Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Korytarz ekologiczny doliny Odry
Kotlina Freienwalde 1
Najciekawszym awifaunistycznie miejscem na tym krótkim odcinku Odry jest niew¹tpliwie
teren Kostrzyñskiego Zbiornika Retencyjnego. Jego znaczenie dla ptaków lêgowych jest
ogromne. Prawie corocznie (wyj¹tek stanowi¹ lata wyj¹tkowo suche) do lêgów przystêpuje
tu 7-8 gatunków kaczek, 6-7 gatunków siewek, 3-4 gatunki mew i 3-4 gatunki rybitw [Jermaczek
i in. 1990, 1993, Jermaczek 1992]. Wiele gatunków ptaków wodnych gniazduje na
terenie zbiornika bardzo licznie, np. liczebnoœæ œmieszki w korzystne lata dochodziæ mo¿e
do 6 tys. par, liczebnoœæ krzy¿ówki czy ³yski czêsto przekracza 2 tys. par. Gniazduje tu kilkadziesi¹t
gatunków ptaków uznanych za zagro¿one lub gin¹ce [G³owaciñski i in. 1980,
G³owaciñski 1992]. Ich wystêpowanie i liczebnoœæ œwiadcz¹ o wyj¹tkowych walorach obiektu.
Do gatunków zagro¿onych zarówno w Polsce, jak i w Europie nale¿y zausznik (Podiceps
nigricollis). Na terenie Kostrzyñskiego Zbiornika Retencyjnego w niektóre lata gniazduje
do 180 par tych ptaków, co stanowi ponad 2% europejskiej populacji tego gatunku.
Równie liczny (do 180 par) jest perkoz rdzawoszyi (Podiceps griseigena). Atrakcj¹ zbiornika
jest du¿a kolonia kormoranów (Phalacrocorax carbo), której liczebnoœæ w ostatnich
latach waha³a siê od 400 do 550 par. Charakterystycznym gatunkiem lêgowym na zbiorniku
jest gêgawa (Anser anser), której liczebnoœæ w koñcu lat 80-tych osi¹gnê³a 300 par lêgowych.
Innym godnym uwagi gatunkiem jest ohar (Tadorna tadorna), w koñcu lat 80-tych
gniazduj¹cy tu w liczbie do 20 par. Spoœród rzadkich gatunków kaczek najliczniej (do 200
par) gniazduj¹: p³askonos (Anas clypeata), cyranka (Anas querquedula), krakwa (Anas strepera),
czernica (Aythya fuligula) i g³owienka (Aythya ferina). Do kaczek gniazduj¹cych nielicznie
lub sporadycznie nale¿¹ cyraneczka (Anas crecca), ro¿eniec (Anas acuta) i g¹go³
(Bucephala clangula). W grupie siewek najliczniejsze s¹ czajka (Vanellus vanellus) –do
250 par, bekas (Gallinago gallinago) – do 150 par, rycyk (Limosa limosa) oraz krwawodziób
(Tringa totanus) – do 90 par. Od 1987 roku widuje siê tu gniazduj¹cego ostrygojada
(Haematopus ostralegus) – 1-2 pary, a sporadycznie tak¿e bataliony (Philomachus pugnax).
Spoœród mew, obok licznie wystêpuj¹cej œmieszki, rozwinê³y siê populacje mewy srebrzystej
(Larus argentatus) i pospolitej (Larus canus), w koñcu lat 80-tych licz¹ce do 20 par.
Sporadycznie, do kilkunastu par gniazdowa³a na tym terenie równie¿ mewa ma³a (L. minutus).
Najliczniejsz¹ rybitw¹, w zale¿noœci od warunków by³a rybitwa czarna (Chlidonias
nigra) – do 400 par lub pospolita (Sterna hirundo) – do 300 par. Sporadycznie gniazdowa³y
te¿ rybitwa bia³oczelna (Sterna albifrons), rybitwa bia³oskrzyd³a (Chlidonias leucopterus)
i bia³ow¹sa (Ch. hybrida).
Omawiany obszar ma równie¿ bardzo du¿e znaczenie dla ptaków wodnych i b³otnych
zatrzymuj¹cych siê tu podczas wêdrówek i zim¹. Zw³aszcza w okresie migracji jesiennej
dochodzi tu do koncentracji ptaków wodnych. W szczególnie sprzyjaj¹cych warunkach
liczba gêsi, kaczek, ³ysek i ³abêdzi dochodziæ mo¿e do 250 tys. osobników. Najliczniejsze
s¹: gêœ zbo¿owa (Anser fabalis) – do 90 tys. osobników, ³yska (Fulica atra) – do 80 tys.
osobników, krzy¿ówka (Anas platyrhynchos) i cyraneczka (Anas crecca) – do 30 tys. osobników.
Wiosn¹ koncentracje ptaków wodnych s¹ mniejsze, liczniej natomiast wystêpuj¹
siewki, np. liczebnoœæ batalionów mo¿e przekraczaæ 3000 osobników. Liczebnoœæ i sk³ad
ptaków zimuj¹cych zale¿y w znacznej mierze od stopnia zamarzniêcia wód i pokrywy œnie-
¿nej. W zimy ³agodne, przy wysokim stanie wód na terenie zbiornika przebywaæ mo¿e do
1 Rozdzia³ ten powsta³ przy wspó³pracy Andrzeja Jermaczka z Lubuskiego Klubu Przyrodników.
126