Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Korytarz ekologiczny doliny Odry
wiêksze wartoœci przyjmuje w górnym i œrodkowym biegu rzeki, co odzwierciedla górski
charakter dop³ywów Odry. Najmniejsze zmiany obserwuje siê na odcinku S³ubice – Gozdowice,
na którym widaæ stabilizuj¹cy wp³yw Warty, zwi¹zany z du¿ym ujeziornieniem jej zlewni,
wp³ywaj¹cym stabilizuj¹co na zmiany wartoœci przep³ywów.
Warunki formowania i deformacji fali powodziowej
Analiza zagro¿enia powodziowego [Gospodarka zasobami... 1993] wykazuje, ¿e najwiêksze
wezbrania nastêpuj¹ w miesi¹cach letnich. Pojawiaj¹ siê one na skutek wystêpowania
obfitych, co najmniej dwu-, trzydniowych opadów. Formowanie siê wezbrañ górnej Odry
nastêpuje g³ównie poza granicami kraju. Zasadniczy trzon fali powodziowej Odry budowany
jest w procesie nak³adania siê fal uformowanych na Ostrawicy i Odrze powy¿ej ujœcia
tego dop³ywu. Drugie stadium formowania fali powodziowej Odry nastêpuje na granicy
pañstwa, z chwil¹ przyjêcia przez Odrê wezbranych wód Olzy. Deformacja tej fali wystêpuje
na wysokoœci Kêdzierzyna-KoŸla. Znaczne mo¿liwoœci retencyjne koryta rzeki powoduj¹
zauwa¿alne sp³aszczenie fali. Trzecie istotne Ÿród³o deformacji b¹dŸ rozbudowy fali
nastêpuje na wysokoœci ujœcia Nysy K³odzkiej do Odry. Maksymalne przep³ywy Nysy
K³odzkiej, które mog¹ przekroczyæ 50% przep³ywów kulminacyjnych Odry, powodowaæ
mog¹ znaczn¹ jej rozbudowê, tym bardziej ¿e szczyty fal Odry i Nysy K³odzkiej, bior¹c pod
uwagê fizyczne warunki ich formowania i przebiegu, wzajemnie siê nak³adaj¹. Lewostronne
naturalne dop³ywy Odry œrodkowej zasilaj¹ swoj¹ kulminacj¹ rzekê Odrê przed
nadejœciem kulminacji samej Odry. Po wybudowaniu zbiorników wodnych na Nysie K³odzkiej
nie dochodzi ju¿ do na³o¿enia szczytów fal powodziowych Nysy K³odzkiej i Odry
poniewa¿ steruje siê zrzutami wód ze zbiorników na Nysie K³odzkiej w ten sposób, by ma³a
kulminacja wód Nysy K³odzkiej wyprzedza³a kulminacjê Odry, a nastêpn¹ kulminacjê
Nysy goni³a kulminacja odrzañska. W ten sposób zbiorniki wodne na Nysie K³odzkiej nie
dopuszczaj¹ do nak³adania siê fal powodziowych. Dalsz¹ deformacjê tej fali w postaci jej
sp³aszczenia mo¿na uzyskaæ przez w³aœciwe wykorzystanie polderów zlokalizowanych
w dolinie Odry i w obrêbie Wroc³awia. Czwartym Ÿród³em kulminacji fali na Odrze jest
Kaczawa, w istotny sposób oddzia³uj¹ca na przebieg fali kulminacyjnej na Odrze tylko
wtedy, gdy fala kulminacyjna na tym dop³ywie ma kilka szczytów, z których jeden mo¿e
na³o¿yæ siê na sp³aszczon¹ ju¿ na tej wysokoœci biegu Odry kulminacjê fali odrzañskiej.
Bóbr tworzy na ogó³ odrêbn¹ falê na Odrze. Kulminacja tej rzeki mo¿e byæ wy¿sza ni¿ fala
g³ówna. Tego typu rozk³ad odp³ywu powoduje d³ugotrwa³e utrzymywanie siê stanów wysokich
oraz niebezpieczny wzrost zagro¿enia powodziowego przy wezbraniach wtórnych.
Nysa £u¿ycka, podobnie jak Bóbr, tworz¹c odrêbny szczyt fali na Odrze powoduje rozbudowê
czêœci wznosz¹cej siê fali Odry. W razie jednoczesnego wezbrania tych dop³ywów
odnosi siê wra¿enie, ¿e fala Odry kulminuje na d³ugoœci od Po³êcka do S³ubic. Bóbr i Nysa
£u¿ycka tworz¹ po Nysie K³odzkiej jedno z g³ównych Ÿróde³ rozbudowy i deformacji fali
powodziowej.
Oddzia³ywanie wód œródl¹dowych na przebieg i wahania stanów wody na dolnej Odrze
zaznacza siê zazwyczaj podczas dwu wezbrañ: wiosennego i letniego [Szymañska 1993].
Wezbrania wiosenne zwi¹zane s¹ z przemieszczaniem siê fal z górnego biegu Odry i Warty,
o wezbraniach letnich natomiast decyduje zawsze przybór wód na górnej Odrze. Od wielkoœci
dop³ywu ze zlewni Odry zale¿¹ tak¿e w wiêkszoœci przypadków stany kulminacyjne
wezbrañ.
42