Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli Kitabxanası
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İlkin Sabiroğlu<br />
xarici neft şirkətləri media patronunu, bürokratların və hərbçilərin<br />
bir hissəsini satın almışdılar. 108 Lakin müsbət nəticə əldə<br />
edə bilmədilər. Bu barədə amerikan mətbuatı da geniş şəkildə<br />
yazdı. Səbəb isə ondan ibarət idi ki, hökumət, nefti xarici şirkətlərin<br />
inhisarına buraxmaq istəmirdi. Ümumiyyətlə, Qərb<br />
neft şirkətləri fəaliyyətlərinə ciddi ictimai nəzarətin olmasından<br />
da xoşlanmazlar.<br />
Bəs ABŞ‐ın ikili mövqeyini necə başa düşmək olar ABŞ dəfələrlə<br />
bəyan edib ki, onun iqtisadi maraqları təhlükəsizlik maraqlarından<br />
sonra gəlsə də, siyasi maraqlarından öndə gəlir.<br />
ABŞ‐ın iqtisadi maraqları isə, konkret olaraq qloballaşan amerikan<br />
burjuaziyasının maraqlarıdır. Bu gün ABŞ dünyada qlobal<br />
amerikan burjuaziyasının təmsilçisi kimi çıxış edir.<br />
Lakin amerikan burjuaziyası da yekcins deyildir. J.F.Kennedy<br />
cinayətində olduğu kimi ABŞ‐da iki sərmayə qrupu qarşıqarşıya<br />
dayanır: neft‐silah lobbisi və digərləri. Bu gün də silah<br />
və neft burjuaziyasının maraqları ilə İnformasiya və Kommunikasiya<br />
Texnologiyaları (ICT) sektorunu təmsil edən burjuaziyanın<br />
maraqları toqquşur. Qlobal dünya düzənində də birincisi<br />
maraqlarına uyğun olaraq bəzən sabitlik, bəzən də qeyri‐sabitlik<br />
istədiyi halda, ikincisi demokratiya, insan haqları və sərbəst<br />
bazar iqtisadiyyatı tələb edir.<br />
İki burjuaziya qrupu arasındakı ziddiyyətlər siyasi hökumətin<br />
də mövqeyinə təsir edir. Məsələn, Bill Clinton daha çox<br />
İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları (ICT) sektorunun<br />
maraqlarını təmin edirdi. Onun dönəmində bütün ibtidai<br />
və orta təhsil məktəblərinin 95 faizi internetə qoşuldu. 22<br />
milyon insan işlə təmin edildi. Clintonun “Davos 2000” forumundakı<br />
çıxışında belə bir cümlə vardı: “Yeddi il əvvəl prezident<br />
seçildiyim vaxt, bütün internetdəki səhifə sayı sadəcə 50<br />
108 Erol Manisalı, Dünyada ve Türkiye’de Büyük Sermaye, Derin Yayınları, 3‐cü<br />
nəşr, İstanbul, 2002, səh.124.<br />
‐ 98 ‐