Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf Korytarz ekologiczny doliny Odry pdf

d1dmfej9n5lgmh.cloudfront.net
from d1dmfej9n5lgmh.cloudfront.net More from this publisher
07.01.2015 Views

Szata roœlinna Odry i jej doliny zachowany, zagra¿a mu w pewnym stopniu neofityzacja – zarastanie przez robiniê akacjow¹ (Robinia pseudoacacia). Gatunek charakterystyczny zespo³u, d¹b omszony (Quercus pubescens), tworzy mieszañce z dêbem bezszypu³kowym (Quercus petraea), w zwi¹zku z czym nie wystêpuje ju¿ w tej chwili w czystej formie. Zespó³ ten jest najwiêksz¹ osobliwoœci¹ botaniczn¹ doliny Odry. Pozosta³e zespo³y leœne i zaroœlowe to m.in. Salici-Franguletum, Salicetum triandro-viminalis, Salicetum pentandro-cinereae (fot. 7), Myrico-Salicetum auritae, Betuletum pubescentis, Circaeo-Alnetum (fot. 12), Vaccinio uliginosi-Pinetum oraz niewielkie fragmenty zespo³ów leœnych nie zwi¹zanych bezpoœrednio z dolin¹ rzeki. S¹ one albo uwarunkowane lokalnym siedliskiem (np. wydma w obrêbie doliny) albo powsta³y sztucznie, w wyniku gospodarki cz³owieka. S¹ to przede wszystkim fragmenty œwietlistych d¹brów (Potentillo albae-Quercetum) oraz buczyn (zwi¹zek Fagion). Lasy takie zwiêkszaj¹ ró¿norodnoœæ przyrody i s¹ czêsto siedliskiem interesuj¹cych gatunków roœlin i zwierz¹t, zas³uguj¹ wiêc na ochronê, mimo ¿e czêsto s¹ pochodzenia antropogenicznego. W kompleksie lasów ko³o O³awy wystêpuje oko³o 20-hektarowy fragment ¿yznej buczyny ni¿owej (Melico-Fagetum) z interesuj¹c¹ flor¹. Jest on chroniony w rezerwacie leœnym Leœna Woda [Krawiecowa, Kuczyñska 1968]. D¹browa ciep³olubna w postaci kilkuarowego p³atu podawana jest z miêdzywala Odry miêdzy Chobieni¹ a Wilkowem G³ogowskim [Weretelnik i in. 1990]. Na obrze¿ach doliny Odry wystêpuj¹ bory sosnowe i œwierkowe, najczêœciej o charakterze sztucznych monokultur, czêœciowo nale¿¹ce do zwi¹zku Dicrano-Pinion. Zbiorowiska segetalne Zbiorowiska chwastów polnych nie s¹ bezpoœrednio zwi¹zane z dolin¹ Odry, wiele z nich jest jednak zbiorowiskami zastêpczymi w stosunku do okreœlonych zespo³ów leœnych. Wymieniono te z nich, które wystêpuj¹ w dolinie Odry na siedliskach lasów z ni¹ zwi¹zanych [Anio³-Kwiatkowska 1990]: • Arnoserido-Scleranthetum, zespó³ wystêpuj¹cy w dolinie Odry w dwóch podzespo³ach: A.-S. typicum i A.-S. teesdaletosum na siedliskach borów œwie¿ych i mieszanych; • Digitarietum ischaemi, zespó³ wystêpuje w dolinie Odry doœæ rzadko, na siedliskach borów œwie¿ych i mieszanych; • Vicietum tetraspermae, jeden z najpospolitszych zespo³ów, wystêpuj¹cy w dolinie Odry w trzech podzespo³ach: V.t. typicum i V.t. sperguletosum, na siedliskach gr¹dów ubogich, oraz V.t. lathyretosum, na siedliskach gr¹dów ¿yznych; • Papaveretum argemones, wystêpuj¹cy na siedlisku acidofilnej d¹browy; • Echinochloo-Setarietum, pospolity zespó³ chwastów upraw okopowych, wystêpuj¹cy w dolinie Odry w dwóch podzespo³ach: E.-S. typicum, na siedliskach gr¹dów ¿yznych, oraz E.-S. digitarietosum, na siedliskach d¹brów acidofilnych; • Lathyro-Melandrietum, rzadki, kalcyfilny zespó³, wystêpuj¹cy na siedliskach ³êgów wi¹zowo-jesionowych; • Aphano-Matricarietum, pospolity zespó³ wystêpuj¹cy w dwóch podzespo³ach: A.-M. typicum i A.-M. lathyretosum, na siedliskach ¿yznych gr¹dów; 95

Korytarz ekologiczny doliny Odry • Lamio-Veronicetum politae, doœæ rzadki zespó³ wystêpuj¹cy na siedliskach ¿yznych gr¹dów; • Oxalido-Chenopodietum polyspermi, bardzo rzadki zespó³, wystêpuj¹cy tylko na aluwiach w Obni¿eniu Œcinawskim, byæ mo¿e na siedliskach ³êgu wierzbowo-topolowego. 5. Najwa¿niejsze dla roœlin korytarze ekologiczne w obrêbie doliny Odry Dolina Odry, jak wspomniano w czêœci wstêpnej, stanowi pewn¹ ca³oœæ, bêd¹c¹ korytarzem ekologicznym o specyficznych warunkach – przebiegaj¹cym przez ca³¹ Polskê zachodni¹ z po³udnia na pó³noc. Poszczególne odcinki doliny Odry ze wzglêdu na swoj¹ specyfikê stanowi¹ odrêbne korytarze, wchodz¹ce w sk³ad korytarza g³ównego. Maj¹ one istotne znaczenie ze wzglêdu na rozprzestrzenianie siê ró¿nych grup ekologicznych roœlin oraz po³¹czenie z korytarzami innych rzek, bêd¹cych dop³ywami Odry. Do najwa¿niejszych dla roœlin korytarzy ekologicznych w dolinie Odry nale¿¹: 1. Brzegi Zalewu Szczeciñskiego – teren wystêpowania unikalnych na skalê Polski zespo- ³ów halofilnych i szuwarów pó³halofilnych oraz atlantyckich odmian zespo³ów leœnych. Niektóre gatunki solniskowe maj¹ tu jedyne w Polsce stanowiska. 2. Miêdzyodrze – teren bardzo cenny ze wzglêdu na du¿y stopieñ naturalnoœci zbiorowisk roœlinnych, zw³aszcza szuwarów, wilgotnych turzycowisk i lasów. Krawêdzie doliny s¹ miejscem wystêpowania zbiorowisk kserotermicznych i szlakiem wêdrówki gatunków, które wchodz¹ w ich sk³ad. 3. Kotlina Freienwalde – czêœæ Pradoliny Toruñsko-Eberswaldzkiej, która jest bardzo wa¿nym szlakiem migracji gatunków kserotermicznych. Teren wystêpowania unikatowych zbiorowisk ciep³olubnych oraz reliktowych stanowisk niektórych gatunków roœlin. Jest to fragment wiêkszego korytarza przebiegaj¹cego równole¿nikowo przez ca³¹ centraln¹ Europê. Jego przed³u¿eniem w kierunku wschodnim jest dolina Warty. 4. Obni¿enie Œcinawskie – teren wystêpowania najlepiej zachowanych lasów higrofilnych, przede wszystkim ³êgów oraz starorzeczy. W starorzeczach oraz lasach wystêpuj¹ bardzo rzadkie gatunki roœlin, w tym roœliny zwi¹zane œciœle z dolin¹ Odry, a tak¿e wiele gatunków gin¹cych i chronionych. Korytarz doliny Odry ³¹czy siê na granicy tego odcinka z dolin¹ Baryczy przebiegaj¹c¹ w kierunku wschód-zachód. 5. Kotlina Raciborska – teren bardzo zniszczony, lecz istotny ze wzglêdu na rozprzestrzenianie siê w kierunku pó³nocnym gatunków roœlin górskich oraz maj¹cych centra wystêpowania na po³udnie od Polski. Wystêpuj¹ tu tak¿e starorzecza i stawy z cenn¹ roœlinnoœci¹. Teren ten nie jest wystarczaj¹co poznany i wymaga pilnych badañ. Konieczna jest renaturyzacja tego odcinka przez odbudowê zniszczonych zbiorowisk leœnych. 96

<strong>Korytarz</strong> <strong>ekologiczny</strong> <strong>doliny</strong> <strong>Odry</strong><br />

• Lamio-Veronicetum politae, doœæ rzadki zespó³ wystêpuj¹cy na siedliskach ¿yznych<br />

gr¹dów;<br />

• Oxalido-Chenopodietum polyspermi, bardzo rzadki zespó³, wystêpuj¹cy tylko na aluwiach<br />

w Obni¿eniu Œcinawskim, byæ mo¿e na siedliskach ³êgu wierzbowo-topolowego.<br />

5. Najwa¿niejsze dla roœlin korytarze ekologiczne w obrêbie<br />

<strong>doliny</strong> <strong>Odry</strong><br />

Dolina <strong>Odry</strong>, jak wspomniano w czêœci wstêpnej, stanowi pewn¹ ca³oœæ, bêd¹c¹ korytarzem<br />

<strong>ekologiczny</strong>m o specyficznych warunkach – przebiegaj¹cym przez ca³¹ Polskê zachodni¹<br />

z po³udnia na pó³noc. Poszczególne odcinki <strong>doliny</strong> <strong>Odry</strong> ze wzglêdu na swoj¹ specyfikê stanowi¹<br />

odrêbne korytarze, wchodz¹ce w sk³ad korytarza g³ównego. Maj¹ one istotne znaczenie<br />

ze wzglêdu na rozprzestrzenianie siê ró¿nych grup <strong>ekologiczny</strong>ch roœlin oraz po³¹czenie<br />

z korytarzami innych rzek, bêd¹cych dop³ywami <strong>Odry</strong>.<br />

Do najwa¿niejszych dla roœlin korytarzy <strong>ekologiczny</strong>ch w dolinie <strong>Odry</strong> nale¿¹:<br />

1. Brzegi Zalewu Szczeciñskiego – teren wystêpowania unikalnych na skalê Polski zespo-<br />

³ów halofilnych i szuwarów pó³halofilnych oraz atlantyckich odmian zespo³ów leœnych.<br />

Niektóre gatunki solniskowe maj¹ tu jedyne w Polsce stanowiska.<br />

2. Miêdzyodrze – teren bardzo cenny ze wzglêdu na du¿y stopieñ naturalnoœci zbiorowisk<br />

roœlinnych, zw³aszcza szuwarów, wilgotnych turzycowisk i lasów. Krawêdzie <strong>doliny</strong><br />

s¹ miejscem wystêpowania zbiorowisk kserotermicznych i szlakiem wêdrówki gatunków,<br />

które wchodz¹ w ich sk³ad.<br />

3. Kotlina Freienwalde – czêœæ Pra<strong>doliny</strong> Toruñsko-Eberswaldzkiej, która jest bardzo<br />

wa¿nym szlakiem migracji gatunków kserotermicznych. Teren wystêpowania unikatowych<br />

zbiorowisk ciep³olubnych oraz reliktowych stanowisk niektórych gatunków roœlin. Jest to<br />

fragment wiêkszego korytarza przebiegaj¹cego równole¿nikowo przez ca³¹ centraln¹ Europê.<br />

Jego przed³u¿eniem w kierunku wschodnim jest dolina Warty.<br />

4. Obni¿enie Œcinawskie – teren wystêpowania najlepiej zachowanych lasów higrofilnych,<br />

przede wszystkim ³êgów oraz starorzeczy. W starorzeczach oraz lasach wystêpuj¹<br />

bardzo rzadkie gatunki roœlin, w tym roœliny zwi¹zane œciœle z dolin¹ <strong>Odry</strong>, a tak¿e wiele<br />

gatunków gin¹cych i chronionych. <strong>Korytarz</strong> <strong>doliny</strong> <strong>Odry</strong> ³¹czy siê na granicy tego odcinka<br />

z dolin¹ Baryczy przebiegaj¹c¹ w kierunku wschód-zachód.<br />

5. Kotlina Raciborska – teren bardzo zniszczony, lecz istotny ze wzglêdu na rozprzestrzenianie<br />

siê w kierunku pó³nocnym gatunków roœlin górskich oraz maj¹cych centra<br />

wystêpowania na po³udnie od Polski. Wystêpuj¹ tu tak¿e starorzecza i stawy z cenn¹ roœlinnoœci¹.<br />

Teren ten nie jest wystarczaj¹co poznany i wymaga pilnych badañ. Konieczna jest<br />

renaturyzacja tego odcinka przez odbudowê zniszczonych zbiorowisk leœnych.<br />

96

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!