Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Charakterystyka fizjograficzna i geomorfologiczna doliny Odry
kilka ramion, czêœciowo sztucznych. Krêtoœæ prostowanego g³ównego koryta na odcinku
O³awa – Wroc³aw wynosi 1,35. O tej relatywnie du¿ej dla Odry wartoœci zadecydowa³a
obecnoœæ dwóch du¿ych zakoli w rejonie Kamieñca Wroc³awskiego, gdzie krêtoœæ wynosi
1,87. Zosta³y one skrócone przez wybudowanie 4 km kana³u, co spowodowa³o przep³yw
dwukorytowy. Krótszy odcinek œcinaj¹cy zakole znajduje siê te¿ ko³o Ratowic. Na odcinku
O³awa – Wroc³aw nie mo¿na wyznaczyæ osobnych den dolinnych dla Odry i O³awy, powierzchnia
denna jest wspólna i ma 3-7 km szerokoœci. Zbocza dolin nie zaznaczaj¹ siê w krajobrazie,
ró¿nice wysokoœci dna doliny oraz przyleg³ych od po³udnia Równiny Wroc³awskiej
i od pó³nocy Równiny Oleœnickiej wynosz¹ 5 m. Miêdzyrzecze Odry i O³awy jest
obszarem podmok³ym, leœno-³¹kowym, z licznymi starorzeczami, odciêtymi korytami i zatorfionymi
linijnymi depresjami, znacz¹cymi najdawniejsze po³o¿enie koryt rzecznych
systemu Odra – O³awa. Szczególna obfitoœæ wci¹¿ wype³nionych wod¹ dawnych koryt
wystêpuje tu¿ przed granicami Wroc³awia od strony Kotowic. We Wroc³awiu Odra ma charakter
wielokorytowy, przy czym uk³ad koryt by³ wielokrotnie zmieniany przez cz³owieka,
przez zasypywanie jednych (rejon Ostrowa Tumskiego), a przekopywanie innych (dwie
nitki Kana³u ¯eglugowego i Powodziowego). Wyspy pomiêdzy odnogami utraci³y naturalny
charakter – znajduj¹ siê w centrum miasta, s¹ gêsto zabudowane i maj¹ umocnione,
niskie brzegi.
Podobny charakter zachowuje Odra na krótkim odcinku poni¿ej Wroc³awia, do miejscowoœci
Uraz (d³ugoœci ok. 16 km). Jest rzek¹ o niewielkiej wartoœci wskaŸnika krêtoœci –
1,11. Wiêksza krêtoœæ zakoli obserwowana jest tylko ko³o Urazu. Na odcinku od ujœcia
Bystrzycy po Uraz, na lewym brzegu wystêpuj¹ œlady odciêtych zakoli i dawnych krêtych
koryt, czêœciowo wype³nionych wod¹. Koryto Odry jest na ca³ym odcinku obwa³owane.
Granice formy dolinnej s¹ nadal niewyraŸne, szerokoœæ doliny wynosi oko³o 4-5 km.
W rejonie Wroc³awia i Urazu zosta³y udokumentowane niewielkie z³o¿a kruszywa naturalnego,
o zasobach bilansowych do 25 mln ton ka¿de.
Poni¿ej Urazu Odra zmienia kierunek z po³udniowo-wschodniego na pó³nocno-zachodni
(SE-NW), równole¿nikowy, który zachowuje na odcinku blisko 25-kilometrowym, do okolic
Malczyc. Uk³ad koryta nie ulega tu istotniejszym zmianom (wskaŸnik krêtoœci 1,11),
sporadycznie pojawiaj¹ siê na terasach œlady odciêtych zakoli, w wiêkszoœci nie maj¹ce ju¿
charakteru starorzeczy. WyraŸna zmiana nastêpuje natomiast w rzeŸbie ca³ej formy dolinnej,
która staje siê asymetryczna. Dno doliny ma szerokoœæ 2-4 km, a Odra p³ynie wzd³u¿
pó³nocnego zbocza. Lewe zbocze jest niskie i przechodzi w powierzchniê Wysoczyzny
Œredzkiej, wzniesionej do 20-30 m nad dno doliny. Zbocze prawe, podcinane przez Odrê,
oddziela dolinê od Wysoczyzny Roœcis³awickiej i przyjmuje postaæ skarpy o wysokoœci
do 40 m.
Obni¿enie Œcinawskie
W rejonie Malczyc Odra zmienia kierunek biegu na po³udnikowy i po 5 km, ko³o Lubi¹¿a,
wp³ywa w obrêb mezoregionu Obni¿enia Œcinawskiego, nale¿¹cego do makroregionu Wa³u
Trzebnickiego. Odcinek ten pomiêdzy Lubi¹¿em a Chobieni¹ ma d³ugoœæ oko³o 35 km,
przy œrednim spadku koryta 0,34‰. Poniewa¿ rzeka tworzy tu wyraŸny prze³om pomiêdzy
Wzgórzami Dalkowskimi po lewej i Wzgórzami Trzebnickimi po prawej stronie, odcinek
ten jest niekiedy nazywany „po³udniowym prze³omem Odry”. Wspó³czesna krêtoœæ odcinka
29