Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

IV. Zasoby wodne dorzecza Odry
i stopieñ ich zanieczyszczenia
Andrzej Szyjkowski
1. Wprowadzenie
Zasoby wodne dorzecza Odry scharakteryzowano na podstawie materia³ów opracowanych
przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Punktem wyjœcia by³y nastêpuj¹ce opracowania:
Atlas Hydrologiczny Polski [Stachy 1986], prezentuj¹cy dane za lata 1951-1970
oraz Podzia³ hydrograficzny Polski [1980], Atlasy zanieczyszczenia rzek w Polsce [1972,
1989] i Komunikaty o jakoœci wód dorzecza Odry i rzek Przymorza [1988, 1990] oraz Stan
czystoœci rzek, jezior i Ba³tyku [1992]. Ponadto Gospodarka zasobami dorzecza Górnej
i Œrodkowej Odry [1993], opracowania G³ównego Urzêdu Statystycznego z serii Ochrona
Œrodowiska [1992, 1993] i prace autorskie [Nalberczyñski i in. 1992, Stolarska i in. 1974,
Szymañska 1993].
2. Charakterystyka hydrologiczna zlewni rzeki Odry
Bilans wodny obszarów hydrograficznych
Dorzecze Odry obejmuj¹ce 118 861 km 2 (z czego 10,8% znajduje siê poza granicami Polski)
mo¿na podzieliæ na trzy obszary o odmiennych w³aœciwoœciach hydrograficznych
(rys. 1).
Dorzecze górnej i œrodkowej Odry zajmuje powierzchniê 53 536 km 2 , w tym 9235 km 2
poza granicami Polski. Na tym rozleg³ym obszarze wystêpuj¹ tereny nizinne oraz podgórskie
i górskie, które wraz z wy¿ynnymi stanowi¹ oko³o 40% powierzchni obejmuj¹cej
g³ównie lew¹ stronê dorzecza. Czêœæ nizinn¹ zajmuje Nizina Œl¹ska o ma³ych spadkach
i du¿ej przepuszczalnoœci pod³o¿a. Obszar ten charakteryzuj¹ z³o¿one procesy kszta³towania
elementów meteorologicznych i stosunków odp³ywu. Z jednej strony wynika to z orografii
terenu oraz du¿ej zmiennoœci czynników meteorologicznych w czasie i przestrzeni,
kszta³tuj¹cych pojemnoœæ wodn¹ zlewni i stosunki odp³ywu, z drugiej zaœ z intensywnej
gospodarki wodnej na zbiornikach wodnych oraz na Odrze, g³ównie na odcinku skanalizowanym.
Dorzecze Warty, obejmuj¹ce 54 529 km 2 , znajduje siê w ca³oœci na terenie Polski. Zajmuje
tereny nizinne ze znacznym udzia³em powierzchni sandrowych u³atwiaj¹cych infiltracjê
oraz z du¿ym udzia³em powierzchni leœnych, wp³ywaj¹cych wyrównawczo na zasilanie
cieków w ci¹gu roku. Do tego tak¿e przyczynia siê du¿a liczba wystêpuj¹cych tu jezior.
Dorzecze dolnej Odry obejmuje 10 796 km 2 , z czego 3548 km 2 znajduje siê poza granicami
Polski. Obszar ten rozpoczyna siê poni¿ej ujœcia Warty i stanowi z³o¿ony uk³ad hydrograficzny.
Na znacznym jego obszarze wahania i przebieg stanów wody zale¿¹ nie tylko od
warunków zasilania, lecz tak¿e od poziomu wód Ba³tyku i Zalewu Szczeciñskiego. Rów-
38