydrotechniczna Odry Odra na odcinku miêdzy Brzegiem Dolnym (km 281,6) a Œcinaw¹ (km 332) jest ¿eglowna w okresie poza przep³ywami ni¿ówkowymi. Warunkiem uzyskania g³êbokoœci ¿eglugowej w okresie wystêpowania niekorzystnych warunków hydrologicznych jest odpowiednie alimentowanie wody ze zbiorników Otmuchów i Nysa (rzeka Nysa K³odzka), Turawa (rzeka Ma³a Panew) i Mietków (rzeka Bystrzyca). Zrzuty wody ze zbiorników zwiêkszaj¹ g³êbokoœæ œrednio do 1,4-1,6 m. W latach suchych, kiedy g³êbokoœæ Odry swobodnie p³yn¹cej (odcinek D) wynosi oko³o 0,7-0,9 m, zrzuty ze zbiorników nie daj¹ odpowiedniego efektu, a przede wszystkim musz¹ byæ oszczêdzane zasoby wody. Charakteryzuj¹c Odrê z punktu widzenia jej przydatnoœci jako drogi wodnej polskiej ¿eglugi œródl¹dowej nale¿y wspomnieæ, ¿e oprócz budowli czysto hydrotechnicznych w korycie i na odcinkach kana³ów Odry zbudowano wiele portów rzecznych i nabrze¿y prze³adunkowych. Wymieniæ tu nale¿y m.in.: Gliwice, KoŸle, Chorula, Opole, Wroc³aw – Port Miejski, Wroc³aw – Port Popowice, Malczyce, Œcinawa, G³ogów, Nowa Sól, Cigacice, Krosno Odrzañskie, S³ubice, Szczecin – Pomorzany, Szczecin. Parametry istniej¹cej drogi wodnej oraz wodnoœæ rzeki pozwalaj¹ na okreœlony zakres przewozów towarów wod¹. Przewozy ¿eglug¹ œródl¹dow¹ na Odrze stanowi¹ u³amek procenta ca³ych przewozów innymi œrodkami transportu. Najwiêksze przewozy ¿eglug¹ œródl¹dow¹ w Polsce zanotowano w latach 1979 i 1980, kiedy rocznie przewo¿ono oko³o 14,0 mln ton (w tym ok. 70% Odr¹). By³y to lata mokre, a wiêc z dosyæ dobrymi warunkami g³êbokoœciowymi i sporymi zamówieniami na przewóz wêgla, kruszywa, rud i innych ³adunków. Obecnie rocznie przewozi siê oko³o 15-16% tych wielkoœci, g³ównie z powodu niskich stanów wody (lata suche). Systemy ochrony przeciwpowodziowej Odry, o których wspomniano na wstêpie, nie ograniczaj¹ siê wy³¹cznie do wa³ów przeciwpowodziowych wybudowanych wzd³u¿ trasy koryta rzeki. W sk³ad systemu ochrony przeciwpowodziowej wchodz¹ równie¿ poldery – tereny przeznaczone do zalewania wodami wezbranymi. G³ównie s¹ to poldery przep³ywowe, maj¹ce du¿e znaczenie w sp³aszczaniu fali powodziowej Odry skanalizowanej. Wyliczyæ mo¿na 10 wa¿niejszych polderów, których ³¹czna powierzchnia zalewowa wynosi 6,4 tys. ha, a pojemnoœæ retencyjna – 75 mln m 3 . W czasie powodzi na Odrze poldery te s¹ zalewane przez œluzy wlotowe lub przelewy wa³owe. Tereny polderowe to grunty orne, ³¹ki lub lasy. Niezale¿nie od systemów polderów w celu ochrony miast i mniejszych miejscowoœci wykonano kana³y ulgi, którymi czêœæ wód wezbraniowych op³ywa tereny zabudowy. Dotyczy to Raciborza, KoŸla, Opola, Brzegu, O³awy i Wroc³awia. Tereny zalewowe miêdzywala maj¹ rozpiêtoœæ od 300 m do 1,2 km. Pas bezpoœredniego przep³ywu wody wezbraniowej po obu stronach rzeki wymaga sta³ego utrzymania. Ze wzglêdu na potrzeby ochrony przeciwpowodziowej w miêdzywalu nie mo¿na dopuœciæ do naturalnego zaroœniêcia (zadrzewienia i zakrzaczenia) terenów, które obecnie s¹ terenami otwartymi (³¹ki). Zwiêkszy³oby to groŸbê niekontrolowanego podpiêtrzenia siê wód lub lodów. Jednak bardzo du¿y procent zadrzewieñ i zakrzaczeñ na odpowiednio szerokim miêdzywalu nie utrudnia przep³ywu, choæ teren ten podlega zalewom. Cenne jest tak¿e na Odrze to, ¿e praktycznie nie ma ma³ych mostów, które utrudnia³yby przep³yw wody powodziowej. 73
Korytarz ekologiczny doliny Odry Mo¿liwoœci energetyczne wód Odry nie s¹ w pe³ni wykorzystane. Jest kilka elektrowni o niezbyt du¿ej mocy m.in. Zwanowice (1 MW), Janowice (1,1 MW), Wroc³aw I (4,8 MW), Wroc³aw II (1 MW) i Brzeg Dolny (9,72 MW). W planach modernizacji Odry, zak³ada siê wraz z budow¹ nowych stopni wodnych poni- ¿ej Brzegu Dolnego budowê bloków energetycznych, m.in. na stopniu w Malczycach. Planowane i rozpatrywane inwestycje wodne Obecnie na ukoñczeniu jest opracowanie wykonywane przez Wroc³awskie Biuro Projektów „Navicentrum”, pt. „Studium przystosowania rzeki Odry do europejskiego systemu dróg wodnych”. Studium to charakteryzuje mo¿liwoœci dochodzenia odrzañskiej drogi wodnej do tzw. III klasy regionalnej na wschód od £aby oraz rozpatruje wariant osi¹gniêcia klasy Vb, miêdzynarodowej i europejskiej. W wariancie dojœcia do III klasy zak³ada siê m.in. budowê stopnia w Malczycach (w km 300) i budowê nowych œluz tam, gdzie istniej¹ stare, pojedyncze œluzy (Lipki, Ratowice, O³awa, Bartoszewice, Zacisze, Ró¿anka i ewentualnie Brzeg Dolny). Na Odrze swobodnie p³yn¹cej zak³ada siê odtworzenie zniszczonej zabudowy regulacyjnej i czêœciow¹ modernizacjê z nieznaczn¹ korekt¹ trasy ¿eglugowej. Osi¹gniêcie wariantu klasy Vb wymagaæ bêdzie zabudowy Odry wieloma stopniami wodnymi do przekroju Hohensaaten (km 667), wyd³u¿enie odcinka Odry skanalizowanej do 367 km (dotychczas odcinek skanalizowany ma 187 km). W wielu przypadkach trasa ¿eglugowa musia³aby byæ wytyczona inaczej np. ze wzglêdu na miejskie odcinki drogi wodnej, na których niemo¿liwa jest przebudowa szlaku ¿eglownego w celu osi¹gniêcia parametrów obowi¹zuj¹cych dla klasy Vb. Projektowan¹ przepustowoœæ transportu ¿eglug¹ œródl¹dow¹ na Odrze okreœla siê: • dla klasy III na 12-17,8 mln ton/rok, • dla klasy Vb na 30-35 mln ton/rok. Przebudowa drogi wodnej wed³ug za³o¿eñ klasy Vb wymaga wydatkowania bardzo du¿ych kwot na inwestycje hydrotechniczne. Realizacja wariantu klasy III jest bardziej realna lecz ten wariant z kolei nie wykorzystuje pe³nych mo¿liwoœci rzeki Odry. Po zrealizowaniu tego wariantu zak³ada siê wprowadzenie sprzêtu transportowego o nieco wiêkszych parametrach ni¿ aktualnie istniej¹cy (tab. 9). Tabela 9. Parametry sprzêtu transportowego dla drogi wodnej III klasy Parameters of transport equipment for waterways of III class Wyszczególnienie Barka motorowa Zestaw pchaczy (pchacz + 2 barki) D³ugoœæ [m] 60–70 118–132 Szerokoœæ [m] 8,2–9,0 8,2–9,0 Zanurzenie [m] 1,6–2,0 1,6–2,0 £adownoœæ [t] 470–700 1000–1200 74
- Page 28 and 29: Charakterystyka fizjograficzna i ge
- Page 30 and 31: Charakterystyka fizjograficzna i ge
- Page 32 and 33: Fot. 1. Dolina Odry na Dolnym Œl¹
- Page 34 and 35: Fot. 5. Dolina Odry w Kotlinie Frei
- Page 36 and 37: Charakterystyka fizjograficzna i ge
- Page 38 and 39: Charakterystyka fizjograficzna i ge
- Page 40 and 41: Charakterystyka fizjograficzna i ge
- Page 42 and 43: Charakterystyka fizjograficzna i ge
- Page 44 and 45: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 46 and 47: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 48 and 49: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 50 and 51: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 52 and 53: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 54 and 55: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 56 and 57: Tabela 4. Obci¹¿enie wód powierz
- Page 58 and 59: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 60 and 61: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 62 and 63: Rysunek 7. Klasyfikacja jakoœci w
- Page 64 and 65: Rysunek 8. Klasyfikacja jakoœci w
- Page 66 and 67: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 68 and 69: Rysunek 11. Klasyfikacja jakoœci w
- Page 70 and 71: Zasoby wodne dorzecza Odry i stopie
- Page 72 and 73: Istniej¹ca i projektowana zabudowa
- Page 74 and 75: Istniej¹ca i projektowana zabudowa
- Page 76 and 77: Istniej¹ca i projektowana zabudowa
- Page 80 and 81: Istniej¹ca i projektowana zabudowa
- Page 82 and 83: Fot. 11. Ró¿ne typy starorzeczy w
- Page 84 and 85: Fot. 16. Zarastaj¹ce starorzecza O
- Page 86 and 87: Szata roœlinna Odry i jej doliny D
- Page 88 and 89: Szata roœlinna Odry i jej doliny
- Page 90 and 91: Szata roœlinna Odry i jej doliny r
- Page 92 and 93: Szata roœlinna Odry i jej doliny n
- Page 94 and 95: Szata roœlinna Odry i jej doliny 1
- Page 96 and 97: Szata roœlinna Odry i jej doliny 1
- Page 98 and 99: Szata roœlinna Odry i jej doliny Z
- Page 100 and 101: Szata roœlinna Odry i jej doliny d
- Page 102 and 103: Szata roœlinna Odry i jej doliny w
- Page 104 and 105: Szata roœlinna Odry i jej doliny z
- Page 106 and 107: VII. Odra jako korytarz ekologiczny
- Page 108 and 109: Odra jako korytarz ekologiczny - an
- Page 110 and 111: Odra jako korytarz ekologiczny - an
- Page 112 and 113: Odra jako korytarz ekologiczny - an
- Page 114 and 115: Fot. 19. £êg wierzbowo topolowy W
- Page 116 and 117: Fot. 23. Stadia przejœciowe miêdz
- Page 118 and 119: Odra jako korytarz ekologiczny - an
- Page 120 and 121: Odra jako korytarz ekologiczny - an
- Page 122 and 123: Odra jako korytarz ekologiczny - an
- Page 124 and 125: Odra jako korytarz ekologiczny - an
- Page 126 and 127: Wody Odry i jej dolina jako œrodow
<strong>Korytarz</strong> <strong>ekologiczny</strong> <strong>doliny</strong> <strong>Odry</strong><br />
Mo¿liwoœci energetyczne wód <strong>Odry</strong> nie s¹ w pe³ni wykorzystane. Jest kilka elektrowni<br />
o niezbyt du¿ej mocy m.in. Zwanowice (1 MW), Janowice (1,1 MW), Wroc³aw I (4,8 MW),<br />
Wroc³aw II (1 MW) i Brzeg Dolny (9,72 MW).<br />
W planach modernizacji <strong>Odry</strong>, zak³ada siê wraz z budow¹ nowych stopni wodnych poni-<br />
¿ej Brzegu Dolnego budowê bloków energetycznych, m.in. na stopniu w Malczycach.<br />
Planowane i rozpatrywane inwestycje wodne<br />
Obecnie na ukoñczeniu jest opracowanie wykonywane przez Wroc³awskie Biuro Projektów<br />
„Navicentrum”, pt. „Studium przystosowania rzeki <strong>Odry</strong> do europejskiego systemu dróg<br />
wodnych”. Studium to charakteryzuje mo¿liwoœci dochodzenia odrzañskiej drogi wodnej<br />
do tzw. III klasy regionalnej na wschód od £aby oraz rozpatruje wariant osi¹gniêcia klasy<br />
Vb, miêdzynarodowej i europejskiej.<br />
W wariancie dojœcia do III klasy zak³ada siê m.in. budowê stopnia w Malczycach (w km<br />
300) i budowê nowych œluz tam, gdzie istniej¹ stare, pojedyncze œluzy (Lipki, Ratowice,<br />
O³awa, Bartoszewice, Zacisze, Ró¿anka i ewentualnie Brzeg Dolny). Na Odrze swobodnie<br />
p³yn¹cej zak³ada siê odtworzenie zniszczonej zabudowy regulacyjnej i czêœciow¹ modernizacjê<br />
z nieznaczn¹ korekt¹ trasy ¿eglugowej.<br />
Osi¹gniêcie wariantu klasy Vb wymagaæ bêdzie zabudowy <strong>Odry</strong> wieloma stopniami<br />
wodnymi do przekroju Hohensaaten (km 667), wyd³u¿enie odcinka <strong>Odry</strong> skanalizowanej do<br />
367 km (dotychczas odcinek skanalizowany ma 187 km). W wielu przypadkach trasa ¿eglugowa<br />
musia³aby byæ wytyczona inaczej np. ze wzglêdu na miejskie odcinki drogi wodnej,<br />
na których niemo¿liwa jest przebudowa szlaku ¿eglownego w celu osi¹gniêcia parametrów<br />
obowi¹zuj¹cych dla klasy Vb.<br />
Projektowan¹ przepustowoœæ transportu ¿eglug¹ œródl¹dow¹ na Odrze okreœla siê:<br />
• dla klasy III na 12-17,8 mln ton/rok,<br />
• dla klasy Vb na 30-35 mln ton/rok.<br />
Przebudowa drogi wodnej wed³ug za³o¿eñ klasy Vb wymaga wydatkowania bardzo<br />
du¿ych kwot na inwestycje hydrotechniczne. Realizacja wariantu klasy III jest bardziej realna<br />
lecz ten wariant z kolei nie wykorzystuje pe³nych mo¿liwoœci rzeki <strong>Odry</strong>. Po zrealizowaniu<br />
tego wariantu zak³ada siê wprowadzenie sprzêtu transportowego o nieco wiêkszych<br />
parametrach ni¿ aktualnie istniej¹cy (tab. 9).<br />
Tabela 9. Parametry sprzêtu transportowego dla drogi wodnej III klasy<br />
Parameters of transport equipment for waterways of III class<br />
Wyszczególnienie Barka motorowa Zestaw pchaczy (pchacz + 2 barki)<br />
D³ugoœæ [m] 60–70 118–132<br />
Szerokoœæ [m] 8,2–9,0 8,2–9,0<br />
Zanurzenie [m] 1,6–2,0 1,6–2,0<br />
£adownoœæ [t] 470–700 1000–1200<br />
74
Change language