5 4. S T E R I J I N O P O Z O R J E

P R E D S T A V A
Dramski predložak je poznata novela velikana hrvatske književnosti o dramatičnim zbivanjima s početka
novembra 1918, kad prvi put u istoriji hrvatskog naroda dolazi do sukoba koncepta bezuslovnog
južnoslovenskog ujedinjenja i samostalne hrvatske države u praksi – do sukoba idealizma i razuma, iluzija i
stvarnosti.
Iako je okosnica novela „Pijana novembarska noć 1918“, predstava je svojevrsna "simfonija" kroz koju se
provlače i motivi iz drugih Krležinih dela. Dinamična i uzbudljiva predstava o vrlo kompleksnom vremenu u
kojem je Austrougarska monarhija proživljavala poslednje godine i društvenim, ekonomskim i moralnim
potopom pretila da povuče na dno i sve ono što se vekovima odupiralo germanizaciji hrvatskog nacionalnog
identiteta koji se grčevito borio da se izvuče iz porobljenosti i pronađe načine da svoj nacionalni i etnički
entitet izvede na svetlo dana.
R E D I T E L j – Lenka UDOVIČKI
Lenka Udovički je diplomirala režiju na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu i započela svoju karijeru u
pozorištima u Beogradu i drugde u bivšoj Jugoslaviji ('Ženska u šarenim suknjama' M. Bjelić, 'Molitva za
malko sreće' S. Anđelić i L. Udovički, 'Kamerna muzika' Arthura Kopita, 'Smrtonosna motoristika' A. Popovića,
'Opera za dva dinara' B. Nušića u vlastitoj adaptaciji, 'Majka Hrabrost' B. Brechta u adaptaciji Borislava
Vujčića, 'Antigona' Dušana Jovanovića). 1994. pridružuje se Vanessi Redgrave, Corinu Redgraveu, Kiki
Markham i Ekkehartu Schallu kao suosnivačica i jedna od umetničkih voditeljica Moving Theatre Company.
Za Moving Theatre režirala je 'Vodopad' V. Stevanovića i 'Palikuće' Maxa Frischa s Frances de la Tour
(Riverside Studio), Menottijevog 'Konzula' (Leighton House), 'Nužne mete' Eve Ensler (s Glenn Close u
glavnoj ulozi). Nedavno je režirala 'History's Rhyme' za English National Opera Studio u londonskom
Limelight klubu i 'Oluju' Williama Shakespearea u Shakespeareovom kazalištu Globe, te praizvedbu opere 'A
Better Place' Martina Buttlera, u engleskoj nacionalnoj operi. Za Kazalište Ulysses režirala je predstave 'Kralj
Lear', 'Medeja', 'Marat/Sade', 'Core Sample' i 'Hamlet'.
R E Č R E D I T E L j A
JOŠ PLAĆAMO CEH PIJANE NOĆI IZ 1918.
(...) Nažalost, takozvani obični ljudi plate cenu. Zanimljivi su i začudni ti burni trenuci i kako se čovek u njima
snalazi i koji i kakvi ljudi na brzinu menjaju svoja odličja, kapute, uverenja, kape, šta god treba, ne bi li se
održali na vlasti ili je, pak, zadobili. Neverovatno, ali istinito – svaki put se desi identičan način i svaki put
narod to popije. (...) Zapanjujuće je koliko malo znamo o toj, 1918. godini, koja je toliko odredila sve nas.
Lenka UDOVIČKI - T. NjEŽIĆ, Blic, 27. 09. 2008.
K R I T I K A
Krležini rodoljupci
U zagrebačkim salonima, političkim kuloarima, kao i na javnoj sceni, u toku su pripreme za dolazak srpske
vojske koja, osim što će oterati Italijane iz Dalmacije i Rijeke, treba i da omogući toliko željeno ujedinjenje s
braćom Srbima. Taj zadatak zbližavanja pao je u ruke upravo onih koji su koliko malopre bili protiv, koji su
se isticali u proganjanju i zločinima nad onima koji su bili za ujedinjenje. Hrvatski rodoljupci će radosno
dočekati srpske vojnike koji će, opet, pored truba, doneti svoja pravila, običaje i rakiju. Tako će obe strane
udariti temelje budućih sukoba i klanica. Najpre onih tokom Drugog svetskog rata, koje te, 1918. godine
Krleža sluti, ali i onih kojima smo i sami bili svedoci. Poreklo te stalne sile privlačenja i njihovih smrtonosnih
posledica Krleža je, kao i Lenka Udovički, tražio u nemoći odupiranju karijeristima i prevrtačima, onima koje,
nemoćni, pljujemo na svojim ekranima.
Ž. JOVANOVIĆ, Blic, 4. 10. 2008.
(...) Zahtjevna zadaća prevođenja žanrovski neodrediva teksta, Krležine prepoznatljvo digresivne i razvedene
reminiscencije, u vlastito mladenačko buntovništvo, prihvatio se Ivo Štivičić, scenarist s iskustvom upravo u
pretvaranju Krleže u protočnu filmsku ili televizijsku radnju. S kazalištem pak Štivičić je imao bitno manje
iskustva, i to se ovdje vidi, unatoč pokušaju redateljice Lenke Udovički da maksimalno razigra danse
macabre, u što se, iz povijesne perspektive koje je Krleža još tada bio svjestan, pretvorila čajanka koju je u
čast srpskim oficirima nesretnoga 13. studenog 1918. organiziralo Demokratsko udruženje jugoslavenskih
žena u dvorani zagrebačkog Sokola.
PRESS - 54. Sterijino pozorje 2009. 129