Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

More documents

Recommendations

Info

Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz tası “tenge”ni 15 noyabr 1993 tarixində dövriyyəyə buraxdı. Yəni, ikinci “rubl böhranı”ndan sonra. Azərbaycanda isə, 14 iyun 1993 tarixli prezident fərmanı ilə manat 15 iyun 1993 tarixindən etibarən Azərbaycan Respublikasının yeganə pul vahidi oldu. Dolayısı ilə ikinci pul böhranını qabaqladıq. Lakin, daha sonradan baş verən siyasi hadisələr nəticəsində, 1994‐cü ilin ilk on ayı ilə 1993‐cü ilin eyni dövrünü müqayisə edərkən manat rus rubluna görə 35 dəfə, ABŞ dollarına nisbətən isə 94 dəfə dəyər itirdi. 2006‐cı ilin dövlət büdcəsinə həsr olunmuş mətbuat konfransında maliyyə naziri gələn ildən etibarən Azərbaycanda əhalinin banklarda qalmış əmanətlərinin qaytarılması prosesinə başlanacağını bəyan etdi. Bu bəyanın dövlət rəsmilərinin əvvəlki illərdəki bəyanlarından fərqi ondadır ki, əgər əvvəllər vəsait yoxluğundan şikayət edilirdisə, bu dəfə əmanətlərin qaytarılması üçün gələn ilin büdcəsindən 200 milyard manat vəsaitin ayrılmasının da nəzərdə tutulduğu qeyd olunur. 80 Bunun üçün ilk növbədə parlamentdə layihə şəklində gözləyən əmanətlərin qaytarılması ilə əlaqədar qanunun qəbuluna ehtiyac var. Əgər qanun qəbul olunarsa ayrılması nəzərdə tutulan vəsait bu işə başlamaq üçün ilkin mərhələdə kifayət edə bilər. Çünki, əvvəllər mətbuatda bəhs edilən layihələrdə cəmiyyətin yaşlılar kimi müəyyən təbəqələrinə ödəmə sırasında bəzi öncəliklərin tanınacağı söylənilirdi. Əmanətlərin qaytarılması cəmiyyətin banklara olan etimadının bərpası baxımından da əhəmiyyət daşıyır. Lakin bununla yanaşı digər əhəmiyyətli bir qanunun ‐ əmanətlərin sığortalanması haqqında qanunun də qəbulu vacibdir. Əks təqdirdə Əmanətlərin Sığortalanması Fondunun (ƏSF) yaradılması prosesini başa çatdırmaq mümkün olmayacaq. “Yoxsulluğun azaldılması və iqtisadi inkişaf üzrə Dövlət Proqramı”na əsasən 80 “Gələn ildən əmanətlər qaytarılacaq”, “Ekspress” qəzeti, 3 sentyabr 2005. ‐ 73 ‐
İlkin Sabiroğlu isə ƏSF‐nin yaradılması hələ 2003‐cü ildə başa çatdırılmalı idi. Qeyd edək ki, ilk əvvəl sözügedən Fondun hüquqi bazasını “Banklar və bank fəaliyyəti haqqında” qanunun təşkil edəcəyi bildirilirdi. Lakin sonradan ayrıca qanun layihəsi hazırlanması qərara alındı və bu vəzifə Milli Banka həvalə edildi. Daha sonra Milli Bank bu qanun layihəsini hazırladığını bəyan etsə də, bir sıra səbəblərdən qanunun Milli Məclisdə qəbulu ləngiyir. Paralel olaraq Azərbaycanda on il öncəsi ilə müqayisədə bank sektorundakı seyrəlmə də davam edir. Ölkədə özəl bankların sayı əgər 1994‐cü ildə 241 idisə, bu rəqəm 1999‐cu ilin sonuna təqribən üç dəfə azaldı. Və bu tendensiya bir qədər səngiməsinə baxmayaraq bu gün də davam edir. Ötən ilin sonuna ölkədə artıq 43 bank fəaliyyət göstərirdi. Bu belə real sektorun bugünkü inkişaf səviyyəsi ilə müqayisədə böyük rəqəmdir. Bank sektorundakı seyrəlmənin əsas səbəbi Milli Bank tərəfindən nizamnamə kapitalının sistemli şəkildə artırılması tələbidir. 1 yanvar 1996 tarixinə bankların nizamnamə kapitalı 50 min ABŞ dollarına ekvivalent idisə, daha sonralar bu rəqəm mərhələli şəkildə artırıldı və hal‐hazırda yeni qurulan banklar üçün 5 milyon ABŞ dolları şərti axtarıldığı halda, 2005‐ci il yanvarın 1‐dən bütün fəaliyyətdə olan bankların nizamnamə kapitalının ən aşağı həddi 3,5 milyon ABŞ dollarına çatdırıldı. 2006‐cı il yanvarın 1‐dən isə bu göstərici 5 milyon dollar təşkil edəcək. Amma Bakıda bir yeni binanın inşasının az qala bir neçə milyon dollara başa gəldiyini nəzərə alsaq 5 milyon dollarlıq nizamnamə kapitalına sahib bankların real sektorun inkişafında necə rol oynayacağı doğrudan da mübahisəlidir. Məncə, Azərbaycanın bank sektoruna xarici investisiya qoyuluşu məsələsinə həm də bu aspektdən baxmaq lazımdır. 81 81 İlkin Sabiroğlu, “Əmanətlər qaytarılacaq”, “Gündəlik Azərbaycan” qəzeti, 15 sentyabr 2005. ‐ 74 ‐
Page 2 and 3:
KAPİTALİZM KAPİTALİZMƏ BƏNZƏ
Page 4 and 5:
Bu kitab elm dəryasında mənə yo
Page 6 and 7:
Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 8 and 9:
Page 10 and 11:
Page 12 and 13:
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25: Kapitalizm Kapitalizmə Bənzəməz
Page 48 and 49: Real ÜDM/XMM 60 (1990‐2005) (Gö
Page 124 and 125:
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
show all

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

Kapitalizm kapitalizmÉ bÉnzÉmÉz - AzÉrbaycan Milli KitabxanasÄ±