Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Kierunki ochrony przyrody i korytarza ekologicznego rzeki Odry i jej doliny
poziomie lustra wody to szerokoœæ 5,0 m i d³ugoœæ 15,0 m, bardziej po¿¹dane by³oby jednak,
usypanie wiêkszych wysp. Linia brzegowa wysp powinna byæ urozmaicona.
Brzegi wysp powinny mieæ nachylenie oko³o 30%, a wiêc powinny byæ doœæ p³askie.
Czêœæ szczytowa ma byæ tak¿e p³aska i wynurzona minimum 1,5 m nad poziom œredniej
wody. Czêœæ wysp powinna mieæ wysokie strome brzegi, wysokoœci 2,0-3,0 m, umo¿liwiaj¹ce
gnie¿d¿enie siê jaskó³ek brzegówek i zimorodków. Wyspy powinny byæ oddalone
od wa³ów minimum 20,0 m, a g³êbokoœæ wody wokó³ wyspy nie powinna byæ mniejsza ni¿
0,7 m, aby utrudniæ dostêp drapie¿nych ssaków. Wysp nie nale¿y obsadzaæ krzewami, ani
drzewami, a w przysz³oœci zapobiegaæ ich zarastaniu wierzb¹. Lepiej bêdzie wykonaæ wiêcej
mniejszych wysp, ni¿ ma³o du¿ych. Utworzone stosunkowo niewielkim kosztem wysp,
których tak brakuje na ca³ej Odrze, to przysz³e, dogodne miejsca lêgów licznych cennych
gatunków ptaków wodno-b³otnych, takich jak rybitwy, mewy, brodziec piskliwy, sieweczki,
czy kaczki. S³u¿yæ one bêd¹ równie¿ jako miejsce wypoczynku dla ptaków nielêgowych,
a ich podwodne umocnione czêœci stan¹ siê doskona³ym miejscem tarliskowym dla
ryb.
Wyspy mo¿na tak¿e tworzyæ na odcinkach uregulowanych, nie podpiêtrzonych. Nale¿y
wybudowaæ kana³y równoleg³e do rzeki, o szerokoœci minimum 7,0-10,0 m, oddalone od
Odry od 10 do 30 m i po³¹czone z ni¹ na pocz¹tku i na koñcu. Powsta³e w ten sposób wyspy
o ró¿nej d³ugoœci, od ma³ych kilkumetrowych, do du¿ych kilkusetmetrowych, by³yby chêtnie
zasiedlane przez liczne gatunki ptaków. Du¿a wyspa oddzielona od reszty doliny d³ugim
kana³em mo¿e byæ dzielona poprzecznymi kana³ami na mniejsze wyspy, co dodatkowo
utrudni dostêp l¹dowym drapie¿nikom [Jankowski 1993b].
Na projektowanym zbiorniku zaporowym „Racibórz”, a tak¿e na istniej¹cych na
dop³ywach Odry zbiornikach, nale¿y tworzyæ zakotwiczone wyspy p³ywaj¹ce. Nawet ma³e
wyspy o wymiarach 2,0 x 2,0 m mog¹ ju¿ byæ wykorzystywane np. przez rybitwy. Jako
p³ywaki stosuje siê beczki metalowe, plastikowe, styropian itp. Powierzchniê, najczêœciej
drewnian¹, pokrywa siê ziemi¹, piaskiem i ¿wirem. Wyspy takie s¹ szczególnie przydatne
na zbiornikach, na których wystêpuj¹ w okresie lêgowym czêste i znaczne wahania
poziomu wody.
Na zbiornikach zaporowych nale¿y wydzieliæ pó³kolist¹ grobl¹ (wa³em) po³¹czon¹
z brzegiem, czêœæ zbiornika i po³¹czyæ wydzielon¹ czêœæ ze zbiornikiem za pomoc¹ jazu
[Jankowski 1993b]. By³by on otwierany przy wysokim stanie wody a zamykany przy obni-
¿aj¹cym siê poziomie, tak aby zatrzymaæ zgromadzon¹ wodê. Na tak wydzielonej czêœci
zbiornika mo¿na utworzyæ kilka sta³ych wysepek. Taki ma³y zbiornik by³by doskona³ym
refugium dla roœlinnoœci i fauny wodnej, w którym powsta³yby dogodne warunki œrodowiskowe
do rozrodu ryb, p³azów i ptaków. Najlepszym rozwi¹zaniem by³oby po³¹czenie tego
zbiornika z rzek¹ przy pomocy kana³u lub ruroci¹gu. Pozwoli³oby to na wyrównanie wod¹
z rzeki strat spowodowanych parowaniem, itp.
Tam, gdzie mosty na Odrze maj¹ podporê stoj¹c¹ w nurcie rzeki, na przed³u¿eniu podstawy
tej podpory, w kierunku do³u rzeki, nale¿y wykonaæ na narzucie kamiennym pokrytym
¿wirem i piaskiem, wystaj¹cy nad powierzchniê wody na oko³o 1,0-1,5 m pó³wysep
prostopad³y do mostu, oparty podstaw¹ o jego podporê. Powstanie miejsce trudno dostêpne
197