Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Odra jako korytarz ekologiczny – analiza ichtiofaunistyczna
Do niedawna ³osoœ wstêpowa³ na tar³o w dop³ywy dolnej Odry (rys. 15). Z Drawy wykazuje
³ososia m.in. Bartel [1971, 1976], Che³kowska [1982], Che³kowski i Che³kowska
[1992], Chrzan [1964, 1969], Iwaszkiewicz [1966], Jaskowski [1962], Kaj [1953], ¯arnecki
[1962]. W Gwdzie odnotowywali go jeszcze Jaskowski [1962] i Kaj [1953]. Nie potwierdzaj¹
wystêpowania ³ososia w tej rzece nowsze badania [Koszaliñski i in. 1989, Penczak
i in. 1986, 1992]. Pierwotnie istnia³a mo¿liwoœæ restytucji odrzañskiego ³ososia na podstawie
stada tar³owego z Drawy [Kaj 1953, Przyby³ 1976] i Gwdy [Kaj 1953]. Obecnie, jak siê
wydaje, po wpuszczeniu w przymorskie rzeki introdukowanego ³ososia z rzek litewskich, ta
szansa zosta³a zaprzepaszczona [B³achuta 1991]. Wed³ug Witkowskiego [1992] ³osoœ
nale¿y do gatunków skrajnie zagro¿onych wyginiêciem.
Troæ (Salmo trutta trutta). Troæ do dziœ wp³ywa na tarliska do Drawy, dolnej Gwdy, prawdopodobnie
tak¿e do We³ny [m.in. Bartel 1986, Iwaszkiewicz 1962, Jaskowski 1962].
Doœæ licznie gromadzi siê w ujœciowym odcinku Bobru, sporadycznie trafia siê w Kwisie
[B³achuta i in. 1993]. Pax [1925], a wczeœniej jeszcze Arndt [1923] podawali, ¿e trocie
w Bobrze dop³ywa³y a¿ do dop³ywów karkonoskich (£omnica), w Nysie K³odzkiej natomiast
a¿ powy¿ej K³odzka. Najprawdopodobniej wêdrowa³y Odr¹ jeszcze wy¿ej, do Olzy
i w górne, przyŸród³owe partie Odry. Przyczyny obecnego zaniku troci s¹ podobne jak
przyczyny zaniku ³ososia (rys. 15). Troæ okaza³a siê jednak gatunkiem odporniejszym na
zmianê œrodowiska, nawet obecnie wêdruje Odr¹ a¿ po próg w Wa³ach Œl¹skich [Kalinowski
1991], jest jednak gatunkiem nara¿onym na wyginiêcie [Witkowski 1992].
Pstr¹g potokowy (Salmo trutta fario). Pstr¹g potokowy jest pospolitym gatunkiem
w górskich dop³ywach Odry [B³achuta 1993a, B³achuta i Kusznierz 1992, B³achuta i in.
1994, B³achuta i Witkowski 1990, Witkowski 1979, Witkowski i B³achuta 1988]. Stosunkowo
licznie wystêpuje tak¿e w dop³ywach Warty [Jaskowski 1962, Koszaliñski i in. 1989,
Penczak i in. 1992]. Wystêpuje tak¿e w niewielkich rzeczkach – dop³ywach dolnej Odry –
Ilance [Okiñski 1992] i Pliszce. W wielu rzekach jego wystêpowanie jest uzale¿nione od
sta³ego zarybiania. Zachowa³y siê jednak tak¿e nieliczne populacje w rzeczkach, które
nigdy nie by³y nim zarybiane (dorzecze Baryczy, Widawy, Œlê¿y) [B³achuta i in. w przygotowaniu,
Witkowski i B³achuta 1992, Witkowski i in. 1991]. Na tych naturalnych stanowiskach
nale¿y pstr¹ga potokowego uwa¿aæ za gatunek zagro¿ony.
Têczak (Oncorhynchus mykiss), pstr¹g Ÿródlany (Salvelinus fontinalis) i g³owacica
(Hucho hucho). Te trzy gatunki nie s¹ rodzime dla Odry i zosta³y w jej wody wsiedlone
b¹dŸ na prze³omie wielów XIX i XX (têczak i pstr¹g Ÿródlany), b¹dŸ obecnie (g³owacica).
Wydaje siê, ¿e szanse na trwa³e zaadoptowanie siê do warunków panuj¹cych w dop³ywach
Odry ma tylko wsiedlona do Bobru [B³achuta i in. 1993] i Gwdy [Andrzejewski inf. ustna]
g³owacica. Obecnoœæ têczaka jest zwi¹zana z wystêpowaniem w dorzeczu Odry hodowli
tego gatunku, z których sporadycznie pojawiaj¹ siê w Odrze „uciekinierzy”, introdukcja
pstr¹ga Ÿródlanego natomiast, jak siê wydaje, zupe³nie siê nie powiod³a.
Siejowate – Coregonidae
Sielawa (Coregonus albula) i sieja (Coregonus lavaretus). Siejowate s¹ bardziej zwi¹zane
z wodami stoj¹cymi ni¿ p³yn¹cymi. Sielawy wystêpuj¹ w wielu jeziorach pó³nocnej zlewni
Odry, a po³udniowa granica ich wystêpowania pokrywa siê z granic¹ maksymalnego
zasiêgu ostatniego zlodowacenia. Nieco inaczej przedstawia siê sprawa drugiego gatunku –
107