Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz dən gəlir, mənası “xalq üçün, xalqa aid” deməkdir. Demokratiya da eyni şey deyilmi Demokratiya da latınca “Demos” (xalq) və “Cracy” (idarəetmə) kəlmələrindən yaranıb. Anlamı “xalq hakimiyyəti” deməkdir. Şimali Koreya isə, hətta “Koreya Xalq Demokratik Respublikası” adlanır, amma ölkədə demokratiya yoxdur. Demək ki, zehniyyətlərdə inqilab olmayınca ölkələr demokratikləşmir. İlk rəngli inqilab Gürcüstanda baş verdi. Lakin son beynəlxalq hesabatlar Gürcüstanda iqtisadi azadlıqların çox aşağı səviyyədə olduğunu, işgəncələrin davam etdiyini ortaya qoyur. Çünki hakimiyyət dəyişsə də, zehniyyət dəyişməyib. Zehniyyət dəyişməsi isə hər bir vətəndaşda hiss olunmalıdır. Müstəqillik sonrası Azərbaycanın daxili siyasi ab‐havası da demokratik seçki mövzusu üzərindəki qısır müzakirələrə fokuslanıb. Demokratiya vətəndaşların istədikləri şəxsləri seçməsi və seçdikləri şəxslərin onların ödəmiş olduqları vergilərlə onlara necə xidmət etmələrinə nəzarət etmələri deməkdir. Elə “rifah dövləti” də “xalqın vergiləri ilə bəslənən dövlət modeli” deməkdir. Hələlik Azərbaycan cəmiyyətində demokratiyaya sifariş yoxdur. Çünki, dövlət büdcəmizdə birbaşa və dolaylı şəkildə neftin payı yüksək olduğundan “neft ilə bəslənən dövlət modeli” yaratmışıq. “Forbes” jurnalındaki bir məqalədə qeyd olunur ki, Səudiyyə Ərəbistanı kimi bir sıra neftlə zəngin ərəb ölkələrində dövlət, ümumiyyətlə, gəlir vergisi almırmış. Büdcə neft gəlirləri hesabına formalaşır. Vətəndaş vergi ödəmədiyi üçün dövlətdən hansısa ciddi xidmətlər gözləmir və vətəndaşla dövlət arasındakı qarşılıqlı öhdəliklər inkişaf edə bilmir. 103 Azərbaycanda da vergi ödəyən cəmiyyət modeli ortaya çıxara bilmədiyimizdən, xarici ekspertlər ölkədə demokrati‐ 103 Ömer Taşpınar, “Petrol ve Arap ekonomileri”, “Forbes‐Türkiye” jurnalı, Oktyabr 2005, səh.33. ‐ 95 ‐
İlkin Sabiroğlu yadan daha çox neft gəlirlərinin formalaşmasında və xərclənməsində şəffaflıq məsələsini qabardırlar. Belə bir vəziyyətdə müxalif siyasi partiyaların mütəmadi olaraq qabartdığı demokratik seçki məsələsi cəmiyyət üçün maraqsız görünür. Çünki vergi ödəyən cəmiyyət olmadığımız üçün demokratiya da bizi az maraqlandırır. Hamı gözünü dikib neft gəlirlərinə... Hazırda ölkədə 18 mindən bir qədər artıq vergi ödəyicisi var və vergi ödəyicilərinin təxminən 90 faizi sadələşdirilmiş vergi ödəyicisidir. Qeyd edək ki, ümumi gəliri 24.700 min yeni manat həddini aşmayanlar sadələşdirilmiş vergi ödəyicisi hesab edilir. 104 Hələ XIX əsrin əvvəllərində yaşamış Frederic Bastiat deyirdi ki, “dövlət, hər kəsin başqasının hesabına yaşamağı düşündüyü xəyali bir qurumdur.” 105 Biz də hər kəsin neftin hesabına yaşamağı xəyal etdiyi bir dövlət qurmuşuq... Bu baxımdan yüksək vəzifəli dövlət rəsmisinin fikirləri xüsusi maraq doğurur: “Qərb yaxşı bilir ki, demokratiya dəyərləri qısa müddətə formalaşmır, hər xalqın və ölkənin özünəməxsus xüsusiyyəti var. Bu proses aşağıların və yuxarıların birgə səyləri və iqtisadiyyatın yüksəlişi nəticəsində baş verir. Demokratiya ayrı‐ayrı adamların və təşkilatların arzusu ilə yaranmır. Bütün cəmiyyət bunu qəbul etməli, ona hazır olmalıdır. Azərbaycan üçün belə təkamül yolu ən optimal, əlverişli yoldur...” 106 104 “Ölkədə 18 mindən çox vergi ödəyicisi var”, “Ayna” qəzeti, 8 mart 2006. 105 Eğilmez və Kumcu, op. cit., səh.35. 106 Ramiz Mehdiyev, “2005‐ci il parlament seçkiləri: İlkin təhlil”, “Azərbaycan” qəzeti, 2 fevral 2006. ‐ 96 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 48 and 49: Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±