Kapitalizm kapitalizmə bənzəməz - Azərbaycan Milli Kitabxanası

Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
rın dəstəyi, Xürrəmilər hərəkatında orta‐iri feodalların dəstəyi
və “proletar hərəkata” xarici dəstək. İlk ikisi daxili amillər,
üçüncüsü xarici amildir. Tarixi təcrübələr sadaladığımız üç
amildən ən az birinin olmadığı şəraitdə inqilabın “uğur” qazana
bilməyəcəyini göstərir. Ayrıca, bir inqilabın uğur qazanması
hələ məqsədinə çatması demək deyil. Məsələn, Sovet Sosialist
İnqilabı “uğur” qazansa da uzun illər sonra anladıq ki, inqilab
“məqsəd”inə çata bilməyib.
Azərbaycanda yuxarıda göstərdiyimiz iki həlledici daxili
amil mövcud deyil. Yəni, nə hakimiyyətin inqilabi dəyişikliklər
etmək arzusu var, nə də ki hakimiyyətdən narazı və inqilab
etmək arzusunda olan zəngin‐burjua təbəqəsi ortada görünmür.
Belə çıxır ki, nəzəri olaraq Azərbaycanda xarici dəstək
hesabına inqilab ola bilər. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, təcrübəli
dövlətlər bir ölkədə inqilab etmək istədikləri zaman heç də
bütün xalqın ayağa qalxmasına ehtiyac hiss etmirlər. Onlar
“bir bardaq suda fırtına” qoparmaqda pərgardırlar. Həmçinin,
rəngli inqilabların təcrübəsi də göstərir ki, hakim elitanın parçalanması
halı yalnız ciddi xarici dəstəkdən sonra baş verir.
Bəs xarici dövlətlərin (konkret olaraq dəbdə olan rəngli inqilabların
himayəçilərinin) Azərbaycanda inqilab etmək fikirləri
varmı Və ya hansısa iqtisadi göstəricilərə baxaraq əcnəbilərin
belə bir tələbinin olub‐olmadığını müəyyənləşdirmək
mümkündürmü
Məlumdur ki, intensiv iqtisadi artıma nail olmaq üçün iqtisadiyyata
sürətli kapital qoyuluşunu təşkil etmək lazımdır.
Harrod‐Domar iqtisadi artım modelindən kapital/məhsul əmsalı
(capital/product coefficient) bizə 1 dollarlıq məhsul üçün
nə qədər kapital qoyuluşuna ehtiyac olduğunu göstərirdi. Bu
əmsalın böyüklüyü o ölkədə məhsuldarlığın aşağı olduğu an‐
‐ 89 ‐