Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Kierunki ochrony przyrody i korytarza ekologicznego rzeki Odry i jej doliny
9. Ochrona œrodowiska przyrodniczego korytarza ekologicznego Odry
W celu ochrony œrodowiska przyrodniczego niezbêdne jest podjêcie ró¿norodnych dzia³añ.
Przede wszystkim nale¿y podj¹æ dzia³ania zmierzaj¹ce do:
• podwy¿szenia poziomu wód gruntowych na terenie, na którym na skutek dzia³alnoœci
cz³owieka, erozji dennej lub suszy uleg³ obni¿eniu,
•
odbudowy tych biotopów, których brak na poszczególnych odcinkach doliny, przede
wszystkim lasów ³êgowych, terenów podmok³ych, torfowisk niskich z ich naturalnymi
zbiorowiskami ³¹k i turzycowisk, starorzeczy, wysp.
Korzystne by³oby tworzenie sztucznych ma³ych zbiorników w dolinie Odry, m.in. przy
wykorzystaniu wyeksploatowanych ¿wirowni, które zwiêksz¹ retencjê i bêd¹ stanowiæ
nowe biotopy, zwiêkszaj¹ce ró¿norodnoœæ œrodowiska doliny rzeki. Wartoœæ przyrodnicz¹
tych zbiorników podwy¿szy utworzenie na nich wysp, które wa¿ne bêd¹ jako nowe miejsca
lêgowe dla ptaków wodno-b³otnych. Postuluje siê te¿ odbudowê i budowê nowych zbiorników
ma³ej retencji na dop³ywach Odry. Przyczyni siê to poza zwiêkszeniem retencji, do
zró¿nicowania œrodowiska przyrodniczego dop³ywów Odry i ich dolin.
Je¿eli dojdzie do budowy kolejnego stopnia wodnego „Malczyce” na km 300,0, proponuje
siê wykorzystanie czêœci podpiêtrzonej wody do nawadniania terenów le¿¹cych w dolinie
Odry poni¿ej stopnia [Adamski, Jakubiec, Jankowski 1994]. Na prawym brzegu od Malczyc
do Lubi¹¿a znajduj¹ siê cenne lasy ³êgowe i gr¹dy wysychaj¹ce na skutek spadku
poziomu wód gruntowych. Istniej¹cy w tych lasach system wysuszonych starorzeczy i obni-
¿eñ terenu mo¿na wykorzystaæ do nawodnienia lasu. W tym celu, po wybudowaniu stopnia
wodnego, nale¿y po³¹czyæ te starorzecza przekopami i skierowaæ do nich wodê kana³em
przerzutowym z podpiêtrzonego odcinka Odry. Koñcowy odcinek tego systemu mo¿e uchodziæ
do Odry istniej¹cym, wyschniêtym starorzeczem, ³¹cz¹cym siê z rzek¹ na km 309,0,
oko³o 1,0 km powy¿ej mostu w Lubi¹¿u. Nawadnianie lasów wymagaæ bêdzie skierowania
do starorzeczy wody w iloœci oko³o 0,5-1,0 m 3 /sek.
Po lewej stronie projektowanego stopnia „Malczyce” zaprojektowano rów opaskowy,
który bêdzie zbiera³ przes¹czaj¹c¹ siê podpiêtrzon¹ przez stopieñ wodê. Wed³ug istniej¹cego
projektu ma mieæ on ujœcie tu¿ poni¿ej stopnia. W celu nawodnienia terenów
doliny Odry na odcinku oko³o 5,0 km pomiêdzy Odr¹ a Œredzk¹ Wod¹ nale¿a³oby
przed³u¿yæ projektowany rów i po³¹czyæ go z istniej¹cymi, wyschniêtymi starorzeczami
i rowami, wprowadziæ na tereny leœne, a na oko³o 5,0 km po³¹czyæ z Odr¹. Jeœliby iloœæ
przesi¹kaj¹cej wody by³a niewystarczaj¹ca, nale¿a³oby uzupe³niæ j¹ bezpoœrednio z podpiêtrzonego
odcinka Odry.
Na odcinkach, gdzie Odra wciê³a siê g³êboko w dolinê, np. na odcinku Brzeg Dolny –
Œcinawa, i gdzie znacznie obni¿y³ siê poziom wód gruntowych, nale¿y rozwa¿yæ mo¿liwoœæ
budowy jazów na dop³ywach Odry, na ich odcinkach biegn¹cych przez dolinê Odry. Okresowe
podpiêtrzenie wód dop³ywów pozwoli³oby na podniesienie poziomu wód gruntowych
w przyleg³ych fragmentach doliny Odry, a nawet na kontrolowane zalewy. Dalszym krokiem
by³aby budowa kana³ów nawadniaj¹cych rozprowadzaj¹cych podpiêtrzon¹ wodê na
przyleg³e tereny (m.in. do s¹siaduj¹cych starorzeczy).
195