Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

<strong>Kapitalizm</strong> <strong>Kapitalizm</strong>ə Bənzəməz na qədər büdcəyə cəmisi 466 milyard 211 milyon manat, xarici valyuta ilə ifadə etsək, təqribən 100 milyon dollardan bir qədər artıq vəsait (buraya daxildir ‐ özəlləşdirmə obyektlərinin satışından əldə edilən bütün pul gəlirləri, özəlləşdirmə çekləri, opsionları, özəlləşdirmə prosesində qeydiyyat rüsumları, girovlar və digər daxilolmalar) daxil oldu. Həmin dövrə qədər paylanılan çeklərin də 15.2 faizindən istifadə olunduğunu nəzərə alsaq, uzun illər ərzində yaradılan əmlakın bu səviyyədə dəyərsiz olması nə qədər realdır 89 Azərbaycandakı özəlləşdirməyə nəzər yetirdiyimiz zaman qeyd etməliyik ki, sovet dövründən miras kimi qalan müəssisələrin dövlət tərəfindən işlədilməsi üçün nə vəsait, nə də elə bir real şərait vardı. Azərbaycanda, bu sahədə atılacaq birinci addım, mütəmadi olaraq zərər edən və dövlətin dəstəyinə möhtac olan dövlət müəssisələrinin, şərtlər nəzərə alınmaqla, tamamilə və ya qismən bağlanmalarının zəruriliyi idi. Bu həm də dövlət vəsaitlərinin səmərəli istifadəsi və qənaəti baxımından əhəmiyyət daşıyırdı. Qeyd edək ki, Meksikadakı özəlləşdirməni bu sahədə çox yaxşı bir nümunə kimi göstərmək olar. Azərbaycanda bu addımın vaxtında atılmaması səbəbindən dövlət müəssisələrinin bir‐birinə olan qarşılıqlı borcları dəfələrlə artdı. Hətta bir sıra müəssisələrin faktiki olaraq heç bir fəaliyyəti olmadığı halda sadəcə borcları artırdı. İkinci addım isə, rentabelli işləmək qabiliyyətinə sahib müəssisələrin işlədilməsinə çalışmaq istiqamətində olmalı idi. Bununla belə bir çox müəssisələrin dövlətin balansında qalması doğru sayılsa da, dövlətin idarəetməsində qalması real şərtlər baxımından düzgün sayılmazdı. Ona görə də, belə müəssisələrin icarəyə verilməsi doğru qərar olmaqla yanaşı bu sahədə ciddi ləngimələr uzun müddət davam etdi. 2001‐ci il fevral 89 Ibid. ‐ 83 ‐
İlkin Sabiroğlu ayının 1‐nə olan məlumata görə dövlət əmlakının icarəyə verilməsi ilə əlaqədar bağlanmış müqavilələrə əsasən dövlət büdcəsinə 47 milyard 278 milyon manat (təqribən 11 milyon ABŞ dolları) vəsait daxil olmuşdu ki, bunun da 1 milyard 58 milyon manatı (təqribən 2,24 faizi) 2001‐ci ilin yanvar ayının payına düşürdü. Doğrudur bu elə bir ciddi rəqəm olmasa da, hər halda dövlət bu mərhələdə üzərindəki yükün bir hissəsindən azad olmuşdur. Bununla həmçinin müəyyən dərəcədə müəssisələrin sağlamlaşmasına və müəssisələrdə işləyənlərin iş yerlərini itirməmələrinə nail olmaq mümkün idi. Atılacaq üçüncü addım isə, qalan digər dövlət müəssisələrinin özəl sektora transfer edilməsi, dövlətsizləşdirilməsi və ya populyar bir ifadə ilə özəlləşdirilməsi idi. Azərbaycanda 2001‐ci ilin birinci yarısına qədər konkret olaraq, sənaye müəssisələrinin artıq 70 faizi özəlləşdirilmişdi. Lakin buna baxmayaraq özəlləşdirilən müəssisələr demək olar ki, işləmirdi. Yüngül sənayeyə aid 76 müəssisədən yalnız 6‐sı 20 faiz istehsal gücü ilə işləyirdi ki, bu müəssisələr də Müdafiə Nazirliyinin, Almaniya və ABŞ‐ın kiçik sifarişlərini yerinə yetirirdi. 90 Özəlləşdirilən müəssisələrin səhmləri səhmdarların arasında paylandığından, müəssisələrə yeni texnologiyanın və investisiyaların cəlb edilməsi işlərində problemlər yaşanmaqda, səhmdarlar isə divident gözləməkdədirlər. Ənənəvi bazarların itirilməsi, əvvəlki ittifaq (Sovetlər Birliyi) tabeli müəssisələrlə əlaqələrin qırılması və s. kimi səbəblərlə yanaşı, istehsala başlaya bilməyən belə müəssisələrin əsas problemlərindən biri də idarəetmə sisteminin təkmilləşdirilməsi sahəsində müvəffəqiyyət əldə edə bilməmələridir. 90 Əkbər Eldaroğlu, “Hökumət yüngül sənayenin dirçəldilməsi yollarını axtarırmı”, AMDF, “Azərbaycan” Bülleteni, №20 (140), 17 May 2001. ‐ 84 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 48 and 49: Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±