Nr 17 - Tauron

polskA 

EnerGIA magazyn 

NR 3 (17) | marzec 2010 

grupy tauron 

ISSN 1689-5304 

Finał 

Tauron Family Cup 

Węgiel wciąż ważny | Rynek energii w Meksyku | Złota Justyna, srebrny Adam

spis treści 

Marcin Lauer 

Redaktor naczelny 

Świąt 

wielkanocnych 

pełnych słońca, 

nadziei 

i pozytywnej energii 

życzy 

Redakcja 

04 flesz gospodarczy Pierwsze Walne z udziałem drobnych 

akcjonariuszy • 30 dni na zmianę sprzedawcy energii • Nowe kontrakty 

Polskiej Energii PKH • Tauron i Czyste Technologie Węglowe • Polska 

06 

sprzedała jednostki emisji CO 2 

za 30 mln euro • Tańszy prąd dla firm 

WYDARZENIA Nowa jakość w europejskim dialogu 

08 Rynek Odbiorcy energii zmieniają sprzedawców 

09 Notowania Komentarz miesiąca 

10 Perspektywy Polska może znacząco obniżyć emisję gazów 

cieplarnianych 

12 W Grupie Aneks do umowy PKE i PKW • Nowa inwestycja poprawi 

pewność zasilania Wrocławia • Tauron mecenasem Muzeum Śląskiego 

• O cieple w EC Tychy • Złoty Inżynier 2009 • Chłód z ciepła • Sportowa 

walka o Puchar Taurona • Enion dobrodziejem kultury • Elektrownia 

Stalowa Wola wspiera młodych lekkoatletów 

16 HANDEL Giełdy energii elektrycznej BELPEX 

18 energia w UE Dyrektywa IED przed drugim czytaniem 

20 Raport Rynek energii – Meksyk 

22 Wydarzenia Złota Justyna, srebrny Adam 

24 STRATEGIA Budując silną grupę energetyczną korzystajmy z audytu 

wewnętrznego. Część 2 

26 Prawdy i mity Węgiel wciąż paliwem przyszłości 

28 Energia inaczej Kiedy rusza śnieg... 

30 WYDARZENIA Finał amatorskich mistrzostw Polski 

Wydawca: Tauron Polska Energia SA, Departament Komunikacji Rynkowej i PR, 

dyrektor Paweł Gniadek, pawel.gniadek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 24 37 

Redaktor naczelny: Marcin Lauer, marcin.lauer@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 06 

Redakcja: „Polska Energia”, ul. Lwowska 23, 40-389 Katowice, fax 32 774 25 24, 

e-mail: redakcja@tauron-pe.pl 

Zespół redakcyjny: Magdalena Rusinek, magdalena.rusinek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 21, 

Jacek Sakrejda, jacek.sakrejda@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 23, Tomasz Fornalczyk, tomasz.fornalczyk@gigawat.pl, 

tel. 71 724 62 62 

Współpraca w Grupie Tauron: Południowy Koncern Węglowy SA: Zofia Mrożek, zmrozek@pkwsa.pl, 

tel. 32 618 56 07; Południowy Koncern Energetyczny SA: Dariusz Wójcik, dariusz.wojcik@pke.pl, 

tel. 32 774 24 34; Elektrownia Stalowa Wola SA: Jerzy Wieleba, j.wieleba@esw.pl, tel. 15 877 64 18 

Enion SA: Ewa Groń, ewa.gron@enion.pl, tel. 12 261 10 85; EnergiaPro SA: Anna Wojcieszczyk, 

anna.wojcieszczyk@wr.energiapro.pl, tel. 71 332 24 14; Elektrociepłownia Tychy SA: Aleksandra Gajecka, 

aleksandra.gajecka@ec-tychy.pl, tel. 32 789 72 36; Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Katowice SA: 

Karolina Kmon, kkmon@pec.katowice.pl, tel. 32 258 72 48; Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Dąbrowie 

Górniczej SA: Marek Sztuka, msztuka@pecdg.pl, tel. 32 295 64 94; Enion Energia sp. z o.o.: Elżbieta Bukowiec, 

elzbieta.bukowiec@enionenergia.pl, tel. 12 265 41 55; EnergiaPro Gigawat sp. z o.o.: Marta Głuszek, 

marta.gluszek@gigawat.pl, tel. 71 72 46 280 

Realizacja wydawnicza: Direct Publishing Group, ul. Genewska 37, 03-940 Warszawa 

Biuro reklamy: Anna Mocior, a.mocior@dp-group.com.pl 

Wydawca nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo 

ich redagowania i skracania. 

Zdjęcie na okładce: Urszula Kupisiewicz 

Numer zamknięto 16 marca 2010 r. 

foto: Corbis 

Potrzebny PR 

dla węgla 

Pojęcie public relations funkcjonuje 

w Polsce od kilkunastu lat. W powszechnym 

obiegu krócej – od czasu, 

kiedy weszło do słownika polityków. 

Choć autorzy jego definicji – a jest ich 

około tysiąca – podkreślają, że PR to 

działalność wymagająca uczciwości, 

obiektywizmu, odpowiedzialności 

i kompetencji, w naszym kraju nazwanie 

jakiegoś przedsięwzięcia czy pomysłu 

mianem „piarowskiego” to często 

najprostszy sposób na jego zdyskredytowanie. 

Dlatego też od dawna mówi 

się o konieczności poprawy wizerunku 

tej branży, czyli PR-u dla PR-u. 

Czytając opiniotwórcze dzienniki i czasopisma, 

coraz częściej mam wrażenie, 

że PR-u – rozumianego właśnie 

jako uczciwa i obiektywna informacja 

– potrzebuje polski węgiel. Zakrawa na 

paradoks, że surowiec będący gwarantem 

bezpieczeństwa energetycznego 

kraju traktowany jest jako coś, z czym 

raczej nie należy obnosić się po europejskich 

salonach. Choć może powoływanie 

się na europejskie salony nie 

jest trafione, bo ostatnio prof. Jerzy 

Buzek wskazał energetykę, a co za tym 

idzie – także energetykę węglową, za 

kluczowe obszary strategiczne dla UE. 

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego 

podkreślał na niedawnej konferencji 

w Sosnowcu, dotyczącej czystych 

technologii węglowych, że nie mówi się 

już o odejściu od węgla. 

W większości polskich mediów węgiel 

nadal ma złą prasę. Rozmawiałem 

ostatnio z kolegą, dziennikarzem Bardzo 

Ważnej Gazety. Jego zdaniem 

należy odejść całkowicie od energetyki 

węglowej (bo brudna), o atomowej 

oczywiście też należy zapomnieć. Uważa 

on, że elektrownie wodne i wiatrowe 

zapewnią nam powszechną szczęśliwość. 

Gdy nieśmiało wyjaśniłem mu 

dużą – delikatnie mówiąc – dysproporcję 

między dzisiejszymi możliwościami 

odnawialnych źródeł energii a potrzebami 

systemu energetycznego, był 

bardzo poruszony. 

To tylko drobny, pierwszy w brzegu 

przykład na to, że PR dla węgla jest 

dziś naprawdę potrzebny. Zamiast się 

go wstydzić, powinniśmy zacząć się 

nim chwalić! 

Dlatego w tym numerze trochę PR-u dla 

węgla, ale oczywiście nie tylko. 

Zapraszam do lektury! 

polska EnerGIA nr 3 (17)/2010 3

flesz gospodarczy 

Pierwsze Walne z udziałem 

drobnych akcjonariuszy 

marca obradowało w Katowicach Zwyczajne 

Walne Zgromadzenie spółki 

4 

Tauron Polska Energia SA. Po raz pierwszy 

w zgromadzeniu mogli uczestniczyć akcjonariusze 

spółki, którzy w ostatnich miesiącach 

objęli jej akcje w ramach trwającej 

jeszcze konwersji akcji spółek zależnych 

(Południowego Koncernu Energetycznego, 

Enionu, EnergiiPro, Elektrowni Stalowa 

Wola) na walory Tauron Polska Energia. 

Podsumowano rok 2009 – wszyscy członkowie 

zarządu i rady nadzorczej otrzymali 

absolutorium, przyjęto sprawozdania 

spółki oraz zdecydowano o przeznaczeniu 

całego wypracowanego w ubiegłym 

roku zysku netto (pomniejszonego o śródroczne 

wypłaty z zysku) na kapitał zapasowy 

spółki. W 2009 r. przy przychodach 

na poziomie 7 mld zł Tauron wygenerował 

zysk netto w wysokości 184,5 mln zł 

(w roku 2008 wyniósł on 55,6 mln zł). Należy 

podkreślić, że są to wyniki jednostkowe 

według PSR, a wyniki skonsolidowane 

(zgodne z MSSR) opublikowane zostaną 

później i znajdą się w prospekcie emisyjnym. 

(RuM) 

Nowe kontrakty Polskiej Energii PKH 

marca Polska Energia PKH podpisała 

z firmami Dobiesław Wind Invest 

2 

sp. z o.o., Stary Jarosław Wind Invest 

sp. z o.o., Gorzyca Wind Invest sp. z o.o. 

i Pękanino Wind Invest sp. z o.o. osiem 

długoterminowych kontraktów na zakup 

energii elektrycznej oraz praw majątkowych 

do świadectw pochodzenia. 

Zakontraktowana energia pochodzić 

będzie ze źródeł odnawialnych – czterech 

farm wiatrowych zlokalizowanych 

w województwie zachodniopomorskim. 

Ich łączna moc zainstalowana wyniesie 

128,5 MW. Realizacja umów przypadać 

będzie na lata 2010-2025. 

Są to kolejne wieloletnie kontrakty tego 

typu zawarte w ostatnim czasie przez 

Polską Energię PKH. Ich pomyślna realizacja 

zapewni spółkom należącym do 

Grupy Tauron możliwość wywiązania się 

z obowiązków związanych ze wspieraniem 

energetyki odnawialnej. (PL) 

Foto: archiwum Polska Energia PKH 

FOTO: Dariusz wójcik 

30 dni 

na zmianę 

sprzedawcy 

energii 

Nowelizacja ustawy Prawo energetyczne, 

która weszła w życie 

w połowie marca, zakłada, że zmiana 

sprzedawcy energii przez odbiorcę indywidualnego 

nie powinna trwać dłużej niż 

30 dni. 

Proces zmiany sprzedawcy może być 

stosunkowo prosty – wszystkie formalności 

w imieniu odbiorcy może załatwić 

nowy sprzedawca energii. Nie należy jednak 

spodziewać się, że odbiorcy indywidualni 

masowo będą zmieniać sprzedawców, 

ponieważ obecnie korzyści płynące 

z tego kroku są stosunkowo niewielkie 

– w zależności od wielkości zużycia energii 

mogą w skali roku wynieść kilkanaście 

lub kilkadziesiąt złotych. Zwiększenia 

liczby klientów zmieniających sprzedawcę 

można spodziewać się po zwolnieniu 

przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki 

sprzedawców z obowiązku zatwierdzania 

taryf na sprzedaż energii odbiorcom 

indywidualnym. Nie wiadomo jednak, 

kiedy to może nastąpić. (EM) 

Od lewej: Paweł Micuła (PE PKH), Jacek Urantówka (PE PKH), Robert Hadło (Wind Invest), 

Thomas Flanagan (Wind Invest) 

Tauron i Czyste Technologie Węglowe 

Tauron Polska Energia, wraz z Południowym 

Koncernem Energetycznym, 

był partnerem konferencji „Czyste 

Technologie Węglowe”, która odbyła 

się 5 marca w sosnowieckim centrum 

wystawienniczym Expo Silesia. Honorowym 

gościem konferencji był prof. 

Jerzy Buzek, przewodniczący Parlamentu 

Europejskiego. Grupę Tauron reprezentowali 

wiceprezesi TPE: Stanisław 

Polska sprzedała 

jednostki emisji CO 2 

za 30 mln euro 

marca minister środowiska, prof. Andrzej Kraszewski, 

3 podpisał kolejną umowę na sprzedaż jednostek emisji 

w ramach protokołu z Kioto, która przyniesie Polsce blisko 

30 mln euro, czyli ponad 100 mln zł na ochronę klimatu 

i wsparcie we wdrażaniu pakietu energetyczno-klimatycznego. 

Kolejna polska umowa na sprzedaż jednostek AAU (Assigned 

Amount Unit, jednostki przyznanej emisji CO 2 

w systemie 

ONZ) została podpisana przez ministra Kraszewskiego 

z japońskim partnerem reprezentującym sektor prywatny. 

Umowy na sprzedaż AAU są zawierane na podstawie ustawy 

o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych 

i innych substancji. Pozyskane w ten sposób przez Polskę 

pieniądze trafiają na wyodrębniony rachunek klimatyczny 

obsługiwany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska 

i Gospodarki Wodnej. Służą finansowaniu projektów mających 

na celu redukcję gazów cieplarnianych. NFOŚiGW 

przygotował programy: „Zarządzanie energią w budynkach 

użyteczności publicznej”, „Biogazownie rolnicze”, „Elektrociepłownie 

na biomasę”, „Modernizacja sieci energetycznych 

pod kątem przyłączenia elektrowni wiatrowych” oraz 

„Modernizacja i rozwój ciepłownictwa”. 

Polska posiada trzecią co do wielkości nadwyżkę jednostek 

AAU na świecie: ok. 500 mln jednostek za lata 2008-2012 

(po Rosji i Ukrainie). 

(EM) 

Tokarski i Krzysztof Zamasz oraz prezes 

Południowego Koncernu Energetycznego 

Jan Kurp. 

– Z ogromną radością donoszę Państwu, 

że zmieniają się priorytety strategiczne 

Unii Europejskiej. Możemy liczyć na dofinansowanie 

energetyki w wysokości 50 

mld zł. Stanowi to połowę wszystkich dofinansowań 

unijnych. To rekordowy wynik. 

Bazą strategii europejskiej jest więc 

FOTO: Dariusz Wójcik 

energetyka. Wzrasta też rola samego 

węgla jako paliwa dla tej branży. Jeszcze 

kilka lat temu w Parlamencie Europejskim 

mówiono: „nie chcemy węgla”. 

Dziś już nie słychać takich głosów. Musi 

być on jednak spalany w czystych technologiach 

– powiedział Jerzy Buzek. 

Podczas konferencji omawiano możliwości 

rozwijania w energetyce czystych 

technologii węglowych, źródła finansowania 

takich przedsięwzięć oraz uwarunkowania 

polskich inwestycji energetycznych 

w świetle pakietu klimatycznego. 

Na ten temat wypowiedział się m.in. 

wiceprezes Taurona Stanisław Tokarski, 

który przedstawił postanowienia i regulacje 

Komisji Europejskiej i ich wpływ na 

rodzimą energetykę oraz plany odbudowy 

mocy w Grupie Tauron. 

Podczas konferencji wręczono także 

nagrodę „Lidera Czystych Technologii 

Węglowych”, którą wyróżniono Jerzego 

Buzka oraz Instytut Chemicznej Przeróbki 

Węgla w Zabrzu. (RuM) 

Tańszy prąd dla firm 

Małe i średnie firmy będące klientami spółek Enion Energia 

i EnergiaPro Gigawat, mogą znacząco obniżyć swoje wydatki 

na energię elektryczną. 

Firmy rozliczane według jednej z grup taryfowych C: C11, C12a, 

C12b, C21, C22a i C22b, mogą obniżyć swoje rachunki za prąd, 

biorąc udział w programie promocyjnym „Prąd 10 proc. taniej”. 

Aby skorzystać z tej oferty, wystarczy wypełnić odpowiedni 

wniosek i złożyć go osobiście lub wysłać pocztą na adres 

biura obsługi klienta, widniejący na fakturze. Można to zrobić 

od 1 marca do 30 kwietnia. Po pozytywnym rozpatrzeniu 

wniosku będzie można korzystać z obniżonej o 10 proc. 

taryfy nawet przez 

12 miesięcy. 

Więcej szczegółów 

dotyczących 

promocji można 

znaleźć na stronie: 

www.tauron-pe.pl. 

 

(JM) 

4 polska EnerGIA nr 3 (17)/2010 


wydarzenia 

Zainteresowanie drugą edycją Europejskiego Kongresu Gospodarczego 

jest jeszcze większe niż w ubiegłym roku, kiedy impreza zgromadziła ponad trzy tysiące gości 

z Polski, Europy i świata. To świadectwo, że Kongres stał się jedną z największych imprez 

biznesowych organizowanych w Europie Środkowej. Tauron Polska Energia SA jest w gronie 

czterech głównych sponsorów EEC 

Nowa jakość 

w europejskim 

dialogu 

Przez trzy dni Katowice będą miejscem 

wymiany opinii i doświadczeń 

osobistości świata polityki, 

biznesu, nauki oraz ekonomii. 

– Spotkania biznesowe, kuluarowe, bankiety, 

kongresowa kawiarnia – od 14 do 

16 kwietnia całe miasto będzie tętniło 

kongresowym życiem – mówi Wojciech 

Kuśpik, inicjator Europejskiego Kongresu 

Gospodarczego, prezes Polskiego 

Towarzystwa Wspierania Przedsiębiorczości 

SA, głównego organizatora 

imprezy. – II Kongres będzie większy 

i atrakcyjniejszy, a więc jego koszty 

sięgną prawie 3 mln zł – dodał. 

FOTO: www.EEC2010.eu 

Idea i cele 

Za ideą Kongresu stoi potrzeba dyskusji 

o problemach politycznych i gospodarczych, 

przed którymi stoi dziś Europa, 

a które nabrały nowej ostrości w kontekście 

ostatniego kryzysu finansowego 

i spowolnienia gospodarczego. W obliczu 

nieuchronnych zmian szczególnie potrzebna 

staje się wspólna debata o atutach 

i słabościach, o miejscu Polski w Europie, 

a Europy w światowej gospodarce. 

Tegoroczna, druga edycja Kongresu odbywa 

się w szczególnym momencie, gdy 

i Europa, i Polska wyciągnęły już pierwsze 

wnioski z tej trudnej lekcji, jaką był światowy 

kryzys finansowy. W tym czasie niezbędna 

jest dyskusja o zakresie nowych 

regulacji rynku finansowego, ale także 

o protekcjonizmie i swobodzie gospodarczej, 

o zasadach wewnątrzunijnej solidarności. 

W nową, pokryzysową dynamikę 

gospodarczego rozwoju Europy wpisują 

się też takie zagadnienia, jak rozbudowa 

nowoczesnej infrastruktury transportowej 

i telekomunikacyjnej, możliwości finansowania 

i wspierania inwestycji, prorozwojowa 

rola samorządów, podnoszenie 

atrakcyjności inwestycyjnej regionów czy 

funkcjonowanie metropolii europejskich. 

Wszystkie te tematy znajdą odbicie 

w debatach II Europejskiego Kongresu 

Gospodarczego. 

Jerzy Buzek, przewodniczący Parlamentu 

Europejskiego, honorowy przewodniczący 

Rady Patronackiej – Komitetu 

Organizacyjnego Kongresu, podkreślił, 

że teraz, po wyjściu z kryzysu, trzeba 

rozmawiać o nowej strategii dla Unii 

Europejskiej na najbliższe 10 lat, a to 

oznacza także debatę o strategii dla 

Polski i województwa śląskiego. Przewodniczący 

PE wskazał na najpilniejsze 

tematy: zieloną rewolucję gospodarczą, 

bezpieczeństwo energetyczne, problemy 

demograficzne i kolejny budżet Unii, od 

17 lutego 2010 r. Konferencja prasowa poprzedzająca EEC 2010. Od lewej: prezydent Gliwic Zygmunt 

Frankiewicz, poseł do Europarlamentu Jan Olbrycht, wojewoda śląski Zygmunt Łukaszczyk, inicjator 

EEC Wojciech Kuśpik oraz przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek 

którego zależała będzie pomyślna realizacja 

przyjętych zadań. 

Dlaczego Śląsk 

Wojewoda śląski Zygmunt Łukaszczyk 

na lutowej konferencji prasowej dotyczącej 

przygotowań do II Edycji Kongresu 

przypomniał, że ubiegłoroczny 

EEC wyznaczył mapę drogową wyjścia 

z kryzysu. – Tegoroczny Kongres ma 

pokazać, jak stworzyć nowy ład gospodarczy 

w Europie, w kraju i w regionie. 

To też okazja do zaprezentowania nowoczesnego 

Śląska i zastanowienia 

się, jak szybko i skutecznie dokończyć 

transformację starych, tradycyjnych 

gałęzi przemysłu – dodał. Natomiast 

Bogusław Śmigielski, marszałek województwa 

śląskiego, stwierdził, że Europejski 

Kongres Gospodarczy doskonale 

wpisuje się w opracowywaną obecnie 

strategię rozwoju województwa. – Dyskusje 

podczas Kongresu pomogą nam 

odpowiedzieć na pytanie, jak ma się 

znaleźć województwo w tym nowym 

europejskim ładzie. 

Katowice to właściwe miejsce dla dyskusji 

nad wyzwaniami, przed którymi 

stoi współczesna Europa. Polska jest 

przecież krajem, który odniósł spektakularny 

sukces w walce z kryzysem, co 

świadczy o zdrowych fundamentach 

naszej gospodarki. Górny Śląsk stanowi 

jedną z największych europejskich 

aglomeracji, obszar o wielkim potencjale 

i bogatych tradycjach przemysłowych, 

który sukcesywnie przeobraża 

swoją infrastrukturę i gospodarkę. 

Nowe wymagania stawiane energetyce 

i branżom przemysłowym, związane 

z przyjętym przez Unię pakietem klimatycznym, 

są dla regionu śląskiego jednocześnie 

i obciążeniem, i wyzwaniem. 

Powinny one stać się bodźcem rozwoju 

technologicznego, a także stymulować 

współdziałanie biznesu i nauki. 

Piotr Uszok, prezydent Katowic, przewodniczący 

zarządu Górnośląskiego 

Związku Metropolitalnego, potwierdził, 

że miasto jest przygotowane na przyjęcie 

wielu znamienitych gości. – Tego potrzebujemy. 

To jest w naszym interesie 

– dodał. O korzyściach dla całego regionu, 

dla każdej gminy, mówił Zygmunt 

Frankiewicz, prezydent Gliwic, przewodniczący 

Śląskiego Związku Gmin i Powiatów: 

– Ważne, że tak duża impreza 

odbywa się tutaj. To tworzy nowy wizerunek 

regionu i dowodzi wielkich zmian, 

jakie tu zaszły – podsumował. 

Dariusz Lubera, Prezes 

Zarządu Tauron Polska 

Energia 

Wierzę, że przez trzy kwietniowe dni Katowice 

staną się miejscem wymiany opinii, doświadczeń 

i dyskusji, a II Europejski Kongres Gospodarczy 

wniesie nową jakość w europejski dialog. 

Jak uczy doświadczenie pierwszej edycji, o sile 

Kongresu stanowi aktualna i istotna tematyka, 

ale przede wszystkim prestiżowe i różnorodne 

grono uczestników. To kompetencje oraz 

otwartość dyskutantów i gości tworzą najcenniejszą 

wartość Kongresu – pozwalają świadomie 

i skutecznie mierzyć się z wyzwaniami 

współczesności. 

Pasjonujące zagadnienia, 

znakomici goście 

Druga edycja Europejskiego Kongresu 

Gospodarczego będzie największym wydarzeniem 

biznesowym w Europie Środkowej. 

Zgromadzi ponad 3500 gości, 

zaoferuje większą liczbę debat i tematów, 

a przede wszystkim zgromadzi 

liczne grono osób o wielkim wpływie na 

gospodarkę Europy. W debatach tematycznych 

i spotkaniach towarzyszących 

EEC weźmie udział ponad 400 prelegentów, 

wybitnych osobistości świata 

polityki, biznesu, nauki oraz ekonomii. 

Nowością mają być spotkanie ministrów 

gospodarki krajów UE oraz debata ministrów 

infrastruktury krajów ościennych. 

Tematyka tegorocznej edycji Kongresu 

obejmuje analizę najważniejszych problemów 

globalnej gospodarki, a w szczególności 

ekonomiczne i cywilizacyjne wyzwania 

stojące przed Europą i Polską. Nowy 

ład instytucjonalny i polityczny, priorytety 

polityki gospodarczej Unii Europejskiej, to 

tematy otwierające obrady. O zagadnieniach 

walki ze zmianami klimatycznymi 

uczestnicy Kongresu będą dyskutować 

w aspekcie ich wpływu na konkurencyjność 

gospodarki i rozwój technologiczny. 

Debata dotyczyć będzie również m.in. 

prezydencji Polski w Unii Europejskiej 

i współpracy nauki z przemysłem. 

Foto: Arch. 

Dla Grupy Tauron, jako jednego z głównych 

sponsorów Kongresu, szczególne 

znaczenie będą miały ścieżki tematyczne: 

Energetyka oraz Tradycyjne 

branże w obliczu wyzwań, w ramach 

których odbędą się m.in. sesje: „Walka 

ze zmianami klimatycznymi”, „Inwestycje 

zapewniające bezpieczeństwo energetyczne”, 

„Strategie polskiego rządu 

dla sektora paliwowo-energetycznego”, 

„Energetyka – rynek energii elektrycznej”, 

„Energetyka – odnawialne źródła 

energii”, „Górnictwo węgla kamiennego” 

i „Czyste technologie węglowe”. 

Zaangażowani ludzie, 

nowoczesne technologie 

Patronat nad Kongresem objął José 

Manuel Barroso – przewodniczący Komisji 

Europejskiej. Nad merytorycznym 

i organizacyjnym kształtem Kongresu 

czuwa Komitet Organizacyjny – Rada 

Patronacka pod honorowym przewodnictwem 

Jerzego Buzka – przewodniczącego 

Parlamentu Europejskiego. 

– Wstępnie na EEC 2010 zapowiedziało 

się już trzech komisarzy unijnych i kilku 

przedstawicieli rządów krajów członkowskich 

UE. Na Kongresie powinny 

mieć swoją reprezentację także wszystkie 

resorty gospodarcze polskiego rządu 

– ujawnia Wojciech Kuśpik. 

Organizatorem Europejskiego Kongresu 

Gospodarczego 2010 jest Grupa PTWP 

SA, a współorganizatorami Województwo 

Śląskie, Górnośląski Związek Metropolitalny 

oraz Miasto Katowice. Tauron 

Polska Energia SA, PKP Cargo, Kulczyk 

Investments i ING Bank są sponsorami 

głównymi tego prestiżowego wydarzenia. 

W skład Komitetu Organizacyjnego 

EEC wchodzą m.in.: Zygmunt Frankiewicz 

– prezydent Gliwic, przewodniczący 

Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, 

Wojciech Kuśpik – prezes Grupy PTWP 

SA, inicjator EEC, Zygmunt Łukaszczyk 

– wojewoda śląski, Jan Olbrycht – poseł 

do Parlamentu Europejskiego, Janusz 

Steinhoff – wicepremier, minister gospodarki 

w latach 1997-2001, Bogusław 

Śmigielski – marszałek Województwa 

Śląskiego oraz Piotr Uszok – prezydent 

Katowic, przewodniczący zarządu Górnośląskiego 

Związku Metropolitalnego. 

Informacje o Kongresie prezentowane 

są na stronach www.eec2010.eu, a także 

Facebook, Twitter i Blip. 

Monika Maciąg 



ynek 

Prawie o 1800 proc. – z 85 do 1599 – wzrosła liczba przemysłowych odbiorców 

energii, którzy zmienili sprzedawcę. Jednak takie Zmiany wśród konsumentów indywidualnych 

nadal są stosunkowo nieliczne 

Odbiorcy energii 

zmieniają sprzedawców 

Zdanych Urzędu Regulacji 

Energetyki (URE) wynika, że 

w grupie odbiorców przemysłowych 

(grupy taryfowe A, B, C) 

liczba podmiotów, które zmieniły sprzedawcę 

energii, wzrosła tylko w 2009 r. 

o ok. 1800 proc. – z 85 do 1599. 

W roku 2004 – pierwszym roku liberalizacji 

rynku – sprzedawcę zmieniło 142 

odbiorców, w 2005 r. – 35, w 2006 r. 

– 61, do połowy 2007 r. – 49, zaś 

w roku 2008 – 85. Prawdziwa rewolucja 

nastąpiła dopiero w ubiegłym roku, 

gdy tylko w styczniu decyzję o zmianie 

sprzedawcy podjęło 136 klientów. 

W grudniu 2009 r. liczba podmiotów 

z grup taryfowych A, B i C, które dotychczas 

zmieniły sprzedawcę, przekroczyła 

półtora tysiąca. Z pewnością istotnie 

przyczyniły się do tego: wzrost cen energii 

oferowanej tej grupie odbiorców (sięgający 

nawet 60 proc.) oraz działania 

informacyjne, adresowane do odbiorców 

klientów energii, promujące prawo do 

zmiany sprzedawcy i negocjowanie nowych 

– korzystniejszych – kontraktów. 

Krzysztof Zamasz, Wiceprezes 

Zarządu, dyrektor 

ds. Handlowych TauronA 

Celem Grupy Tauron jest optymalizacja procesów 

związanych ze sprzedażą energii i obsługą 

klienta. Mamy ambitne plany projektowe 

wynikające ze strategii Grupy Tauron i nowej 

segmentacji klientów. Odchodzimy od zasady 

podziału klientów na grupy A, B, C i G, zamiast 

tego segmentujemy ich na podstawie wolumenu 

kupowanej energii, sposobu płatności i produktów, 

jakich dany odbiorca potrzebuje. Zamierzamy 

wprowadzić standard obsługi klienta 

podobny do tego, jaki obowiązuje w innych 

branżach, zwłaszcza w telekomunikacji i bankowości. 

Proces wdrażania takich standardów 

w Polsce już się rozpoczął, i to nie tylko w Grupie 

Tauron, ale także w innych grupach energetycznych 

w Polsce. 

Mały zysk odbiorców 

indywidualnych 

Mimo wprowadzenia uproszczeń i skrócenia 

procedur, ciągle jeszcze niewielu 

odbiorców indywidualnych skorzystało 

z możliwości zmiany sprzedawcy energii 

– choć i w tej grupie daje się zaobserwować 

niewielką tendencję wzrostową. 

Dynamika zmian jest tu jednak 

zdecydowanie mniejsza. W pierwszym 

roku, gdy pojawiła się taka możliwość, 

tj. od lipca do grudnia 2007 r. 

decyzję o zmianie sprzedawcy podjęło 

541 odbiorców, w 2008 r. – kolejnych 

364. Na koniec 2009 r. było już 1035 

wszystkich odbiorców, kupujących prąd 

od innego sprzedawcy niż tradycyjnie 

związany z danym terenem. Choć trzeba 

przyznać, że biorąc pod uwagę liczbę 

gospodarstw domowych stanowiących 

zasadniczą część grupy taryfowej G, 

to wciąż niewiele. 

W ocenie URE, niewielka dynamika zmian 

sprzedawcy wśród klientów indywidualnych 

z pewnością spowodowana jest ciągle 

zbyt niską świadomością prawa do zmiany 

sprzedawcy w tej grupie. Wciąż jeszcze wielu 

konsumentów indywidualnych nie zna swoich 

praw. Związane jest to z niewielką aktywnością 

sprzedawców energii w dotarciu 

ze swoją ofertą do odbiorców (a to właśnie 

sprzedawcy energii elektrycznej powinni 

Foto: Arch. 

stanowić podstawowe źródło informacji dla 

odbiorców w ramach działań marketingowych). 

Przyczyną braku zainteresowania klientów 

indywidualnych zmianą sprzedawcy 

energii jest przede wszystkim niewielka 

opłacalność takiej operacji w skali roku 

– w zależności od wielkości zużycia i wyboru 

oferty przyniesie ona oszczędności od 

kilkunastu do kilkudziesięciu złotych. Nie 

są to więc kwoty, które skłaniałyby klientów 

indywidualnych do podjęcia kroków zmierzających 

do zmiany sprzedawcy. Jednak 

w przypadku przemysłowych odbiorców 

energii korzyści wynikające ze zmiany 

sprzedawcy mogą sięgać kilkuset tysięcy 

lub nawet kilku milionów złotych rocznie. 

Dlatego można spodziewać się, że 

w roku 2010 nadal znacząco rosnąć 

będzie liczba komercyjnych odbiorców 

energii decydujących się na „migrację”. 

Nowa oferta Grupy Tauron 

Także Grupa Tauron podejmuje działania 

zmierzające do zwiększenia liczby 

odbiorców spoza terenu swojej działalności. 

Wielu nowych, znaczących klientów 

udało się już pozyskać. Obecnie trwają 

negocjacje dotyczące kolejnych umów. 

Tauron prowadzi również negocjacje 

w sprawie optymalizacji oferty dla 

dotychczasowych klientów komercyjnych. 

Z kilkoma największymi, jak firmy 

hutnicze ArcelorMittal Poland oraz 

CMC Zawiercie, podpisano już kilkuletnie 

umowy na sprzedaż energii. 

W ofercie Grupy Tauron znajduje się też 

promocja, która pozwala małym 

i średnim firmom obniżyć rachunki za 

prąd o 10 proc. O programie tym piszemy 

na str. 4. 

Emil Różański 

Komentarz miesiąca 

Wlutym ze względu na zimową aurę nadal utrzymywało 

się wysokie zapotrzebowanie na energię, co miało swoje 

przełożenie na ceny w transakcjach spot. Ich znaczący spadek 

nastąpił dopiero w trzeciej dekadzie lutego, gdy temperatury 

wyraźnie wzrosły powyżej zera. Średnia temperatura w analizowanym 

miesiącu wyniosła -1,8 st. C, w pierwszej dekadzie było 

to -5,4 st. C, a w trzeciej już 3 st. C. Średnie zapotrzebowanie 

na moc w KSE wyniosło w całym miesiącu 19 057 MW i było 

o 2,9 proc. wyższe licząc rok do roku. Średnia cena na Towarowej 

Giełdzie Energii (TGE) ukształtowała się na poziomie 

182,74 zł/MWh i była o ok. 9,5 proc. wyższa niż w lutym rok 

wcześniej. Wolumen obrotu na RDN TGE nadal utrzymywał 

się na wysokim poziomie i wyniósł 417,7 GWh (60 proc. więcej 

niż w lutym 2009 r.). Średnia cena w lutym na rynku bilansującym 

kształtowała się natomiast na poziomie 178,94 zł/MWh 

– niżej od TGE dzięki kilku dniom spadku zapotrzebowania 

KSE i zwiększonym przepływom energii z innych rynków. Ceny 

spot na polskim rynku, m.in. ze względu na spadający kurs 

€/zł, były jednymi z wyższych w regionie. Średnio za miesiąc 

wyniosły 45,51 €/MWh, czyli o 3,78 €/MWh więcej niż na rynku 

niemieckim (EPEX 

Spot) i o 4,58 €/MWh 

220 

więcej niż na rynku 

czeskim (OTE). 

200 

180 

W Europie Zachodniej 

dzięki ociepleniu 

160 

140 

ceny energii spadły 

w stosunku do stycznia: 

we Francji spa- 

100 

120 

dek wyniósł 8 proc., 

80 

ale w Niemczech 

już tylko 1,1 proc. 

200 

Natomiast na rynku 

180 

EEX NordPool OTE TGE 

skandynawskim ceny 

160 

utrzymywały się na 

140 

rekordowo wysokich 

poziomach (średnio 

68,92 €/MWh 

– wzrost o 80 proc. 

licząc rok do roku). 

Było to efektem niedoboru 

energii spowodowanego 

głównie 

odstawieniami 

w elektrowniach jądrowych. 

W Szwecji 

dostępność mocy 

z bloków jądrowych 

kształtowała się na 

poziomie ok. 60 proc. 

mocy zainstalowanej. 

Dodatkowo problemem 

były bardzo 

Rafał Barchanowski 

Biuro Analiz Rynku Tauron Polska Energia SA 

Cena [zł/MWh] 

Cena [€/MWh] 

€/t CO 2 

120 

100 

80 

60 

40 

20 

14,0 

13,5 

13,0 

12,5 

12,0 

11,5 

11,0 

Średnie ceny i wolumeny energii elektrycznej 

na TGE i Rynku Bilansującym w lutym 2010 r. 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 

TGE CRO TGE CRO 

Porównanie cen spot na rynkach europejskich w lutym 2010 r. 

0 

40210 40215 40220 40225 40230 40235 

Ceny i wolumeny EUA w transakcjach spot w lutym 2010 r. 

notowania 

niskie jak na tę porę roku poziomy wody w rezerwuarach elektrowni 

wodnych, które odpowiadają za ok. 43 proc. rocznej 

produkcji energii w Szwecji i ok. 98 proc. w Norwegii. Praktycznie 

przez cały miesiąc wszystkie europejskie połączenia międzysystemowe 

przesyłały energię tylko w kierunku Półwyspu 

Skandynawskiego, najwięcej z Niemiec i Rosji. 

W Europie coraz częściej padają też pytania o wpływ energetyki 

odnawialnej na funkcjonowanie systemu oraz ceny energii elektrycznej. 

Zastanawiają się nad tym m.in. w Czechach, gdzie zlecono 

przeprowadzenie badań na ten temat, oraz w Niemczech, 

gdzie już obniżono subsydiowanie energii wytwarzanej w panelach 

słonecznych. Ponadto niemiecki regulator zgodził się na wprowadzenie 

limitów cenowych, jakie operatorzy sieci przesyłowych 

mogą nakładać na energię pochodzącą ze źródeł odnawialnych, 

ale tylko w przypadkach, gdy prognozuje się pracę ponad 60 proc. 

z zainstalowanych mocy odnawialnych, a zapotrzebowanie systemowe 

spadnie poniżej 60 proc. średniego zapotrzebowania 

peaku z roku 2009. 

Ceny surowców energetycznych w lutym nie zanotowały szczególnie 

drastycznych zmian. Kontrakty na ropę Brent po spadku do 

minimów w okolicach 70 $/bbl systematycznie rosły, by pod koniec 

miesiąca osiągnąć poziom prawie 80 $/bbl. Podobnie miała się 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 

Całkowity wolumen spot EEX BlueNext NordPool 

do 300 Euro 

35000 

31000 

27000 

23000 

19000 

15000 

11000 

7000 

3000 

5000 

4500 

4000 

3500 

3000 

2500 

2000 

1500 

1000 

500 

0 

Wolumen [MWh] 

tys. t CO 2 

Źródło: Biuro Analiz Rynku Tauron Polska Energia SA 

sytuacja z kontraktami 

CAL 11 na węgiel CIF 

ARA, które zakończyły 

miesiąc na poziomie 

94,38 $/t (niecałe 

1,5 $/t więcej niż pod 

koniec stycznia). Obserwowane 

wzrosty 

mają raczej charakter 

techniczny, wynikający 

z dłuższych spadków, 

gdyż wydaje się, że sytuacja 

w gospodarce 

nie jest na tyle stabilna, 

by wykreować silniejszy 

trend surowcowy. 

Z kolei uprawnienia 

do emisji CO 2 

w lutym 

fluktuowały w przedziale 

12,4-13,5 €/t 

CO 2 

za EUA na rynku 

spot, zachowując stabilny 

poziom, pomimo 

nowych przydziałów na 

rok 2010, jakie na rachunki 

instalacji objętych 

EU ETS wydawały 

m.in. Niemcy i Wielka 

Brytania. Ceny jednostek 

CER były średnio 

o 1,5 €/t CO 2 

niższe od 

EUA. 

8 polska EnerGIA nr 3 (17)/2010 polska EnerGIA nr 3 (17)/2010 9

perspektywy 

Firma doradcza McKinsey & Company POLAND przygotowała raport „Ocena potencjału 

redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2030”. Wynika z niego, że aby móc zredukować 

emisję o 236 mln ton CO 2 

, inwestycje w latach 2011-2030 muszą łącznie wynieść ok. 92 mld euro 

Polska może znacząco 

obniżyć emisję gazów 

cieplarnianych 

Polska w ciągu ostatniego dwudziestolecia 

odnotowała wzrost 

gospodarczy o 50 proc. przy jednoczesnej 

redukcji emisji gazów 

cieplarnianych o 30 proc. Jesteśmy dobrym 

przykładem dla innych, powinniśmy jednak 

podejmować kolejne wyzwania w tym kierunku 

– podkreśla Waldemar Pawlak, wicepremier, 

minister gospodarki. 

Premier Pawlak przypomina, że ponad 

90 proc. energii elektrycznej w Polsce 

wytwarzane jest w oparciu o węgiel. – To 

powoduje, że nasza gospodarka jest bardzo 

wrażliwa na wszelkie regulacje związane 

z ograniczeniem emisji CO 2 

. Dlatego 

powinniśmy podejmować rozważne 

działania innowacyjne w tym kierunku 

– dodaje Waldemar Pawlak. 

Według wicepremiera Pawlaka, poprawa 

efektywności energetycznej i wdrożenie 

nowych technologii, m.in. CCS, to najważniejsze 

zadania przy tworzeniu modelu 

gospodarki niskoemisyjnej. 

Trudne wyzwania 

Raport przygotowany przez firmę McKinsey 

& Company Poland, przy współudziale 

przedsiębiorstw energetycznych 

– w tym Grupy Tauron – przekonuje, że 

Polska ma znaczne możliwości redukcji 

emisji CO 2 

, lecz ich realizacja będzie dużym 

wyzwaniem. Według dokumentu istnieje 

potencjał zmniejszenia emisji o 236 

mln ton CO 2 

do roku 2030, co stanowić 

będzie 31-proc. obniżkę emisji w stosunku 

do jej poziomu z roku 2005, lub też 

47-proc. obniżkę w stosunku do teoretycznie 

możliwego poziomu emisji w roku 

2030, który Polska osiągnęłaby przy założeniu, 

że nie podejmie znaczących działań 

na rzecz redukcji obecnej i przyszłej 

emisji (tzw. poziom odniesienia). 

Raport prognozuje, że tempo redukcji 

gazów cieplarnianych znacząco wzrośnie 

dopiero po roku 2020, gdy zaczną 

być wdrażane duże projekty elektroenergetyczne 

(takie jak morskie elektrownie 

wiatrowe na dużą skalę, elektrownie atomowe 

czy instalacje wychwytujące dwutlenek 

węgla CCS). Istnieje teoretyczna 

możliwość zmniejszenia do roku 2020 

Raport przygotowany przez 

firmę McKinsey & Company 

Poland, przy współudziale 

przedsiębiorstw 

energetycznych – w tym 

Grupy Tauron – przekonuje, 

że Polska ma znaczne możliwości 

redukcji emisji CO 2 

, 

lecz ich realizacja będzie 

dużym wyzwaniem 

emisji o 20 proc. w stosunku do poziomu 

odniesienia. Jeśli osiągnięty zostałby 

pełen potencjał techniczny, emisja w Polsce 

w 2020 r. byłaby o 34 proc. niższa niż 

w roku 1988 i o 19 proc. niższa niż w roku 

1990 – dwóch datach odniesienia dla obliczania 

przyszłych celów redukcji emisji. 

Jednak w stosunku do roku 2005 nawet 

realizacja pełnego potencjału technicznego 

sprawiłaby, że w roku 2020 emisja 

obniżyłaby się tylko o 3 proc. 

W raporcie zwrócono uwagę, że głęboka 

redukcja emisji gazów cieplarnianych wymagałaby 

skoordynowanych i celowych 

działań ze strony rządu, biznesu i całego 

społeczeństwa. Potrzebna byłaby 

znaczna poprawa energooszczędności 

budynków i transportu, a udział niskoemisyjnych 

źródeł energii musiałby wzrosnąć 

do ponad 50 proc. łącznej podaży 

energii elektrycznej w roku 2030 (z mniej 

niż 2 proc. w 2005 roku). 

McKinsey ocenia, że takie zmiany byłyby 

wykonalne, choć pełne ich wprowadzenie 

stanowi duże wyzwanie. 

Sposobem na zilustrowanie 

jego skali jest przyjrzenie 

się emisyjności 

PKB, czyli ilości 

dwutlenku 

węgla 

emitowanej 

na 

1000 

euro 

produktu 

krajowego 

brutto. Aby zrealizować 

całkowity 

zidentyfikowany 

potencjał techniczny na rok 

2030, Polska musiałaby obniżyć emisyjność 

swego PKB o niemal 70 proc. w stosunku 

do jej obecnego poziomu i o ponad 

40 proc. w stosunku do poziomu 

odniesienia. 

Gdzie są rezerwy 

Według raportu, 70 proc. całego potencjału 

redukcji emisji pochodzi z poprawy 

wydajności energetycznej i wykorzystania 

niskoemisyjnych źródeł energii. Jeśli Polska 

ma skutecznie stawić czoło wyzwaniom 

związanym ze zmniejszeniem emisji 

gazów cieplarnianych, potrzebne będzie 

szybkie i zdecydowane działanie w czterech 

szeroko zdefiniowanych kategoriach: 

poprawie wydajności energetycznej, zapewnieniu 

niskoemisyjnych źródeł energii, 

sekwestracji dwutlenku węgla (CCS) oraz 

w innych obszarach (w przemyśle, zarządzaniu 

odpadami i rolnictwie). 

q Wydajność energetyczna (potencjał 

redukcji emisji w roku 2030 wynosi 68 

mln ton CO 2 

rocznie, co stanowi 29 

proc. całości). Istnieje bardzo wiele 

sposobów poprawy wydajności 

energetycznej pojazdów, 

budynków i maszyn 

przemysłowych, 

a co za tym 

idzie, 

zmniejszenia 

ilości 

FOTO: East NEWS 

zużywanej 

przez 

nie energii. 

Bardziej paliwooszczędne 

samochody, 

szczelniejsza 

termoizolacja budynków 

i systemy kontrolujące energooszczędność 

maszyn to tylko wybrane przykłady. 

q Niskoemisyjne źródła energii – z wyłączeniem 

CCS (potencjał redukcji emisji 

w roku 2030 wynosi 100 mln ton CO 2 

rocznie, co stanowi 42 proc. całości). 

Istnieje wiele sposobów zamiany dotychczasowych 

węglowych źródeł energii na 

niskoemisyjne. Najważniejsze przykłady 

to produkcja energii elektrycznej w siłowniach 

wiatrowych lub atomowych, a także 

wykorzystywanie biomasy jako paliwa. 

Poziom faktycznej redukcji emisji zależał 

będzie w tym obszarze od decyzji dotyczących 

struktury źródeł paliw w Polsce 

oraz horyzontu czasowego jej wdrożenia. 

q Sekwestracja dwutlenku węgla (Carbon 

Capture and Storage, CCS; potencjał 

redukcji emisji w roku 2030 wynosi ok. 

36 mln ton CO 2 

rocznie, co stanowi 

15 proc. całości). Nieco ponad połowa 

tego potencjału (20 mln ton CO 2 

) jest 

związana z wyposażaniem elektrowni 

węglowych w instalacje CCS. Pozostałe 

16 mln ton redukcji można uzyskać 

w sektorach przemysłowych – najwięcej 

w hutnictwie żelaza i stali (ok. 7 mln ton) 

i przemyśle chemicznym (ok. 6 mln ton). 

Wprawdzie technologia CCS wciąż znajduje 

się w fazie testów, ale w raporcie założono, 

że do roku 2030 powstaną możliwości 

składowania ok. 30-40 mln ton CO 2 

rocznie i niezbędna do tego infrastruktura 

transportowa. Jeśli technologia ta rozwinie 

się szybciej, a trudności techniczne 

związane ze składowaniem i transportem 

wychwytywanego gazu zostaną do roku 

2030 rozwiązane, potencjał tej technologii 

w Polsce może być dużo wyższy. 

q Inne metody redukcji emisji (potencjał 

redukcji emisji w roku 2030 wynosi 

33 mln ton CO 2 

rocznie, co stanowi 

14 proc. całości). Obejmują one redukcję 

emisji metanu i nadtlenku azotu 

w rolnictwie i gospodarce odpadami, 

a także pozostałe sposoby redukcji 

emisji w przemyśle poza poprawą efektywności 

energetycznej. Ponad połowa 

redukcji emisji w ramach innych 

metod pochodziłaby z działań podejmowanych 

w gospodarce odpadami 

i rolnictwie. Największe możliwości 

w gospodarce odpadami dają intensyfikacja 

recyklingu (ok. 7 mln ton) oraz 

wychwytywanie metanu wytwarzanego 

przez wysypiska i jego wykorzystywanie 

do innych celów (ok. 4 mln ton). 

Natomiast w rolnictwie najbardziej 

znaczący potencjał redukcji emisji wydają 

się oferować doskonalenie praktyk 

agronomicznych oraz ponowne zalewanie 

torfowisk (odpowiednio 2 i 5 mln 

ton). 

McKinsey zaznacza, że szacunki te należy 

traktować ostrożnie, gdyż redukcja 

emisji w rolnictwie może się znacznie 

wahać w zależności od rodzaju gleby, 

sposobu jej eksploatacji oraz klimatu 

panującego na danym terenie. Pozostała 

część potencjału redukcji emisji w tej 

kategorii przypada na transport oraz 

sektory przemysłowe. Powszechniejsze 

stosowanie biopaliw może obniżyć emisję 

o blisko 2 mln ton CO 2 

w 2030 r. 

W przemyśle największy potencjał tkwi 

w zakładach chemicznych, gdzie modyfikacja 

szeregu procesów może obniżyć 

emisję o około 4 mln ton CO 2 

. Wreszcie, 

zwiększenie udziału alternatywnych 

paliw w przemyśle – takich jak biomasa, 

odpady czy gaz – może obniżyć emisję 

o ok. 3 mln ton CO 2 

. 

wysokie koszty redukcji 

W celu redukcji emisji gazów na zakładanym 

poziomie niezbędne inwestycje w latach 

2011-2030 szacuje się łącznie na 92 

mld euro, co wymagałoby nakładów na 

poziomie blisko 1 proc. PKB rocznie w tym 

okresie. Dla porównania, stopa inwestycji 

w gospodarce narodowej w Polsce wyniosła 

w 2008 r. ok. 22 proc. PKB. Rozkład tych 

kosztów oraz niezbędnego kapitału na poszczególne 

sektory gospodarki jest nierówny 

i z czasem również będzie się zmieniać. 

Trzeba wziąć pod uwagę również fakt, 

że za każdą zaoszczędzoną MWh energii 

inwestor zaoszczędza także należne 

od niej podatki. Jednocześnie – ponieważ 

te „zaoszczędzone” opłaty stanowią 

także przychody państwa – obniżenie 

zapotrzebowania na energię zmniejszy 

odpowiednio wpływy do budżetu. Stąd, 

choć łączne oszczędności dla konsumentów 

w latach 2026-2030 wyniosłyby ok. 

5,6 mld euro rocznie, oszczędności dla 

całej gospodarki stanowiłyby już tylko ok. 

2,9 mld euro rocznie. 

Raport zwraca uwagę, że polska gospodarka 

może wejść na ścieżkę niskoemisyjnego 

rozwoju po możliwych do zaakceptowania 

kosztach, lecz wymaga to 

myślenia od zaraz o wdrażaniu poszczególnych 

metod redukcji emisji. Kolejność 

i skuteczność tych działań zależą od 

dwóch czynników: praktycznego harmonogramu 

i podejścia do wdrożenia. 

Emil Różański 



w Grupie 

Aneks do umowy PKE i PKW 

W lutym zarządy Południowego Koncernu Węglowego i Południowego Koncernu 

Energetycznego podpisały aneks do umowy wieloletniej, obejmujący zasady współpracy 

i dostaw pomiędzy firmami w 2010 roku 

Podpisany dokument reguluje szczegółowe 

parametry jakościowe oraz 

zasady dostaw do poszczególnych elektrowni 

i elektrociepłowni wchodzących 

w skład Południowego Koncernu Energetycznego. 

Aneks opisuje także kwestie 

dotyczące transportu, który realizowany 

będzie przez Południowy 

Koncern Węglowy przy współpracy 

z PKP Cargo. W toku wcześniejszych 

negocjacji ustalono, że ilości umowne 

miałów energetycznych z PKW w 2010 r. 

wyniosą łącznie 3,7 mln ton. Zakład 

Górniczy Sobieski dostarczy 2,15 mln ton, 

a Zakład Górniczy Janina 1,55 mln ton. 

Planowana na 2010 r. wielkość dostaw 

miałów energetycznych stanowić 

będzie ok. 70 proc. całości węgla 

sprzedanego przez Południowy Koncern 

Węglowy i równocześnie aż ok. 

90 proc. całości sprzedanych miałów. 

 

(PP) 

W ostatnich tygodniach nastąpiło przekazanie terenu pod budowę Stacji 

Elektroenergetycznej 110 kV Wrocław 

Obiekt będzie typową stacją rozdzielczą. 

Jego powstanie przyczyni 

się do likwidacji w południowych rejonach 

aglomeracji wrocławskiej części 

przestarzałej infrastruktury pracującej 

na napięciu 220 kV. Powstający wokół 

stacji układ ruchowy tworzony jest na 

bazie projektu przebudowy linii 220 kV 

Klecina – Biskupice – Świebodzice. 

W jej miejscu ma powstać trzytorowa 

linia 110 kV. 

Stacja Wrocław będzie jednym z elementów 

infrastruktury elektroenergetycznej, 

budowanej w ramach dwóch 

trójstronnych porozumień o współpracy. 

Zostały one zawarte pomiędzy 

Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi 

(PSE), PSE Operator i Energią- 

Pro w 2006 r. Jednak realizacja umów 

Foto: Beata Wróbel 

W podpisaniu umowy wzięli udział ze strony PKW (od lewej) Jerzy Wróbel, Teresa Rajca-Bisztyga 

oraz Andrzej Szymkiewicz, natomiast ze strony PKE Piotr Mateja, Jan Kurp oraz Henryk Tymowski 

Nowa inwestycja poprawi pewność 

zasilania Wrocławia 

o budowie stała się możliwa dopiero 

teraz, po uruchomieniu przez PSE stacji 

400 kV, przylegającej bezpośrednio 

do nowo powstającego obiektu EnergiiPro. 

Zakres rzeczowy wspomnianych porozumień 

przewiduje także m.in. budowę 

trzytorowej i dwunapięciowej (400 

i 110 kV) napowietrznej linii elektroenergetycznej 

na odcinku od stacji Pasikurowice 

do stacji Wrocław, przebudowę 

istniejącej linii 220 kV, biegnącej 

od stacji Świebodzice do stacji Wrocław, 

na linię 400 kV oraz budowę linii 110 kV 

zasilającej stację Biskupice. Dzięki 

temu powstanie nowy układ połączeń 

w sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. 

Realizowana inwestycja zapewni zdecydowaną 

poprawę pewności zasilania 

Wrocławia i jego okolic. Nowa 

infrastruktura jest bardzo potrzebna, 

ponieważ w roku 2009 oddział EnergiiPro 

we Wrocławiu podpisał ponad 

3 tys. umów wykonawczych na realizację 

przyłączeń. Można się spodziewać, 

że w bieżącym roku ich liczba się nie 

zmniejszy. 

Ponadto tempo rozwoju aglomeracji 

wrocławskiej wymusza intensyfikację 

działań modernizacyjnych w sektorze 

elektroenergetycznym, co z kolei przyczynia 

się do zwiększenia jej atrakcyjności 

inwestycyjnej. Przykładowo, 

prowadzona przez EnergięPro budowa 

GPZ Biskupice Podgórne, zapewniającego 

znaczne moce, skłoniła wiele 

firm do zlokalizowania swoich inwestycji 

w tym regionie. 

(aw) 

Nagrodę w imieniu Taurona odebrał Jacek Sakrejda (z lewej) 

Tauron mecenasem 

Muzeum Śląskiego 

Podczas uroczystej gali zorganizowanej 4 marca przez 

Muzeum Śląskie spółka Tauron Polska Energia została 

uhonorowana tytułami mecenasa i przyjaciela Muzeum Śląskiego 

w Katowicach 

O cieple w EC Tychy 

Wraz z Tauronem wyróżniono „Gazetę 

Wyborczą”, Polskie Radio 

Katowice i spółkę AMS. – Mam nadzieję, 

że wyróżnione dziś instytucje będą 

ambasadorami tego, co robimy, nie tracąc 

przy tym konstruktywnego krytycyzmu 

wobec nas – powiedział w czasie 

uroczystości Leszek Jodliński, dyrektor 

Muzeum Śląskiego. 

Muzeum Śląskie jest jedną z najważniejszych 

i najbardziej zasłużonych instytucji 

kulturalnych Katowic, które są 

nie tylko siedzibą centrali Grupy Tauron, 

ale także należących do niej spółek 

– Południowego Koncernu Energetycznego 

i Przedsiębiorstwa Energetyki 

Cieplnej Katowice. Współpraca Grupy 

Tauron z katowickim muzeum rozpoczęła 

się w ubiegłym roku od projektu 

„Świąteczna jazda z Muzeum Śląskim”. 

Także w tym roku przewidziane jest 

wsparcie tej akcji. 

(JS) 

19 lutego w siedzibie Elektrociepłowni Tychy 

odbyło się spotkanie spółek ciepłowniczych wchodzących 

w skład Grupy Tauron 

Oprócz przedstawicieli EC Tychy 

udział w nim wzięli również zaproszeni 

goście: zarządy PEC Katowice, 

PEC w Dąbrowie Górniczej, PEC 

w Tychach oraz wiceprezes zarządu 

Tauron Polska Energia Krzysztof Zamasz 

i główny specjalista z Biura Obsługi 

Klientów Kluczowych Magdalena 

Kałuża. 

Prezes EC Tychy Albert Kępka przedstawił 

zebranym prezentację „Wytwarzanie 

– odbudowa mocy ciepłowniczej 

w EC Tychy SA”. Adam Pawlicki (PEC 

Katowice) omówił możliwe synergie 

w modelu ciepłowniczym. Krzysztof 

Zamasz i Magdalena Kałuża przedstawili 

ofertę produktów z zakresu energii 

elektrycznej. 

(AG) 

FOTO: Lidia Rogowicz/Muzeum Śląskie 

Z rąk ministra gospodarki Waldemara 

Pawlaka tytuł Złotego Inżyniera 2009 

odebrał prezes Jan Kurp 

Złoty 

Inżynier 2009 

Prezes Zarządu 

Południowego 

Koncernu 

Energetycznego 

Jan Kurp został 

uhonorowany przez 

najstarsze techniczne 

pismo w Polsce – „Przegląd 

Techniczny” – tytułem 

Złotego Inżyniera 

marca w Warszawskim Domu Technika 

Naczelnej Organizacji Tech- 

1 

nicznej odbyła się uroczystość wręczenia 

tytułów Złotego Inżyniera 2009, 

przyznanych w XVI edycji plebiscytu 

czytelników „Przeglądu Technicznego”. 

W ceremonii wziął udział wicepremier, 

minister gospodarki Waldemar Pawlak. 

Według niego zaangażowanie polskich 

inżynierów dla polskiej gospodarki 

jest wartością dodaną. Przypomniał, 

że tworzą oni innowacyjne i nowoczesne 

produkty na światowym poziomie. 

– Ich osiągnięcia są przede wszystkim 

praktyczne i użyteczne w codziennym 

życiu – podkreślił. 

Podczas uroczystości został odczytany 

także list prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. 

Plebiscyt Złoty Inżynier organizowany 

jest przez „Przegląd Techniczny” od 

16 lat. Nagrody przyznawane są w pięciu 

kategoriach: nauka, nowe technologie, 

ekologia, jakość i menedżer. 

Głównym patronem konkursu jest Federacja 

Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych 

NOT. Federacja, wraz z wchodzącymi 

w jej skład stowarzyszeniami, 

zgłasza również większość kandydatów 

do nagrody. 

(DW) 

FOTO: Arch. „Przeglądu Technicznego” 



w Grupie 

Chłód z ciepła 

PEC Katowice i Dalkia 

Poznań będą razem 

doskonalić innowacyjną 

technologię chłodniczą, 

wykorzystującą ciepło 

pochodzące z miejskich 

systemów grzewczych 

lutego w Poznaniu odbyło się 

25 spotkanie przedstawicieli Dalkia 

Poznań i PEC Katowice. Tematem przewodnim 

rozmów była współpraca spółek 

w zakresie prac nad nową technologią, 

umożliwiającą uzyskanie w urządzeniach 

absorpcyjnych chłodu, przy wykorzystaniu 

ciepła z miejskich systemów grzewczych. 

Do spotkania doszło w wyniku 

podpisania listu intencyjnego o współpracy 

i doskonaleniu oferty dla klientów 

końcowych pomiędzy Dalkią Poznań 

a spółką Tauron Polska Energia. Stało 

się ono również okazją do wymiany doświadczeń 

oraz wstępnych analiz z zakresu 

prowadzonych przez spółki badań. 

Sportowa walka o Puchar TauronA 

Ponad 1200 młodych siatkarek ze Śląska i z Małopolski bierze udział w Turnieju 

o Puchar Tauron Polska Energia. Po raz pierwszy w Polsce młodzieżowe rozgrywki siatkarskie 

zyskały sponsora tytularnego 

Turniej o Puchar Tauron Polska Energia prowadzony jest 

w Małopolsce i na Śląsku 

Schemat przedstawiający zasady działania urządzenia 

absorpcyjnego do produkcji chłodu, absorberem jest bromek litu 

woda 

chłodząca 

woda lodowa 

skraplacz 

parownik 

czynnik roboczy (para) 

czynnik roboczy 

(ciecz) 

Zdaniem Adama Jurczyka, wiceprezesa 

zarządu i dyrektora ds. technicznych PEC 

Katowice, przy stałym monitorowaniu 

p – 8 mbar 

para 

absorbent 

(ciecz) 

warnik 

absorber 

Sponsorem jest Enion Energia, spółka, która wchodzi 

w skład Grupy Tauron i od listopada ubiegłego roku 

występuje pod marką Tauron Polska Energia. 

Turniej rozgrywany jest od jesieni ubiegłego roku. Uczestniczy 

w nim 36 zespołów z Małopolski i 48 ze Śląska. 

W kwietniu najlepsze drużyny z obydwu województw zmierzą 

się w finale. 

– Nawiązaliśmy współpracę ze śląskim i z małopolskim 

związkiem piłki siatkowej, bo na tym terenie mamy najwięcej 

klientów, a więc chcemy wspomagać wartościowe 

inicjatywy lokalne z tego właśnie obszaru, wzmacniać pozytywną 

energię – podkreśla Ireneusz Perkowski, prezes 

zarządu Enionu Energii. 

(EB) 

W Małopolsce prowadzi drużyna SALOS z Krakowa 

woda chłodząca 

pompa roztworu bogatego 

ciepło 

napędowe 

możliwości technicznych i uwarunkowań 

rynkowych, chłód absorpcyjny to zagadnienie 

bardzo rozwojowe. (KK) 

Foto: Archiwum MZPS 

Prezydent Bielska-Białej Jacek Krywult (pierwszy z prawej) docenił zaangażowanie Enionu 

w promocję kultury 

Enion dobrodziejem kultury 

Prezydent Bielska-Białej Jacek Krywult przyznał 

firmie Enion tytuł dobrodzieja kultury za rok 2009 

Wyróżnienie odebrał Kazimierz 

Harężlak, dyrektor naczelny bielskiego 

oddziału firmy. Uroczysta gala 

odbyła się w Bielskim Centrum Kultury. 

W trakcie uroczystości wręczono również 

nagrody i wyróżnienia wybitnym 

postaciom kultury. 

Współpraca bielskich energetyków z lokalnymi 

instytucjami kulturalnymi ma 

wieloletnią tradycję. W minionym roku, 

dzięki wsparciu Enionu, Teatr Polski 

przygotował premierę sztuki „Popcorn”. 

Dwa inne przedstawienia sponsorowane 

przez Enion – „Napis” i „Piaskownica” 

Elektrownia Stalowa Wola 

wspiera młodych lekkoatletów 

Działający przy stalowowolskiej bazylice 

młodzieżowy Katolicki Klub Sportowy Victoria 

zyskał wsparcie ESW 

Choć działalność klubu jest czysto amatorska, 

to przyjęte przez niego cele 

statutowe są szczytne. Victoria propaguje 

kulturę sportową wśród dzieci i młodzieży 

ze Stalowej Woli oraz okolic. Dzięki tym 

działaniom uzdolnieni młodzi sportowcy 

mogą rozwijać swoje talenty w dyscyplinach 

lekkoatletycznych. Co więcej, zawodnicy 

występujący w barwach klubu 

już osiągają znaczące sukcesy na arenie 

krajowej. W tym roku Joanna Jóźwik zajęła 

I miejsce w halowych Mistrzostwach 

Polski Juniorów w biegu na 800 metrów, 

zaś trzech kolejnych wychowanków klubu 

– pozostają nadal w repertuarze teatru 

i wystawiane są na macierzystej scenie 

oraz gościnnie w wielu miastach Polski. 

Enion jest także fundatorem nagród 

na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki 

Lalkarskiej organizowanym przez Teatr 

Banialuka oraz Biennale Malarstwa prowadzonym 

przez Galerię Bielską BWA. 

Marka Enion jest też znana widzom 

imprez odbywających się w Bielskim 

Centrum Kultury oraz prawie 200 tys. 

uczestników największego w Europie 

festiwalu folklorystycznego – Tygodnia 

Kultury Beskidzkiej. 

to medaliści Mistrzostw Polski Juniorów 

w biegach na 400 i 800 metrów. W 2009 r. 

Artur Stopyra wywalczył wicemistrzostwo 

Polski Juniorów w biegu na 400 metrów, 

a także reprezentował nasz kraj na Mistrzostwach 

Europy Juniorów w sztafecie 

4x400 metrów. 

KKS Victoria poza sukcesami indywidualnymi 

może też poszczycić się osiągnięciami 

grupowymi. W ubiegłym roku klub ten 

zajął pierwsze miejsce w województwie 

podkarpackim w młodzieżowym współzawodnictwie 

sportowym. Zwycięstwa, 

nomen omen, Victorii to efekt współpra- 

FOTO: Kazimierz Szypuła 

Podczas gali prezydent wymienił największe 

wydarzenia kulturalne regionu 

i ogólnopolskie nagrody, jakimi 

mogą się poszczycić bielscy artyści. 

Przypomniał również, że w 2009 r. 

lokalne instytucje kulturalne zorganizowały 

ponad trzy tysiące imprez, które 

zgromadziły przeszło półmilionową widownię. 

Z kolei spektakle Teatru Polskiego 

obejrzało prawie 80 tys. widzów, 

zaś Teatru Banialuka 70 tys. 

Kazimierz Szypuła 

Joanna Jóźwik, halowa mistrzyni Polski 

Juniorów 2010 r. na 800 metrów 

cy najwyższej klasy trenerów z utalentowanymi 

sportowcami. Wkład w sukcesy 

zawodników ma również stalowowolska 

elektrownia, wspierająca finansowo działalność 

klubu. Jak podkreślają władze 

KKS Victoria, współpraca z tym sponsorem 

jest dla nich – a przede wszystkim 

dla młodzieży – wysoce satysfakcjonująca 

i korzystna. 

(jw) 

FOTO: Arch. klubu 



wywiad handel 

W przeglądzie giełd energii elektrycznej nie może zabraknąć belgijskiej 

giełdy Belpex. Nie jest ona tak potężna jak Nordpool czy EEX, lecz działa dość prężnie i wciąż 

rozwija swoje produkty. Ponadto z jej działalnością wiąże się tzw. trójstronne sprzężenie 

rynków dnia następnego Francji, Belgii i Holandii 

Giełdy energii elektrycznej 

BELPEX 

Tomasz FORNALCZYK 

Swoboda handlu energią elektryczną 

i równe traktowanie zajmujących 

się tym podmiotów jest 

niewątpliwie jednym z podstawowych 

warunków normalnego funkcjonowania 

tego rynku. Usuwanie wszelkich 

ograniczeń ma niebagatelne znaczenie 

w budowaniu jego płynności. Dotyczy to 

szczególnie małych rynków, takich jak 

belgijski i holenderski. Dlatego też działalność 

giełdy Belpex wydatnie wpływa 

na realizację celów unijnych, do których 

należy m.in. stworzenie jednolitego europejskiego 

obszaru handlu energią. 

Handel na Belpex 

Rozpoczęcie działalności belgijskiej 

giełdy Belpex w 2006 r. było następstwem 

wprowadzenia zapisów Dyrektywy 

96/92/WE do belgijskiego systemu 

prawnego. 

Belpex realizuje transakcje z fizyczną 

dostawą energii elektrycznej. Handel 

odbywa się w trzech segmentach: 

• rynku dnia następnego (day-ahead 

market – DAM), umożliwiającego 

handlującym równoważenie swojej 

pozycji w interwałach godzinowych 

w przypadku przewidywalnych zmian 

na dzień przed dobą, w której nastąpi 

konsumpcja energii; 

• rynku ciągłego dnia następnego 

(continuous day-ahead market – Co- 

DAM), na którym odbywa się handel 

standardowymi produktami; 

MWh 

1 600 000 

1 400 000 

1 200 000 

1 000 000 

800 000 

600 000 

400 000 

200 000 

0 

• rynku ciągłego dnia bieżącego (continuous 

intraday market segment 

– CIM), na którym równoważy się 

swoją pozycję w przypadku wystąpienia 

nieprzewidzianych zmian; handel 

prowadzi się z minimum pięciominutowym 

wyprzedzeniem. 

Wymienione segmenty bardzo dobrze 

się uzupełniają, umożliwiając handlującym 

maksymalne dopasowanie swoich 

pozycji do potrzeb w różnych horyzontach 

czasowych. Wszystkie transakcje 

zawierane są poprzez elektroniczny system 

zapewniający pełną anonimowość 

uczestników poszczególnych rynków oraz 

bezpieczeństwo zawieranych umów. 

Warto dodać, że rynek dnia następnego 

jest prowadzony we współpracy 

z sąsiadami – giełdami działającymi 

w Holandii (APX) i we Francji (Powernext). 

Głównym celem tej współpracy 

jest łączenie rynków energii w tych krajach. 

Często mówi się także o tzw. trójstronnym 

sprzężeniu rynków (trilateral 

market coupling – TLC). 

W ramach giełdy działa również rynek 

tzw. zielonych certyfikatów oraz certyfikatów 

związanych z produkcją energii 

elektrycznej i ciepła w skojarzeniu. Jest 

to jednak niewielki rynek obejmujący 

swoim zasięgiem jedynie regiony flamandzki 

i waloński w Belgii. 

Ceny i wolumeny energii na rynku DAM w roku 2008 

nie ma. Jednocześnie zaznaczyć należy, 

że klienci z państw objętych obszarem 

wspólnego rynku, zawierając transakcje 

na rynku dnia następnego, automatycznie 

dokonują rezerwacji i zakupu 

zdolności przesyłowych. Biorąc pod 

uwagę powyższe czynniki, w skrajnych 

przypadkach mogą wystąpić trzy różne 

ceny (w każdym z obszarów cenostyczeń 

luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień paźdz. listopad grudzień 

€/MWh 

100,00 

90,00 

80,00 

70,00 

60,00 

50,00 

40,00 

30,00 

20,00 

10,00 

0,00 

Źródło: www.belpex.be 

Obszary cenowe i zgodność cen na rynkach 

objętych TLC w 2008 r. 

F=B=NL 

0,8 proc. 

F=B=NL 

14,7 proc. 

Połączenie rynków 

Mechanizm trójstronnego sprzężenia 

rynków (TLC) zainicjowany został wraz 

z powstaniem giełdy Belpex. Jego organizatorami 

były giełdy energii we Francji, 

Holandii i Belgii oraz operatorzy 

systemów przesyłowych tych państw 

(Elia – Belgia, TenneT – Holandia, RTE 

– Francja). Podstawowym zadaniem 

przyjętego rozwiązania jest koordynowanie 

cen, a także optymalizacja zdolności 

przesyłowych pomiędzy poszczególnymi 

systemami. Sprzężenie rynków 

dotyczy tylko segmentu rynku dnia następnego. 

Działanie mechanizmu związanego ze 

sprzężeniem rynków dnia następnego 

zdeterminowane jest dwoma czynnikami: 

cenami energii elektrycznej oraz 

ewentualnymi kosztami związanymi 

z transgranicznym jej przesyłem pomiędzy 

systemami. Ceny ustala się wspólnie 

dla trzech rynków, są więc jednakowe. 

Ewentualne różnice wynikają z kosztów 

związanych z transmisją energii przez 

granice. Pojawiają się one tylko wówczas, 

gdy transgraniczne możliwości 

przesyłowe są w pełni wykorzystane. 

Jeśli połączenia dysponują wolnymi 

zdolnościami, dodatkowych kosztów 

F=B=NL 

15,4 proc. 

F=B=NL 

69,1 proc. 

Struktura właścicielska giełdy Belpex (w proc.) 

Tennet RTE Elia APX Powernext 

10 10 60 10 10 



wych) na obszarze objętym wspólnym 

rynkiem, jednak najczęściej ceny są 

jednakowe. 

Przyjęte rozwiązanie poprawia płynność 

poszczególnych rynków oraz udostępnia 

wolne moce przesyłowe wszystkim 

użytkownikom na równych zasadach, 

bez konieczności prowadzenia dodatkowego 

postępowania. 

Mimo sprzężenia wszystkie trzy giełdy 

mogą funkcjonować niezależnie, praktycznie 

bez żadnych zmian organizacyjnych. 

Uczestnicy, właściciele 

i nadzór 

Na koniec 2008 r. giełda Belpex mogła 

pochwalić się przynajmniej 34 bezpośrednimi 

użytkownikami i trzema firmami 

brokerskimi, działającymi w imieniu 

innych konsumentów lub wytwórców 

energii elektrycznej. Dokładna liczba 

uczestników nie jest publikowana – nie 

wszyscy z nich zgadzają się na ujawnianie 

swoich danych. 

Jeśli chodzi zaś o strukturę właścicielską 

giełdy Belpex, nie jest ona tak 

rozbudowana jak w przypadku giełdy 

Powernext. Większościowym udziałowcem 

jest Elia – belgijski operator systemu 

przesyłowego. Pozostałe udziały 

podzielili między siebie w równych ilościach: 

giełdy APX i Powernext oraz 

operatorzy sieci przesyłowych we Francji 

i Holandii – RTE oraz TenneT. Kapitał 

giełdy Belpex szacowany jest na 

3 mln euro. 

Nadzór nad działalnością giełdy sprawują 

dwie niezależne instytucje: Komisja 

Regulacji Energii Elektrycznej i Gazu 

(Commission de Regulation de l’Electricite 

et du Gaz – CREG) oraz Komisja 

Bankowości, Finansów i Ubezpieczeń 

(La Commission Bancaire, Financiere 

et des Assurances – CBFA). Druga 

z wymienionych instytucji odpowiedzialna 

jest za nadzorowanie działalności 

większości instytucji finansowych 

w Belgii oraz ochronę konsumentów 

usług finansowych. 

CREG z kolei pełni funkcję zbliżoną 

do funkcji Urzędu Regulacji Energetyki 

w Polsce. Jest odpowiedzialna za 

równoważenie interesów producentów 

i konsumentów energii oraz za rozwój 

rynku, transparentność transakcji i usuwanie 

ewentualnych patologii. 


polska EnerGIA nr 3 (17)/2010 17

energia w UE 

W najbliższych miesiącach pod obrady Parlamentu Europejskiego 

trafi do drugiego czytania propozycja dyrektywy IED o emisjach przemysłowych. 

Niezwykle ważne dla sektora elektroenergetycznego staje się utrzymanie kompromisu 

wypracowanego dla tej dyrektywy w czerwcu ubiegłego roku 

Dyrektywa IED przed 

drugim czytaniem 

Stanisław Tokarski 

Jerzy Janikowski 

Temat ten jest istotny nie tylko 

dla Polski, ale także dla szeregu 

innych krajów unijnych, 

takich jak np. Wielka Brytania 

lub Czechy. Tak zwanym reporterem 

dyrektywy IED jest w Parlamencie Europejskim 

Holger Krahmer – deputowany 

z Niemiec, członek Grupy Porozumienia 

Liberałów i Demokratów na rzecz Europy. 

W przygotowywanym przez niego raporcie, 

który wkrótce powinien zostać upubliczniony, 

zostały usunięte mechanizmy 

zapewniające elastyczność stosowania 

dyrektywy IED, tak ważne między innymi 

dla sektora elektroenergetycznego w naszym 

kraju. Czas na zgłaszanie poprawek 

do tekstu upływa 23 marca, a głosowanie 

nad dyrektywą w Komitecie ENVI 

(Komisja Ochrony Środowiska, Zdrowia 

Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności) 

zaplanowane zostało na 27 kwietnia. 

W lipcu dokument ma trafić pod obrady 

plenarne Parlamentu Europejskiego. 

Czego dotyczy 

dyrektywa IED 

Dyrektywa IED nowelizuje dotychczasową 

dyrektywę IPPC (w sprawie zintegrowanego 

zapobiegania zanieczyszczeniom 

i ich kontroli) oraz sześć innych dyrektyw 

– w tym dyrektywę LCP (w sprawie 

emisji zanieczyszczeń z dużych obiektów 

przemysłowych) – integrując je wszystkie 

w jedną całość. Pomimo że prace nad 

nowym dokumentem prowadzone były 

pod hasłem uproszczenia prawodawstwa 

i ograniczenia biurokracji, końcowe propozycje 

zmierzały do znacznego zaostrzenia 

norm emisji zanieczyszczeń i wyłączenia 

możliwości dostosowywania wydawanych 

dla instalacji zezwoleń do lokalnych warunków. 

Na szczęście, po dokładniejszej 

analizie przedstawionych propozycji coraz 

więcej państw członkowskich Unii zaczęło 

odnosić się do nich sceptycznie. W czerwcu 

2009 r., pod koniec sprawowania przez 

Czechy unijnej prezydencji, udało się wypracować 

kompromis, stwarzający możliwość 

zastosowania w uzasadnionych przypadkach 

bardziej elastycznego podejścia 

do wymogów dyrektywy w okresach przejściowych 

do lat 2020 i 2023. Kompromis 

ten sam w sobie stanowi także poważne 

wyzwanie dla sektora elektroenergetycznego, 

ale daje szansę na zapewnienie 

ciągłości dostaw energii oraz ciepła odbiorcom. 

Installed Capacity – Inflexible IED 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

-10 

-20 

-30 

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 

CCGT 

Oil 

Renewables 

Coal 

CHP & CCGT 

Capacity Margin – Inflexible 

Dlaczego mechanizmy 

elastyczne są dla nas ważne 

W przypadku polskiego sektora elektroenergetycznego 

wprowadzenie proponowanych 

pierwotnie zapisów dyrektywy 

IED oznaczałoby konieczność wyłączenia 

z eksploatacji mocy wytwórczych 

o łącznej wielkości ponad 34 tys. MW 

w paliwie od 2016 r. Odpowiada to około 

25 proc. mocy zainstalowanych w kraju. 

Ponadto czekają nas odstawienia wynikające 

z już obowiązujących przepisów, 

jak również ze względu na starzenie się 

i zużywanie posiadanych jednostek wytwórczych. 

W sumie zatem, bez uzgodnionych 

w wypracowanym kompromisie 

mechanizmów elastycznych, w roku 

2016 należałoby trwale wyłączyć około 

połowy polskich mocy wytwórczych. Takie 

działania wiązałyby się równocześnie 

z problemem zapewnienia bezpieczeństwa 

zasilania. Same mechanizmy elastyczne 

stwarzają natomiast możliwość 

czasowego wykorzystywania niektórych 

jednostek (np. mocy szczytowych) 

oraz stopniowego wycofywania innych. 

I choć odbywać się to ma w stosunkowo 

krótkiej perspektywie czasowej, to jednak 

stwarza szansę na uniknięcie gwałtownych 

braków zasilania i stopniową 

odbudowę posiadanych mocy. 

Wpływ proponowanej dyrektywy IED na brytyjski system energetyczny 

Nuclear 

Pumped Storage 

Capacity Margin – Flexible IED 

50 

45 

40 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

-5 

-10 

-15 

Capacity Margin (proc.) 


FOTO: East News 

Problem nie tylko Polski 

Przedstawiony problem nie dotyczy 

tylko naszego kraju. Podobne zjawisko 

może wystąpić także np. w Wielkiej Brytanii. 

Na wykresie zostały zestawione 

skutki przyjęcia dyrektywy IED w wersji 

bez mechanizmów elastycznych (linia 

czerwona) i z takimi mechanizmami 

(linia niebieska) dla brytyjskiego systemu 

energetycznego. 

Widać wyraźnie znaczną obniżkę ilości 

mocy dostępnych w systemie od 2016 r. 

w przypadku usunięcia mechanizmów 

elastycznych. Oznacza to w tym kraju 

konieczność odstawienia 7,5 GWe 

w elektrowniach węglowych i 1-12 GWe 

w elektrowniach gazowych. Brytyjscy 

wytwórcy ostrzegają także przed luką 

inwestycyjną, której nie będzie można 

uzupełnić nowymi jednostkami, gdyż 

część z zakładanych w przepisach rozwiązań 

nie będzie dostatecznie szybko 

komercyjnie dostępna, a inne nie będą 

podejmowane, by nie wpaść w „pułapkę 

technologiczną”. Problem z funkcjonowaniem 

sektora elektroenergetycznego 

w przypadku przyjęcia dyrektywy 

IED bez mechanizmów elastycznych 

zgłaszają także Czesi. Widać zatem wyraźnie, 

że nie jest to specyficznie polski 

przypadek, ale poważny problem, który 

należy skutecznie rozwiązać. 

Ostateczny kształt nowych 

zapisów zależy obecnie 

od decyzji, jakie podejmie 

Parlament Europejski, 

i od postawy 

eurodeputowanych 

pracujących w Komisji 

ENVI. Miejmy nadzieję, 

że przeważy realna ocena 

skutków dyrektywy nad 

niepotrzebnymi emocjami 

Potrzeba utrzymania 

czerwcowego kompromisu 

Na grudniowym szczycie kopenhaskim 

nie uzgodniono proponowanych przez 

unijnych polityków dalszych celów redukcji 

emisji gazów cieplarnianych. Dla wielu 

przedstawicieli „zielonych” jest to powód 

do niezadowolenia i szukania innych możliwości 

wprowadzania dalszych ograniczeń. 

Jednym z kierunków podejmowanych 

przez nich działań jest próba usztywnienia 

zapisów dyrektywy IED, polegająca na odrzuceniu 

kompromisowych mechanizmów 

elastycznych. „Zieloni” zgłaszają ponadto 

propozycje dopisania do tej dyrektywy limitów 

na emisje CO 2 

. Niestety, obserwując 

takie kroki, trudno nie odnieść wrażenia, 

że ci, którzy je proponują, nie znają 

dokładnie wynegocjowanych kompromisowych 

zapisów. Mechanizmy elastyczne 

nie są żadnymi miękkimi alternatywami. 

Nowa dyrektywa IED wprowadza niezwykle 

ostre wymagania w zakresie limitów 

emisji zanieczyszczeń i to się nie zmienia. 

Stwarza się tylko możliwość łagodniejszego 

przejścia do nowych warunków, 

dążąc przede wszystkim do zachowania 

bezpieczeństwa zasilania i ograniczenia 

poziomu wzrostu cen energii elektrycznej. 

Rozwiązania te bazują na mechanizmach 

przewidzianych w dyrektywie LCP 

obowiązującej zaledwie od dwóch lat. 

Przejściowe krajowe plany redukcji emisji, 

derogacje 20 tysięcy godzin pracy dla źródeł 

o kończącej się żywotności czy nieco 

łagodniejsze potraktowanie źródeł szczytowych 

i małych źródeł ciepła, nie zmieniają 

ani kierunku, ani efektów działania 

nowej dyrektywy. Dają natomiast szansę 

na zapewnienie ciągłości dostaw energii 

elektrycznej i ciepła, co ma szczególne 

znaczenie w kontekście obserwowanej 

w tym roku w Europie zimy. Ostateczny 

kształt nowych zapisów zależy obecnie 

od decyzji, jakie podejmie Parlament Europejski, 

i od postawy eurodeputowanych 

pracujących w Komisji ENVI. Miejmy nadzieję, 

że przeważy realna ocena skutków 

dyrektywy nad niepotrzebnymi emocjami. 



aport 

Elektroenergetyka w Meksyku należy – zgodnie z konstytucją – do państwa. 

Udział sektora prywatnego w wytwarzaniu energii jest ograniczony. Rząd ustala ceny 

i subsydiuje wybrane grupy odbiorców. Próby reform napotykają silny opór 

Rynek energii – Meksyk 

Wojciech Kwinta 

publicysta Businessman.pl 

Meksyk, kraj na południu 

Ameryki Północnej, zajmuje 

prawie 2 mln km kw., 

a zamieszkuje go przeszło 

111 mln ludzi. Mniej więcej 97 proc. populacji 

ma dostęp do elektryczności – praktycznie 

wszyscy mieszkańcy miast i ok. 

95 proc. ludności na terenach wiejskich. 

Pod koniec ubiegłego roku moc zainstalowana 

osiągnęła tam prawie 52 GW, 

a produkcja energii elektrycznej brutto 

wyniosła ponad 233 TWh (to o ok. 

100 TWh więcej niż wytwarza się w Polsce). 

Przeciętna konsumpcja elektryczności 

to ok. 1,7 MWh rocznie per capita. 

Meksyk jest eksporterem netto: w 2009 r. 

sprzedano za granicę 1,3 TWh, a zakupiono 

0,5 TWh. Głównym odbiorcą są 

Stany Zjednoczone, a energia płynie 

przez dziewięć połączeń transgranicznych. 

Jedna linia łączy Meksyk z Belize. 

Energetycznym monopolistą jest państwo 

i ono decyduje o taryfach. Ceny 

energii elektrycznej za kilowatogodzinę, 

w zależności od grupy odbiorców, mieściły 

się w ubiegłym roku w przedziale od 

0,46 do 2,71 peso, czyli – według kursu 

z końca lutego – od ok. 9 do 61 gr/kWh. 

Średnioroczne ceny są mocno zróżnicowane 

w zależności od grup odbiorców. 

Najwyższe obowiązują w handlu – ok. 

53 gr, najniższe w rolnictwie – 9 gr. Biznes 

płaci od 22 do 40 gr w zależności od 

wielkości, a gospodarstwa domowe 24 gr. 

O stawkach decydują przedstawiciele 

kilku agencji rządowych, a zatwierdza 

je nie regulator jak w Polsce, tylko Ministerstwo 

Finansów. Sektor przemysłowo- 

-handlowy nie otrzymuje dotacji do taryf, 

natomiast gospodarstwa domowe i rolnictwo 

są subsydiowane na wielką skalę. 

Według szacunków, budżet rocznie dopłaca 

ok. 10 mld dolarów, czyli prawie 

1 proc. PKB. Dodatkowo, dopłaty doprowadziły 

do zwiększenia zapotrzebowania 

na prąd. 

Rozwój wytwarzania 

Korzenie elektroenergetyki meksykańskiej 

sięgają 1879 r., kiedy powstała 

pierwsza elektrownia działająca na 

potrzeby fabryki odzieżowej. W 1881 r. 

rozpoczęła się elektryfikacja stolicy. Dziś 

elektroenergetyką niepodzielnie rządzi 

państwowa Comisión Federal de Electricidad 

(CFE), która dysponuje elektrowniami 

o łącznej mocy ok. 38,5 GW, 

generującymi prawie 160 TWh energii 

elektrycznej rocznie. Jest to w sumie 637 

jednostek, z czego 459 obiektów to niewielkie 

źródła o mocy poniżej 300 MW, 

ale składające się na 6,5 GW mocy zainstalowanej 

w systemie. Wskaźnik wykorzystania 

mocy zainstalowanej w CFE 

wynosi ok. 46,6 proc. 

Niezależni wytwórcy dysponują 21 elektrowniami 

o łącznej mocy prawie 11,5 GW. 

Większość to jednostki o mocy od 400 do 

500 MW, cztery mają zainstalowaną moc 

ok. 1000 MW każda, a pięć – 250 MW. 

Pierwsza z obecnie działających niezależna 

elektrownia została uruchomiona 

w czerwcu 2000 r. To obiekt o mocy 

484 MW w Meridzie, w stanie Yukatan. 

Plany inwestycyjne niezależnych producentów 

zakładają uruchomienie w tym 

roku trzech elektrowni prywatnych 

– jednej gazowej, pracującej w cyklu kombinowanym, 

o mocy 450 MW i dwóch 

farm wiatrowych po 101 MW każda. 

Ze środków publicznych finansuje się 

jeszcze budowę obiektów o mocy ponad 

1550 MW – 116-megawatowy oddano 

do użytku już w ubiegłym roku, kolejne 

elektrownie będą uruchamiane do roku 

2012. Łącznie w latach 2009-2012 do 

systemu zostanie włączonych prawie 

2240 MW. 

Gaz ziemny dominuje 

Podstawowym paliwem dla elektrowni 

cieplnych jest gaz ziemny. Wyłącznie na 

potrzeby elektroenergetyki meksykańskiej 

zużywa się ok. 10 mld m sześc. gazu 

rocznie. W ubiegłym roku padł rekord 

– zużyto prawie 10,5 mld m sześc. gazu. 

Bloki energetyczne zasilane węglem nie 

Udział źródeł wytwarzania w zainstalowanej mocy w 2009 r. 

Elektrownie 

wodne 

Elektrownie 

gazowe 

i na ropę 

IPP 

(niezależni 

wytwórcy) 

Elektrownie 

węglowe 

Elektrownie 

jądrowe 

Elektrownie 

geotermalne 

Elektrownie 

wiatrowe 

proc. 22 46,1 22,2 5 2,6 1,9 0,2 

MW 11 383 23 836 11 457 2 600 1 365 965 85 

Moc zainstalowana (MW) 

1999 

2000 

2001 

2002 

2003 

2004 

2005 

2006 

2007 

2008 

2009 

10000 

0 

60000 

50000 

40000 

30000 

20000 

Źródło: SEREN i dane z CFE oraz LFC 

Źródło: SEREN i dane z CFE oraz LFC 

mają wielkiego znaczenia – rocznie wykorzystują 

10-15 mln ton węgla (w 2009 r. 

– 13,7 mln ton). Ciągle dość ważne 

w meksykańskiej elektroenergetyce są 

paliwa ropopochodne – w ubiegłym roku 

ich zużycie wyniosło ponad 63 mln baryłek. 

Jednak powoli odchodzi się od elektrowni 

zasilanych w ten sposób. W 2000 r. 

zapotrzebowanie elektroenergetyki sięgało 

150 mln baryłek i od tego czasu 

systematycznie spada. Według Oil and 

Gas Journal nadające się do zagospodarowania 

zasoby ropy naftowej w Meksyku 

na początku ubiegłego roku wynosiły 

10,5 mld baryłek. To siódmy producent 

na świecie. Z raportu BP wynika, że pod 

koniec 2008 r. rezerwy gazu ziemnego 

wynosiły ok. 500 mld m sześc. To mniej 

więcej jedna czwarta zasobów posiadanych 

20 lat wcześniej. 

W Meksyku działa jedna elektrownia 

atomowa (dwa bloki) o mocy poniżej 

1400 MW. Prawie tysiąc megawatów 

dostarcza geotermia, a ponad jedna 

piąta elektryczności powstaje w elektrowniach 

wodnych. Farmy wiatrowe to 

nisza – w całym kraju osiągają zaledwie 

85 MW. 

Plany rozwoju sektora wytwarzania na 

lata 2006-2015 zakładają uzyskanie 

14,8 GW nowych mocy, przede wszystkim 

z zaprojektowanych bloków gazowo-parowych. 

Na razie, od początku 

tego okresu do końca ubiegłego roku, 

uruchomiono bloki o mocy ok. 4,5 GW. 

Rząd chce też rozwijać energetykę jądrową. 

Monopol państwowy 

Formalnie nad sektorem elektroenergetyki 

i gazu czuwa Ministerstwo Energetyki 

(SENER), które tworzy politykę 

energetyczną państwa w ramach przewidzianych 

przez konstytucję. Od 1995 r. 

działa Comisión Reguladora de Energía 

(CRE) – regulator sektora. Jego uprawnienia 

są jednak mocno ograniczone, 

ponieważ poza kompetencjami regulatora 

działają CFE oraz LFC (Luz y Fuerza 

del Centro), czyli dwie firmy państwowe 

kontrolujące większość produkcji energii 

elektrycznej oraz całość przesyłu i dystrybucji. 

CFE jest praktycznie monopolistą: 

dysponuje większością zainstalowanych 

mocy i zajmuje się transmisją oraz przesyłem 

poza stolicą kraju i czterema przyległymi 

do niej stanami. W wyłączonych 

spod kontroli CFE obszarach działa LFC. 

Taki system został ustalony w 1960 r., 

kiedy znacjonalizowano całą elektroenergetykę. 

Dopiero w 1992 r. ponownie 

umożliwiono działalność prywatnym 

przedsiębiorstwom. Dziś ponad 20 proc. 

elektryczności produkują niezależni wytwórcy, 

jednak całość produkcji muszą 

sprzedawać do CFE. W Meksyku nie ma 

wolnego handlu energią elektryczną. 

W zakresie transmisji CFE operuje narodową 

siecią przesyłową, obejmującą 

43 tys. km linii wysokiego napięcia, 

Udział źródeł wytwarzania w produkcji energii elektrycznej 

(2009 r.) 

Elektrownie 

wodne 

Elektrownie 

gazowe 

i na ropę) 

IPP 

(niezależni 

wytwórcy) 

Elektrownie 

węglowe 

Wytwarzanie energii elektrycznej brutto (GWh) 

Elektrownie 

jądrowe 

Elektrownie 

geotermalne 

proc. 11,3 41,2 32,8 7,2 4,5 2,9 

GWh 26 445 96 154 76 496 16 886 10 501 6 740 

1999 

2000 

2001 

2002 

2003 

2004 

2005 

2006 

2007 

2008 

2009 

60000 

0 

240000 

180000 

120000 

45 tys. km linii średniego napięcia 

i 600 tys. km linii niskich napięć. Przesyłem 

i dystrybucją zajmuje się firmowy 

departament Centro Nacional de Control 

de la Energía (CENACE). 

Państwowy monopol i dotowanie taryf 

miały zapewnić spokój społeczny. Dziś 

widać, że taki system jest niewydolny 

– w firmach występują ogromne przerosty 

zatrudnienia, niska jest też wydajność 

pracy. W CFE straty sieciowe wynoszą ok. 

11 proc., natomiast w LFC przekraczały 

30 proc. Teraz trwa okres przejściowy: 

w ubiegłym roku prezydent Felipe Calderón 

praktycznie zamknął LFC i wyrzucił 

z pracy 44 tys. członków związku 

zawodowego pracowników elektroenergetyki 

(SME), a operacje firmy włączył 

w zakres kompetencji CFE. Działania 

te doprowadziły do zamieszek, protestów 

i zachęcania przez związkowców 

i ich popleczników do niepłacenia rachunków 

za elektryczność. Firma miała 

ogromne straty sieciowe i poważne problemy 

finansowe. Na pokrycie strat wygenerowanych 

przez spółkę rząd musiał 

przeznaczyć 3,2 mld dolarów (42 mld 

peso) – tyle, ile przeznacza na utrzymanie 

armii walczącej z kartelami narkotykowymi. 

Według administracji państwowej 

zamknięcie LFC przyniesie w tym 

roku oszczędności budżetowe w wysokości 

18 mld peso, czyli ok. 1,4 mld 

dolarów. 

Meksyk od lat boryka się z problemami 

w energetyce. Plan reform powstał już 

ponad dekadę temu, kiedy w późnych 

latach 90. podjęto pierwsze kroki w kierunku 

liberalizacji rynku. W 1999 r. prezydent 

Ernesto Zedillo zaproponował 

zmianę konstytucji tak, by móc dokonać 

rozdzielenia obrotu od dystrybucji oraz 

przeprowadzić prywatyzację większości 

elektrowni (z wyjątkiem atomowej 

i wodnych). Proponowano też różne formy 

handlu energią elektryczną, ale do 

dzisiaj wszystkie próby reformowania 

systemu spaliły na panewce. Jedynym 

osiągnięciem jest powstanie segmentu 

prywatnych producentów, którzy są 

w stanie egzystować mimo ograniczeń. 

W 2008 r. weszły w życie ustawy o odnawialnych 

źródłach energii i o efektywności 

energetycznej. Mają one dostosować 

energetykę Meksyku do międzynarodowych 

trendów. 



wywiad wydarzenia 

Te igrzyska miały wiele twarzy. Z jednej strony oglądaliśmy niesamowite wyczyny 

sportowców, wspólnie z zawodnikami przeżywaliśmy wielkie dramaty i radości, 

a z drugiej na igrzyskach tych zaciążyła tragiczna śmierć gruzińskiego saneczkarza, 

a także liczne awarie – techniczne i pogodowe, które często niweczyły 

wielomiesięczne przygotowania zawodników 

XXI Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Vancouver zakończone 

Złota Justyna, 

srebrny Adam Foto: 

Szymon Sikora 

Zmagania w Vancouver od razu 

zaczęły się dla nas dobrze, gdy 

13 lutego, w ostatnią sobotę 

karnawału, Adam Małysz tak 

mile zaskoczył swoich wiernych kibiców 

i zawstydził fachowców, którzy w niego 

nie wierzyli. Srebrny medalista ze średniej 

skoczni emanował tak pozytywną 

energią, że tydzień później, na dużym 

obiekcie zaliczany był już do grona faworytów. 

I nie zawiódł. Jak ujął to jeden ze 

sprawozdawców: „Ammann fruwał jak 

ptak, a Małysz był najlepszym z ludzi”. 

Bez komentarza. Brawo, panie Adamie! 

Jednak na największy triumf musieliśmy 

czekać aż do przedostatniego dnia 

igrzysk. Jeszcze przed Vancouver wiele 

fachowych pism i gremiów uznawało Justynę 

Kowalczyk za faworytkę kobiecych 

biegów narciarskich. W biegu 

na 10 km techniką dowolną 

okazało się, że Polka 

jest w dobrej formie, 

ale skończyło się bez 

medalu. W sprincie 

musiała uznać wyższość 

Norweżki Marit 

Bjørgen. Jeszcze gorzej 

było w biegu łączonym, 

gdzie Kowalczyk zdobyła 

„tylko” brązowy medal. 

Prawdę o królowej nart miał 

wyjawić jednak bieg na 30 km techniką 

klasyczną, rozgrywany 27 lutego. W drugiej 

połowie tego wyścigu stało się jasne, 

że w całej stawce liczą się tylko dwie zawodniczki 

– Kowalczyk i Bjørgen. Przed 

startem gorąco było w mediach, bo pani 

Justyna narzekała na „astmatyczną” 

koalicję biegaczek, wspomagających się 

Zaczęło się właściwie jeszcze przed sportowymi 

zmaganiami, na treningu, od śmiertelnego 

wypadku gruzińskiego saneczkarza. Potem 

była spektakularna awaria olimpijskiego znicza, 

a potem już tylko „awarie” pogodowe: nienormalny 

deszcz ze śniegiem na trasie biathlonu, 

śnieżyce podczas zmagań alpejek, wiosenne 

roztopy i wichury. No cóż, sporty zimowe mają 

to do siebie, że są najbardziej narażone na kaprysy 

aury. 

Nagrodę fair play powinna dostać Justyna Kowalczyk. 

Na treningu przed sprintem zwróciła uwagę 

delegata technicznego, że na jednym z zakrętów 

powinny pojawić się jakieś zabezpieczenia, lub 

przynajmniej powinien stać człowiek ostrzegający 

przed zlodowaciałym zakrętem, bo łatwo tam 

wpaść do wielkiej dziury, na dnie której znajdują 

się kamienie. Delegat powiedział polskiej zawodniczce, 

żeby sobie dała spokój, a po chwili faworytka 

biegów, Słowenka Petra Majdič, wylądowała 

w rowie i połamała żebra. Smaczku tej historii dodaje 

fakt, że delegat, który zignorował ostrzeżenia 

Kowalczyk, pochodził... ze Słowenii. 

lekami poprawiającymi wydolność oddechową. 

Na trasie nie było już dyskusji, 

tylko walka bark w bark, do ostatniego 

metra, do finiszowej linii. Sytuacja zmieniała 

się jak w kalejdoskopie, ale w końcu 

to w milionach polskich domów rozległ 

się tego wieczoru okrzyk: „Jest złoto!”. Po 

38 latach drugi w historii złoty medal dla 

Polski! Do brązu i srebra pani Justyna dołożyła 

trzeci medal na tych igrzyskach. 

Brawo! 

A kilkadziesiąt minut później 

spotkała nas jedna z największych 

i najmilszych 

niespodzianek: brązowy 

medal naszych panczenistek w biegu 

drużynowym na 2400 m na dochodzenie. 

Katarzyna Bachleda-Curuś, Katarzyna 

Woźniak i Luiza Złotkowska wygrały w wyścigu 

o trzecie miejsce z Amerykankami. 

Jest to tym ważniejsze osiągnięcie, że ostatni 

medal w panczenach zdobyliśmy 50 lat 

temu... W amerykańskim Squaw Valley 

srebrny medal na 1500 m wywalczyła Elwira 

Seroczyńska, a brąz na tym samym 

dystansie Helena Pilejczyk. 

Do 27 lutego 2010 r. zdobyliśmy w Zimowych 

Igrzyskach Olimpijskich zaledwie 

osiem medali. 15 razy wracaliśmy 

bez trofeów. I nagle zdobywamy w Vancouver 

sześć krążków: złoty, trzy srebrne 

i dwa brązowe. To najlepszy wynik w historii 

występów biało-czerwonych 

podczas zimowych igrzysk. 

Możemy narzekać, że zawiedli 

biathloniści i biathlonistki, 

możemy 

mieć żal do snowboardzistów... 

Nieważne, 

mamy w końcu złoto. 

Mamy złotą Justynę. 

I tylko to się liczy. 

Żeby jednak ten artykuł 

nie był zbyt słodką laurką, 

pamiętajmy, że pięć z sześciu 

medali dla Polski wywalczyło dwoje 

zawodników. 32-letni Adam Małysz, 

nawet jeśli dotrwa do igrzysk w Soczi 

2014, nie będzie już chyba faworytem. 

A Justyna Kowalczyk jest, podobnie 

jak nasz mistrz w skokach, osamotniona 

i bez wsparcia w drużynie. Jak długo potrwa 

owa samotność biegaczki Dlatego 

powinniśmy wspomagać takie programy, 

jak chociażby Tauron Pro Ski, a w jego 

ramach Tauron Energy 

Ski Cup pilotowany 

przez Andrzeja 

Bachledę-Curusia. 

Może właśnie zapał 

i doświadczenie naszego 

najlepszego alpejczyka 

w historii (który nigdy jednak 

nie zdobył medalu olimpijskiego) 

oraz zaangażowanie tegorocznego 

sponsora polskiej reprezentacji 

olimpijskiej, spółki Tauron Polska 

Energia, spowodują, że w 2014 roku 

w Soczi będziemy się cieszyć z wyczynów 

naszej młodzieży Może nawet 

z medalu 

Andrzej Opala 

Dla gospodarzy Igrzysk, Kanadyjczyków, liczył się 

co prawda tylko złoty medal w hokeju na lodzie 

mężczyzn, wywalczony po ciężkim meczu z USA 

w dogrywce, ale z kadrą swych południowych 

sąsiadów stoczyli także zaciętą walkę o pierwsze 

miejsce w klasyfikacji medalowej. Amerykanie 

co prawda zdobyli najwięcej medali, bo aż 36, ale 

o pięć złotych mniej niż Kanadyjczycy. Zwycięstwo 

Kanadyjczyków w tabeli medalowej jest ich pierwszym 

takim wyczynem – 14 złotych medali to też 

wyczyn godny miana rekordu wszechczasów w ilości 

krążków tej barwy. A jeszcze w Calgary w 1988 

roku Kanada nie zdobyła ani jednego złota... Podobnym 

osiągnięciem jak gospodarze mogą się 

pochwalić Norwegowie, którzy zdobyli 13 złotych 

medali osiem lat temu w Salt Lake City. 

Pod względem liczby krążków najwięcej w Vancouver 

i najwięcej w historii wywalczyli Amerykanie 

– 37. 29 medali trafiło w ręce Niemców, a 26 

w ręce Kanadyjczyków. 

W tabeli medalowej Polska zajęła 15. miejsce. 



wywiad strategia 

Wraz z rozwojem rynku kapitałowego w Polsce rośnie skala faktycznych 

i właścicielskich powiązań pomiędzy działającymi na nim podmiotami gospodarczymi 

Budując silną grupę 

energetyczną Korzystajmy 

z audytu część 2 

wewnętrznego 

no zachęcić do przyjęcia przez zarządy 

spółek zależnych postawy wzajemności, 

co skróci i uprości proces audytowy. 

Otwartość musi iść jednak w parze – co 

wydaje się oczywiste – z profesjonalizmem 

i rzeczywiście odnotowywanymi 

wymiernymi korzyściami, będącymi wynikiem 

dobrze zaplanowanych i przeprowadzonych 

projektów audytowych. 

Istotne jest również – szczególnie w przypadku 

rozwiązania, które zostało przyjęte 

w Grupie Tauron – aby wszyscy audytorzy 

zaangażowani w realizację funkcji 

grupowego audytu wewnętrznego posługiwali 

się jedną metodyką, przyjmowali 

jednolite podejście na etapie realizacji 

projektów, a przede wszystkim czuli 

się członkami jednego, większego zespołu. 

Zespołu, któremu przyświeca cel 

wsparcia zarówno spółek, jak i Grupy, 

jako całości w procesie integracji i realizacji 

przyjętych założeń strategicznych. 

W związku z tym, ważna jest zarówno 

bieżąca współpraca audytorów, wymiana 

poglądów i doświadczeń, jak i organizowanie 

spotkań i szkoleń adresowanych 

do wszystkich audytorów. 

Michał WIZNER dyrektor 

Departamentu Audytu Wewnętrznego 

w Tauron Polska Energia 

Jacek KUCHENBEKER 

menedżer, Dział Zarządzania 

Ryzykiem, Deloitte 

Wprzypadku grupy konsolidowanej 

pionowo, wiele 

kluczowych procesów 

przebiega przez cały łańcuch 

wartości. Pomimo funkcjonowania 

pod wspólnym szyldem, przejrzystość 

punktów styku pomiędzy poszczególnymi 

spółkami często pozostawia dużo do 

życzenia. Ich wadliwe zdefiniowanie generuje 

wiele niepotrzebnych ryzyk – zaprzepaszczenia 

efektu synergii, a nawet 

osiągnięcia skutków zupełnie odmiennych 

od zakładanych. To, co jest bowiem 

korzystne z punktu widzenia poszczególnych 

podmiotów, może być skrajnie niekorzystne 

dla grupy i przyczyniać się do 

zmaterializowania się ryzyka niezrealizowania 

założonych celów strategicznych. 

Rolą audytu wewnętrznego byłoby więc 

z pewnością wspieranie tych elementów 

procesu, które są kluczowe dla możliwości 

skonsumowania przez grupę potencjalnych 

korzyści płynących ze wspomnianego 

efektu synergii. 

Umocowanie audytu 

wewnętrznego w grupie 

spółek – możliwe 

rozwiązania 

W Grupie Tauron przyjęto za optymalne 

rozwiązanie, zgodnie z którym komórka 

organizacyjna realizująca funkcję grupowego 

audytu wewnętrznego umocowana 

jest na poziomie Tauron Polska 

Energia SA (to ona planuje i odpowiada 

za realizację zadań audytu w całej 

Grupie). Jednocześnie jednak, realizując 

zadania w poszczególnych spółkach, 

osoba kierująca audytem na poziomie 

spółki holdingowej ma możliwość skorzystania 

z pomocy audytorów pracujących 

w danej spółce, realizujących na co 

dzień zadania kontrolne i/lub audytowe 

na potrzeby ich zarządów. 

Takie rozwiązanie uznane zostało za 

najlepsze również z uwagi na to, że historycznie 

rzecz ujmując, to właśnie 

spółki zależne dysponowały komórkami 

(osobami) odpowiedzialnymi za realizację 

zadań kontrolnych lub audytowych. 

Wzięto również pod uwagę skalę i stopień 

skomplikowania takich działań. 

W efekcie, nieuzasadnione stało się 

pozbywanie się przez zarządy spółek 

zależnych narzędzia, jakim jest własna 

komórka kontroli/audytu, którą można 

wykorzystać w celu weryfikacji prawidło- 

wości przebiegu kluczowych procesów. 

Jednocześnie za priorytet uznano możliwość 

kreowania przez audyt wartości 

dodanej w odniesieniu do grupy jako 

całości, co możliwe jest w największym 

stopniu przy centralnie umiejscowionej 

funkcji audytowej. 

O czym jeszcze należy 

pamiętać 

Ważne jest, aby audyt grupowy nie był 

postrzegany wyłącznie jako powołana 

przez prezesa zarządu spółki matki 

jednostka do zadań specjalnych. Taki 

wizerunek może powodować, że trudno 

będzie wówczas mówić o budowaniu 

zaufania po stronie pozostałego kierownictwa 

grupy. Brak zaś zaufania ogranicza 

możliwość efektywnego realizowania 

zadań audytowych, w tym zadań 

doradczych. 

Relacje, czyli swoisty audytowy PR, to 

w wielu przypadkach tajemnica sukcesu 

(bądź porażki) wdrożenia grupowej funkcji 

audytu wewnętrznego. Pomocna jest 

otwartość osób zajmujących się audytem 

wewnętrznym, a przede wszystkim 

osoby zarządzającej audytem w grupie. 

Prawidłowo pojmowaną otwartością 

można zapewnić sobie pożądany klimat 

zaufania w trakcie realizacji zadań 

audytowych. Szczere podejście powin- 

Foto: CORBIS 

Podnoszenie wartości 

Podsumowując, należy z całą mocą 

stwierdzić, że w procesie budowy grupy 

kapitałowej, a także dla zapewnienia 

funkcjonowania jej w sposób efektywny, 

pozwalający na realizację przyjętych celów 

strategicznych, zarządy spółek tworzących 

grupę nie są same i same być 

nie powinny. 

Zarządy powinny korzystać ze wsparcia 

audytorów wewnętrznych, którzy z powodzeniem 

pełnić mogą rolę doradcy 

i strażnika interesów grupy, z uwzględnieniem 

uprawnionego interesu spółek 

ją tworzących. Pamiętać jednak należy 

– odnosi się to zarówno do władz spółek, 

jak i samych audytorów – że wszelkie 

działania podejmowane przez podmioty 

nastawione na zysk, w tym zadania 

audytowe, muszą kreować wartość 

dodaną. Dopiero audyt grupowy nastawiony 

na szukanie wartości, kreowanie 

oszczędności i optymalizację procesów, 

w powiązaniu ze świadomą i wspierającą 

go kadrą zarządzającą, daje szansę 

na maksymalizację korzyści związanych 

z tym, że spółka i grupa stawia na audyt 

wewnętrzny. 

Tekst jest skróconą wersją artykułu, 

który ukazał się w magazynie CEO 



prawdy i mity 

Choć węgiel nie ma dobrej prasy w Europie, można przyjąć, że przez dziesiątki lat 

będzie – podobnie jak ropa naftowa i gaz ziemny – odgrywać istotną rolę w energetyce. 

Nie tylko w Polsce, ale także na świecie 

Węgiel wciąż 

paliwem przyszłości 

Wojciech Kwinta 

publicysta Businessman.pl 

Polska, tak jak inne państwa należące 

do Unii Europejskiej, zobowiązała 

się do realizacji programu ograniczania 

emisji gazów cieplarnianych, 

zwiększenia udziału odnawialnych źródeł 

energii i podnoszenia efektywności energetycznej. 

Te założenia, połączone z silnym 

naciskiem na przeciwdziałanie – słuszne 

czy nie – zmianom klimatu, powodują, że 

unijni decydenci coraz częściej mówią o dekarbonizacji, 

czyli rezygnacji z energetyki 

wykorzystującej węgiel. Chyba najostrzejsze 

podejście wykazują nasi zachodni sąsiedzi, 

u których nie tylko do 2030 r. mają 

zostać wyłączone elektrownie atomowe, 

ale także mają zostać wstrzymane ewentualne 

inwestycje w budowę elektrowni 

zasilanych węglem. Być może zamożność 

Niemiec pozwoli na przestawienie energetyki 

na źródła gazowe i odnawialne, jednak 

dla państw na dorobku, w tym Polski, 

węgiel pozostanie paliwem podstawowym 

przez dziesiątki lat. Nawet jeśli elektrownie 

będą zmuszone do zakupu uprawnień 

do emisji dwutlenku węgla, co przyczyni 

się do wzrostu cen energii elektrycznej, 

prawdopodobnie nie ma innego wyjścia. 

Biorąc pod uwagę zapotrzebowanie na 

energię w innych częściach świata i publikowane 

przez poważne ośrodki prognozy, 

czarne złoto długo jeszcze pozostanie 

– obok ropy naftowej i gazu ziemnego 

– ważnym źródłem energii. 

Światowe zasoby węgla 

na koniec 2008 r. (mln ton) 

Węgiel kamienny 411 321 

Węgiel brunatny 414 680 

Razem 826 001 

Zasoby/roczna produkcja 

w 2008 r. 

122 

Źródło: BP Statistical Review of World Energy, czerwiec 2009 

Zasoby węgla w Polsce 

(mln ton) 

Węgiel 

brunatny 

Węgiel 

kamienny 

Zasoby 

bilansowe na 

31.12.2008 r. 

Źródło: Państwowy Instytut Geologiczny 

W tym 

zagospodarowane 

13 562,99 1 743,73 

43 200,62 16 081,73 

Odnawialne źródła 

nie wystarczą 

Teoretycznie, alternatywą dla paliw kopalnych 

i pochodzącej z nich energii są 

źródła odnawialne. Kosztowne, ale mające 

zapewnić dostawy energii. Nie ma 

jednak możliwości, by – przy obecnym 

stanie technologii – zastąpić nimi wytwarzanie 

tradycyjne. Jeżeli przyjąć, że 

– zgodnie z danymi GE Energy – potencjał 

energetyki wiatrowej wynosi nominalnie 

20 tys. MW, to i tak nie zapewni ona stabilnych 

dostaw energii. Bowiem faktycznie 

będzie to odpowiednik ok. 6-7 tys. MW. 

Energetyka jądrowa, choć atrakcyjna, 

oznacza długie lata inwestycji i zbierania 

doświadczeń w dziewiczej pod tym względem 

Polsce. Z formalnego punktu widzenia 

mamy jeszcze do dyspozycji pokaźny rynek 

biomasy. Polska, w porównaniu z innymi 

państwami UE, jest uprzywilejowana – na 

jednego mieszkańca przypada dwa razy 

więcej gruntów rolnych, niż wynosi średnia 

unijna. To jednak wciąż za mało: według 

prof. Antoniego Fabera z Instytutu Uprawy 

Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, 

spalanie biomasy do produkcji energii wymaga 

ogromnych powierzchni. Zaspokojenie 

10 proc. zapotrzebowania na energię 

(nie tylko elektryczną) wymagałoby w Europie 

przeznaczenia 75 proc. gruntów rolnych 

na uprawy energetyczne (w USA – 30 proc., 

a w Brazylii – 9 proc.). W Polsce do tego 

celu można wykorzystać odłogi i ziemię 

zdegradowaną, czyli w sumie ok. 3 mln ha. 

W opracowaniu prof. Lecha Sitnika z Politechniki 

Wrocławskiej, dotyczącym jedynie 

produkcji paliw płynnych, wykorzystanie 

2 mln ha pozwoliłoby na produkcję ok. 

8,5 mln ton produktów. A rocznie w kraju 

zużywa się ich ok. 18-20 mln ton. Uwzględniając 

fakt, że biomasa służyłaby także 

elektroenergetyce i ciepłownictwu, może 

ona pozostać jedynie źródłem uzupełniającym. 

Surowców nie brakuje 

Taki stan rzeczy oznacza, że węgiel pozostaje 

na razie jedynym gwarantem 

bezpieczeństwa elektroenergetycznego. 

Nawet jeśli cena produkowanej energii 

elektrycznej znacząco wzrośnie ze względu 

na restrykcje związane z klimatem. 

Według takich prognoz jak International 

Energy Outlook 2009, autorstwa Energy 

Information Administration – amerykańskiej 

jednostki rządowej – co najmniej 

20 najbliższych lat będzie należało do 

węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego. 

W przypadku węgla (kamiennego i brunatnego) 

wzrost światowego zapotrzebowania 

wyniesie ok. 36 proc. w ciągu 

dwóch dekad. Podobnie ma się rzecz 

z pozostałymi paliwami kopalnymi. Przeciwnicy 

tych nośników energii, wieszczący 

ich rychłe wyczerpanie, powinni wziąć pod 

uwagę coroczne oszacowania rezerw i to 

wyłącznie takich, które można eksploatować 

stosując istniejące metody. Wbrew 

przewidywaniom, zasoby wciąż przyrastają 

szybciej niż produkcja. Jest to szczególnie 

widoczne w przypadku gazu ziemnego. 

Według opracowań firmy BP, w 2008 r. 

minimalnie zmniejszyły się udokumentowane 

i gotowe do zagospodarowania zasoby 

ropy naftowej, ale prawdopodobnie 

– po doniesieniach o odkryciu nowych złóż 

w ubiegłym roku – kolejne raporty znowu 

wykażą przyrost. Dla węgla takie oszacowania 

są mniej istotne – i tak wystarczy go 

na przynajmniej 120-150 lat. 

Hasła 

o dekarbonizacji 

są dziś w Europie 

popularne, jednak 

to właśnie unijny raport 

„Ku bezpieczeństwu 

energetycznemu Wspólnoty” 

podkreśla, że państwa 

członkowskie powinny 

stawiać na własne zasoby 

surowców energetycznych 

i wskazuje m.in. na węgiel 

kamienny i brunatny 

Ze względu na bezpieczeństwo 

energetyczne Unia Europejska 

przez długi czas dopuszczała 

silne dotowanie górnictwa, 

mimo restrykcyjnego podejścia do pomocy 

publicznej w Traktacie UE. W tym 

roku mija termin ważności tego rozporządzenia 

i nie wiadomo, czy będzie przedłużony. 

Oczekując wykorzystania własnych 

surowców w energetyce, wspólnotowi 

decydenci dążą równocześnie do 

ograniczenia emisji dwutlenku węgla, 

którego duże ilości pojawiają się podczas 

spalania węgla. To oczywiście słuszne, ale 

takie podejście spowodowało, że polityka 

energetyczna stała się niespójna. W efekcie 

rodzi się pytanie, czy w najbliższej przyszłości 

mamy energetykę oprzeć na odnawialnych 

źródłach energii, czy zadbać 

o to, by spalanie węgla nie przynosiło tak 

ujemnych skutków, jakie przynosi dzisiaj. 

Dotyczy to szczególnie Polski, która dysponuje 

pokaźnymi zasobami węgla kamiennego 

i brunatnego. 

Węgiel powinien być czysty 

Potępianie węgla jako brudnego źródła 

energii jest niesprawiedliwe. Polska energetyka 

ma kotły dostosowane do paliwa 

o dużej zawartości popiołu. To historyczna 

zaszłość. Należy rozważyć przestawienie 

elektroenergetyki na spalanie węgla dobrej 

jakości, tym bardziej, że węgiel w krajowych 

złożach jest bardzo czysty. Wysoka 

zawartość popiołu bierze się z zanieczyszczeń 

wprowadzanych do urobku w trakcie 

procesów eksploatacji. Usunięcie z surowego 

węgla kamiennego wyłącznie ziaren 

kamienia obniża zawartość popiołu do ok. 

12 proc., a nawet mniej. 

korzystajmy 

Z czystego 

węgla 

Energetyka jest przystosowana do spalania 

węgla o średniej zawartości popiołu 

22 proc., a to rodzi negatywne skutki 

ekologiczne. Dlatego należałoby przeprowadzić 

rachunek kosztów ciągnionych, 

sprawdzający, czy opłaca się przestawienie 

energetyki na czystsze paliwo 

(uwzględniając wysokie koszty modernizacji), 

co poprawia też sprawność przemian 

energetycznych, czy zdecydować 

się na ponoszenie wysokich kosztów zakupu 

pozwoleń na emisję i przestawienie 

części energetyki na inne paliwa. Spalanie 

mieszanek węgla z biokomponentami 

jest tylko częściowym rozwiązaniem. 

Do tej pory takiego rachunku kosztów 

ciągnionych (liczonych od przodka eksploatacyjnego 

do końcowych użytkowników 

energii) nie przeprowadzono, ale 

w końcu musi to nastąpić, ponieważ „Polityka 

energetyczna do 2030 r.” wyraźnie 

wskazuje na konieczność poprawy przemian 

energetycznych. Bezpieczeństwo 

energetyczne powinniśmy budować na 

posiadanych zasobach, ale do spalania 

kierować czysty węgiel – głęboko wzbogacony, 

a nie brudny – zanieczyszczony 

kamieniem. 

Potrzebny rachunek 

kosztów 

Nie jesteśmy w stanie przestawić szybko 

energetyki na inny sposób funkcjonowania. 

Energetyka jądrowa to perspektywa 

roku 2030, a do tego jej udział w wytwarzaniu 

energii elektrycznej nie będzie 

znaczący. Możliwość rozwoju energetyki 

wiatrowej jest ograniczona ze względu 

na konieczność poważnych inwestycji 

w rezerwowe źródła energii. Tu najlepiej 

sprawdzają się elektrownie gazowe, ale 

gaz ziemny musimy importować. Produkcja 

biomasy dla energetyki idzie opieszale, 

na duże elektrownie wodne nie mamy 

już miejsca. Nowe technologie, takie jak 

zgazowanie węgla czy wychwyt i przechowywanie 

CO 2 

to perspektywa przyszłości. 

Energetyka wymaga gruntownej 

przebudowy – dysponując wspomnianym 

ciągnionym rachunkiem kosztów, 

wiedzielibyśmy, jak powinien wyglądać 

kompleks paliwowo-energetyczny opierający 

się na węglu brunatnym i czystym 

węglu kamiennym. Problem oparcia naszej 

energetyki na innych źródłach energii 

pozostaje otwarty. Na pewno o wszystkim 

powinien zadecydować rachunek ekonomiczny, 

a tego rachunku wciąż nie ma. 

prof. dr hab. inż. Wiesław Blaschke 

Instytut Gospodarki Surowcami 

Mineralnymi i Energią PAN, 

prezes Stowarzyszenia Inżynierów 

i Techników Górnictwa 

Wskaźnikowe ceny węgla 

kamiennego w Europie Północno-Zachodniej 

(USD/t) 

1999 28,79 

2000 35,99 

2001 39,29 

2002 31,65 

2003 42,52 

2004 71,90 

2005 61,07 

2006 63,67 

2007 86,60 

2008 149,78 

2009* 71,75 

2010** 82,50 

Źródła: BP Statistical Review of World Energy, czerwiec 2009; *dane: 

Macquarie Bank; **oszacowanie: Macquarie Bank 

Światowe zasoby gazu 

ziemnego (bln m sześc.) 

Na koniec 1988 r. 109,72 

Na koniec 1998 r. 148,01 

Na koniec 2007 r. 177,05 

Na koniec 2008 r. 185,00 


Światowe zasoby ropy 

naftowej (mld baryłek) 

Na koniec 1988 r. 998,4 

Na koniec 1998 r. 1068,5 

Na koniec 2007 r. 1261 

Na koniec 2008 r. 1258 




energia inaczej 

Z daleka – fascynujące. Z bliska – zabójczo groźne. Są tak różne, jak różny 

jest śnieg, z którego powstają. Lawiny to jeden z najbardziej energetycznych żywiołów 

Kiedy 

rusza 

śnieg... 

Andrzej Hołdys 

publicysta „Wiedzy i Życia” 

Wtyrolskiej osadzie Galtür 

powoli kończył się dzień. 

Jak każdej zimy, było 

w niej wielu gości, którzy 

przyjechali tu z całej Europy, aby poszaleć 

na licznych trasach narciarskich. Na 

brak śniegu nie mogli narzekać. Jeśli już, 

to na jego nadmiar. Od tygodni bowiem 

w całych Alpach najpierw obficie sypało, 

a potem przyszły silne wiatry, które 

usypały na graniach wielkie nawisy, zaś 

poniżej nich olbrzymie poduchy sypkiego 

śniegu. 

Zbliżała się czwarta po południu, gdy 

spod jednego ze szczytów górujących 

nad Galtür oderwał się olbrzymi blok 

śniegu, który z prędkością ponad 200 km 

na godzinę pomknął w kierunku wioski. 

Lawina miała pół kilometra szerokości. 

Zmiotła z powierzchni ziemi 11 domów, 

17 innych poważnie uszkodziła. Z powodu 

fatalnej pogody pomoc z zewnątrz dotarła 

do zasypanej miejscowości dopiero 

po 14 godzinach. Rozpoczęto przeszukiwanie 

zburzonych domów. Bilans katastrofy 

był straszliwy – zginęło 31 osób. 

Śnieżni detektywi 

Opisany dramat wydarzył się 23 lutego 

1999 r. Do wyjaśnienia przyczyn tragedii 

zatrudniono naukowców z Federalnego 

Instytutu Badania Śniegu i Lawin w Davos. 

Ci nie poprzestali tylko na rutynowych 

wizjach lokalnych i typowych badaniach 

terenowych. Do pracy zaprzęgli 

komputery, próbując odtworzyć krok po 

kroku przebieg wydarzeń, które doprowadziły 

do katastrofy. Na stokach testowych 

wzbudzali lawiny i za pomocą radarów 

analizowali ich przebieg. Szukano odpowiedzi 

na pytanie: dlaczego wioskę zniszczyła 

lawina, która nie miała prawa się 

pojawić Galtür bowiem uważane było za 

względnie bezpieczne. Niewielkie lawiny 

schodziły tu od setek lat wciąż tymi samymi 

drogami i zatrzymywały się daleko od 

zabudowań. Dla zasady jeszcze w połowie 

lat 90. wykonano obliczenia, których 

konkluzja brzmiała: żadna lawina nigdy 

nie dotrze do miejscowości. Uznano, że 

nie warto budować muru ochronnego, 

który przyjąłby na siebie energię śniegu 

pędzącego w dół z prędkością pociągu 

ekspresowego. Parę lat później okazało 

się, jak mało warte były te kalkulacje. 

Znawcom lawin nie pozostało nic innego, 

jak od nowa rozpocząć gruntowne 

badania zjawiska. Ta tragedia nauczyła 

ich, że w przypadku lawin znaczenie 

Lawina w Zürs am Arlberg – austriackim 

kurorcie narciarskim 

może mieć każdy szczegół: niewielki 

– i z pozoru nieistotny – wzrost temperatur, 

kilka słonecznych dni, wiatr przerzucający 

śnieg z jednej strony grani na drugą, 

małe pęknięcie w pokrywie śnieżnej, 

czy też nagłe osłabnięcie jednej z warstw 

wewnątrz śniegu. 

Anatomia lawiny 

Lawiny nie są żywiołem tak groźnym jak 

trzęsienia ziemi, tajfuny czy wybuchy wulkanów. 

Szczególnie że spotkania z nimi 

można łatwo uniknąć. Wystarczy tylko 

omijać szerokim łukiem miejsca, gdzie 

występują. Śnieg zsuwa się po stoku pod 

wpływem grawitacji. Od tego momentu 

zdarzenia rozgrywają się błyskawicznie. 

Nim to jednak nastąpi, obie siły – ta, 

która spycha śnieg w dół, oraz ta, która 

wiąże go z podłożem – długo zmagają się 

ze sobą. Bywa, że taka walka trwa wiele 

FOTO: BE&W 

tygodni. Zwycięstwu grawitacji sprzyjają 

nagłe zmiany warunków pogodowych 

– tego śnieg nie znosi. Niektórzy badacze 

porównują go do gumy do żucia. Spróbujcie 

ją szybko rozciągnąć w niskiej temperaturze 

– na pewno pęknie. Jeżeli jednak 

powtórzycie tę samą czynność w zwolnionym 

tempie, możecie spodziewać się 

sukcesu. Śnieg na górskim zboczu nie lubi 

gwałtownych wolt, ale jeśli będzie miał 

dużo czasu, aby się przystosować, zniesie 

bardzo wiele. Najpotężniejsze z lawin, 

zwane gruntowymi, występują najczęściej 

pod koniec zimy, zwykle po bardzo obfitych 

wielodniowych opadach śniegu. Mają 

olbrzymią masę i ogromny potencjał destrukcyjny. 

Najchętniej schodzą z długich, 

ogrzewanych przez słońce stoków. Zdarza 

się, że zjeżdża z nimi cała, zalegająca od 

jesieni pokrywa śniegowa. Śnieg ześlizguje 

się po warstewce wody, która przeniknęła 

pod spód. Taki taran porywa ze sobą 

wszystko, co znajdzie się na jego drodze, 

nawet grunt, na którym przed chwilą leżał. 

Właśnie takie monstrum runęło na Galtür. 

Lawiny gruntowe, podobne do potężnych 

osuwisk, blokują całe doliny, odcinając od 

świata i zasypując znajdujące się w nich 

miejscowości. Powalają domy, przewracają 

słupy elektryczne, niszczą drogi, 

miażdżą samochody. Porwany przez taką 

olbrzymią lawinę człowiek ma znikome 

szanse na przeżycie. 

U nas bezpieczniej 

W Polsce nie ma pasm górskich, w których 

lawiny gruntowe mogłyby osiągać 

aż tak katastrofalne rozmiary. Tatry czy 

Karkonosze są na to po prostu za małe. 

Co nie znaczy, że mniej groźne. W naszych 

warunkach najczęstsze są nieduże 

lawiny, które w wielu partiach gór – na 

przykład w otoczeniu Morskiego Oka 

– potrafią schodzić dziesiątkami, a nawet 

setkami. Choć małe, mogą porwać i zabić 

grupę ludzi. 

Eksperci podkreślają, że ludzie giną niemal 

zawsze pod lawinami, które sami 

wywołali. Nawet pojedynczy narciarz czy 

turysta może obudzić żywioł, trawersując 

zaśnieżony stok lub podcinając twardy 

płat śniegu zwany deską. Niebezpieczne 

są też wklęsłości terenu – żleby czy parowy 

w wyższych partiach stoków. Wiatr 

nawiewa do takich nisz sporo luźnego 

śniegu, który ma skłonność do wędrowania 

w dół w formie lawinek o długości 

kilkudziesięciu metrów. Nie brzmi to 

groźnie, ale w rzeczywistości wystarczy 

do zabicia człowieka. 

Pod koniec marca 1968 r., w środku pięknego, 

słonecznego dnia, wielka lawina 

(obliczono, że miała masę 15 tys. ton) 

spadła na dno Białego Jaru w Karkonoszach, 

porywając ze sobą 24 osoby. Tylko 

pięć z nich udało się uratować. Śnieg 

zsunął się ze wznoszącego się nad dnem 

doliny stoku o nachyleniu 45 stopni i długości 

ok. 200 m. Błyskawicznie dotarł na 

dół. Była to największa tragedia w polskich 

górach. 

Nigdy nie wiadomo 

Najczęściej lawiny schodzą po długich 

i równych zboczach trawiastych lub 

skalnych. Lepiej od razu się wycofać, 

jeśli widzicie przed sobą taki otwarty, 

pozbawiony drzew stok. Przecinanie go 

lub przechodzenie pod nim to igranie 

z losem. Szczególnie, gdy po obfitych 

opadach śniegu następuje poprawa 

pogody. Piękne słońce zachęca do górskich 

spacerów, lecz te same promienie 

słoneczne „podgryzają” pokrywę śniegową. 

Jeśli pod takim lawiniastym stokiem 

przebiega często uczęszczana droga (np. 

ta, która w Tatrach wiedzie przez Dolinę 

Rybiego Potoku do schroniska nad Morskim 

Okiem), zwykle jest ona wtedy zamykana. 

Ale wielu turystów takie zakazy 

ignoruje. 

A ze śniegiem w górach lepiej uważać 

– bywa zdradliwy. Nieustannie zmienia 

swoje właściwości, w zależności od pogody, 

ekspozycji i nachylenia stoku. Nawet 

najwięksi eksperci nie poznali do końca 

jego kapryśnej natury. Sam ustala zasady, 

by je naruszyć w najmniej spodziewanym 

momencie. Na przykład uważa się, 

że lawiny występują na zboczach o spadku 

od 25 do 55 stopni. Na mniejszych 

pochyłościach śnieg leży raczej spokojnie, 

natomiast na stromiznach nie może 

się długo utrzymać. Od tej reguły są jednak 

liczne wyjątki. Widywano już mokry, 

przesiąknięty wodą śnieg pełznący po 

zboczu, które miało nachylenie 10 stopni. 

Z kolei chmury śnieżnego pyłu złożone 

z przemrożonych kryształków lodu potrafią 

pojawiać się na stokach o spadku 

60-65 stopni, mknąc w dół z prędkością 

nawet 300 km na godzinę. Zatem podczas 

zimowego pobytu w górach trzeba 

uważać, bo wówczas wszystko się może 

wydarzyć. Lepiej, żebyśmy nie byli „bohaterami” 

takiego zdarzenia… 



wydarzenia 

18 lutego w Stacji Narciarskiej Kamienica 

spotkała się młodzież z 15 klubów sportowych: 

KS AZS Zakopane, KN Gondola 

Krynica, WKN Warszawa, Klub Sportowy 

Śnieżka, Klub Sportowy Szrenica, MKS 

Skrzyczne – JSS Szusujemy, UKS Szóstka 

– Kłodzko, MUKS Śmig Zakopane, KN 

Siepraw – SKI, KS Firn Zakopane, SRS 

Czantoria Ustroń, KS Narciarnia, MKS 

Ustroń, ULKS Czarna Góra i KS Grań 

Karpacz. Łącznie do udziału dopuszczono 

W przerwie między szusami wiele emocji 

dostarczyły pierwsze próby hokejowe 

Najmłodsi narciarze alpejczycy stanęli na starcie obok swoich 

rodziców, starszych sióstr i braci oraz kolegów 

W zimową panoramę Wierchomli świetnie wpisała się narciarska impreza, której patronuje Tauron Polska Energia 

Od 5 do 7 marca trwał w Wierchomli 15. finał rodzinnego turnieju narciarskiego 

Tauron Family Cup 2010, zawodów z cyklu Tauron Pro Ski 

Finał amatorskich 

mistrzostw Polski 

Tauron Family Cup to cykliczna 

impreza narciarska, odbywająca 

się od 15 lat. Jest największym 

i zarazem jednym z najbardziej 

prestiżowych turniejów przeznaczonych dla 

zawodników nieklasyfikowanych w zawodach 

organizowanych przez Polski Związek 

Narciarski. Celem Family Cup jest promocja 

sportów zimowych, w szczególności 

narciarstwa alpejskiego, biegowego oraz 

snowboardu. Impreza posiada oficjalny 

status Mistrzostw Polski Amatorów, a patronami 

tych zawodów od lat są Prezydent 

RP, który przyznaje co roku Puchar dla Najbardziej 

Usportowionej Rodziny w Polsce, 

oraz minister sportu i turystyki. Sponsorem 

tytularnym tej edycji turnieju jest spółka 

Tauron Polska Energia. 

Foto: Urszula 

Kupisiewicz 

Rodzina na stoku 

W pierwszy weekend marca na stokach 

Wierchomli do rywalizacji o mistrzowski 

tytuł 15. edycji Amatorskich Mistrzostw 

Polski w Narciarstwie Alpejskim i Snowboardzie 

Tauron Family Cup 2010 stanęli 

najlepsi zawodnicy, wyłonieni w ogólnopolskich 

eliminacjach. Od stycznia 2336 

miłośników śnieżnego szaleństwa z całej 

Polski, biorących udział w 18 wojewódzkich 

edycjach turnieju, walczyło o prawo 

do wystąpienia w marcowym finale. 

W wyniku przeprowadzonych eliminacji, 

w Wierchomli spotkało się blisko 500 zawodników. 

Narciarze i snowboardziści 

zmagali się w kilku kategoriach wiekowych, 

w klasyfikacjach indywidualnych 

i rodzinnych. 

Najlepszą rodzinną ekipą narciarską zostali 

państwo Broekere z Zabrza, zaś snowboardową 

– rodzina Staszkiewiczów 

z Wrocławia. 

Zmagania snowboardowe w kategorii 

indywidualnej wygrali (w kolejności grup 

wiekowych A-D: do 14 lat, 15-18 lat, 

19-35 lat, 36 lat i więcej): Julia Okońska 

Poza zawodami w narciarstwie alpejskim znaleziono także czas 

na rodzinne przeciąganie liny 

(Warszawa), Michał Nowaczyk (Łódź), 

Martyna Machaj (Przemyśl), Kamil Zwardoń 

(Zwardoń), Anna Rakocińska (Warszawa), 

Sebastian Węglarz (Zwardoń), 

Anna Staszkiewicz (Wrocław), Paweł 

Staszkiewicz (Wrocław). 

W narciarskiej klasyfikacji indywidualnej, 

w grupach wiekowych A, B, C, H, I, J (do 

8 lat, 9-10 lat, 11-12 lat, 46-55 lat, 56-64 

lata, 65 lat i więcej) pierwsze miejsca zajęli: 

Natasza Friebe z Borowca, Rafał Figiel 

z Warszawy, Weronika Gazda z Gorlic, 

Borys Lelonkiewicz ze Świętej Katarzyny, 

Zofia Lelonkiewicz ze Świętej Katarzyny, 

Dawid Kotwica z Karpacza, Ewa Przygocka 

z Karpacza, Piotr Słowik z Węgierskiej 

Górki, Jadwiga Gołda z Żywca, Józef 

Gudzelak z Przemyśla, Barbara Piskadło 

z Chabrowa i Marian Soboński z Gliwic. 

W kategoriach wiekowych D, E, F, G (13-15 

lat, 16-19 lat, 20-35 lat, 36-45 lat), w klasyfikacji 

indywidualnej zwyciężyli narciarze: 

Klaudia Anastaziak ze Swarzędza, Stanisław 

Słuchocki z Poznania, Monika Macura 

z Brennej, Piotr Pacanowski z Kielc, Jolanta 

Woźniak z Gorlic, Damian Zwardoń 

ze Zwardonia, Danuta Ostrowska z Poznania 

i Jarosław Smajdor z Nowego Sącza. 

Drugiego dnia zawodów, po zakończeniu 

turnieju, zwycięzcom poszczególnych biegów 

wręczono puchary oraz dyplomy. Jednak 

nikt, nawet przegrani, nie mógł czuć 

się poszkodowany. Wszyscy uczestnicy zawodów 

wzięli udział w losowaniu nagród. 

Łączna ich pula (we wszystkich imprezach 

składających się na Family Cup) wyniosła 

blisko 150 tys. zł. 

Miasteczko Taurona 

Uczestnicy zawodów – mimo mroźnej aury 

towarzyszącej turniejowi – mogli liczyć na 

burzliwy i gorący doping kibiców, których 

na stoku pojawiło się ponad tysiąc. Poza 

zmaganiami sportowców-amatorów, emocji 

dostarczały również dodatkowe atrakcje, 

takie jak ustawione 

na stoku „Miasteczko 

Tauron 

Polska Energia”. 

Najmłodsi fani 

śnieżnego szaleństwa 

mogli tam 

spotkać oficjalną 

maskotkę turnieju 

– Tauronka. Zawody Tauron Family 

Cup cieszyły się ogromnym zainteresowaniem 

mediów. Ponad 50 dziennikarzy 

sportowych na bieżąco relacjonowało 

przebieg zmagań miłośników jednej 

i dwóch desek. 

Młoda kadra 

W ramach tegorocznego cyklu Tauron Pro 

Ski odbyły się także kolejne edycje Tauron 

Energy Ski Cup. Zawody te, będące 

autorskim pomysłem legendy polskiego 

narciarstwa – Andrzeja Bachledy-Curusia 

– i koordynowane przez firmę Sudety 

IT, mają na celu wyłonienie czołówki młodych 

(urodzonych w latach 1995-1998) alpejczyków, 

którzy mają szansę znaleźć się 

w naszej kadrze olimpijskiej. Projekt szkoleniowy 

jest realizowany we współpracy ze 

Szkołami Mistrzostwa Sportowego oraz 

Polskim Związkiem Narciarskim. 

69 zawodników. Finały rozegrano w formie 

slalomu równoległego. 

Szczególne powody do radości mieli Marika 

Cąkała (ur. 1998 r.) i Andrzej Dziedzic 

(ur. 1996 r.) z WKN Warszawa oraz 

Kasia Wąsek (ur. 1996 r.) z SRS Czantoria 

Ustroń, którzy obronili pierwsze lokaty ze 

styczniowych zawodów w Zakopanem. 

Zmaganiom młodych alpejczyków przyglądali 

się Andrzej Bachleda-Curuś oraz 

burmistrz Stronia Śląskiego Zbigniew Łopusiewicz. 

Z ich rąk zwycięzcy zawodów 

otrzymali dyplomy oraz nagrody. 

Ostatnie eliminacje przed wielkim finałem 

odbyły się 17 marca w Sieprawiu. Ich wyniki 

poznamy jednak już po zamknięciu 

tego numeru „PE”. 

Mamy nadzieję, że projekt zainicjowany 

przez nestora polskiego narciarstwa alpejskiego 

i wspierany przez Tauron, przyniesie 

wymierne korzyści. Może już na 

Igrzyskach Olimpijskich w Soczi nasi zawodnicy, 

„wychowani” na Tauron Energy 

Ski Cup, wywalczą pierwsze medale w tej 

pięknej i emocjonującej dyscyplinie. 

Finał Tauron Energy Ski Cup odbędzie się 

18 kwietnia w Zakopanem. 

(ESz, FU)

Nr 17 - Tauron

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?