Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Korytarz ekologiczny doliny Odry
gale), acidofilny las brzozowo-dêbowy (Betulo-Quercetum roboris) – wilgotna postaæ
z wiciokrzewem pomorskim (Lonicera periclymenum).
Dziêki istnieniu wielkiej iloœci zró¿nicowanych siedlisk i nisz ekologicznych lasy liœciaste
doliny Odry zamieszkuj¹ cenne populacje zwierz¹t. To w tych lasach notowano najwiêksze
zagêszczenia ptaków lêgowych i to tutaj ¿yje jedna z najwiêkszych europejskich populacji
dziêcio³a œredniego (Dendrocopos medius), licz¹ca kilkaset par; tu gnie¿d¿¹ siê bielik
(Haliaeetus albicilla) i kania rdzawa (Milvus milvus) – ptaki umieszczone na Europejskiej
czerwonej liœcie zwierz¹t i roœlin zagro¿onych wyginiêciem w skali œwiatowej; tu wystêpuje
endemiczna populacja jednego z podgatunków biegaczy (Carabus sp.); tu równie¿ zamieszkuj¹
populacje kozioroga dêbosza (Cerambyx cerdo) – te¿ umieszczonego na europejskiej
czerwonej liœcie.
Nastêpuj¹ce postulaty ochronne sformu³owane dla lasów odrzañskich 46 lat temu [Wodziczko
A. i in. 1948] i dziœ nie straci³y na aktualnoœci:
• nale¿y zachowaæ wszystkie lasy, które przetrwa³y w dolinie Odry; wylesianie, choæby
drobnych obszarów, powinno byæ zasadniczo wykluczone, bo rola lasów rosn¹cych
nad wodami jest niezast¹piona;
• lasy le¿¹ce w dolinie Odry, na jej terasach i stokach oraz w przyleg³ym, 200-metrowej
szerokoœci pasie, nale¿y uznaæ za lasy ochronne (fot. 1, 2, 4), w których dopuszczana
by³aby tylko gospodarka przerêbowa, zachowuj¹ca biocenozê, chroni¹ca glebê i pod
wzglêdem widokowym jedynie zadowalaj¹ca;
• nale¿y przywróciæ lasom krain nadodrzañskich naturalny sk³ad drzewostanów na podstawie
wzorów zachowanych w rezerwatach leœnych poszczególnych dzielnic fizjograficznych.
Lasy doliny Odry zagro¿one s¹ przez przemys³owe emisje gazów i py³ów. Ci¹gn¹cy siê
od 1981 roku okres mniejszych opadów atmosferycznych spowodowa³ obni¿enie œredniego
poziomu wód Odry i poziomu wód podskórnych w dolinie oraz zmniejszenie czêstotliwoœci
zalewów miêdzywala i doliny. Wszystkie te czynniki spowodowa³y pogorszenie stanu zdrowotnego
lasów nadodrzañskich. Istnieje zatem pilna potrzeba czynnej ochrony tych lasów.
Mo¿liwe to bêdzie tylko dziêki zmniejszeniu przemys³owych emisji zanieczyszczeñ oraz
poprawieniu gospodarki wodnej w zlewni Odry przez magazynowanie wody (system zastawek
gromadz¹cych wodê z zalewów, podpiêtrzanie odrzañskich dop³ywów itd.).
Charakterystyka lasów w poszczególnych mezoregionach
Kotlina Raciborska
Jest to jeden z najbardziej odlesionych odcinków doliny Odry (stopieñ zalesienia oceniano
w odniesieniu do ca³ej szerokoœci Pradoliny Odry, której szerokoœæ jest zmienna na
poszczególnych odcinkach). Najwiêkszy i zarazem najciekawszy kompleks lasów liœciastych
znajduje siê na po³udnie od Zdzieszowic, na lewym brzegu rzeki. S¹ to ³êgi i gr¹dy
charakteryzuj¹ce siê du¿¹ liczb¹ drzew dziuplastych i zwalonych pni drzew; s¹ jedynym
lêgowiskiem dziêcio³a bia³ogrzbietego nad Odr¹. Prócz tej, istniej¹ tu jeszcze tylko dwie
enklawy lasów liœciastych po mniej wiêcej 100 ha ka¿da. Pierwsz¹ jest obszar na prawym
brzegu Odry, poni¿ej Raciborza, wchodz¹cy w sk³ad rezerwatu przyrody „£ê¿czak”. Ci¹gn¹
158