Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Korytarz ekologiczny doliny Odry
inwestycji realizowanych przez ponad 200 lat. Tereny miêdzywala natomiast, to g³ównie
³¹ki, niekiedy tereny leœne.
Utrzymanie istniej¹cego stanu tego terenu podporz¹dkowane jest rygorowi zachowania
sprawnoœci systemu wodnego i zagwarantowania swobodnego przep³ywu wód wezbraniowych
w rzece i miêdzywalu. Ewentualne zmiany tego rygoru w skali ca³ej rzeki (w kierunku
renaturyzacji) mog¹ nast¹piæ tylko przy za³o¿eniu, ¿e zrezygnujemy z co najmniej
kilkunastu tysiêcy kilometrów kwadratowych gruntów zagospodarowanych (rolniczo, przemys³owo
itp.) i przeznaczeniu ich na tereny zalewowe. W chwili obecnej taka operacja nie
wydaje siê byæ mo¿liwa – choæ nie jest to wykluczone w przysz³oœci. Do tego czasu wszystkie
istniej¹ce w rejonie Odry urz¹dzenia wodne wymagaj¹ kosztownego utrzymania,
a nawet modernizowania stosownie do wspó³czesnych wymogów bezpieczeñstwa, technologii
robót i mo¿liwoœci finansowych. Szczególnie wa¿ne jest dostrzeganie stanu zaawansowania
procesu starzenia siê istniej¹cych obiektów i urz¹dzeñ hydrotechnicznych Odry,
zw³aszcza, ¿e wiele z nich ma ju¿ ponad 50 lat, a wiek niektórych przekroczy³ nawet 150
lat.
Aktualnie Odrê ze wzglêdu na charakter zabudowy technicznej mo¿na podzieliæ na
nastêpuj¹ce odcinki:
• A – 8-kilometrowy odcinek górnej Odry, nie uregulowany i stanowi¹cy granicê z Czechami;
• B – 70-kilometrowy odcinek górnej Odry od ujœcia rzeki Olzy, do miasta KoŸle, odcinek
o starej zabudowie ostrogami, lokalnie obwa³owany, nieprzydatny dla sta³ej
¿eglugi ze wzglêdu na ma³e wymiary przekroju poprzecznego koryta, krêtoœæ trasy
rzeki i ma³e g³êbokoœci; Odra na tym odcinku w myœl obowi¹zuj¹cych w Polsce przepisów
z 1977 roku nie spe³nia wymogów stawianych drogom wodnym najni¿szej
I klasy i nie mo¿e byæ wykorzystywana przez ¿eglugê towarow¹ do regularnych przewozów;
g³ówn¹ przeszkod¹ jest tu stara œluza w KoŸlu o zbyt ma³ych wymiarach
(41,9 x 5,34 x 1,28 m na dolnym progu); lokalna spo³ecznoœæ ju¿ od 70 lat domaga siê
wykonania na tym odcinku dobrego systemu ochrony przeciwpowodziowej;
• C – 187-kilometrowy odcinek górnej Odry od KoŸla do Brzegu Dolnego uregulowany
ostrogami i skanalizowany 23 stopniami wodnymi o ca³kowitym spadzie 64 m zapewnia
najwiêksz¹ g³êbokoœæ tranzytow¹ koryta rzeki – 1,8 m; odcinek ten wed³ug przepisów
polskich zalicza siê do dróg wodnych II klasy, razem z 41-kilometrowym kana-
³em Gliwickim stanowi tzw. skanalizowany odcinek Odrzañskiej Drogi Wodnej; istniej¹
tu dobre systemy ochrony przeciwpowodziowej – wa³y, poldery i kana³y obiegowe
dla wód powodziowych;
• D – 336-kilometrowy odcinek œrodkowej Odry od Brzegu Dolnego do ujœcia rzeki
Warty, uregulowany w ubieg³ym stuleciu za pomoc¹ ostróg, w bie¿¹cym stuleciu zaœ
poddany na wiêkszoœci trasy dodatkowej przebudowie; zabudowê dostosowano do
naturalnych warunków hydrologicznych, wskutek czego przekrój poprzeczny koryta
rzeki zosta³ znacznie zró¿nicowany; ju¿ w samym projekcie za³o¿ono uzyskanie ró¿-
nych g³êbokoœci na trasie – od 1,4 m w rejonie Malczyc do ponad 1,7 m poni¿ej ujœcia
rzeki Nysy £u¿yckiej; przebieg trasy regulacyjnej dostosowano do zestawów holowanych
o d³ugoœci 600 m, przyjmuj¹c najmniejszy promieñ krzywizny 400 m, a wyj¹tkowo
350 m; ró¿ne g³êbokoœci wzd³u¿ trasy zdecydowano wyrównaæ za pomoc¹ zasi-
70