5 4. S T E R I J I N O P O Z O R J E

i mjuzikla "Maratonci trče počasni krug“, po tekstu našeg proslavljenog pisca Dušana Kovačeviča, a u režiji
Kokana Mladenovića. U decembru 2008. godine, na kabaretskoj sceni premijerno je izveden kabare "Kako
razumeti Srbe“ Vladana Savića. Mjuzikl "Briljantin“, u režiji Mihaila Vukobratovića, ima premijeru aprila 2009.
godine, u sezoni u kojoj Pozorište na Terazijama slavi 60 godina svog postojanja.
P R E D S T A V A
Ideja o “Briljantinu” javila se davne 1970. godine na jednoj zabavi na kojoj su autori Džim Džejkobs i Voren
Kejsi, uz pivo, pričali o mogućnosti da napišu mjuzikl o životu tinejdžera poput onih iz njihove škole,
inspirisan muzikom pedesetih godina koju su to veče puštali sa ploča. Dobivši otkaz na mestu menadžera u
jednoj prodavnici, Voren usled slobodnog vremena kojeg je sada imao na pretek, seda za pisaću mašinu i
tada nastaje tekst najduže izvođene predstave u istoriji Brodveja.
“Briljantin” je premijerno izveden 1971. godine na sceni Kingston Mines Theatre u Čikagu, hladnoj sali punoj
vlage, sa 120 mesta, postavom od 18 glumaca amatera, i budžetom od 171 dolara. Bila su planirana samo
četiri izvođenja ali je, zbog interesovanja publike, broj izvođenja je rastao.
Godinu dana kasnije, “Briljantin” je premijerno izveden na Brodveju. Kritičari, pogotovu oni iz Njujork
Tajmsa, osporavali su kvalitet predstave, no reakcija publike je bila drugačija. Priča o zlatnom dobu
rokenrola smeštenom s kraja pedesetih, o mladim ljudima različitog socijalnog statusa ali sa istim potrebama
za prijateljstvom, priča o ljubavi, dopadanju, odrastanju i sazrevanjem, snovima i nadama vezanim za
budućnost i životu koji ih čeka, večita je tema i razlog uspeha ove predstave i nakon više od 35 godina od
premijere. Planetarnoj slavi ove predstave u mnogome je doprineo i film iz 1978. godine u kojem su glavne
uloge igrali tada mlad i uspešan glumac Džon Travolta i kantri pevačica australijskog porekla Olivija Njutn
Džon. Film “Briljantin” spada u pet najpopularnijih ekranizovanih mjuzikala svih vremena, a muzika iz istog je
prodavana u milionskim tiražima i bila nominovana za nagrade Oskar i Zlatni Globus. Manje je poznato da je
1982. godine snimljen i nastavak, “Briljantin 2”, sa Mišel Fajfer u glavnoj ulozi, ali je ta produkcija doživela
potpuni neuspeh. “Briljantin” je u dva navrata obnavljan na brodvejskoj sceni, 1994. i 2007. godine kada su,
prvi put od kada postoji predstava, muzički hitovi pisani za film postali sastavni deo originalnog scenarija:
"Hopelessly Devoted to You," " Sandy ," "You're the One That I Want".
Premijerom mjuzikla "Briljantin“ Pozorište na Terazijama uspostvalja vezu sa svojom skorijom istorijom.
Ponovnim izvođenjem ovog naslova na određeni način se naime, vrši provera dokle se u međuvremenu stiglo
sa usavršavanjem svih ansambala kao i sa unapređenjem na polju produkcije mjuzikla.
Po svom sadržaju "Briljantin“ je priča o nepristajanju, o generacijskoj pobuni, o nekoj vrsti društvene
diverzije čije je osnovno oružje ona šećerna vodica za peglanje kose. Rodno mesto ove priče i osnovna
inspiracije nalazi se u iskustvu i tradiciju pedesetih, u vremenu velike nade i obnove Amerike i celog sveta i
veri u bolji život koji, izgledalo je, uveliko počinje. Svoju priču o jednoj grupi nepomirljivih srednjoškolaca,
različitog socijalnog porekla ali istog stremljenja, Džim Džejkobs i Voren Kejsi ispričali su ranih sedamdesetih
godina ovog veka, takođe u vreme (nove) velike obnove sveta, u doba kada je taj isti svet (ponovo) izgledao
kao dobro mesto za život. Amerika se vratila iz Vijetnama, sklopljena su neka primirja, planeta je odahnula.
Upravo je danas, (opet) u vreme svetske preraspodele bogatstva i prebacivanja kapitala sa jedne strane
zemljine kugle na drugu, teatarski izazovno razmotriti kako se prema slobodi odnosi i kako se za nju bori
današnja - digitalna generacija, oni koji u školskom dvorištu umesto šala razmenjuju video klipove veoma
čudnog sadržaja. Ovaj "Briljantin“ našeg vremena, svojevrsna je alternativa i odgovor na ta teška pitanja i
neopterećen je bilo čim drugim sem mladošću. Ono što je takođe važno u ovoj verziji "Briljantina“ jeste
njegov muzički sadržaj koji je u međuvremenu postao klasična vrednost ne samo rokenrola. Takođe je
zanimljivo da je u najnovijoj brodvejskog obnovi ovog mjuzikla, zvuk je postao čvršći a njegova boja jača.
I ono što je možda i najvažnije. Nakon što je u Pozorištu na Terazijama , svoje znanje i umeće dokazao veliki
broj glumaca koji su u međuvremenu postali istinske zvede, došlo je vreme da se otvore vrata novoj
generaciji mladih ljudi željnih dokazivnja i uspeha. Bolji naslov za to od "Briljantina“ teško da postoji.
Željko JOVANOVIĆ
K R I T I K A
Tinejdžerski za tinejdžere
Tinejdžerska je duša uska, pa pregolema i preširoka, raspeta, ljulja se između smeha i plača, besa i ljubavi
koja se na ovu dušu izliva kao letnja kiša. Puna je strepnje i zazora da je ne povrede, brižna, pa onda
lakomislena, brzoreka, lepršava. Pevala bi i plakala u isti čas. Takav je tinejdžer uopšte, ali mu svako vreme
dodaje, i oduzima, ponešto, izvlači u prvi plan, naglašava neko posebno svojstvo, pa su tinejdžeri
pobunjenici, deca cveća, romantičari, fanovi rokenrola, skromni u sebe uvučeni školarci, ili dase, razmetljivci,
PRESS - 54. Sterijino pozorje 2009. 3